Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Алтынньы 16
диэн
Григориан халандаарыгар
сыл 289-с к?нэ (
ордук хонуктаах сылга
290-c к?нэ). Сыл б?т?? 76 к?н баар.
- ХНТ
ХНТ
?
Аан дойдутаа?ы Ас-??л к?нэ
.
- Аан дойдутаа?ы
Анестезиолог к?нэ
. 1846 сыллаахха бу к?н АХШ тиис быраа?а Томас Мортон аан бастаан
эфир
наркуо?у
туттубут.
- АХШ
АХШ
,
Канаада
Канаада
? Тойон (босс) к?нэ
- Армения
Армения
? Эрмээн прессэтин к?нэ. 1794 сыллаахха Мадрас куоракка (Ииндийэ) эрмээн тылынан бастакы ≪Аздарар≫ (≪Сорук-боллур≫) сурунаал тахсыбыт.
- Болгария
Болгария
? Салгын сэбилэниилээх к??стэрин к?нэ
- Польша
Польша
?
Иоанн Павел II
к?нэ
- Пакистаан
Пакистаан
? Лиакат Али Хан ?лб?т к?нэ. Бу ки?и Куэйд-и-Миллат ? Омук (наассыйа) ба?ылыга ? диэн аатынан биллэр этэ. Пакистаан бастакы премьер-миниистирэ
- Чиили
Чиили
? Учуутал к?нэ
- 1813
?
Наполеон
сэриилэрин кэминээ?и саамай улахан ?с к?ннээх
Лейпциг кыргы?ыыта
эбэтэр
Норуоттар кыргы?ыылара
са?аламмыт. Манна
Франция
, Рейн холбо?уга,
Польша
,
Австрия
, Пруссия,
Арассыыйа
уонна
Швеция
аармыйалара к??н к?рс?сп?ттэр. Наполеон Улуу аармыйатын Арассыыйа?а с?тэрэн баран са?а улахан аармыйаны хомуйбут эрээри бу бы?аарыылаах кыргы?ыыга кыайтарбыт.
- 1923
?
Walt Disney Company
т?р?ттэммит. Били??итэ Walt Disney аан дойдуга биир ордук улахан ?п-харчы б?ддь??ттээх, элбэх бары?ы киллэрэр медиакорпорация буолар.
- 1934
?
Кытай
хомуньуустара аатырбыт ≪У?ун Айаннарын≫ са?алаабыттар. Кытай со?уруутугар ?ст??х т?г?р?йб?т элбэх оройуоннарынан тар?анан олорбут хомуньуустар бары мустан хайалаах, ыарахан суоллаах-иистээх сирдэринэн Кытай хотутугар к?сп?ттэр.
Мао Цзэдун
Кы?ыл Аармыйата Со?уруу Кытайтан ара?арыгар 86 000 ки?илээх эбит, онтон биир сылынан Хоту Кытайга тиийэригэр 4 000 эрэ ки?и ордубут.
- 1938
?
Тыыва?а
сэттэ ?рд?к сололоох тойон суутунан ытыллыбыт. Бу "То?ус ки?и дьыалата" диэн ааттаммыт, сымыйанан дьоппуон ?сп?й??ннэрэ диэн буруйдаан дьону тутан-хабан барыыларыттан Тыыва?а "улахан террор" са?аламмыта. Санаттахха ол са?ана Тыыва туспа дойду этэ, ол эрээри
ССРС-тан
улахан тутулуктаа?а. Москуба?а ??рэммит
Салчак Тока
салалталаах ха?ас сталинистар ?р?сп??б?л?кэ?э т?нн?н кэлэн былаа?ы былдьа?ыыларын кытта ситимнииллэр. Ону та?ынан репрессиялар дойду ис дьыалатын миниистирэ Ежов бастакы солбуйааччытын Фриновскайы кытта бы?аччы ситимнээ?ин, ССРС НКВД-тын боломуочунайа (Рогов) 1936 сылтан ?р?сп??б?л?кэ?э олорон ?лэлээбитин бэлиэтииллэр.
[1]
- 1941
?
Москуба?а
ньиэмэс
аармыйата чуга?аабытыгар, ?рд?к? салалта
Куйбышев
куоратыгар кистэлэ? эвакуациятын кэнниттэн уолусхан са?аламмыт. Куоракка улахан аймал?ан, анаархыйа буолбут, с????нэн ты?ыынча салайар ?лэ?ит дьиэ кэргэттэрин кытары Москубаттан к?рээбит. ?с-т??рт хонугунан кытаанах дьа?аллар ылылланнар ,бэрээдэк олохтоммут, уулусса?а байыаннай уонна милииссийэ ботурууллара тахсыбыттар.
- 1944
?
Илья Винокуров
к???лээ?ининэн баартыйа Саха сиринээ?и б?т??тэ, урукку уураа?ын к?т?рэн, саха литэрэтиирэтин т?р?ттээччилэрин
?кс?к?лээх ?л?кс?й?
,
Алампаны
уонна
Николай Неустроевы
ааттарын с?рг?пп?т.
- 1964
?
Синцзя??а
Тарим дэхси сиригэр
Кытай
бастакы аатам буомбатын дэлби тэптэрбит.
- 1978
?
Поляк
Иоанн Павел II
Рим папата
буолбут. Бу б?р?ст??лгэ 1523 сылтан ыла аан бастаан
Италия?а
т?р??б?т?х ки?и олорбут.
- 1990
?
Кэрээк аптаныамыйалаах уокуруга
бэйэтин ?р?сп??л?кэнэн биллэрбит.
- 1992
?
Саха ?р?сп??б?л?кэтин
?рд?к? Сэбиэтэ (Верховнай Совет)
XV сиэссийэтигэр "Саха ?р?сп??б?л?кэтигэр тыллар тустарынан" сокуону ылыммыт. Бу сокуон сыала-соруга, бастатан туран, ? олохтоох омуктар тылларын ара?аччылаа?ын, судаарыстыба кы?амньытыгар ылыы. 1993 сыллаахха ыам ыйын 19 к?н?гэр ?рд?к? Сэбиэт XVIII сиэссийэтэ тыллар тустарынан сокуону олоххо киллэрэргэ анаммыт судаарыстыба бырагырааматын ырытан о?орорго к?р?к (концепция) ылыммыта. Кэнсиэпсийэ, с?ннь?нэн, ?р?сп??б?л?кэ ?рд?к? салалтатын соруда?ынан бырагыраама бэлэмнэнэн, Ил Тумэ??э ?сс? 1994 с. са?атыгар бэриллибитэ. Ол эрэн, бырагыраама ?р сылларга к?р?лл?бэккэ, тыллар тустарынан сокуон олоххо киириитэ олус бытаарбыта, тардыллыбыта. Кэлин 2019 сыл ахсынньы 16 к?н?гэр Ил Дархан
Айсен Николаев
уураа?ынан "2020-2024 сылларга Саха ?р?сп??б?л?кэтин судаарыстыбаннай уонна официальнай тылларын ара?аччылаа?ын уонна сайыннарыы ту?унан" бырагыраама ылыллыбыта.
- 2011
? "Азия о?олоро" оонньуулары Азия Олимпиада?а кэмитиэтэ ?й??р?н биллэрбит. Ол ту?унан меморандум?а
Ашхабаакка
буолбут кэмитиэт мунньа?ар илии баттаабыттар.
- 1879
?
Сергей Соловьёв
(1820 т?р.), устуорук, ≪Арассыыйа устуоруйата былыр-былыргыттан≫ (История России с древнейших времён) ааптара.
- ↑
Доржу Зоя Юрьевна, Иргит Оттук Юрьевич
ПОЛИТИЧЕСКИЕ РЕПРЕССИИ В ТУВИНСКОЙ НАРОДНОЙ РЕСПУБЛИКЕ (1921?1944 гг.). ? Наука, 2022.
