Алтынньы 31 диэн Григориан халандаарыгар сыл 304-с к?нэ ( ордук хонуктаах сылга 305-c к?нэ). Сыл б?т?? 61 к?н баар.

Бэлиэ к?ннэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Хэллоуин т??нэ буолар (католичество?а сарсыныгар, ол эбэтэр сэтинньи 1 к?н?гэр Бары сибэтиэйдэр к?ннэрэ - бу к?н билиниллибэтэх уонна билиниллибит сибэтиэйдэри барыларын ахталлар)
• Арассыыйа   Арассыыйа ? Хамсаныы тылын тылбаасчытын к?нэ
• Арассыыйа   Арассыыйа ? Силиэстийэ хаайыытын уонна т?рмэ ?лэ?иттэрин к?нэ
• АХШ   АХШ ? Кыыс скауттар тэрилтэлэрин олохтооччу к?нэ. Джульетта Гордон Лоу т?р??б?т к?н?гэр бэлиэтэнэр
• Бразилия   Бразилия ? Сачи к?нэ (Бразилия култууратын уонна фольклорун к?нэ) "Америка Хеллоуинын" оннугар олохтообуттар
• Ииндийэ   Ииндийэ ? Сомо?оло?уу к?нэ
• Перу   Перу ? Креоллар култуураларыгар ананар к?н (Dia de la Cancion Criolla). 1944 сыллаахтан бэлиэтэнэр
• Миэксикэ   Миэксикэ ? ?лб?ттэр к?ннэрин бастакы к?нэ
• Камбодьа   Камбодьа ? А?а хоруол т?р??б?т к?нэ
• Словения   Словения , Германия   Германия (сор?ото), Чиили   Чиили ? Реформация к?нэ

Т?бэлтэлэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1517 ? Мартин Лютер бэйэтин 95 тези?ин Виттенбергэ сыаркап ааныгар ыйаабыт. Онон католиктар ыккардыларыгар м?кк??р? тардыбыт.
• 1811 ? Санкт-Петербург та?ыгар Царскай село?а Император лиссиэйэ а?ыллыбыт ? дворяннар о?олоругар аналлаах ??рэх кы?ата. Лиссиэй Александр Пушкин ??рэммит сирэ буоларынан биллэр. 1843 сыллаахха ??рэх кы?ата киин куоракка Петербурга к?сп?т уонна Александровскай диэн буолбут. 1918 сыллаахха Совнарком уураа?ынан сабыллыбыт.
• 1857 ? Лаамы бай?алын кытылыгар сытар ?т (Чумикан) сирэ Саха уобала?ыттан Приморье уобала?ыгар бэриллибит. Билигин бу Хабаровскай кыраай сирэ.
• 1913 ? АХШ сирин-уотун бай?алтан бай?алга диэри туоруур бастакы шоссе, Линкольн шоссета, а?ыллыбыт.
• 1940 ? Иккис аан дойду сэриитэ : Британия и?ин кыргы?ыы т?м?ктэммит, ол т?м?г?нэн ньиэмэстэр арыыга саба т??эллэрин тохтоппуттар.
• 1960 ? Б?л?? ?р???гэр ГЭС тутуллан б?пп?т.
• 1961 ? Иосиф Сталин ?л?гэ Кы?ыл болуоссакка баар мавзолейтан та?аарыллыбыт уонна Кириэмил эркинин анныгар к?м?лл?б?т. Бу са?ана Стали??а с?г?р?й??н? утары ?лэ барбыта: Сталинград Волгоград буолбута, Сталинабад ? Душанбе , дойду ?рд?нэн Сталин мэ?э таастарын к?т?рб?ттэрэ.
• 1967 ? Таас Тумус ? Дьокуускай гаас ситимэ ?лэ?э киирбит, Дьокуускайга аан ма?най гаас кэлбит.
• 1968 ? Амматаа?ы норуот тыйаатыра а?ыллыбыт.
• 1968 ? Майа б????лэгин тутуутун с?р?н былаана ылыныллыбыт.
• 2011 ? Аан дойду дьонун ахсаана 7 миллиард буолбут.
• 2018 ? Ииндийэ?э аан дойду саамай ?рд?к статуята ? 240 миэтэрэлээх Сомо?оло?уу Мэ?этэ ? а?ыллыбыт. Бу Валлабхаи Патель диэн Ииндийэ босхолонуутун ту?угар турууласпыт норуот биир басханын мэ?э таа?а.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1711 ? Степан Крашенинников ? Камчаатканы чинчийээччи.
• 1760 ? Хокусай ? аатырбыт Дьоппуон уруhуйдьута. Кини саамай биллиилээх ?лэтинэн ≪Фуджи хайа отут алта к?ст??тэ≫ (富嶽三十六景) диэн маска ойууламмыт гравюралар сиэрийэлэрэ буолар.
• 1895 ? Дмитрий Муксунов ? Саха АССР ?т??лээх учуутала, норуот ха?аайыстыбатын ?т??лээх ?лэ?итэ, норуот ??рэ?ириитин туйгуна.
• 1950 ? Заха Хадид , Ираак уонна Британия архитектора уонна акадьыамыга.

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1939 ? Былатыан Ойуунускай ? революционер, ил уонна баартыйа диэйэтэлэ, Саха сиригэр сэбиэскэй былаа?ы уонна автономиялаах ?р?сп??б?л?кэни олохтоспут ки?и, саха литэрэтиирэтин т?р?ттээччилэртэн биирдэстэрэ. Кини тэрийсибит тэрилтэлэрэ ? Гуманитарнай чинчийии уонна а?ыйах ахсааннаах хотугу омуктар кы?ал?аларын институута , Бичик кинигэ кы?ата , Саха сирин суруйааччыларын сойуу?а , Саха суругун-бичигин Кэмитиэтэ, ону кытары билигин суох Саха национальнай байыаннай оскуолата (ЯНВШ).
• 1993 ? Федерико Феллини ? Италия киинэ о?орооччута, режиссера. Феллини киинэлэрэ фантазияны уонна т??л? холбуур киинэлэр буолаллар.
• 1994 ? Ииндийэ ба?ылыга Индира Ганди ?лб?т. Джавахарлал Неру кыы?а этэ.
• 2009 ? Цянь Сюэсэнь ? кытай учуонайа, чинчийээччитэ, Кытай халлаан куйаарын бырагырааматын т?р?ттээччи, АХШ куйаар бырагырааматын кыттыылаа?а, Кытай баллистическай ракеталарын о?орбут ки?и.