El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
2-a de marto
estas la 61-a tago de la jaro (la 62-a en superjaroj) la? la
gregoria kalendaro
. 304 tagoj restas.
Je la 2-a de marto okazis, interalie:
- 986
:
Ludoviko la 5-a
i?is re?o de
Okcidentfranka imperio
- 1384
:
Pollando
: dum kunveno de
nobeloj
en
Radomsko
oni decidis pri
entronigo
de
Jadviga
el dinastio de
An?uo
- 1403
: Pola re?o
Ladislao la 2-a Jogajlo
esprimis konsenton fondi
mona?ejoj
de
karmelanoj
en
Pilzno
kaj transdonis teron por ?ia konstruo
- 1431
: Post
granda okcidenta skismo
komenci?is unua
konklavo
, dum kiu
E?geno la 4-a
i?is papo
- 1443
:
Alta majstro de la Ordeno de germanaj kavaliroj
setligis Neudorf (nuntempe
Orzysz
)
- 1444
: Albana popola heroo
Skanderbeg
formis kontra?
turkan
aliancon kun
nobeloj
en
Lezhe
- 1458
:
Georgo de Podebrado
kroni?is kiel re?o de ?e?io
- 1476
:
Batalo de Grandson
, unua venko de
svisoj
en la Burgonja Milito
- 1503
:
Venecia Respubliko
subskribas traktaton kun
Otomana Imperio
, forlasante
Lepanton
, sed konservante
Ioniajn insulojn
- 1609
:
Pola
-
sveda
milito: venko de poloj en sie?ita
Parnu
- 1616
Venko de polaj trupoj, komandataj de Samuel Korecki, super
moldavaj
fortoj en la tria batalo de
Chocim
- 1660
:
Otomana Imperio
: el dokumento adresita al
sultano
montri?is amasaj fu?oj de
kamparanoj
el ?iuj
bulgaraj
regionoj - la registro enhavas 883
impostajn
unuojn de
?izia
, kolektata de ne-islamanoj, estis neeble enspezi impostojn la? ilia preskribita kvanto, kio i?is konstanta kondi?o de la otomana
trezorejo
- 1791
: En
Francio
fratoj Chappe komencis
eksperimentojn
kun transsendo de sciigoj pere de
optika telegrafio
- 1796
:
Napoleono Bonaparte
ekkomandis italan armeon
- 1799
:
Franca militiro al Egiptio
: francaj trupoj okupis
Ramlon
- 1807
:
Britio
malpermesis
sklavkomercon
inter
Afriko
kaj
Ameriko
- 1811
: Venko de hispana ?iparo super argentinaj ribelantoj en batalo de San Nicolas sur la rivero
Parana
- 1817
: Itala
arkeologo
Giovanni Battista Belzoni esploris lokon de la
Temploj de Abu Simbel
- 1831
:
Novembra ribelo
kontra? la
Rusia Imperio
: venko de
poloj
en batalo de
Puławy
- 1835
:
Ferdinando la 1-a
i?is imperiestro de A?strio
- 1836
:
Respubliko Teksaso
sendependi?is (de
Meksiko
)
- 1855
:
Aleksandro la 2-a
i?is
imperiestro
de la
Rusia imperio
- 1858
: Pola
komediverkisto
Aleksander Fredro
edzi?is en
Lvovo
- 1861
:
Kongresa Pollando
: en la
Tombejo Pow?zki en Varsovio
okazis funebra ceremonio de 5
poloj
mortigitaj de
cara
armeo dum unu el pluraj
masakroj
, interalie de
Zdzisław Rutkowski
, kiu montri?is granda
manifestacio
de la pola
patriotismo
en
okupata
de
rusoj
Pollando
- 1864
:
Januara ribelo
kontra? la
Rusia Imperio
: imperiestro
Aleksandro la 2-a
dekretis pri proprietigo de
kamparanoj
en la
Kongresa Pollando
(por malinteresigi ilin pri la
insurekcio
)
- 1874
: Lasta
diservo
en
pre?ejo
de Trz?sacz (
distrikto Gryfice
) okazis anta? ties detruo pro falo de apud
balta
klifo
- 1875
:
Bela Wenckheim
i?is ?efministro de Hungario
- 1877
:
Rutherford B. Hayes
i?is prezidento de Usono - pro manko de unusignifa balotrezulto decidis speciala komisiono de la
Usona Kongreso
- 1899
: En
Va?ingtonio
fondi?is
Nacia Parko Mount Rainier
- 1905
: Ina?guro de
Kuracista
Domo en
Krakovo
, subigita al
a?stra aneksa?o
- Unua mondmilito
:
- 1919
:
Moskvo
: fonda kongreso de la
Tria Internacio
komenci?is, fondita de 19
komunistaj partioj
? partoprenis 52 delegitoj el 30 landoj
- 1919
:
Pola-ukraina milito
: post kelktaga
armistico
ukrainoj
neatendite pripafis
Lvovon
- 1922
:
Centra Litovio
i?is parto de la
Dua Pola Respubliko
- 1924
: Lasta
simfonio
de finnlanda komponisto
Jean Sibelius
estis kreita
- 1930
:
Andre Tardieu
la duan fojon i?is ?efministro de Francio
- 1933
:
Novjorko
: premiero de
aktorfilmo
King Kong
- 1933
: Tri mil personoj pereis kaj 12 mil vundi?is rezulte de
tertremo
kaj ka?zita de ?i
cunamo
en la nord-orienta parto de la japana insulo
Hon?u
- 1933
:
Granda Depresio
:
?enerala striko
de
tekstilistoj
en
Lodzo
kaj ties distrikto komenci?s
- 1938
:
Moskvo
:
Granda Teroro
kulminis ? oni akuzis 21 kontra?ulojn de la
kolektivigo en Sovetunio
, interalie
Nikolaj Bu?arin
- 1939
:
Vatikano
:
kardinalo ?tatsekretario
i?is papo
Pio la 12-a
- 1939
: En
Dua respubliko de ?e?oslovakio
oni establis
koncentrejojn
Lety (
Pisek
) kaj Hodonin (
Kun?tat
) por
ciganoj
, funkciantaj sub la germana kontrolo anka? en la
Protektorato Bohemio kaj Moravio
- Dua mondmilito
:
- 1940
: Germana teroro en okupata Pollando: germana kampa ?endarmaro
pafekzekutis
en arbaroj apud
Ostroł?ka
?irka? 500
polojn
kaj
judojn
;
Krakovo
: unua kunsido de la t.n. Komisiono pri Defendo de
Tria Regno
por
?enerala Gubernio
dedi?ita al la
pola subtera movado
, kie oni i.a. konstatis, ke dum la lastaj 14 tagoj aperis 14 novaj organiza?oj, ke anta?milite estis 140 mil radioriceviloj, kaj estis redonitaj apena? 87 mil; en
Varsovio
Konsilio pri Defendo en
?enerala Gubernio
vo?donis detrui per "unu bato" supozatajn gvidantojn de la
Pola Rezistomovado
- impulso al
Eksterordinara Ekstermiga Agado
; Guberniestro
Hans Frank
deklaris, ke oni devas tiel influi sintenon de
ukrainoj
, ke ?i estu
kontra?pola
kaj porgermana; en
Angers
pola ekzila registaro
vivigis
Paderewski
-Komitaton de Helpo por la Pola
Ru?a Kruco
;
Aliancanoj
petis
Svedion
kaj
Norvegion
permesi trairon de
trupoj
de
Okcidenta E?ropo
al
Finnlando
?
Oslo
kaj
Stokholmo
rifuzis
- 1941
: En
distrikto Radomski
estis pli ol 20 mil
metiejoj
, kies 43% apartenis al judoj;
Krakovo
: "Krakauer Zeitung" anoncis alvenigi al la germana ju?ejo estintan ministron pri eksteraj aferoj
Jozef Beck
, kiu respondecas pro "ekesto de la milito"; garda servistaro de
SS
en
A??vico
estis plifortigita je unu kompanio kaj nun nombras 5 gardkompaniojn; nokte Bomba Korpuso de
RAF
atakis
KIlon
;
Balkanoj
: je la 6.00 germana 12-a armeo de
Rumanio
eniris al
Bulgario
, germana 8-a Aviada Korpuso transloki?is al
aerodromoj
apud
Sofio
kaj
Plovdiv
; nokte RAF atakis
havenojn
en
Brest
,
Calais
kaj
Rotterdam
- 1942
:
Operaco Reinhardt
: en germana
ekstermejo Chełmno
pereis ?irka? 900 judoj de
Kro?niewice
;
germana polico
pafmortigis en
Palmiry
89 polojn (malliberuloj de
Pawiak
), en tio redaktoron de la revuo "Teatr Ludowy" (Popola Teatro);
SS
pafmortigis en punlaborejo apud
koncentrejo Treblinka
?irka? 100
politikaj malliberuloj
, alveturigitajn sekrete de Varsovia enketa malliberejo
Pawiak
; germanaj regopovoj malfondis en
Vilno
Teologian
Fakultaton de
Universitato al Stefan Batory
;
Pola Rezistomovado
: Speciala Ta?mento de
Kamparanaj Batalionoj
kun ta?mento de
Pola Enlanda Armeo
el
Ła?cut
-Areo frakasis deponejon de soveta
armilaro
en
Distrikto Przemy?l
? oni forveturis ?in sur 6
sledoj
; Filipina Fronto:
japanoj
alteri?is en
Zamboanga
sur
Mindanao
;
A?stralio
deklaris militon al
Siamo
- 1943
:
Pola Subtera ?tato
: Supera Landa Ju?ejo en
Krolewiec
mortpunis
6 membrojn de aktivanta en
Suvalkio
konspira
organiza?o Odrodzenie Narodowe (Nacia Renaski?o) - 40 ceteraj membroj estis direktitaj al punlaborejoj de 3 ?is 10 jaroj;
Pola Rezistomovado
: en
Distrikto Przemy?l
ta?mento de
Landa Armeo
el
Ła?cut
-Areo transprenis de armildeponejo de
Wehrmacht
50
fusilojn
kun
municio
;
Vatikano
direktis al ministerio pri eksteraj aferoj de
Tria Regno
memorialon pri
reprezalioj
de
Romkatolika Eklezio
en
Provinco Vartlando
kaj
?enerala Gubernio
- germanaj regopovoj ?in malakceptis;
Orienta Fronto
: kontra?atake germana 1-a Kirasita Armeo konkeris
Slovjanskon
kaj la 4-a atingis maldekstraborde
Donec
en
?arkiva provinco
;
Pacifika Fronto
:
Batalo en Bismarka Maro
komenci?is - a?straliaj kaj usonaj aerarmeoj atakis kaj detruis grandan japanan ?ipan
konvojon
en la
Bismarka Maro
, norde de
Papuo-Nov-Gvineo
- 1944
: Sonderdienst, ?endarmoj kaj
SS
ven?e, pro neliveritaj
kontingentoj
, pafmortigis en
vila?o
Palikije (
Distrikto Lubelski
) 7
polojn
kaj bruligis 12 domojn, kaj
germana polico
pafekzekutis
en Wisznice (
distrikto Bialski
) 30 malliberulojn, alveturigitajn de
Biała Podlaska
, kaj en
Skar?ysko-Kamienna
18 personojn, krome
pendumis
en Gilowice 9 polojn ven?e pro mortigo de 2 ?endarmoj; ta?mento de
Kamparanaj Batalionoj
el
Tomaszow
-Areo frakasis ta?menton de
kunlaborista
Orienta Legiono el
Ka?kazio
kaj
Centra Azio
; pakto inter
Britio
kaj
Francio
pri utiligo de franca komerca ?iparo por Aliancanaj transportoj; brita gazetaro publikigis registaran deklaron pri liverhaltigo de milita?oj al
Turkio
; nokte RAF atakis
Stuttgart
- 1945
:
Ru?a Armeo
konkeris
Pyrzyce
kaj
Miastko
, atingante
Kołobrzeg
,
Resko
,
?widwin
kaj
Chociwel
; en Radzy? el restadanta unuo de komunista Pola Armeo fu?is 380
soldatoj
;
NKVD
kaj soldatoj de la Ru?a Armeo nokte de la 1-a/2-a de marto faris en
Bydgoszcz
kaptadon de poloj, kiuj estis enskribitaj al la tria grupo de germana
nacieca
listo ? kaptitajn oni arestis kaj forveturigis;
bataliono
de la Popola Pola Armeo
dizertis
; ta?mento de
Pola Enlanda Armeo
kaj vila?aj
memdefendoj
en Pawłokoma, apud
Dynow
, murdis 150-366
ukrainojn
(krom grupo de virinoj kaj infanoj), ven?e pro
forkapto
kaj murdo de 11 poloj fare de la
Ukraina Ribela Armeo
; usona 8-a Aviada Armeo atakis
Dresdenon
;
Okcidenta Fronto
: en
Vestfalio
usona 1-a Armeo konkeris
Bedburg
(7-a Armea Korpuso), la 9-a -
Neuss
(19-a AK) kaj
Krefeld
(13-a AK); Birma Fronto: barata 20-a Infanteria Divizio kaj brita la 2-a kuni?is maldekstraflanke de
Iravadio
- 1946
:
Ho Chi Minh
elekti?is prezidento de
Nord-Vjetnamio
- Stalinismo
:
- 1954
:
UEFA
decidis establi
Ligon de ?ampionoj de UEFA
- 1955
:
Pola Unui?o de Piedpilko
i?is membro de
UEFA
- 1955
: Kambo?a re?o
Norodom Sianuk
abdikis cedante la postenon al sia patro
- 1958
: Unua transversa trairo de
Antarkto
fini?is
- 1956
:
Franca protektorato de Maroko
:
Maroko
kun parto de la
hispana Maroko
sendependi?is kiel
sultanlando
- negocisto de la sendependeco
Mohamedo la 5-a
i?as reganto
- 1969
:
Zhenbao
: soveta-?ina
konflikto
apud
Ussuri
komenci?is
- 1969
:
Tuluzo
: unua flugo de la
supersona
franca-brita pasa?eraviadilo
Konkordo
- la prototipo ne trapasis
sonmuron
dum tiu ?i
flugo
- 1970
: Nova
konstitucio
de
Rodezio
ekvalidis enkondukanta respublikanan sistemon -
Rodezio
deklarita respubliko fare de Ian Smith (
Suda Rodezio
)
- 1977
:
Libio
i?is ?amahirio -
?enerala Popola Kongreso de Libio
adoptis la "Deklaracion pri la Starigo de la A?toritato de la Popolo"
- 1978
: Episkopo
Laszlo Gabor Kadar
de
Veszprem
estis translokigita al
?efepiskopujo
de
Eger
- Revolucioj de 1989
:
- 1995
: En
Usono
fondi?is kompanio
Yahoo!
- 1998
:
Naturaj satelitoj de Jupitero
: sur
E?ropo
estis malkovrita
akvo
- 1998
:
A?strio
: infana?a
Natascha Kampusch
estis forkaptita en
Vieno
- 2000
: ?ilia diktatoro kaj eksprezidento
Augusto Pinochet
estis liberigita el
hejmaresto
en
Londono
- 2001
: Premiero de filmo
Anta?printempo
, re?isorita de Filip Bajon, la? la
romano
de
Stefan ?eromski
- 2001
:
Fundamentisma
movado de
taliboj
komencis en
Afganio
detrui
statuojn
de la
budhoj el Bamijano
el la
6-a jarcento
- 2003
:
Italio
: dum interpafado kun membroj de komunistaj
Ru?aj Brigadoj
, proksime al
Castiglion Fiorentino
, pereis polica inspektoro, unu teroristo estis mortigita, la alia arestita
- 2006
: Unua numero de
pollingva
monatrevuo
Le Monde diplomatique
aperis
- 2008
:
Dmitrij Medvedev
i?is
prezidento de Rusio
- 2008
: Nokta eltombigo de katolika
stigmatizita
sanktulo
Pio el Pietrelcina
(de la 2-a/3-a de marto)
- 2009
: En atenco pereis
Joao Bernardo Vieira
, prezidento de
Gvineo Bisa?a
, mortigita en atako de grupo da soldatoj al lia lo?ejo en
Bisa?o
- 2017
: Nomiga ceremonio por la
kemiaj elementoj
moskovio
,
teneso
kaj
oganesono
okazis en la
Rusia Akademio de Sciencoj
- 2018
:
Bakuo
: 26 personoj pereis kaj 4 vundi?is rezulte de
incendio
de
ligna
domo en kuraccentro de
droga dependeco
- viktimoj estis ?efe
pacientoj
ligitaj al
litoj
- 2020
:
"Sekreta" vatikana ar?ivo
kun dokumentoj de papo
Pio la 12-a
el la periodo 1939-1958 malfermita - lige al ripro?oj de parto de
judoj
, ke la
papo
nesufi?e kontra?staris al
holoka?sto
- 2021
: Funkciigo de pola versio de la
vendejo
Amazon.com
- Invado de Rusio en Ukrainion
:
- 2022
: 7-a tago de la rusa
agreso
: ukraina Defend-Ministerio informis ke dum la lastaj 6 tagoj 5 840 rusiaj soldatoj pereis; post trifoje plenforte pripafata kaj bombita dum la pasinta tagonokto
?arkivo
, 21 personoj pereis kaj 112 estis vunditaj, evakuo de eksterlandaj studentoj komencita ? tagmeze apud la urbo estis frakasita rusa elita unuo de Memstara
Brigado
de Motorigitaj Pafistoj; 128 vunditoj estas en
malsanulejoj
de
Mariupol
?
kuracistoj
jam ne revenas al siaj
hejmoj
; en
Odeso
aku?ist
-malsanulejo pripafita; en
?itomir
krozmisilo
trafis turdomon, 4 personoj mortigitaj, en tio infano, oni pripafis 3 malsanulejojn; en
Zapori?a provinco
ukrainoj
blokas aliron al la plej granda en E?ropo
nuklea centralo
;
Mariupolo
estas ?irka?ita de rusiaj trupoj, defendata de la plej heoroa ukraina
bataliono
Azov; en
Bu?a
oni detruis kolumnon de rusiaj atakveturiloj; ukraina flanko informis ke sub bomboj kaj pripfoj pereis jam pli ol 2 mil civiluloj; urbeto Konotop en
Sumia provinco
ricevis
ultimaton
kun postulo ne rezisti, alikaze estos plenforte pripafita - ven?e pro grandaj perdoj de la
Rusia armeo
, kiu unuafoje de la militkomenco transiris al ofensivo (la?
Pentagono
utiligante 80% de sia atakpotenco);
portalo
zerkalo.io publikigis
fotojn
de detruita
?itomir
- Mondreago:
Usono
fermis sian
aerspacon
por rusiaj aviadiloj, ali?ante al pli ol 30
?tatoj
;
Radio Svoboda
informis ke en la
Homela regiono
la
malsanulejoj
estas plenigitaj de vunditaj
rusiaj
soldatoj; ukraina
ambasadoro
?e
UN
: celo de
Rusio
ne estas
okupado
de
Ukrainio
, sed
genocido
; ?. 70
japanoj
anoncis sin al ukraina volontula fremdlanda formacio (inter ili 50 membroj de la
memdefendo
de Japanio);
Roskosmos
pro
retpirataj
atakoj de
Anonymus
-grupoj perdis kontrolon pri propraj
spionaj
satelitoj
;
Papo Francisko
diris al
poloj
:
Vi kiel unuaj apogis Ukrainion malfermante siajn
landlimojn
, siajn korojn kaj
pordojn
al siaj
hejmoj
por
ukrainoj
fu?antaj anta? la milito
;
EU
-
ambasadoroj
agnoskis
sankciojn
kontra?
Belorusio
;
Tvitero
:
Aleksej Navalnij
el
punkolonio
alvokis
rusojn
ke ili ?iutage je la 14-a horo kolekti?u centre de siaj urboj kaj montru kontra?staron al agreso de
Putin
, malgra? risko de aresto
- 2023
: 372-a tago de la rusa
agreso
: Pasinttage ukraina armeo rebatis oriente pli ol 170 rusajn atakojn; rezulte de nokta raketa atako al kvineta?a domo en
Zapori?o
, cele elektita, sub
ruinoj
?is nun oni trovis 3 mortigitajn personojn kaj 6 vunditajn el 11 savitajn; Ukraina Defend-Ministerio: ukraina soldato en unu batalo apud Marjinka en
Donecka provinco
detruis 5 rusajn
tankojn
pere de usona permana elpafilo Javelin; en vila?o de
?ersona provinco
9 personoj estis vunditaj post atako de rusa senpilota aviadilo al homvico atendanta humanitaran helpon; malgra? rusa ofensivo al
Ba?mut
en la urbo restas 5 mil personoj, inkluzive de 37 infanoj
- Mondreago: Parlamento de
Moldavio
agnoskis, ke Rusio komencis militon kontra? Ukrainio de la
anekso de Krimeo al Rusio
en
2014
kaj de tiu tempo da?ras ?ia agreso, kiu estis plenskale intensigita la
24-an de februaro
de la pasinta jaro; dum
pintkunveno
G20
en
New Delhi
okazis la unua de la
invado
10-minuta
konversacio
inter
Antony Blinken
kaj
Sergej Lavrov
- 1316
:
Roberto la 2-a
, re?o de Skotlando (m.
1390
)
- 1459
:
Adriano la 6-a
, nederlanda papo (m.
1523
)
- 1481
:
Franz von Sickingen
, germana nobelo, aktivulo de
reformacio
(m.
1523
)
- 1545
:
Thomas Bodley
, angla diplomato, bibliotekisto, filologo, erudiciulo, helenisto, hebreisto, fondinto de la
Biblioteko Bodleian
en
Oksfordo
(m.
1613
)
- 1597
:
Friedrich Hortleder
, germana historiisto (m.
1640
)
- 1760
:
Camille Desmoulins
, franca advokato, politikisto, revoluciisto, ekzekutita (m.
1794
)
- 1770
:
Louis Gabriel Suchet
, franca politikisto kaj militisto, mar?alo de la
Unua Imperio
(m.
1826
)
- 1773
:
August Schumann
, germana librovendisto kaj eldonisto (m.
1826
)
- 1793
:
Sam Houston
, prezidento kaj ?tatestro de Teksaso (m.
1863
)
- 1810
:
Leono la 13-a
, papo (m.
1903
)
- 1817
:
Janos Arany
, hungara poeto (m.
1882
)
- 1820
:
Multatuli
(Eduard Douwes Dekker), nederlanda verkisto (m.
1887
)
- 1821
:
Karoly Berczy
, hungara tradukisto, poeto, ano de la
Societo de Dekopo
, akademiano (m.
1867
)
- 1824
:
Bed?ich Smetana
, ?e?a komponisto (m.
1884
)
- 1829
:
Zsigmond Gaman
, hungara ?urnalisto kaj verkisto pri
ekonomiko
(m. nekonata)
- 1842
:
Enrique Gaspar y Rimbau
, hispana diplomato kaj verkisto (m.
1902
)
- 1859
:
?olom Alej?em
, juda verkisto, kunfondinto de
literaturo
en la
jida lingvo
, kies novelon esperantigis
L. L. Zamenhof
, konata de la muzikalo
Violonisto sur la tegmento
(m. 1916)
- 1862
:
Boris Golicin
, rusa fizikisto, inventinto de
sismografo
(m.
1916
)
- 1875
:
Oszkar Jaszi
, hungara politikisto, sociologo (m.
1957
)
- 1876
:
Pio la 12-a
, papo,
servisto de Dio
(m.
1958
)
- 1879
:
Peeter Ernits
, estona instruisto kaj
esperantisto
el
Valga
(m. nekonata)
- 1882
:
Ar?ip Teslenko
, ukraina verkisto, kies
rakonto
aperis en "
Usona Esperantisto
(m.
1911
)
- 1884
:
Hynek Karel Bou?ka
, ?e?a oficisto,
pioniro de Esperanto
, kunfondinto de la
Esperantista Klubo en Praha
, iniciatinto kaj komitatano de
Bohema Asocio Esperantista
, redaktoro de "
Bohema Esperantisto
", kunlaboranto de "
La Progreso
" tradukanto, a?toro de la politika verko "Slovakoj kaj
Magiaroj
" (m.
1962
)
- 1897
:
Lajos Prohaszka
, hungara filozofo, profesoro, membro de
Hungara Scienca Akademio
(m.
1963
)
- 1900
:
Jozef Ulma
, pola
agrokulturisto
,
justulo inter la popoloj
,
servisto de Dio
, memorigita de la
Muzeo al poloj savintaj judojn
, murdita kun la familio (m.
1944
)
- 1900
:
Kurt Weill
, germana komponisto komence kunlaboranta kun
Bertolt Brecht
(m.
1950
)
- 1900
:
Kazimierz Małycha
, pola ?urnalisto, malliberulo de germanaj
koncentrejoj
, aktivulo de
Mondpaca Esperantista Movado
, honora membro de
Pola Esperanto-Asocio
, dum sia vivo aperigis ?. 10 000 noticojn pri
Esperanto
en "Ilustrowany Kurier Polski", kies vic?efredaktoro li estis (m.
1988
)
- 1901
:
Stefan Korbo?ski
, pola juristo, verkisto kaj politikisto, aktivulo de
Pola Subtera ?tato
kaj
Pola Enlanda Armeo
, gvidanto de civila batalado en la
Asocio de Armita Batalado
,
justulo inter la popoloj
, cenzurata en la
Pola Popola Respubliko
(m.
1989
)
- 1902
:
Bela Ivanyi-Grunwald
, hungara historiisto, kunlaboranto de radio
BBC
(m.
1965
)
- 1902
:
Frederick Edward Wadham
, brita bank-oficisto, laboranta en
Londona Esperanto-Klubo
, kontribuinta al "
International Language
" (m.
1973
)
- 1904
:
Theodor Seuss Geisel
(pseudonime: D-ro Seuss), usona verkisto kaj ilustristo (m.
1991
)
- 1910
:
Wolf Steidle
, germana
filologo klasika
, akademiano, ?efe okupi?ianta pri
latina lingvo
(m.
2003
)
- 1913
:
Godfried Bomans
, nederlanda verkisto kaj
radi
-televida gravulo (m.
1971
)
- 1919
:
Arpad Sos
, rumania hungara sport?urnalisto, redaktoro (m.
1998
)
- 1920
:
Laszlo Podhradszky
, rumania hungara juristo, politikisto (m.
1998
)
- 1922
:
Eddie Lockjaw Davis
, usona ?az-
tenorsaksofonisto
kaj komponisto (m.
1986
)
- 1926
:
Murray Rothbard
, usona ekonomikisto, membro de la
A?stria skolo de ekonomiko
(m.
1995
)
- 1930
:
Sergej Kovalov
, rusia aktivulo pri
homaj rajtoj
, soveta
disidento
, membro de
Memorial
(m.
2021
)
- 1931
:
Mi?ail Gorba?ov
, prezidento de
Sovetunio
, la?reato de la
Nobel-premio pri paco
(m.
2022
)
- 1931
:
Geza Szilagyi
, rumania hungara pentristo
- 1933
:
Hedda Szervatiusz Bach
, rumania hungara tekstilartistino
- 1937
:
Katarzyna Piskorska
, pola skulptistino,
skoltino
kaj opoziciistino (m.
2010
)
- 1937
:
Abdelaziz Bouteflika
, prezidento de Al?erio 1999-2019 (m.
2021
)
- 1938
:
Ricardo Lagos
, reformisma prezidento de ?ilio
- 1941
:
Jose de Paiva Netto
, brazila ?urnalisto, estro de la
Legio de Bona Volo
, enestanta en
UK 2007
, ina?gurinta en
Braziljo
la
Templon de Bona Volo
- 1942
:
Lou Reed
, usona muzikisto kaj poeto, ?efa gitaristo, kantisto kaj kantoverkisto de la rok-bando
The Velvet Underground
(m.
2013
)
- 1942
:
Mir Hosejn Musavi
, lasta ?efministro de Irano
- 1944
:
Uschi Glas
, germana aktorino rolinta en la filmo
La murdisto
- 1944
:
Zoltan Szombath
, rumania hungara ornitologo el
Targu Mure?
- 1944
:
Csaba Janos Szanto
, rumania hungara scienca esploristo pri fiziko
- 1948
:
Rory Gallagher
, irlanda mult-instrumentisto, kantoverkisto, kantisto kaj produktoro de
bluso
kaj
rok-muziko
(m.
1995
)
- 1948
:
Werner Pieper
, germana verkisto kaj
eldonisto
, kies plurlingva
drogvortaro
ampleksis Esperanton
- 1953
:
Aniko Bodor
, hungara grafikistino
- 1955
:
Shoko Asahara
, fondinto de japana religia
sekto
, mortpunita (m.
2018
)
- 1955
:
Attila Demeny
, rumania hungara re?isoro, komponisto, dirigento
- 1956
:
Eduardo Rodriguez
, bolivia juristo kaj politikisto, prezidento de Bolivio
- 1962
:
Jon Bon Jovi
, usona muzikisto kaj aktoro
- 1967
:
Andras Hathazi
, hungara aktoro, dramisto
- 1968
:
Daniel Craig
, angla aktoro (rolulo de
James Bond
)
- 1976
:
Łukasz Palkowski
, pola re?isoro kaj scenaristo
- 1977
:
Chris Martin
, brita kantisto kaj muzikisto
- 1977
:
Attila Pokorny
, rumania hungara skulptisto
- 1980
:
Sandor Muszka
, rumania hungara poeto
- 1988
:
Sandor Bende
, rumania hungara aktoro
- 2016
:
Oskaro de Svedio
, filo de
Viktoria
kaj
princo Daniel
- 672
:
Sankta Chad
, anglosaksa episkopo kaj sanktulo (n. nekonata)
- 986
:
Lotaro
, re?o de
Okcidenta Frankio
, filo de
Ludoviko la 4-a
(n.
941
)
- 1333
:
Władysław Łokietek
, re?o de Pollando el
Kujavio
, la unua kronita sur
Vavelo
, patro de
Kazimiro la Granda
(n.
1260
)
- 1643
:
Robert Greville (2-a Barono Brooke)
, generalo de parlamento armeo dum la angla enlanda milito (n.
1607
)
- 1695
:
Johann Ambrosius Bach
, germana muzikisto, filo de
Christoph Bach
(n.
1645
)
- 1737
:
Mihaly Udvarhelyi Tolcseres
, hungara reformita teologo, instruisto (n.
1670
)
- 1758
:
Johann Baptist Zimmermann
, germana
baroka
-
rokoka
pentristo kaj
stukisto
(n.
1680
)
- 1785
:
Friedrich Justus Riedel
, germana filozofo, verkisto kaj estetikisto (n.
1742
)
- 1791
:
John Wesley
, angla teologo kaj estro de
metodisma movado
(n.
1703
)
- 1797
:
Horace Walpole
, brita politikisto kaj verkisto, kunkreinto de
novgotiko
(n.
1717
)
- 1835
:
Francisko la 1-a
, lasta imperiestro de la germana
Sankta Romia Imperio
, unua imperiestro de A?strio (n.
1768
)
- 1855
:
Nikolao la 1-a
, imperiestro de la
Rusia Imperio
(n.
1796
)
- 1862
:
Andreas Zollner
, germana komponisto kaj violonisto (n.
1804
)
- 1889
:
Ludwik Wary?ski
, aktivulo kaj
ideologo
de pola
socialisma
movado (n.
1856
)
- 1895
:
Ismail Pa?ao
,
?edivo
de
Egiptujo
kaj
Sudano
(n.
1830
)
- 1895
:
Berthe Morisot
, franca
impresionisma
pentristino, praprapranevino de
Jean-Honore Fragonard
(n.
1841
)
- 1899
:
Ernest Malinowski
, pola
konstruin?eniero
,
konstruisto
de la
fervoja trako
en
Peruo
, profesoro de universitato en
Limo
(n.
1818
)
- 1901
:
George M. Dawson
, kanada geografo kaj
paleontologo
, malkovrinto de oro en
Jukonio
(n.
1849
)
- 1916
:
Carmen Sylva
, re?ino de
Rumanio
, verkistino subtenanta
Esperanto-movadon
kaj permesinta al Rumana Esperanto-Asocio esperantigi siajn verkojn (n.
1843
)
- 1919
:
Victor Suppantschitsch
, a?stra ju?isto kaj filatelisto (n.
1838
)
- 1930
:
D. H. Lawrence
, angla verkisto, eseisto, a?toro de
voja?
-libroj, enestanta en
Angla antologio
(n.
1885
)
- 1937
:
Lajos Dalnoki Nagy
, hungara verkisto, poeto, tradukisto (n.
1862
)
- 1939
:
Howard Carter
, angla arkeologo kaj egiptologo, malkovrinto de la tombo de faraono
Tutan?amono
(n.
1874
)
- 1941
:
Emil Gy?ri
, rumania hungara komponisto, dramisto (n.
1884
)
- 1945
:
Mor Petri
, hungara instruisto, poeto, membro de la
Transilvania Literatura Asocio
kaj de
Societo Pet?fi
(n.
1863
)
- 1946
:
Fidel Palffy
, hungara ministro kaj parlamentano, membro de la
Sagokruca Partio
, mortkondamnita (n.
1895
)
- 1960
:
Kazimierz Domosławski
, pola
bibliografo
kaj
biografo
de la
Esperanto-movado en Pollando
, enestanta en
Tutmonda Jarlibro Esperantista
el 1905, sian vivoverkon kompilis en
Puławy
, de kie estis transdonita al
arkivo
de
Pola Esperanto-Asocio
en Varsovio (n.
1893
)
- 1972
:
Cecil Charles Goldsmith
, angla oficiro,
direktoro
de la
Centra Oficejo de UEA
, administranto de
Brita Esperanto-Asocio
, partoprenanto de
UK 1923
kaj sekretario de
UK 1930
, fondinto kaj sekretario de
The Esperanto Publishing Company Limited
(n.
1889
)
- 1979
:
Frits Faulhaber
, nederlanda domfarbisto, kune kun sia edzino
Ev?a Faulhaber-?i?kovska
aktivulo de la
Federacio de Laboristaj Esperantistoj
, a?toro de
nederlandlingva
lernolibro
Tra la Labirinto de la Gramatiko
kaj tradukinto de
La Laborista Esperantismo
, membro de
Sennacieca Asocio Tutmonda
kaj de la
Akademio de Esperanto
(n.
1893
)
- 1980
:
Jarosław Iwaszkiewicz
, pola verkisto, kies rakontoj estis filmigataj kiel
Patrino Johana de An?eloj
(n.
1894
)
- 1982
:
Philip K. Dick
, usona verkisto de
scienca fikcio
(n.
1928
)
- 1991
:
Serge Gainsbourg
, franca kantisto kaj a?toro (n.
1928
)
- 1993
:
Pal Dragoman
, hungara geografo, muzeologo, avo de
Gyorgy Dragoman
(n.
1914
)
- 1995
:
Gusztav Abafay
, hungara literaturhistoriisto, redaktoro de "
Lingvaj- kaj Literatursciencaj Komunika?oj
" (n.
1901
)
- 2007
:
Henri Troyat
, franca verkisto (n.
1911
)
- 2007
:
Ivan Safronov
, rusia enketa ?urnalisto de tag?urnalo
Kommersant
speciali?inta pri
militistiko
, murdita (n.
1956
)
- 2008
:
Ern? Pesovar
, hungara koreografo, fakverkisto (n.
1926
)
- 2009
:
Joao Bernardo Vieira
, ?efministro kaj prezidento de Gvineo Bisa?a (n.
1939
)
- 2011
:
Thor Vilhjalmsson
, islanda verkisto, tradukisto, la?reato de la literatura premio de
Nordia Konsilio
(n.
1925
)
- 2014
:
Ryhor Baradulin
, belorusa poeto, eseisto, tradukisto (n.
1935
)
- 2015
:
Pierre Babin
, franca
esperantisto
, direktoro de la
Kastelo Greziljono
, estrarano de
Esperanto-France
, prezidanto de
Franca Esperanto-Instituto
,
fakdelegito
pri
instruado
,
honora membro de UEA
(n.
1919
)
- 2019
:
?ores Alfjorov
, sovetia, rusia Nobelpremiita fizikisto, kontribuinta al
informadiko
, iniciatinto de la premio
Globala energio
(n.
1930
)
- 2023
:
Wayne Shorter
, usona ?az-saksofonisto kaj -komponisto (n.
1933
)
La
2-a de marto
estas (la?
gregoria kalendaro
):