?arkivo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
?arkivo
ukraine   Харк?в , ruse   Харьков
urbo
  flago
  blazono
Oficiala nomo: Харк?в
Lando Ukrainio  Ukrainio
Provinco ?arkiva provinco
Historia regiono Kieva Regno / Kijiva Regno
Universitato ?arkiva Universitato
Riveroj Lopan, ?arkivo
Situo ?arkivo
 - alteco 152  m s. m.
 - koordinatoj 49° 55′ 00″ N 36° 19′ 00″ O  /  49.91667 °N, 36.31667 °O  / 49.91667; 36.31667 (mapo)
Areo 350,05  km²  (35 005  ha )
Lo?antaro 1 443 886  ( 2021 )
Denseco 4 124,8 lo?./ km²
Fondo 1654
Urbestro Terekhov Igor Aleksandrovi?
Horzono OET (UTC+2)
 - somera tempo OEST (UTC+3)
Po?tkodo 61001?61499
Telefona anta?kodo +380-57
KOATUU 6310100000
Situo enkadre de Ukrainio
Situo enkadre de Ukrainio
Situo enkadre de Ukrainio
Situo enkadre de Eŭropo
Situo enkadre de E?ropo
Situo enkadre de E?ropo
Vikimedia Komunejo: Kharkiv
Retpa?o: www.city.kharkov.ua
Map
Placo de Libereco
Pre?ejo de Johano la Baptisto en la urbo

?arkivo (?is la jaro 1991 ofte literumata ?arkovo , ukraine   Харк?в [?arkiv], ruse   Харьков [?arjkov]) [1] estas la dua plej granda urbo de Ukrainio . Dum la jaro 1989, tuj anta? la disfalo de Sovetunio , ?i havis 1.610.000 lo?antojn, dum la jaro 2001 1.470.902 kaj la? takso pri la jaro 2005 1.464.740. La urbo estas la administra centro de unu el la 24 ukrainaj provincoj, kiuj nomi?as " oblast ": la ?arkiva provinco nomi?as la? sia ?efurbo. En la jaro 2012 urbo gastigis la E?ropan Futbal-?ampionadon 2012 .

De la jaro 1804 en la urbo funkcias ?arkiva Universitato , kie diplomiti?is multaj eminentaj homoj. De maro 2022 Urbo-Heroo de Ukrainio .

Historio [ redakti | redakti fonton ]

Dua Mondmilito [ redakti | redakti fonton ]

La Dua Batalo de ?arkovo a? Operaco Fredericus estis kontra?- ofensivo en la regiono ?irka? ?arkovo (nune ?arkivo) [2] kontra? la pontokapa ofensivo Izium de la Ru?a Armeo fare en la 12a?28a de majo 1942, en la Orienta Fronto dum la Dua Mondmilito . Ties celo estis elimini la pontokapon Izium super Donec a? la "Barvenkovo kerno" (en rusa: Барвенковский выступ) kiu estis unu el la sovetaj ofensivaj areoj. Post vintra kontra?-ofensivo kiu forigis germanajn trupojn for el Moskvo sed el?erpis la rezervojn de la Ru?a Armeo , la ?arkova ofensivo estis nova soveta klopodo etendi sian strategian iniciaton, kvankam al ?i mankis grava elemento de surprizo.

La Tria Batalo de ?arkovo estis serio de bataloj en la Orienta Fronto de la Dua Mondmilito , luktita de la Germana Armegrupa Sudo kontra? la Ru?a Armeo , ?irka? ?arkovo inter la 19a de Februaro kaj la 15a de Marto 1943 . Konata de la germana flanko kiel Doneca Kampanjo , kaj en Sovetunio kiel Donbas-?arkova operaco , la germana kontra?frapo kondukis al la rekapto de la urboj ?arkovo kaj Belgorodo .

La Kvara Batalo de ?arkovo estis parto de la Operaco Polkovodets Rumiantsev (populare nomumita la Rumiantsev ) dum la Dua Mondmilito . Profitante la rezulton de la batalo de Kursk kaj la grandan el?erpi?on de la germanaj panzer -divizioj, la alta stabanaro de la Ru?a Armeo (nome la Stavka ) muntis sukcesan kontra?ofensivon kontra? la el?erpitaj soldatoj de Nazia Germanio cele al ilia forpelo for de ?arkovo kaj Belgorodo , kaj por devigi ilin instali siajn liniojn malanta? la rivero Dnepro . ?i okazis el la 12a al la 23a de a?gusto 1943 . Batalis 12 000 al 15 000 germanoj, estritaj de Erich von Manstein , kontra? 19 400 sovetoj, estritaj de Ivan Konev . La germanoj perdis 392 tankojn , dum la sovetoj 434. Sed la fina rezulto estis venko por la sovetoj, kiuj finfine liberigis la areon.

Vidinda?oj [ redakti | redakti fonton ]

Servoj [ redakti | redakti fonton ]

Partneraj urboj [ redakti | redakti fonton ]

La partneraj urboj de ?arkivo estas: [3]

Gefiloj de la urbo [ redakti | redakti fonton ]

Konindaj personoj [ redakti | redakti fonton ]

Esperanto en la urbo [ redakti | redakti fonton ]

Vidu anka? [ redakti | redakti fonton ]

Referencoj [ redakti | redakti fonton ]

  1. Filip Noubel, Luka?enka a? Luka?enko? Kial anglalingvaj amaskomunikiloj malsame skribas la familinomon de la belorusa ?tatestro? , Global Voices en Esperanto, la 7-an de septembro 2020.
  2. ?arkovo estas la ruslingva nomo de la nuna urbo ?arkivo; kaj rusa kaj ukraina estis oficialaj lingvoj en Sovetunio (fonto: Language Policy in the Soviet Union by L.A. Grenoble, angle)
  3. listo "М?ста-партнери" (partneraj urboj) en la urba retejo , vidita la 29-an de marto 2024 ( ukraine )
  4. artikolo " Albuquerque welcomes new Ukrainian 'sister' city " (angle: Albuquerque bonvenigas novan ukrainian partneran urbon) (la 29-a de junio 2023). Arkivita el la originalo je la 10-a de julio 2023. Alirita la 10-an de julio 2023.
  5. informo en la urba retejo lublin.eu ( pole )
  6. informo en la urba retejo turku.fi ( finne )

Bildoj [ redakti | redakti fonton ]

Eksteraj ligiloj [ redakti | redakti fonton ]