Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Муус устар 4
диэн
Григориан халандаарыгар
сыл 94-с к?нэ (
ордук хонуктаах сылга
95-c к?нэ). Сыл б?т?? 271 к?н баар.
- Б.э.и. 503 сыл
? Рим консула Агриппа Менений Ланат сабин омуктары (
лат.
Sabini
) кыайбытын бэлиэтээбит. Бу былыргы омук Апеннин хайатын тэллэ?эр уонна Лацио диэн сиргэ Апеннин тумул арыытын ортотугар олорбут омук. Рим олохтоммутун кэннэ икки а?ыы хайдыбыта биллэр, биирэ римляннары кытта холбоспут, икки?э ? тутулуга суох буолуутун и?ин кыргыспыт.
- 1147
?
Москуба
аан бастаан сурукка ахтыллар.
- 1814
?
Наполеон
б?р?ст??лтэн бастакытын батыммыт, т?р?пп?т уолун Наполеон II
Франция
импэрээтэринэн биллэрбит.
- 1866
?
Ишутинецтар
Александр II
ыраахтаа?ыны ?л?р? сатаабыттар. Бу дьон истэригэр
Николай Странден
диэн дворянин баара. Ытылларга ууруллан баран болдьо?о суох хаатырга?а ыытыллыбыта. Дьыалатын хат к?р?нн?р 1871 сыллаахха Саха уобала?ын
Д?пс?н улуу?угар
к?ск? ыыталлар. Манна кэлэн бурдук уонна о?уруот а?ын олордор артыал тэрийэр, мэлии?э туттарар, о?олору аа?арга-суруйарга ??рэтэр. Ол о?олор истэригэр кэлин
К?л?мн??р
диэн биллибит улуус суруксутун уола Ба?ылай Никифоров баар этэ. 1884 сыллаахха былаастар к???ллээн Пенза куоракка барар.
- 1941
? саха фольклорун чинчийээччи Г. М. Васильев Нам улуу?угар тахсан 51 саастаах
Дьиибэ Бытык
диэн оло?хо?уттан билэр айымньыларын - ?с оло?хону уонна ?с ырыаны - суруммут. Ол и?игэр, улахан оло?хо ? ≪Тунал?аннаах туус ма?ан аттаах Тойон До?у?уол бухатыыр≫ (Булу? кырдьа?ас оло?хо?утуттан Курутуу Ба?ылайтан истибит эбит), у?аттахха 4 чаастан у?уур обургу со?ус ≪Иирээннээх кутурааннаах Игирэ Хара≫ оло?хо (Уус-Дьаа?ы кырдьа?ас оло?хо?утуттан К???р?йэ Уо?уктан истибит) уонна бэйэтэ айбыт ≪О?о Одьунаас Б???≫ диэн аныгылыы сир дойду былдьа?ыытын ту?унан оло?хото. Ыллыыр ырыаларыгар, А. Е. Кулаковскай Булу??а суруйбутуттан аа?а олорорун истибититтэн ? ≪Тилигирээмэ турбут ырыата≫ (Ойуун к?р??лэммит), Нам оройуонун Белоусов диэн улахан ырыа?ытыттан истибит ≪Борокуот ырыата≫ уонна Хатырык нэ?илиэгин олохтоо?уттан, Василий Поповтан истибит ≪Мачайар Ба?ылай≫ диэн ырыалардаа?а суруллубут.
- 1843
?
Хо? Ко?
Британия
бас билиитигэр киирбит
- 1949
?
Хоту Атлантик ?лэх Тэрилтэтэ
(NATO) тэриллибит.
- 1956
? ССРС ?рд?к? Суута ытан ?л?р?лл?б?т Саха АССР Совнаркомун бэрэссэдээтэлин
Христофор Шараборины
(1904?1938) реабилитациялыыр.
- 1968
? АХШ т?мэт диэйэтэлин, хара тириилээхтэр бырааптарын туруула?ааччы
Кинг Мартин Лютеры
(Martin Luther King, Jr.) расистар ?л?рб?ттэр. Нобель Эйэ бириэмийэтин 1964 с. лауреата.
- 1975
?
Microsoft
хампаанньаны
Билл Гейтс
уонна Пол Аллен
Альбукерке
куоракка (Нью-Мексико) т?р?ттэбиттэр.
- 1985
? Саха АССР норуоттарын IX кы?ы??ы спартакиадата са?аламмыт. 22 оруйуонтан уонна куораттан 292 спортсмен кыттыбыт.
- 1992
? Саха ?р?сп??б?л?кэтин ?рд?к? сэбиэтин XI сиэссийэтэ
?р?сп??б?л?кэ Конституциятын
ылыммыта.
- 1997
? Саха ?р?сп??б?л?кэтин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ В. Федоров бы?аарыытынан ≪Ба?ылай Манчаары бирии?игэр Спартакиада≫ к?рэс аата, уларыйан, ≪Ба?ылай Манчаары бирии?игэр Оло?хо Оонньуулара≫ диэн ааттаммыт.
- 2009
? Франция
НАТО
байыаннай блогар толору т?нн?р?н ту?унан биллэрбит.
- 2020
? Кытайга
КОВИД-19
хамсыгыттан ?лб?ттэри ахтар курутуйуу к?нэ буолбут.
- 1898
?
Иван Редников
(22.02.1974 ?лб.), Саха АССР ?рд?к? Сэбиэтин Б?р?с??дь?м?н бэрэстээтэлин солбуйааччы, хомуньуус баартыйа диэйэтэлэ.
- 1925
?
Дмитрий Донской
,
философия
билимнэрин доктора.
- 1925 ?
Гавриил Чиряев
, хомуньуус баартыйа уонна ил диэйэтэлэ. ССКП Саха обкуомун бастакы сэкирэтээрэ (1965?1982).
- 1949
?
Клавдия Максимова-Сайыына
(1949?2009), С? култууратын ?т??лээх ?лэ?итэ. 1974 сыллаахтан Дьокуускай бибилэтиэкэлэригэр ?лэлээбитэ, о?о бибилэтиэкэтигэр дириэктэрдээбитэ, 1987 сыллаахтан ки?и ис кыа?ын арыйар куурустары ыытар буолбута.
