Алтынньы 17 диэн Григориан халандаарыгар сыл 290-с к?нэ ( ордук хонуктаах сылга 291-c к?нэ). Сыл б?т?? 75 к?н баар.

Бэлиэ к?ннэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• ХНТ   ХНТ ? Быстар дьадайыыны утар охсу?уу аан дойдутаа?ы к?нэ
• Аргентина   Аргентина ? Бэриниилээх буолуу к?нэ ( исп.   Dia de la lealtad ). 1945 сыллаахха 300 ты?ыынча ки?и Пласа-де-Майо болуоссакка тахсан Хуан Доминго Перон диэн хаайыыга сытар урукку вице-бэрэсидьиэни босхолуурга модьуйбут
• Гаити   Гаити ? Дессалин к?нэ. Жан-Жак Дессалин (1758?1806) ? Гаити тутулуга суох судаарыстыбатын олохтооччу, наассыйа дьоруойа
• Ииндийэ   Ииндийэ ? Сыыппара уопсастыбатын к?нэ
• Таиланд   Таиланд ? Полиция к?нэ

Т?бэлтэлэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1740 ? Витус Беринг салалталаах Иккис Камчаатка эспэдииссийэтин кыттыылаахтара Камчаткатаа?ы Петропавловскай куораты олохтоообуттар.
• 1855 ? Англия айааччыта Генри Бессемер ыстаалы у?аарыы ньыматын патеннаабыт. Бессемер ньымата, ону кытары эмиэ бу са?ана айыллыбыт Мартен ньымата ыстаал у?аарыытын быдан чэпчэппиттэрэ. Ыстаал киэ?ник туттуллар кыахтаммыта, чуолаан тимир суол тутуутугар.
• 1925  ? Николай Неустроев ≪Ку?а?ан тыын≫ комедиятын премьератын к?нэ Саха тыйаатырын т?р??б?т к?н?нэн аа?ыллар.
• 1933  ? Альберт Эйнштейн АХШ -га нацистыы Германияттан к?рээн тиийбит.
• 1938 ? Сэбиэскэй Сойууска ≪Бойобуой ???л?р?н и?ин≫ мэтээл олохтоммут. Бу мэтээлинэн уопсайа 5 210 078 ки?и на?араадаламмыта.
• 1944 ? Аан дойду иккис сэриитэ: Лейте хомо и?ин кыргы?ыы са?аламмыт, Филиппиннары дьоппуоннартан босхолоо?ун бастакы т???мэ?э, сыл б?т??р диэри буолбута.
• 1959 ? Со?уруу Африкатаа?ы ≪Де Бирс≫ хампаанньа бастакы искусственнай алмаас о?орбутун ту?унан биллэрбит.
• 1961 ? ССКП XXII сийиэ?игэр 1980 сылга диэри ССРС -ка хомуньуустуу уопсастыбаны тутар ту?унан сорук туруоруллубут.
• 1973 ? ОПЕК холбо?угар киирэр араб дойдулара Израили сэриитигэр ?й??б?т дойдуларга ньиэп эмбарготын биллэрбиттэр. Бастатан туран АХШ -ка уонна кини Ар?аа Европатаа?ы кыттыгастарыгар ньиэп атыыламмат буолбут. Ньиэп сыаната т??рт т?г?л ?рдээбит, онтон сылтаан экэнэмиэкэ кирииси?э то?о тардыллыбыт. Бу ньиэп кирииси?ин т?м?гэр бензини кэмчилиир Дьоппуон массыыналара тар?аммыттара, ССРС тас дойдуларга ньиэп атыылыыра кэ?ээбитэ, энергетика?а са?а технологиялар киириилэрэ т?ргэтээбитэ, холобура Франция с?р?ннээн атомнай электростанцияларга к?сп?тэ.
• 1979 ? Ийэ Тереза?а Нобель Эйэ бириэмийэтин анаабыттар.
• 1985 ? IBM к?мп??тэрдэргэ аналлаах бастакы 32-разрядтаах процессор тахсыбыт ? Intel 80386.
• 1990 ? Григорий Явлинскай РСФСР миниистирдэрин сэбиэтин солбуйааччы бэрэстээтэлин дуо?уна?ыттан уурайбыт.
• 2003 ? Тайваа??а Тайпэй 101 диэн 101 мэндиэмэннээх, 509,2 м ?рд?ктээх небоскреб тутуллубут. 2010 сыллаахха Дубайга Бурдж Халифа тутуллуор диэри Тайпэй 101 аан дойдуга саамай ?рд?к дьиэ этэ.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1914  ? Дмитрий Ильин  ? саха биллиилээх муосчута, ССРС худуо?унньуктарын холбо?угун чилиэнэ.
• 1931 ? Москуба уобала?ыгар Анатолий Приставкин (11.07.2008 ?лб.) ? суруйааччы, суруналыыс, т?мэт дьайыксыт.
• 1940  ? Андрей Кривошапкин  ? эбээн бас-к?с суруйааччыта, Саха ?р?сп??б?л?кэтин народнай суруйааччыта. Эбээн омугун, ?р?сп??б?л?кэ биллиилээх т?мэт уонна судаарыстыба диэйэтэлэ, Ил Т?мэн I, II, III, IV ы?ырыыларын дьокутаата, Эбээн-Бытантай улуу?ун , Кэбээйи улуу?ун , Саха ?р?сп??б?л?кэтин Ытык Ки?итэ.
• 1972  ? Эминем  ? АХШ рэпера , артыыс уонна продюсер . ≪ Грэмми ≫ бириэмийэ 11 т?г?ллээх ха?аайына.

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1740 ? Анна Иоанновна (1693 т?р.), Романовтар династияларыттан Арассыыйа импэрээтэрэ (1730 сылтан), Б??т?р I бииргэ т?р??б?т убайын кыы?а.
• 1989 ? Вениамин Миронов (1934 т?р.) ? ?л??х?мэ Бастакы Н??р?ктээйититтэн т?р?ттээх суруналыыс, хо?оонньут.