Алтынньы 20

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Алтынньы 20 диэн Григориан халандаарыгар сыл 293-с к?нэ ( ордук хонуктаах сылга 294-c к?нэ). Сыл б?т?? 72 к?н баар.

Бэлиэ к?ннэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • Аан дойдутаа?ы статистика к?нэ ? 5 сылга биирдэ бэлиэтэнэр (2010, 2015, 2020, 2025 ...)
  • Дойдулар ардыларынаа?ы авиадиспетчер к?нэ
  • Дойдулар ардыларынаа?ы повар к?нэ
  • Аан дойдутаа?ы остеопороз утары охсу?уу к?нэ
  • Арассыыйа   Арассыыйа ? Байыаннай связист к?нэ
  • Вьетнам   Вьетнам ? Вьетнам дьахтарын к?нэ
  • Гуатемала   Гуатемала ? ?р?б?л??сс?йэ к?нэ. 1944 сыллаахха са?аламмыт 10 сыллаах демокрааттыы кэми ахталлар.
  • Кения   Кения ? Дьоруойдар к?ннэрэ. Кения тутулуга суох буолуутугар кылааттарын киллэрбит дьону ахталлар
  • Чехия   Чехия ? Мас олордуу к?нэ

Т?бэлтэлэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • 1714 ? Арассыыйа?а ыраахтаа?ы Б??т?р I Санкт-Петербургтан атын сирдэргэ таас дьиэ тутуутун боппут. Бу дьа?ал са?а куораты т?ргэнник тутарга ту?уламмыта.
  • 1818 ? АХШ уонна Улуу Британия кыраныысса ту?унан конвенция т??эрсибиттэр. Канаада уонна АХШ ыккардыларынаа?ы кыраныысса с?р?ннээн 49-с кэтирээ?ининэн ааспыт.
  • 1929 ? Сэбиэскэй Сойууска ВКП(б) киин кэмитиэтэ кэлимсэ коллективизация бэлиитикэтин биллэрбит. Ас-??л о?орон та?аарыытын чэпчэтэр ту?угар тыа сиригэр чаа?ынай ха?аайыстыбалары холбоон холкуостары уонна сопхуостары тэрийэн са?алаабыттар. Ма?най утаа коллективизация утарсыыны к?рс?б?т, ас-??л о?оруута аччаан 1932-1933 сыллардаахха хоргуйуу тахса сылдьыбыт. Кэлин тыа ха?аайыстыбатын к?рд?р??лэрэ ?рдээбиттэр. Социализм систиэмэтэ ы?ыллыбытын кэннэ Илин Европа дойдулара деколлективизацияны ыыппыттара, сири чаа?ынай бас билиигэ т?нн?рб?ттэрэ.
  • 1930 ? Ар?аа Сибиир кыраайын састаабыгар Хакас автономнай уобала?а тэриллибит.
  • 1932 ? У?ук Илин кыраайын састаабыгар Сахалин уобала?а тэриллибит. Ол са?ана уобалас Сахалин арыытын хотугу а?аарын эрэ ылара, арыы со?уруу а?аарын Дьоппуон бас билэрэ.
  • 1938 ? ССРС ?рд?к? Сэбиэтин Ыйаа?ынан У?ук Илин кыраайын икки кыраайга араарыы т?м?гэр Хабаровскай кыраай уонна Приморскай кыраай тэриллибиттэр.
  • 1944 ? Иккис аан дойду сэриитэ : Сэбиэскэй аармыйа уонна Югославия барты?ааннара Белград куораты босхолообуттар.
  • 1959 ? Орто уонна кылгас лиинийэлэргэ туттуллар пассажирдары та?ар турбиналаах к?т?р аал ≪ Ан-24 ≫ бастакытын к?пп?т. 1962-1979 сылларга уопсайа 1200 маннык к?т?р аал о?о?уллубута.
  • 1962 ? Гималай хайаларыгар кыраныысса м?кк??р?ттэн сылтаан Кытай Ииндийэ?э саба т?сп?т, биир ыйдаах Кытай-Ииндийэ сэриитэ са?аламмыт. ?рд?к хайалардаах, ха?ыс килиимэттээх сиргэ буолбут кыргы?ыыларга Кытай кыайбыт.
  • 1973 ? 14 сыл тутуллубут Сиднейдаа?ы опера тыйаатырын Елизавета II ыраахтаа?ы арыйбыт.
  • 1993 ? С? бэрэсидьиэнин 596№ ыйаа?ынан Саха ?р?сп??б?л?кэтин биэнсийэ?э сулууспатын департаамена тэриллибит.
  • 2005 ? С? бырабыыталыстыбатын 562№ уураа?ынан ≪С? тырааныспарын комплекса 2005?2010 сылларга сайдыыта уонна 2015 сылга дылы с?р?н ту?аайыылара≫ диэн судаарыстыбаннай тустаах бырагыраама ылыныллыбыт.
  • 2003 ? " Слоун Улуу Эркинэ " диэн миллиард сырдык сыла усталаах галактикалар б?л?хт?р?н булбуттар. Били??и кэм?э бу Куйаарга ордук улахан структура.
  • 2007 ? Москуба куоракка Саха сирин уопсастыбанна?ын долгуппут сидьи? бы?ыы тахсыбыт ? Саха сириттэн сылдьар шахматист Сергей Николаевы скинхедтар ?л?рб?ттэр.
  • 2011 ? Ливия?а гражданскай сэрии: ?р? турааччылар Ливия диктаатарын Муаммар Каддафины туппуттар уонна сотору кэминэн ?л?рб?ттэр, манан Ливия бастакы гражданскай сэриитэ т?м?ктэммитэ.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

  • 1942  ? Алексей Бояров  ? Саха АССР ??рэх, доруобуйа харыстабылын уонна социальнай хааччыйыы наркома, Манчаары аатынан культурнай-сырдатар уопсастыба бэрэстээтэлэ, Саха суругун-бичигин с?бэтин сэкирэтээрэ.
  • 1957  ? Пётр Староватов  ? кыраайы ??рэтээччи, учуутал, ?лэ Дьоруойа, Саха сиригэр алмаас хостонуон с?б?н аан бастаан туруорсубут ки?и.
  • 2002  ? Семен Атласов (17.06.1938 т?р.) ? Саха сиригэр с???? иитиитин чинчийээччи, устуоруйа билимин хандьыдаата.
  • 2005  ? Тимофей Степанов  ? саха живописе?а , саха норуодунай худуо?унньуга, реставратор, Арассыыйа худуо?унньуктарын Сойуу?ун чилиэнэ.