El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
17-a de oktobro
estas la 290-a tago de la jaro (la 291-a en superjaroj) la? la
Gregoria kalendaro
. 75 tagoj restas.
Je la 17-a de oktobro okazis, interalie:
- -539
:
Persa re?o
Ciro la Granda
eniris
Babilonon
, kie li liberigis judojn
- 1346
:
Re?lando Anglio
decide gajnis la
batalon de Neville's Cross
kontra?
re?lando Skotlando
- skota re?o
Davido la 2-a
iris al mallibero
- 1404
:
Inocento la 7-a
i?is papo
- 1456
:
Germanio
:
Universitato Ernst Moritz Arndt
en
Greifswald
fondi?is
- 1469
: Hispana nobelo
Fernando la 2-a
nuptis
Izabelan la 1-a
- 1483
: ?enerala inkvizitoro de
Kastilio
Tomas de Torquemada
estis krome nomumita de papo
Siksto la 4-a
?enerala
inkvizitoro
de
Aragono
- 1600
:
Sveda
armeo konkeris
Parnu
- kadre de la pola-sveda milito (1600-1611)
- 1604
: Germana astronomo
Johannes Kepler
komencis observon de la lasta ?is nun
supernovao
en nia
galaksio
-
Lakta Vojo
, poste nomata Kepler-Stelo
- 1610
:
Reims
:
Ludoviko la 13-a
kroni?is kiel
re?o de Francio
kaj de
Navaro
- 1655
:
Sveda diluvo
: armeo de re?o
Karolo la 10-a Gustavo
konkeris
Krakovon
- honoran
kapitulacon
subskribis
Stefan Czarniecki
(profesoroj de
Krakova Akademio
estis kontra?aj, la
sie?o
da?ris de la 25-a de septembro, post la subskribo oni eksciis pri senditaj helpaj ta?mentoj)
- 1662
:
Karlo la 2-a
vendis
Dunkirkon
al Francio kontra? 375 000
britaj pundoj
- 1676
: Pola-turka
pactraktato
en ?urawno (nun en
Lviva provinco
) -
Pollando
reakiris parton de teritorioj en
Ukrainio
kaj Podolio
- 1736
: En
Istanbulo
estis subskribita turka-persa
pactraktato
- 1740
:
Vitus Bering
fondis
Petropavlovsk-Kam?atskij
dum la dua
ekspedicio
al
Kam?atko
- 1777
: Post la
Batalo de Saratogo
brita armeo gvidita de generalo John Burgoyne kapitulacis - turnopunkto en la
Usona Milito de Sendependeco
(signifa kontribuo de pola
militisto
Tadeusz Ko?ciuszko
, respondeca pri konstruo de usonaj
fortika?oj
)
- 1800
:
Karibio
: angloj ekdominis super nederlanda
kolonio
Curacao
- 1810
:
Germanio
: en
Munkeno
okazis unua
Oktobrofesto
- okaze de geedzi?-festoj de la re?o
Ludoviko la 1-a
kun princino
Therese von Sachsen-Hildburghausen
- 1845
:
Germanio
: en
Budy?in
okazis premiera plenumo de la
nacia himno
de
soraboj
Bela Sorabio
, verkita de
Handrij Zejler
kun muziko de
Korla Awgust Kocor
- 1849
: En
Parizo
mortis
Frederic Chopin
, la pola komponisto kaj pianisto, pri kiu
Cyprian Norwid
la sekvan tagon skribis
nekrologon
:
Gente
Varsoviano
, kore
polo
, kaj talente - Civitano de la mondo, Frederiko Chopin, foriris de ?i tiu mondo
- 1850
: En pariza
Tombejo Pere-Lachaise
oni starigis
tombo-monumenton
al
?openo
- lia fratino forprenis lian koron al varsovia pre?ejo Sankta Kruco
- 1855
: Bessemer
patentigis
sian
procezon
por malmultekostigi
?talon
- 1863
:
Kongresa Pollando
:
Romuald Traugutt
i?is diktatoro de la
Januara Ribelo
kontra? la
Rusia Imperio
- 1878
:
John A. Macdonald
la duan fojon i?is ?efministro de Kanado
- 1888
: En stacidomo apud
?arkovo
okazis bombatenco kontra? imperiestro
Aleksandro la 3-a
? kelkdeko de personoj pereis, sed la imperiestro kun sia familio savi?is
- 1892
: Germana astronomo
Max Wolf
malkovris asteroidon
Endimiono
- 1900
:
Bernhard von Bulow
i?is kanceliero de Germanio
- 1902
: Unua usona a?tomobilo
Cadillac
lan?ita en
Detrojto
- 1904
: En
Svedio
fondi?is politika partio
La Moderuloj
- 1906
: Gemana astronomo
August Kopff
malkovris asteroidon
Patroklo
- 1912
:
Unua Balkana milito
:
- Unua Mondmilito
- 1919
: Post fino de la unua mondmilito
armitaj fortoj
de
Bulgario
forlasis okcidentan
Trakion
, kie esti?is
protektorato
de
Triopa Entento
- 1919
: Malfermo de la
Metroo de Madrido
- 1919
: Respubliko
Alzaco-Loreno
de
Germana Imperiestra Regno
estis malfondita de
Francio
kaj ?is nun administrata de
Parizo
- 1924
: En
Pinsk
malfermi?is
Muzeo
de
Belorusa
Polesio
- 1926
: Papo
Pio la 11-a
beatigis
191
martirojn
de
Parizo
el la
Franca revolucio
- 1927
:
Dua Pola Respubliko
: en
Varsovio
estis iniciatita
Internacia Piana Konkurso Fryderyk Chopin
, okazi?anta ?iun kvinan jaron
- 1931
: Usona
krimulo
Al Capone
estis kondamnita al 11 jaroj da
mallibero
pro
impost
fra?do
- 1933
:
Albert Einstein
alvenis por da?ra restado al
Usono
- 1937
:
Hui, Dui kaj Lui
, nevoj de
Donaldo Anaso
, unuafoje aperis en
bildliteraturo
- Dua Mondmilito
- 1939
: Germana teroro en okupata Pollando: kadre de
Aran?o T4
SS
-unuo "Eiman"
pafekzekutis
en arbaro 116 mense malsanajn personojn de Kocborowo (nun
Starogard Gdanski
), kaj germana polico en
Varsovio
37 personojn; en
Inowrocław
germanoj pafmortigis pastron Mateusz Zabłocki, kapelanon dum la
ribelo de Grandpolujo
kaj gvidanton de la defendo de
Gniezno
septembre 1939;
Gestapo
arestis en
Lipno
instruistojn vokitajn al konferenco, kaj 300 personojn en
?roda Wielkopolska
kaj ?irka?a?oj; urbestro en
Strzelno
ordonis tuj konfiski de poloj a?tomobilojn, motociklojn,
mopedojn
, radioricevilojn kaj provizon de
karbo
kaj
ligno
; en
Lodzo
Hans Frank
subskribis disponon pri malpermeso de forveturigo de agrikultura?oj kaj brutaro de
okupataj
teritorioj; en
Berlino
dum sekreta interkonsili?o
Hitler
parolante kun estro de
Wehrmacht
diris ke
?eneralan Gubernion
oni devas trakti kiel "
azilon
" por poloj, judoj kaj aliaj "homa?oj" de malnovaj kaj novaj areoj de
Tria Regno
, ke "ni devas
preventi renaski?on
de pola intelektularo kiel gvidanta tavolo. En la lando oni devas teni malaltan vivnivelon; ni volas ?erpi de tie nur laborforton"; germana Gvidantaro de Mara Milito permesis ataki per ?iuj
armiloj
malamikajn
komercajn ?ipojn
, krom la pasa?erajn
- 1940
:
Militkrimo
:
germana polico
pafmortigis en
Rzeszow
21 personojn; germana reprezentanto de Ministerio pri Eksteraj Aferoj laste opiniis ke nur Ministerio de
Propagando
informas koncerne Pollandon:
Pollando ?esis esti fonto de gravaj a? interesaj por la mondo sciigoj
; en malsanulejo de
Londono
mortis pro vundoj dum
bombado de la urbo
standardisto Walenty Wojcik;
Atlantiko
: 2-taga batalo pri
konvojo
SC-7 (30
?ipoj
) komencita - oni sinkigis 21 ?ipojn
- 1941
: ?efo de distrikto
Lublin
konstatis ke post
agreso de Germanio kontra? Sovetunio
kreskis la
loka rezistomovado
;
Militkrimo
: en
Grekio
du
batalionoj
de
Wehrmacht
ekzekutis 250 lo?antojn de la vila?oj Ano kaj Kato en la gubernio
Serres
,
reprezalie
pro murdo de germana soldato;
okupata
de
Tria Regno
Luksemburgo
estis klasifikita kiel libera de
judoj
(
Judenfrei
); en
Universitato de Edinburgo
solena ina?guro de Pola
Kuracista
Fakultato (por 43 personoj, en tio 5
?e?oj
kaj anglo) kaj malfermo de pola
malsanulejo
, kiu fondi?is danke al donaco de papo
Pio la 12-a
, kion tute prisilentis pola gazetaro en Britio - amba? aran?ojn ?eestis pola ?efministro kaj
armea generalo
Władysław Sikorski
;
Orienta Fronto
: germana armeo konkeris
Taganrogon
?e la
Azova maro
; ordonita komenco de la retiri?o de la
Ru?a Armeo
de suda alo de la fronto; al
Sebastopolo
alvenis lastaj evakuaj transportoj el
Odeso
;
Atlantiko
: konvojo HG-54 eknavigis ? ?is la 29-a de oktobro estis sinkigitaj 4 ?ipoj, 1
destrojero
kaj 3
submar?ipoj
(en tio 2 italaj); komencita trapaso de konvojo PQ-2 (6 ?ipoj) de
Scapa Flow
(
Norvega maro
) ?is
Ar?angelsko
(la
Barenca maro
)
- 1942
: En
Buffalo
komenci?is kunsido de la Konsilio de Pola Usona Diasporo al kiu sian mesa?on sendis usona prezidento
Franklin D. Roosevelt
, kiu deklaris interalie ke
Pollando
renaski?os kaj germanaj
krimuloj
estos punitaj; en
Va?ingtono
oni ligis diplomatiajn kaj konsulajn rilatojn inter
Sovetunio
kaj
Kubo
, en
Londono
? inter
Sovetunio
kaj okupata de germanoj
Luksemburgo
- 1943
: Ta?mentoj de germana polico kaj soldatoj
murdis
en 3 vila?oj de
distrikto Lipski
?irka? 110 personojn, inkluzive de 46 infanoj, kaj en
Varsovio
9 grave batitajn virojn;
Pola Rezistomovado
: en
Vilno
-regiono (nun
landlime
de
Belorusio
kaj
Litovio
) ta?mento de
Pola Enlanda Armeo
konkeris germanan
bienon
Dubni?ki, kie ?i faris rekvizicion
- 1944
:
Militkrimo
: proksime al
Tarnow
germanoj vivbruligis 18 soldatojn de la
Pola Enlanda Armeo
defendantajn sin en garbejo; pentra?o de
Jan Matejko
Batalo de Grunwald
, kiu dum la milito estis ka?ita en vila?o apud
Lublin
, estis transdonita al marionetaj komunistaj regopovoj sur teritorioj "liberigitaj" de germana
okupado
fare de
Ru?a Armeo
; germana laboristo
August Landmesser
, pli frue rifuzinta
fa?isman saluton
dum solena?o, estas supozita morta; Balkana Fronto: en norda
Serbio
sovetaj trupoj kaj
Jugoslavaj Partizanoj
liberigis
Smederevon
;
Itala Fronto
: en
Makedonio
norda grupo de bulgara 4-A Armeo konkeris Carevo Selo (
provinco Karlovac
); soveta Aviado de Fora Atingo nokte de la 17-a/18-a de oktobro atakis
Gołdap
- 1947
: En Popola
Pollando
okazis malaltigo de a?debleco de nove funkcianta kultura programo II de
Pola Radio
pro agado de
?amstacioj
de sekureca servo
- 1947
:
Birmo
sendependi?is (de
Britio
)
- 1948
:
Stalinismo
:
katolikaj
episkopoj
eldonis
pa?tistan leteron
alvokante kredantojn esti fidelaj al la
eklezio
kaj kuni?i kun
pastroj
kaj episkopoj kontra? la ?tata premo
- 1951
: En
Argentino
ekfunkciis
televido
- 1952
:
Hispanio
:
Universitato de Navaro
fondi?is en
Pamplono
- 1956
: Brita re?ino
Elizabeto la 2-
oficiale funkciigis duan en la mondo (post la soveta en
Obninsk
)
nuklean centralon
en graflando
Kumbrio
- 1956
:
?aka
batalo de la jarcento inter usonaj
?akistoj
26-jara Donald Byrne kaj 13-jara
Bobby Fischer
- 1958
: 80 personoj pereis en katastrofo de
aviadilo
Tu-104A apud la urbo
Kana?
en
?uva?io
- 1959
: Sudafrika kompanio
De Beers
anoncis, ke ?i produktis unuajn artefaritajn
diamantojn
- 1961
:
Pariza
masakro
de pacema, kvankam eksterle?a, manifestacio de 30 000 al?eroj
por sendependeco de Al?erio
- ?irka? 200 personojn mortigis franca polico, kiu estis ordonita de la
prefekto
Maurice Papon
(estinta
dummilita
kunlaboristo
), en 1998 francaj regopovoj konfesis 40 viktimojn
- 1964
:
Belorusa SSR
: unua industria
naftominejo
malkovrita proksime al
Re?ica
- 1967
: Dum forkura provo al
Okcidenta Berlino
dronis en
lago
Nieder Neuendorfer See 24-jara Franciszek Piesik, unusola pola
viktimo
de la
Berlina Muro
- 1967
:
Kontra?kulturo de la 1960-aj jaroj
: en
Nov-Jorko
okazis premiero de la
rokenrola
muzikalo
Hair
- 1970
:
Anvar Sadat
fari?is prezidento de
Egipto
- 1971
: Pola mona?o
Maksimiliano Kolbe
estis
beatigita
de papo
Pa?lo la 6-a
? patrono de
katolikaj
esperantistoj
,
malsategita
en la koncentrejo
A??vico
- 1973
:
Naftokrizo
komenci?is - dum la
milito de Jom Kipur
Organiza?o de Petrol-Eksportantaj Arabaj Landoj
enkondukis
embargon
al
nafto
- 1973
:
Londono
:
pola nacia teamo de futbalo
remisis
1:1 kun la
angla nacia teamo de futbalo
kaj avancis al
Futbala Mondpokalo 1974
en
FRG
- erao de la pola
futbalo
komencita
- 1979
:
Patrino Teresa
ricevis
Nobel-premion pri paco
- 1980
:
Vatikanurbo
:
Elizabeto la 2-a
estis akceptita de papo
Johano Pa?lo la 2-a
kiel unua en la historio
brita
monarko
- 1989
: En
tertremo
en ?irka?a?oj de
San-Francisko
67 personoj pereis kaj 3757 vundi?is
- 1990
:
Interreta filma datenbazo
ekfunkciis en
Interreto
- 1990
:
Kroatio
: unua oficiala
mat?o
de la
kroata nacia teamo de futbalo
kontra? la
usona nacia teamo de futbalo
ludita kun la rezulto 2:1 por Kroatio
- 1994
: Re?ino
Elizabeto la 2-a
kiel unua brita
monarko
post la unua mondmilito venis al
Rusio
- 1995
: Francino
Jeanne Calment
i?is plej a?a persono en la historio post trapaso de la
a?o
de
japano
Shigechiyo Izumi (120 jaroj kaj 237 tagoj)
- 1997
: Nova
Konstitucio de Pola Respubliko
ekvalidis
- 1999
:
Belorusio
: "Libereca Mar?o" en
Minsko
kun pli ol 30 000 homoj subpremita de polico kaj armeanoj
- 2003
:
Carlos Mesa
i?is prezidento de
Bolivio
- 2004
:
Referendumo
modifis belorusan
konstitucion
, permesante al
Aljaksandr Luka?enka
kandidati?i por la sekva prezidenta periodo
- 2005
: La dua ?ina skipa kosma misio
Shenzhou 6
fini?is post preska? kvin tagoj
- 2006
:
Populacio
de
Usono
atingis 300 milionojn de
lo?antaro
- 2007
: La 14-a
Dalai-lamao
Tenzin Gyatso
ricevis Oran Medalon de la
Usona Kongreso
- 2009
:
Pakistana
armeo komencis landan ofensivon en
Vaziristano
- 2010
: Papo
Benedikto la 16-a
kanonizis
6
beatigitojn
- 2016
:
Tibeta
spirita gvidanto
Tenzin Gyatso
alvenis al
Prago
, kie li ?eestis la 20-a an datrevenon de la
konferenco
Forumo 2000
- 2017
:
Milito kontra? la Islama ?tato
: batalo de
ar-Raka
venka por la
koalicio
- 2018
:
Krimeo
:
masakro en la Ker?a politeknika kolegio
- 21 personoj pereis, ?. 50 vundi?is
- Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022
: 236-a tago de la rusa
agreso
:
prezidanto de Ukrainio
: Pasinttage
Mararmeo
de Ukrainaj Fortoj de Ukrainio likidis 13 rusiajn soldatojn, aerdefendan sistemon Tor, sistemon de kontra?aviadaj raketoj, 2 tankojn kaj alian armilaron de la malamiko; dum 12 horoj de la pasinta vespero 37 rusiaj senpilotaj aviadiloj estis detruitaj; nokte kaj matene estis atakita norda kaj meza parto de Ukrainio - 85% de krozmisiloj detruitaj, dama?ita
energetika
infrastrukturo
;
Kievo
atakita per 28 senpilotaj aviadiloj, produktitaj en
Irano
, 23 faligitaj, en la centro pereis 4 homoj; raketa atako al kritika infrastrukturo de
Vinico
; 108 ukraininoj kaj 110 civitanoj de Rusio estis liberigitaj kadre de inter?an?o de
militkaptitinoj
(du ukraininoj preferis resti en Rusio); oni informis, ke en liberigita
Liman
estis ?is nun elterigitaj 187 korpoj, en tio 35 soldatoj kaj 152 civiluloj
- Mondreago:
NATO
komencis en
Belgio
ciklan ekzercadon pri
nuklea detenado
, kiun partoprenas
aviado
de 14 ?tatoj; en
Norvegio
estis arestitaj 4 rusianoj pro fotado de sekretaj objektoj;
Marina Ovsjannikova
fu?is de
hejma aresto
eksterlanden; kontra?spionejo en
?e?io
informis pri rusia agento aganta ?e ?urnalistoj kaj politikistoj;
Konsilio de E?ropa Unio
establis Mision de Armea Apogo favore al Ukrainio;
EU
transdonis al Ukrainio la 6-an helpofaskon de 500 mln da e?roj kadre de E?ropa Instrumento por la Paco;
Hungario
unusola en
EU
rifuzis instrui ukrainajn soldatojn; nova
ambasadoro
de
Ukrainio
alvenis al
Germanio
; en
Jejsko
rusia aviadilo SU-34 falis al
kolektiva lo?ejo
- 2023
: 601-a tago de la rusa
agreso
: 9 rusaj
helikopteroj
, elpafilo de aerdefendo, deponejo de
municio
kaj speciala aviada armilaro kune kun
aviokurejoj
estis detruitaj dum ukraina nokta pripafo de
aerodromoj
apud okupata
Lugansko
(oriente) kaj
Berdjansko
(sude); ?enerala
Akuzistaro
de Ukrainio informis, ke de la invadkomenco 508
infanoj
pereis kaj 1 136 estis vunditaj; en 96
stacidomoj
de Ukrainio oni malfermis "punktojn de senflekseco" (ejoj por ?ar?i
po?telefonojn
, ligi?i kun
interreto
kaj varmi?i); de la invadkomenco en Ukrainio estis perditaj ?. 289 430 rusiaj soldatoj, 4 979 tankoj, 9 405 kirasitaj veturiloj, 6 936 artileriaj sistemoj, 814 raketelpafiloj, 547 kontra?aviadaj sistemoj, 318 aviadiloj, 317 helikopteroj, 5 291 senpilotaj aviadiloj, 1 533 krozmisiloj, 20 surakvaj unuoj, unu submar?ipo, 9 293 veturiloj (kun cisternoj) kaj 982 unuoj de speciala rusa armilaro
- Mondreago: "
Wall Street Journal
":
Usono
sekrete sendis al Ukrainio raketojn ATACMS kun atingo de 160 km ? la sciigo estis konfirmita de la
prezidanto de Ukrainio
kaj
Blanka Domo
;
Voice of America
: la?
Usona Armeo
?iuj 31
tankoj
Abrams alvenis al Ukrainio; en
Pekino
Vladimir Putin
mar?ene de 3-a Internacia Forumo "
Iniciato Zono kaj Vojo
" renkonti?is kun prezidento de
Vjetnamio
kaj ?efministro de
Hungario
; en
Pollando
?tata Balot-Komisiono oficiale informis ke
Rajto kaj Justeco
gajnis la?vican
vo?donadon
al
Pola Sejmo
? la partio de la unua tago apogas Ukrainion
- 1253
:
Ivo Helory de Kermartin
,
bretona sanktulo
(m.
1303
)
- 1577
:
Dmitrij Po?arskij
,
nacia heroo
de Rusio, kiu dum
pola-rusa milito
forpelis polo-litovan armeon (m.
1642
)
- 1629
:
Baltasar Carlos
, hispana re?ido, pentrata de
Diego Velazquez
(m.
1646
)
- 1696
:
A?gusto la 3-a
,
princo-elektisto
de
Saksio
,
re?o de Pollando
el
saksa
dinastio Wettin
,
mecenato
de
arto
(m.
1763
)
- 1719
:
Jacques Cazotte
, franca verkisto, adepto de
martinismo
(m.
1792
)
- 1725
:
John Wilkes
, angla
radikala
?urnalisto kaj politikisto, iniciatinto de
propagando
(m.
1797
)
- 1725
:
Adolf Friedrich Harper
, germana pejza?pentristo (m.
1806
)
- 1740
:
Andras Dugonics
, hungara-kroata pastro, verkisto, profesoro (m.
1818
)
- 1759
:
Andrej Voroni?in
, rusa pentristo kaj arkitekto, kreinto de la rusa varia?o de
empiro
(m.
1814
)
- 1760
:
Henri de Saint-Simon
, franca historiisto, filozofo (m.
1825
)
- 1794
:
Gottlieb Wagner
, germana gastejestro kaj
vitejisto
(m.
1878
)
- 1796
:
Leopold Kupelwieser
, a?stra pentristo, profesoro pri
historia pentrado
(m.
1862
)
- 1799
:
Friedrich Ludwig Keller
, svisa jursciencisto, politikisto, akademiano (m.
1860
)
- 1801
:
Samuel Ustazade Silvestre de Sacy
, franca verkisto, ?urnalisto kaj juristo (m.
1879
)
- 1803
:
Ferenc Deak
, hungara politikisto kontribuinta al
a?stra-hungara interkonsento
(m.
1876
)
- 1804
:
Jozsef Nagysandor
, generalo, unu el martiroj de la
hungara revolucio de 1848
(m.
1849
)
- 1813
:
Georg Buchner
, germana verkisto kaj
naturisto
(m.
1837
)
- 1820
:
Edouard Roche
, franca matematikisto kaj astronomo, esploristo pri
tajda forto
kaj
gravita kampo
, konata de la
limo de Roche
(m.
1883
)
- 1842
:
Samuel Borbely
, hungara pedagogo, lernejestro, verkisto (m.
1915
)
- 1850
:
Alwin Langenhan
, germana pedagogo kaj paleontologo (m.
1916
)
- 1856
:
Rudolfo van Oppenraay
, nederlanda jezuito kaj latinlingva verkisto (m.
1936
)
- 1864
:
Robert Lansing
, usona ministro de eksterlandaj aferoj, 1915-1920 (m.
1928
)
- 1865
:
Lucjan ?eligowski
, pola generalo, ?tatestro de efemera
Respubliko de Centra Litovio
(m.
1947
)
- 1869
:
Philipp Kosack
, germana filatelisto (m.
1938
)
- 1873
:
Alfred Polgar
, a?stra-usona verkisto, tradukisto, satiristo, kritikisto, majstro de felietono (m.
1955
)
- 1879
:
Elisabeth Streller
, germana padomigristino kaj regionhistoriistino (m.
1939
)
- 1883
:
Alexander Sutherland Neill
, skota
pedagogo
, kreinto de reforma instruejo
Summerhill
(m.
1973
)
- 1890
:
Jozsef Boros
, hungara-germana kuracisto, internisto, profesoro (m.
1962
)
- 1892
:
Otakar Jeremia?
, ?e?a muzikkomponisto, dirigento kaj pedagogo (m.
1962
)
- 1893
:
Charles Pichon
, franca literaturisto, ?urnalisto, fondinto de la Franca Federacio de Junaj Esperantistoj, kunaboranto de "
La Revuo
" kaj "
Juneco
", redaktoro de la kongresa bulteno de
UK 1914
(m. nekonata)
- 1898
:
Simon Vestdijk
, nederlanda prozisto, poeto kaj eseisto verkanta pri literaturo, arto, muziko, estetiko, religio, psikologio kaj astrologio (m.
1971
)
- 1898
:
Shinichi Suzuki
, japana
violonisto
kaj muzikpedagogo (m.
1998
)
- 1903
:
Nathanael West
, usona verkisto kaj scenaristo (m.
1940
)
- 1904
:
Emil Gherasim
, rumania hungara ?urnalisto, poeto (m.
1946
)
- 1907
:
Janos Antal
, hungara/rumania hungara poeto, verkisto (m.
1943
)
- 1912
:
Johano Pa?lo la 1-a
, papo (m.
1978
)
- 1914
:
Albert Markos
, rumania hungara komponisto (m.
1981
)
- 1915
:
Arthur Miller
, usona verkisto (m.
2005
)
- 1917
:
Marsha Hunt
, usona aktorino (m.
2022
)
- 1918
:
Rita Hayworth
, usona aktorino kaj dancistino (m.
1987
)
- 1920
:
Montgomery Clift
, usona aktoro (m.
1966
)
- 1920
:
Miguel Delibes
, hispana verkisto] (m.
2010
)
- 1922
:
Luiz Bonfa
, brazila komponisto, kantisto kaj gitaristo, grava reprezentanto de
bosanovo
(m.
2001
)
- 1923
:
Barney Kessel
, usona ?az-gitaristo (m.
2004
)
- 1928
:
Roman Kotlarz
, pola
pastro
, opoziciisto, viktimo de
komunistaj
torturoj
,
servisto de Dio
(m.
1976
)
- 1928
:
Otto Adam
, hungara re?isoro kaj teatrestro (m.
2010
)
- 1928
:
Jen? Vancsa
, hungara agronomo, ministro (m.
2016
)
- 1930
:
Laszlo Feszt
, rumania hungara grafikisto, profesoro (m.
2013
)
- 1935
:
Irena Jun
, pola aktorino kaj re?isorino
- 1936
:
Imre Vizi
, rumania hungara matematikisto kaj pedagogo (m.
2020
)
- 1942
:
Laszlo Borbely
rumania hungara ?urnalisto, redaktoro
- 1944
:
Margit Bordy
, rumania hungara pentristino, poetino
- 1946
:
Adam Michnik
, pola ?urnalisto kaj publicisto
- 1949
:
Owen Arthur
, ?efministro de
Barbado
- 1955
:
Vja?eslav Bo?arov
, rusia militisto, partopreninto de liberigo de osta?oj dum la
terorisma atako en Beslano
- 1958
:
Zsolt Lang
, rumania hungara verkisto, redaktoro
- 1960
:
Philippe Sands
, brit-franca juristo
- 1966
:
Antoni Dudek
, pola
politikologo
kaj historiisto
- 1971
:
Angela Nzambi
, verkistino kaj homrajtaj aktivulino el Ekvatora Gvineo
- 1972
:
Eminem
, usona aktoro kaj
repmuzikisto
- 1972
:
Tarkan
, turka pop-artisto
- 1979
:
Kimi Raikkonen
, finna
a?tosportisto
- 1980
:
Orsolya Gergely
, rumania hungara sociologino
- 532
:
Bonifaco la 2-a
, papo
- 866
:
Al-Mustain
,
abasida
kalifo
dum la
Malordo de Samaro
(n.
836
)
- 1456
:
Nicholas Grenon
, francoflandra komponisto, kantisto, kleriko kaj
muzikpedagogo
(n. ?irka?
1385
)
- 1552
:
Andreo Osiandro
, germana
luterana
erudicilulo, konanto de la
hebrea lingvo
(n.
1498
)
- 1586
:
Philip Sidney
, angla verkisto, soldato kaj kortegano (n.
1554
)
- 1705
:
Ninon de Lenclos
, franca
beletristino
,
liberpensulino
kaj
skandalistino
(n.
1616
)
- 1740
:
Anna Ivanovna
, imperiestrino de Rusio (n.
1693
)
- 1757
:
Rene Antoine Ferchault de Reaumur
, franca plurfaka sciencisto (n.
1683
)
- 1799
:
Johann Georg Schlosser
, germana juristo kaj verkisto, membro de
iluminatoj
(n.
1739
)
- 1806
:
Jean Jacques Dessalines
, imperiestro de Haitio, murdita (n.
1758
)
- 1837
:
Johann Nepomuk Hummel
, a?stra komponisto kaj
framasono
(n.
1778
)
- 1849
:
?openo
, pola komponisto kaj pianisto (n.
1810
)
- 1873
:
Adolf Bube
, germana poeto kaj arkivisto (n.
1802
)
- 1887
:
Gustav Robert Kirchhoff
, germana fizikisto konata pro la
le?o de Kirchhoff pri radiado
, difininto de la termino
nigra korpo
(n.
1824
)
- 1895
:
Friedrich Moritz Stapff
, germana geologo (n.
1836
)
- 1910
:
Kurd Lasswitz
, germana verkisto, sciencisto, instruisto kaj filozofo (n.
1848
)
- 1931
:
Viktor Hawlik
, a?strogermana komerca konsilanto kaj esperantisto, vicprezidanto de
Internacia Esperanto-Muzeo
(n.
1876
)
- 1934
:
Santiago Ramon y Cajal
, hispana
histologo
, Nobel-premiito, pioniro pri
ne?roscienco
(n.
1852
)
- 1934
:
Adolf Holzel
, a?stra kaj germana pentristo
- 1938
:
Karl Kautsky
, ?e?a-germana ?urnalisto kaj filozofo, teoriulo de
marksismo
(n.
1854
)
- 1941
:
Jozsef Fogel
, hungara historiisto esplorinta historion de
Jagelonoj
kaj de
humanismo
en Hungario (n.
1884
)
- 1943
:
Stefan Starzy?ski
, pola ekonomikisto, oficiro, politikisto,
urbestro
de
Varsovio
, civila komisaro ?e la
Defenda Komandejo de Varsovio
, murdita (n.
1893
)
- 1944
:
Adolf Schmidt
, germana
geofizikisto
esploranta
teran magnetismon
, publikiginta fakverkojn en
Esperanto
(n.
1860
)
- 1951
:
Bernhard Kellermann
, germana verkisto, kontra?ulo de
fa?ismo
(n.
1879
)
- 1957
:
Avetik Isahakjan
, armena verkisto kaj poeto (n.
1875
)
- 1962
:
Natalja Gon?arova
, rusa pentristino de
Kubo-Futurismo
, dezajninta en
Parizo
dekorojn por la
Rusaj Baletoj
de
Sergej Djagilev
(n.
1881
)
- 1966
:
Cleo de Merode
, franca dancistino de
Belle Epoque
(n.
1875
)
- 1967
:
Pu Yi
, lasta imperiestro de ?inio el
dinastio Qing
, ?ardenisto kaj arkivisto (n.
1906
)
- 1973
:
Ingeborg Bachmann
, a?stra verkistino (n.
1926
)
- 1978
:
Giovanni Gronchi
, itala politikisto, membro de
Itala kristan-demokrata partio
, prezidento de Italio (n.
1887
)
- 1978
:
Jean Amery
, a?stra verkisto (n.
1912
)
- 1980
:
Richard Gavin Reid
, kanada politikisto, ?efministro de
Alberto
(n.
1879
)
- 1983
:
Herbert Roth
, germana komponisto, interpretisto de popola muziko, a?toro de la himno de
Turingio
-
Rennsteig
(n.
1926
)
- 2005
:
Ba Jin
, ?ina verkisto, eseisto,
anarkiisto
, tradukisto kaj esperantisto, konata de la romano
Frosta Nokto
kaj novelo
A?tuno en la Printempo
, vicprezidanto de
?ina Esperanto-Ligo
, kunlaboranto de "
El Popola ?inio
", membro de
Honora Patrona Komitato de UEA
(n.
1904
)
- 2010
:
Tibor Toro
, rumania hungara atomfizikisto kaj lekciisto (n.
1931
)
- 2012
:
Sylvia Kristel
, nederlanda aktorino kaj
modelo
(n.
1952
)
- 2018
:
Ara Guler
, armen-turka fotisto (n.
1928
)
- 2019
:
Alicia Alonso
, kuba dancistino (n.
1920
)
La
17-a de oktobro
estas (la?
gregoria kalendaro
):