Ахсынньы 8 диэн Григориан халандаарыгар сыл 342-с к?нэ ( ордук хонуктаах сылга 343-c к?нэ). Сыл б?т?? 23 к?н баар.

Бэлиэ к?ннэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Албания   Албания ? Дойду ыччатын к?нэ
• Кууба (дойду)   Кууба (дойду) , Кариком (Кариб холбо?уга) ? Кууба к?нэ, Кууба Кариб дойдуларын кытта ?гэс курдук сылаас сы?ыанын кэрэ?илээн (биллэрин курдук Куубаны элбэх дойду XX ?йэ икки а?аарыгар билиммэт этэ) 2002 сыллаахтан бэлиэтэнэр
• Румыния   Румыния ? Конституция к?нэ
• Узбекистан   Узбекистан ? Конституция к?нэ
• Финляндия   Финляндия ? Ян Сибелиус уонна фиинн музыкатын к?нэ
• Фолкленд арыылара   Фолкленд арыылара ? Кыргы?ыы к?нэ. 1914 сыллаахха Британия уонна Германия флоттара арыыны ба?ылыыр и?ин кыргыспыттар
• Япония   Япония ? Бодхи к?нэ ( Будда ?й?н сырдаа?ынын к?нэ)
• Япония   Япония (Киото уонна Кансай эрэгийиэннэргэ) ? Хари-Куйо. Тостубут иннэ к?нэ, бу к?н иистэнэр сатабылы тупсарыы к?н?нэн аа?аллар, синтоистар уонна буддистар ол ту?угар та?ара?а ??эллэр. Канто эрэгийиэ??э олунньу 8 к?н?гэр бэлиэтииллэр.

• Аньыыта суох айыллыы к?нэ ( нууч. День непорочного зачатия ) ? католицизм уонна протестантизм тар?аммыт сорох дойдутугар судаарыстыба бэлиэтиир к?нэ. Бу к?н кэнниттэн то?ус ый буолан баран Та?ара Ийэтин оро?ооспотун (т?р??б?т к?н?н) бэлиэтииллэр

Т?бэлтэлэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1854 ? Иисус Христос ийэтэ Мария о?отун эрэ аньыыта-харата суох ??скэппит буолбакка, бэйэтэ эмиэ оннук ??скээбитин ту?унан догманы папа Пий IX эппит.
• 1914 ? Аан дойду бастакы сэриитэ : Британия флотун эскадрата Германия импиэрийэтин эскадратын Илин Азия?а Фолкленд арыыларын и?ин кыргы?ыыга урусхаллаабыт.
• 1941 ? Перл-Харборга АХШ флотун урусхаллаа?ын сарсыныгар Дьоппуон сэриилэрэ Европа импиэрийэлэрин Азиятаа?ы холуонньаларыгар биир бириэмэ?э саба т?сп?ттэр. Ол и?игэр Шанхайдаа?ы дойдулар ардыларынаа?ы олохсуйууга, Малайзия?а , Сингапурга , Гонко??а , Таила??а уонна Филиппиныга . ?сс? биир нэдиэлэнэн Голландия Ост-Ииндийэтигэр ( Индонезия?а ) сэриинэн барбыттара. Т??рт сылынан Аан дойду иккис сэриитигэр Дьоппуон кыайтарбытын кэннэ колонизатордар ити дойдуларга т?нн? сатаабыттара да кыаллыбата?а.
• 1955 ? Европа С?бэтэ Европа былаа?ын ылыммыт.
• 1974 ? Плебисцит т?м?г?нэн Греция монархия буолан б?пп?т.
• 1980 ? Нью-Йорка " Битлз " б?л?х салайааччытын Джон Ленноны Чепмен ?л?рб?т.
• 1989 ? Саха АССР ?рд?к? сэбиэтин 11 ы?ырыытын XIII сиэссийэтигэр Михаил Николаев САССР ?рд?к? сэбиэтин б?р?с??дь?м?н бэрэстээтэлинэн талыллыбыт.
• 1991 ? Беловежскай ойуурга ССРС суох буолуутун ту?унан с?б?лэ??э ?с союзнай ?р?сп??б?л?кэ ба?ылыктара илии баттаабыттар: Арассыыйаттан Борис Ельцин , Беларусьтан Станислав Шушкевич, Украинаттан Леонид Кравчук. Сэбиэскэй Сойуус оннугар Тутулуга суох иллэр сомо?оло?уулара (СНГ) тэриллибит.
• 1999 ? Москуба?а Арассыыйа уонна Беларусь холбо?уктаах судаарыстыбаларын тэрийии ту?унан дуогабар т??эрсиллибит. Бу тэриллиигэ судаарыстыбаннай сэкиритээринэн Б?л?? райсоветын сэкиритээрэ уонна Дьокуускай ба?ылыга буола сылдьыбыт Павел Бородин анаммыта уонна 2011 сыллаахха диэри ?лэлээбитэ.
• 2008
  • Саха норуодунай суруйааччыта Николай Лугинов Саха ?р?сп??б?л?кэтин ытык ки?итэ ааты ылбыт.
  • "Беркакит-Томмот-Дьокуускай" тимир суолга Амманы туоруур к?ргэ а?ыллыбыт.

Т?р??б?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1865 ? Ян Сибелиус ? биллиилээх фиинн композитора, дирижёр, педагог.
• 1918  ? Яков Кычкин  ? Саха драматическай-музыкальнай тыйаатырын артыы?а, Саха АССР ?т??лээх артыы?а. Кини аата дойдутугар Мэ?э-Ха?алас улуу?ун Маттатын кулуубугар и?эриллэн турар.
• 1921 ? Фёдор Попов (13.10.1943 ?лб.) ? сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа , А?а дойду Улуу сэриитин кыттыылаа?а, Мэ?э-Ха?алас улуу?ун ытык ки?итэ (1985).
• 1935 ? Варвара (Ая) Яковлева ? опера ырыа?ыта, педагог, РСФСР уонна Саха АССР норуодунай артыы?а.
• 1962 ? Римма Васильева ? филология билимин хандьыдаата.
• 1981 ? Дьокуускайга Николай Бугаев ? С? Уопсастыбаннай палаататын бэрэстээтэлэ, Ем. Ярославскай аатынан Хотугу омуктар устуоруйаларын уонна култуураларын холбо?уктаах судаарыстыбаннай т?мэлин дириэктэрэ.

?лб?ттэр [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• 1962 ? Николай Тарскай (1924 т?р.) ? Саха Сиригэр физкультура?а к?рг??мнээх хамсаа?ыны т?р?ттээччилэртэн биирдэстэрэ, ?р?сп??б?л?кэ?э к???л тустуу сайдарыгар с??кэн ???н? о?орбут ки?и, 1955?1959 сылларга Саха АССР спорткомитетын салайааччыта.
• 1991 ? Николай Габышев (10.04.1922 т?р.) ? саха сэбиэскэй кэминээ?и суруйааччыта, кэпсээнньит, драматуур, тылбаасчыт. Анекдокка майгынныыр "Ытыс са?а кэпсээннэрэ" 80-с сс. саха ыалын аайы баара.