2003 сыл.

Туох буолбута [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

Тохсунньу [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Тохсунньу 6 ? С? вице-бэрэсидьиэнин 7-ВП н??мэрдээх дьа?ала тахсыбыт: ≪Бар-дьо??о ту?алаах омук литэрэтиирэтин та?аарыы ту?унан≫.
• Тохсунньу 17 ? С? ≪О родовой, родоплеменной кочевой общине коренных малочисленных народов Севера≫ сокуона ылыныллыбыт (бу сыл сэтинньи 20 к?н?ттэн олоххо киирбит, 2007 с. олунньу 14 уларытыллыбыт).

Олунньу [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Олунньу 1 ? ≪Колумбия≫ космическай хараабыл дэлби тэбиллибит; сэттэ ки?и ?лб?т.
• Олунньу 15 ? Ираак сэриитин утары бырачыастар аан дойду 600-тэн тахса куоратыгар буолбуттар. Бырачыастарга 8-30 м?л?й??н ки?и кыттыбыт диэн саба?алыыллар, онон бу демонстрация аан дойду устуоруйатыгар саамай улаханынан аа?ыллар.

Кулун тутар [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Кулун тутар 12 ? ВОЗ ыарахан респираторнай синдром ( нууч. ТОРС ? тяжелый острый респираторный синдром ) диэн ааттммыт сыстыганнаах ыарыы туруутун ту?унан сэрэтии та?аарбыт.
• Кулун тутар 19 ? ЭХШ бэрэсидьиэнэ Джордж Буш Ираак ба?ылыгар Саддам Хусейн?а ултумаатым туруорбут, бу к?нтэн ыла сэрии са?аламмыт диэххэ с?п. Британия , Япония , Турция уонна Австралия салалталара ?й??б?ттэр, Франция , Кытай уонна Канаада утарбыттар.
• Кулун тутар 20 ? Иракка АХШ ба?ылыктаах коалиция сэриитэ киирбит.

Бала?ан ыйа [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Бала?ан ыйын 26 ? Википедия иннинээ?и Нупедия ?лэтэ тохтотуллубут

Алтынньы [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Алтынньы 7 ? АХШ -га Калифорния штаатын к?б?р?нээтэринэн киинэ артыы?а Арнольд Шварценеггер талыллыбыт.

• Алтынньы 15 ? Ильхам Алиев Азербайджан а?а ба?ылыга буолбут.
• Алтынньы 15 ? Кытай ≪Шэньчжоу 5≫ диэн бастакы пилоттаах космос аалын к?т?пп?т, космонавт (тайконавт) ? Ян Ливэй. Инньэ гынан Кытай бэйэтэ дьону космоска та?аарар кыахтаах ???с дойду буолбут.
• Алтынньы 17 ? Тайбаа??а Тайпэй 101 диэн 101 мэндиэмэннээх, 509,2 м ?рд?ктээх небоскреб тутуллубут. 2010 сыллаахха Дубайга Бурдж Халифа тутуллуор диэри Тайпэй 101 аан дойдуга саамай ?рд?к дьиэ
• Алтынньы 20 ? " Слоун Улуу Эркинэ " диэн миллиард сырдык сыла усталаах галактикалар б?л?хт?р?н булбуттар. Били??и кэм?э бу Куйаарга ордук улахан структура.
• Алтынньы 24 ? Тыас т?ргэнин куо?арар пассажирскай к?т?р аал Конкорд б?тэ?ик рейсин о?орбут.
• Алтынньы 29 ? А?а уонна уол Рерихтар хартыыналарын быыстапката С? Комдрагметын быыстапкалыыр саалатыгар а?ыллыбыт.

Сэтинньи [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• сэтинньи ? Грузия?а ≪розалар ?р?б?л??сс?йэлэрэ≫ буолбут. Э. А. Шеварднадзе отставка?а барбыт.

• Сэтинньи 7 ? Александр Шмонов диэн силиэсэр демонстрация кэмигэр Михаил Горбачёву ытан ?л?р? сатаабыт.
• Сэтинньи 12 ? Кытайга Shanghai Transrapid диэн магнитка дайар ( маглев ) пассажир пуойа?а аан дойду т?ргэн рекордун олохтообут ? 501 км/час (311 миля/час).

• Сэтинньи 23 ? ≪Роза ?р?б?л??сс?йэтэ≫: Грузия бэрэсидьиэнэ Эдуард Шеварднадзе дуо?уна?ыттан барбыт.
• Сэтинньи 26 ? " Сахабилиибанк " лиссиэнсийэтэ ууратыллыбыт.

Ахсынньы [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Ахсынньы 3 ? Сахакредитбанк лиссиэнсийэтэ ууратыллыбыт. Дьокуускайга Ленин проспегар тутуллубут 12 этээстээх офи?ын ?р?сп??б?л?кэ ылбыт.
• Ахсынньы 7 ? Арассыыйа?а Дуума 4-с ы?ыырыытын быыбара буолбут.
• Ахсынньы 13 ? Тикрит куорат ( Ираак ) аттыгар Саддам Хусейн тутуллубут.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Иванова-Сидоркевич Ольга Петровна (23.11.1932?2003) ? саха биллиилээх ырыа?ыта, ырыа айааччыта.
• Караканов Прокопий Иосифович (1936?2003)? суруналыыс, Саха ?р?сп??б?л?кэтин культуратын ?т??лээх ?лэ?итэ
• От ыйын 15 ? Гаврильева Римма Семеновна (06.05.1941?15.07.2003) ? история билимин кандидата.
• Ахсынньы 22 ? Прокопьев Юрий Николаевич , партия уонна ил диэйэтэлэ. 1982 - 1991 сыллардаахха ССКП Саха обкомын бастакы сэкрэтээрэ.
• Тохсунньу 6 ? Олег Макаров, космонавт.
• Тохсунньу 26 ? Валерий Брумель, советский легкоатлет (прыжки в высоту), заслуженный мастер спорта.
• Кулун тутар 9 ? Кистенев Сергей Павлович (06.01.1949?09.03.2003) ? история билимин кандидата.
• Кулун тутар 9 ? Ковлеков Семен Ипатьевич (20.09.1930?09.03.2003) - история билимин кандидата, доцент
• Кулун тутар 10 ? Марина Ладынина, киноактриса, народная артистка СССР.
• Кулун тутар 12 ? Зоран Джинджич, премьер-министр Сербии
• Кулун тутар 21 ? Гедеон (Докукин), митрополит Русской православной церкви
• Кулун тутар 29 ? Спиридонов Иван Григорьевич (10.02.1930?29.03.2003) ? литературовед, литератураны ырытааччы, филология билимин кандидата,
• Кулун тутар 30 ? Валентин Павлов, последний премьер-министр СССР
• Муус устар 21 ? Нина Симон, джазовая вокалистка, ≪жрица соула≫
• Ыам ыйын 16 ? Марк Хум Маккормак, основатель и президент Международной группы управления.
• Ыам ыйын 21 ? Александро де Томазо, аргентинский автоконструктор и гонщик Формулы-1 в 1957?1959 гг.
• Ыам ыйын 27 ? Кладкин Василий Михайлович (10.01.1931?27.05.2003) ? Социалистическай ?лэ Геройа.
• Ыам ыйын 28 ? Илья Пригожин, бельгийский учёный, лауреат Нобелевской премии по химии 1977 года.
• Бэс ыйын 3 ? Тамара Храмова, финская певица русского происхождения.
• Бэс ыйын 13 ? Николай фон Крейтор, социолог, политолог, журналист.
• От ыйын 27 ? Лиханов Владимир Иванович ? (27.07.1948?27.07.2003) ? филология билимин кандидата.
• От ыйын 3 ? Юрий Щекочихин, журналист, депутат Государственной Думы.
• От ыйын 12 ? Евгений Алексеевич Торчинов (р. 1956), российский учёный-религиовед.
• Атырдьах ыйын 4 ? Антоний, митрополит Сурожский, священник, философ, проповедник.
• Бала?ан ыйын 5 ? Кир Булычёв, советский писатель-фантаст (настоящее имя Игорь Всеволодович Можейко; род. 1934).
• Бала?ан ыйын 8 ? Лени Рифеншталь, немецкий кинорежиссёр.
• Бала?ан ыйын 25 ? Сенкевич, Юрий Александрович, бессменный ведущий телепрограммы ≪Клуб Путешественников≫.
• Алтынньы 13 ? Бертрам Брокхауз, канадский физик, лауреат Нобелевской премии по физике в 1994 г. ≪за создание нейтронной спектроскопии≫ (совместно с Клиффордом Шаллом).
• Алтынньы 26 ? Элем Климов, российский кинорежиссёр.
• Алтынньы 26 ? Леонид Филатов, русский актёр, режиссёр, поэт.
• Сэтинньи 2 ? Лев Горлицкий, советский конструктор бронетехники.
• Сэтинньи 3 ? Иван Федосеев - Доосо ? саха т?мэт диэйэтэлэ, бэйиэт, прозаик, тылбаасчыт, литэрэтиирэ критигэ, ССРС суруйааччыларын сойуу?ун чилиэнэ (1964). 1965-1992 сылларга ≪Хотугу сулус≫ уонна ≪Полярная звезда≫ сурунааллар холбоммут эрэдээксийэлэрин эппиэттиир сэкиритээрэ.
• Сэтинньи 3 ? Расул Гамзатов , авар бэйиэтэ, суруйааччы, публицист, бэлиитикэ диэйэтэлэ.
• Сэтинньи 24 ? Михаил Сафронов ? ветеринария билимин дуоктара, профессор. Дьокуускайдаа?ы тыа ха?аайыстыбатын чинчийэр институт дириэктэрэ (1960?1988).
• Сэтинньи 24 ? Сайфутдин Азизов ? Кытай судаарыстыбаннай уонна политическай диэйэтэлэ. КНР Синьцзян-Уйгур автономнай оройуонун бастакы бэрэстээтэлэ.
• Ахсынньы 12 ? Гейдар Алиев , Азербайджан бэрэсидьиэнэ
• Ахсынньы 22  ? Юрий Прокопьев (14.07.1932 т?р.) ? 1982-1991 сылларга Саха АССР -ы салайбыт ССКП Саха сиринээ?и обкуомун бастакы сэкиритээрэ, С? норуотун ха?аайыстыбатын ?т??лээх ?лэ?итэ, судаарыстыба уонна уопсастыба диэйэтэлэ, филология билимин хандьыдаата.