Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
20 октябрь
?
григориан стиле
буйынса йылды? 293-с? к?н? (
к?бис? йылында
294-се). Йыл а?а?ына тиклем 72 к?н ?ала.
Байрамдар
??м и?т?лекле даталар
- Халы?-ара
- БМО
: Б?т? донъя статистика к?н?.
БМО
-ны? статистика комиссия?ы ?арарына ярашлы, 2010 йылдан башлап 5 йыл?а бер тап?ыр билд?л?н?: 2010, 2015, 2020, 2025, 2030 ??м артабан.
- Ер
:
х?л ите? к?н? (октябр?е? ?с?нс? кеса?на?ы).
- Остеопороз мен?н к?р?ш к?н?.
- Кредит союздары к?н?.
- Ял?ау?ар к?н?.
- Милли
Т?б?к байрамдары
- ??н?ри
тулы исемлек
- ???иев Ринат Рауил улы
(1955),
?алим
-зоотехник, ю?ары м?кт?п эшм?к?ре. 1982 йылдан
Баш?ортостан ауыл хужалы?ы институты
??м
Баш?орт д??л?т аграр университеты
у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 1992 йылдан малсылы? продукттарын етештере? ??м я?ынан эшк?рте? технологиялары факультеты деканы, 2010?2011 йылдар?а ф?н ??м инновацион эшт?р буйынса проректор; 2012 йылдан
Баш?ортостан ауыл хужалы?ы ?илми-тикшерене? институтыны?
б?лек м?дире. Ауыл хужалы?ы ф?нд?ре докторы (2003), профессор (2003).
Баш?ортостан Республика?ыны?
ат?а?ан?ан ауыл хужалы?ы (1995),
Р?с?й Федерация?ыны?
почётлы ю?ары ??н?ри белем бире? (2005) хе?м?тк?ре. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Ст?рлебаш районы
Т?тер-Ары?лан
ауылынан.
- Иск?нд?ров Ильяс Ф?рх?т улы
(1965),
дипломат
. 2020 йылдан
Габон Республика?ында
Р?с?й Федерация?ыны?
????тт?н тыш ??м тулы хо?у?лы илсе?е.
- Кривошеев Андрей Николаевич
(1970),
спортсы
, тренер.
Коньки?а шыуыу
спорты буйынса
СССР
(1991),
Бойондоро??о? Д??л?тт?р Берл?шм??е
(1992) ??м
Р?с?й?е?
(1993?1998) йыйылма командалары а?за?ы. 2008 йылдан
?ф?л?ге
24-се Балалар-??мер??р спорт м?кт?бе директоры, бер ?к ва?ытта 2010 йылдан коньки?а шыуыу спорты буйынса Баш?ортостан Республика?ы йыйылма команда?ыны? ?лк?н тренеры.
Олимпия уйындарыында
?атнашыусы (1998). СССР-?ы? халы?-ара класлы спорт мастеры (1991). Баш?ортостан Республика?ыны? к?ренекле спортсы?ы (2004). Сы?ышы мен?н
Салауат
?ала?ынан.
тулы исемлек
- ???нбаева Лена Шакир ?ы?ы
(1936), т???л?ш эшсе?е.
К?мертау
?ала?ында?ы 2-се т???л?ш идаралы?ыны? элекке буяусы?ы, бригадиры.
Баш?орт АССР-ыны?
ат?а?ан?ан т????се?е.
- С?лихова С??ир? ?хм?т ?ы?ы
(1946?20.05.2010), комсомол, профсоюз ??м муниципаль органдар хе?м?тк?ре. 1967?1971 йылдар?а ВЛКСМ-ды?
Б?рй?н район
комитетыны? икенсе секретары; 1973 йылдан ауыл хужалы?ы ??м эшк?рте? с?н???те эшс?нд?ре профсоюзыны? район комитеты р?йесе; 1979 йылдан
И?ке Собхан?ол ауыл Советы
баш?арма комитеты секретары, 1982 йылдан ? р?йесе; 1985 йылдан район Советы баш?арма комитеты и?тисадсы?ы, 1992 йылдан ? район хакими?тене? и?тисад б?леге начальнигы, 1994?2001 йылдар?а ? баш белгес. Сы?ышы мен?н ошо районды?
И?ке Собхан?ол
ауылынан.
- Айтм?х?м?тов Нариман З?йнулла улы
(1951),
спортсы
.
Е?ел атлетика
буйынса
СССР
-?ы? спорт мастеры (1978), республика категория?ында?ы судья (1987). Спорт й?р?ш? буйынса СССР кубогын яулаусы (1981), ветерандар ара?ында
донъя
(1991?1994) ??м
Европа
(1992, 1994?1995) чемпионы, Б?т? донъя уйындарында ?с тап?ыр е?е?се (1994; 2011).
- Йосопов Та?ир ?бдр?ким улы
(1951), ауыл хужалы?ы хе?м?тк?ре. 2001?2011 йылдар?а
Ст?рлетама? районы
≪Рощинский≫ совхозыны? берекм? директоры. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан ауыл хужалы?ы хе?м?тк?ре (2005), районды? почётлы гражданы (2017). Сы?ышы мен?н х??ерге
?арытау ?лк??е
Перелюбский районы Харитоновка ауылынан.
тулы исемлек
- К?лм?тов Харис С?лих улы
(1897?27.11.1937), д??л?т хе?м?тк?ре.
Граждандар ?у?ышында
?атнашыусы. 1922 йылдан
Баш?орт АССР-ы
Баш суды судья?ы, 1924?1929 йылдар?а ? р?йесе; 1927 йылдан ?
Баш?ортостан ???к Баш?арма Комитеты
а?за?ы; 1936 йылдан
БАССР Халы? Комиссар?ары Советы
?арама?ында?ы Физкультура ??м спорт эшт?ре комитеты р?йесе. С?й?си золом ?орбаны.
- Костин Яков Дмитриевич
(1917?20.09.1993), сик ?а?сы?ы. 1938 йылда Х?с?н к?ле янында?ы совет-япон ?ораллы б?релешенд? ??м
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы, миномётсы, кесе сержант.
Дан орденыны?
тулы кавалеры. Сы?ышы мен?н х??ерге
Баш?ортостан Республика?ыны?
Ба?алы районы
Ба?алы
ауылынан.
- ?арданов Х?л?ф Шакир улы
(1932?2008),
?алим
-
филолог
,
журналист
. 1976?1978 йылдар?а
Баш?орт д??л?т университеты
, 1989?1993 йылдар?а х??ерге ?азан д??л?т педагогия университеты у?ытыусы?ы. 2004 йылдан Р?с?й Я?ыусылар союзы а?за?ы. Филология ф?нд?ре кандидаты (1970).
Татарстан Республика?ыны?
ат?а?ан?ан у?ытыусы?ы (1999). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Са?ма?ош районы
?рн?к
ауылынан.
- Ш?мсетдинов Амур ?б?лх?йер улы
(1932?16.06.1996), механизатор. 1958?1992 йылдар?а
Х?йбулла районы
≪Х?йбулла≫ совхозы механизаторы. Ике
Хе?м?т ?ы?ыл Байра?
(1966, 1976) ??м
Халы?тар Ду?лы?ы
(1981) ордендары кавалеры, коммунистик хе?м?т ударнигы (1976). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Ст?рлетама? районы
Первомайский
ауылынан.
- ?изз?туллин М?жит Нурислам улы
(1937),
инженер
-
энергетик
. 1975?2002 йылдар?а
?ф?
яны (
Благовещен
?ала?ы) ТЭЦ-ыны? баш инженеры, директоры. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан энергетигы (1997),
Р?с?й Федерация?ы
Я?ыулы?-энергетика министрлы?ыны? ат?а?ан?ан хе?м?тк?ре (1994).
- Жирнов Борис Семёнович
(1942), ?алим-инженер-технолог. 1965 йылдан
?ф? нефть институты
??м
?ф? д??л?т нефть техник университетыны?
Салауат
филиалы у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 1985 йылдан
химик-технологик
процестар кафедра?ы м?дире. Техник ф?нд?р докторы (1999), профессор (2000),
?а?а?станды?
Атырау
нефть ??м газ институтыны? почётлы профессоры (2004). Р?с?й?е? почётлы ю?ары ??н?ри белем бире? хе?м?тк?ре (2002). Сы?ышы мен?н х??ерге Татарстан Республика?ыны? Алексеевский ауылынан.
- ?хм?тшин Динер Йы?анша улы
(1952). Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан ауыл хужалы?ы хе?м?тк?ре, 3-с? д?р?ж?
Хе?м?т Даны ордены
кавалеры. Сы?ышы мен?н
Б?зд?к районынан
.
тулы исемлек
- Би?олов Ми?ле?ол Солтан улы
(1928?6.01.1973), т????се, й?м???тсе. 1947 йылдан ≪Башнефтезаводстрой≫ тресы ташсы?ы, 1958 йылдан комплекслы бригада ет?ксе?е.
СССР
-?ы? етенсе са?ырылыш
Ю?ары Советы
(1966?1970),
Баш?орт АССР-ыны?
алтынсы са?ырылыш (1963?1967)
Ю?ары Советы
депутаты.
КПСС
-ты? XXII съезы делегаты (1961).
Социалистик Хе?м?т Геройы
(1958). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Ишембай районы
?ана?ай
ауылынан.
- Ишбир?ина Г?лсир? Х?ли??р ?ы?ы
(1948),
педагог
, й?м???тсе. 1967?2006 йылдар?а
?бй?лил районы
?ушый
башлан?ыс м?кт?бе у?ытыусы?ы ??м м?дире. 2002?2004 йылдар?а ауылды? ?атын-?ы??ар советы р?йесе. Баш?ортостан Республика?ыны? м??ариф отличнигы (1994). Сы?ышы мен?н ошо районды?
Юлдаш
ауылынан.
- Хазиев Валерий Семёнович
(1948),
философ
-
?алим
. 2005?2008 йылдар?а
М. А?мулла исеменд?ге Баш?орт д??л?т педагогия университеты
проректоры. Философия ф?нд?ре докторы (1994), профессор (1995). Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан ф?н эшм?к?ре (2016),
Р?с?й Федерация?ыны?
почётлы ю?ары ??н?ри белем бире? хе?м?тк?ре (2006). Сы?ышы мен?н х??ерге
?а?а?стан Республика?ыны?
Ирсу ауылынан.
- Зиннуров Р?фис Ми?лей?р улы
(1953),
т????се
. 1976 йылдан
?ф?л?ге
Эре панелле йорттар т???? тресыны? 1-се т???л?ш идаралы?ы монтажсы?ы, 1995?2016 йылдар?а ? прорабы. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан т????се?е (2003). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Д?рт?йл? районы
Ми?еште
ауылынан.
- Нагаев Роберт Тимербай улы
(1953),
и?тисадсы
-?алим, комсомол,
ауыл хужалы?ы
??м
д??л?т
органдары хе?м?тк?ре, эш?ыуар.
?азан
?ала?ы хакими?те Ер ресурстары буйынса комитетыны? элекке р?йесе, 2009 йылдан ≪Саулык≫ дарыуханалар селт?ре ет?ксе?е. Р?с?й Т?би?и ф?нд?р академия?ыны? м?хбир а?за?ы, и?тисад ф?нд?ре докторы (2006), профессоры.
Татарстан Республика?ыны?
ат?а?ан?ан и?тисадсы?ы. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны? Ауыр?азы районы
Исм??ил
ауылынан.
- Йоносов Мирс?йет ??м?р улы
(1963),
журналист
, комсомол органдары ??м матбу?ат хе?м?тк?ре. 1985 йылдан
Баш?орт д??л?т университетыны?
ВЛКСМ комитеты секретары, 1986 йылдан
≪Баш?ортостан пионеры≫
??м
≪Й?ншишм?≫
балалар ??м ??мер??р республика г?зите хе?м?тк?ре, б?лек м?дире, баш м?х?ррир урынба?ары, 1998 йылдан ? баш м?х?ррире.
Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан матбу?ат ??м ки? м??л?м?т хе?м?тк?ре
(2008) ??м м??ариф отличнигы (2010). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Х?йбулла районы
Б?л?к?й ?беш
ауылынан.
- Х?рм?туллин ?н?с Фл?с улы
(1963), слесарь. 1988 йылдан ≪Са?ма?ошнефть≫ нефть ??м газ сы?арыу идаралы?ыны? слесарь-ремонтсы?ы, 1996 йылдан ? ?а?ан та?артыусы; 2002 йылдан
Д?рт?йл?
электр ??м йылылы? селт?р??ре предприятие?ы ???к ?а?анлы?ыны? ?а?ан та?артыусы?ы. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан торла?-коммуналь хужалы? хе?м?тк?ре (2018). Сы?ышы мен?н х??ерге Татарстан Республика?ыны?
А?таныш районы
Ме?н?р
ауылынан.
- Мостай К?рим
(1919?21.09.2005), ша?ир, драматург, т?н?итсе, публицист, й?м???т эшм?к?ре.
Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ыны?
почётлы академигы (1992).
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы. 1951?1962 йылдар?а
Баш?ортостан Я?ыусылар союзы
идара?ы р?йесе, 1962?1989 йылдар?а
РСФСР
Я?ыусылар союзы идара?ы секретары. РСФСР-?ы? IV?XI са?ырылыш Ю?ары Советы депутаты.
Социалистик Хе?м?т Геройы
(1979).
Баш?ортостанды? халы? ша?иры
(1963). РСФСР-?ы? ат?а?ан?ан с?н??т эшм?к?ре (1982).
ЮНЕСКО
?арама?ында?ы
Х. К. Андерсен
исеменд?ге Халы?-ара балалар ??м ??мер??р ?с?н китаптар советыны? Почётлы дипломы эй??е (1978). Ленин премия?ы (1984), СССР??ы? Д??л?т премия?ы (1972), РСФСР??ы?
К. С. Станиславский
исеменд?ге д??л?т премия?ы (1967), Баш?орт АССР-ыны?
Салауат Юлаев исеменд?ге д??л?т премия?ы
(1967),
М. А. Шолохов
исеменд?ге премия (1999) лауреаты.
- Ф?рит Суфияров
(1939), у?ытыусы, ша?ир, 1993 йылдан
Баш?ортостан Я?ыусылар союзы
а?за?ы. 1992 йылдан Я?ауыл я?ыусылар ойошма?ыны? яуаплы секретары.
Баш?ортостан Республика?ыны?
ат?а?ан?ан м???ни?т хе?м?тк?ре (1995), ??ли Со?орой (1997), Фатих К?рим (2005), ?н??м Атнабаев исеменд?ге премиялар лауреаты. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Я?ауыл районы
И??нбай
ауылынан.
тулы исемлек
- Быков Владимир Викторович
(1949?14.01.2018),
СССР
??м
Р?с?й
хоккейсы?ы
??м тренеры. 1966?1979 йылдар?а
≪Салауат Юлаев≫ хоккей команда?ы
уйынсы?ы. Баш?орт АССР-ында беренсе
СССР
-?ы? спорт мастеры. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан физик культура хе?м?тк?ре (1978).
- В?хитов Малик Шакир улы
(1949), ?алим-зооинженер, хужалы? ??м д??л?т эшм?к?ре. 1984?2003 йылдар?а
М?л??ез районы
≪Ары?лан≫ совхозы директоры, 2003 йылдан ?
М?л??ез
?ала?ы ??м М?л??ез районы, 2006?2015 йылдар?а ? М?л??ез районы хакими?те башлы?ы. Ауыл хужалы?ы ф?нд?ре кандидаты (1998).
Р?с?й Федерация?ыны?
??м Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан ауыл хужалы?ы хе?м?тк?ре, Р?с?й?е? почётлы д?й?м белем бире? хе?м?тк?ре.
Салауат Юлаев
??м
≪Баш?ортостан Республика?ында к?р??тк?н хе?м?тт?ре ?с?н≫
(2014) ордендары кавалеры. Сы?ышы мен?н ошо районды?
С?йет
ауылынан.
- Кашаев Венер Н?биулла улы
(1949), хужалы? эшм?к?ре. 1995?2005 йылдар?а
Б?р?
автотранспорт предприятие?ыны? баш инженеры, директоры, 2005 йылдан ?
Д?рт?йл?
автотранспорт предприятие?ы директоры. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан транспорт хе?м?тк?ре.
Р?с?й?е?
почётлы транспорт хе?м?тк?ре, Почётлы автотранспортсы. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Са?ма?ош районы
И?ке ?алмаш
ауылынан.
- Мартыненко Василий Борисович
(1974), ?алим-геоботаник. 2015 йылдан х??ерге
Р?с?й Ф?нд?р академия?ы ?ф? федераль тикшерене???р ???гене?
Биология институты
директоры вазифа?ын баш?арыусы.
Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ы
профессоры (2016), биология ф?нд?ре докторы (2009). Сы?ышы мен?н Б?р? ?ала?ынан.
- 1616
: Томас Бартолин,
Дания
анатомы, лимфа система?ын асыусы.
- 1632
: Кристофер Рен,
Англия
математигы.
тулы исемлек
- 1964
:
Герберт Гувер
,
А?Ш
-ты? 31-се Президенты.
- 1982
: Идрис Ту?тар,
СССР
я?ыусы?ы,
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы. Сы?ышы мен?н
Баш?ортостанды?
Благовар районы
Болошло
ауылынан.
- 1987
: Андрей Колмогоров, СССР математигы.
- 1994
: Сергей Бондарчук, СССР актёры, режиссёр,
СССР
-?ы? халы? артисы (1952),
Социалистик Хе?м?т Геройы
(1980).
- 2001
: М?х?м?т Ары?ланов, театр р?ссамы, РСФСР-?ы? (1980) ??м
Баш?орт АССР-ыны?
(1968) халы? р?ссамы,
Салауат Юлаев исеменд?ге премия
лауреаты (1973).
- 2011
: Муаммар Каддафи,
Ливия
башлы?ы.
- 2020
: Дягилев Анатолий Иванович, Баш?ортостанды? Архитектура-т???л?ш д??л?т к???те?е инспекция?ыны? элекке ет?ксе?е.