Politika malliberulo

Politika, sekureca a? administra malliberulo estas homo, kiu estas arestita, ju?ita kaj kondamnita al malliberigo, kiun li servas, kaj sia tuta kulpo, a? ?ia plejparto, sumi?as al siaj opinioj kaj politikaj agadoj. Kiu travivis tian procezon kaj estis liberigita, estas eksa politika malliberulo. Multkaze kiu estas enprizonigita, ?ar tiu opoziciis a? kritikis la registaron responsan pro sia enprizonigo a? aresto .

La termino estas uzata de personoj a? grupoj, kiuj defias la justecon a? legitimecon de la aresto de malliberulo. Subtenantoj de la termino difinas politikan prizonulon kiel iu kiu estis enprizonigita pro sia partopreno en politiko , tio estas en politika aktiveco. Se politika delikto ne estis la oficiala tialo por la aresto de la malliberigito, la termino indikas, ke la aresto estis motivita pro la politika sinteno de la malliberulo.

Aliflanke, en epoko kiam ?iu re?imo montri?as kiel demokratio kaj respektemaj de politikaj kaj personaj liberoj , la registaroj, kiuj arestas politikajn malliberulojn, ?ajnigas ke tiuj arestoj estis okazigitaj ne pro politikaj tialoj, sed pro atencoj , rompo de publika ordo , korupto ktp.

La fenomeno de politikaj malliberuloj ekzistis kaj da?re ekzistas ?efe en totalismaj ?tatoj , kiuj ne agnoskas liberecon de penso kaj sinesprimliberecon kiel fundamentajn rajtojn de siaj civitanoj. Multaj politikaj kaptitoj venas de inter la disidentoj kaj ilia malliberigo estas rimedo por subpremi la registaron, kune kun malvola enhospitaligo en psikiatraj institucioj .

La traktado de politikaj kaptitoj en subpremaj re?imoj estas severa, sed demokrataj re?imoj, precipe demokratioj kiuj konis periodojn de totalismo en siaj pasinteco, same kiel homaj-rajtoj-movadoj, kutime montras grandan respekton al iamaj politikaj kaptitoj kaj uzante diplomation premas totalismajn re?imojn por liberigo a? faciligo de kondi?oj al nunaj politikaj kaptitoj kaj finfine amnestion .

En la pasinteco, precipe dum la hispana kaj portugala inkvizicio kaj la koloniismaj imperioj , politikaj kontra?uloj kaj re?aj parencoj kiuj estis markitaj kiel eblaj rivaloj por la trono se ne estis mortigitaj , ekzekutitaj a? ekzilitaj , estis malliberigitaj en nedecajn senkondi?oj en izolitaj kasteloj . En kelkaj kazoj ?i-lastaj foje estis translokigitaj al kela a? karcera izolejo en minimumaj vivkondi?oj, foje uzante diversajn torturmetodojn .

La rumana D-ro Octavian Vulpe, iama politika malliberulo en rumana komunista partio , publikigis libron nomitan "Puterea de a invinge" ("La potenco venki") en kiu li priskribis sia vidpunkton pri politika kaptiteco:

Politika kaptito estas la plej paradoksa titolo de aristokrato en homa historio, pro la sekvaj kialoj: Ne eblas akiri la diplomon per mono, por akiri ?in oni devas trapasi malfacilajn spertojn, kiuj kelkfoje kostas la vivon; Tiuj, kiuj havis ?in, ne volis kaj ne petis ?in kaj tiuj, kiuj donis ?in, ne konsciis ke ili alju?is nobelgradon.

Foje politikaj kaptitoj skribas siajn memorojn kaj komprenojn. Kelkaj el tiuj publika?oj fari?is konsistigaj politikaj tekstoj, ekzemple La Gulaga Arkipelago de Aleksandr Sol?enicin kaj ?u ?i tio estas homo? de Primo Levy .

Kriterioj por difino [ redakti | redakti fonton ]

Landoj, kiuj malliberigas politikajn malliberulojn, ofte asertas, ke ili ne estas politikaj kaptitoj, sed krimuloj a? teroristoj . Tial kriterioj necesas por diferencigi politikajn malliberulojn kaj krimajn malliberulojn.

Raporto de sendependaj fakuloj, prezentita al la ?enerala Sekretario de la Konsilio de E?ropo la 3-an de majo 2001, unue fiksis kriteriojn por determini la kvalifikon de kaptito por la titolo de "politika kaptito". La raporto deklaras ke persono kiu estis senigita de sia persona libereco estos konsiderita politika kaptito:

Se la malliberigo estas determinita malobservante unu el la fundamentaj rajtoj enskribitaj en la E?ropa Konvencio pri Homaj Rajtoj kaj ?iaj Protokoloj.
Se malliberigo estis diktita de pure politikaj kialoj, sendepende de ia ofendo.
Se pro politikaj kialoj la da?ro de malliberigo a? la kondi?oj de malliberigo estas neproporciaj al la delikto, la kaptito estis ju?ita pro farado de ?i.
Se, pro politikaj kialoj la kaptito estas tenita en diskriminaciaj kondi?oj kompare kun aliaj kaptitoj.
Se malliberigo estas rezulto de evidente maljusta proceduro kaj estas signoj, ke ?i rilatas al la politikaj kialoj de la re?imo.

Similaj kriterioj anka? estis disponigitaj fare de aliaj organizoj, inkluzive de Amnestio Internacia , kiu laboras por lokalizi kaj identigi politikajn kaptitojn, anka? nomitajn konscienckaptitoj kaj por akiri amnestion por ili.

Konataj kaj celitaj grupoj [ redakti | redakti fonton ]

La fenomeno de politikaj malliberuloj ekzistis kaj da?re ekzistas ?efe en totalismaj ?tatoj, kiuj ne agnoskas liberecon de penso kaj sinesprimliberecon kiel fundamentajn rajtojn de siaj civitanoj. Multaj politikaj kaptitoj venas de inter la disidentoj kaj ilia malliberigo estas rimedo por subpremi la registaron, kune kun malvola enhospitaligo en psikiatraj institucioj.

En ?inio , Falun Gong -terapiistoj estas persekutitaj pro sia kredo je la principoj de vero - kompato - toleremo. Ili estas arestitaj de la komunista re?imo, torturitaj kaj iliaj organoj estas rikoltitaj vivaj por organkontrabandado . La Falun Gong-praktiko estis deklarita kontra?le?a kaj terapiistoj estis persekutitaj ekde 1999. Centmiloj estis murditaj kaj mortis.

En Sovet-Unio kaj aliaj komunistaj landoj, dubindaj psikiatriaj diagnozoj foje estis utiligitaj kiel preteksto por aresti kontra?ulojn de la sovetia re?imo kaj perforte enhospitaligi ilin en psikiatriaj hospitaloj. Tiuj diagnozoj estis konataj sub la malestima nomo "психушка".
En Nazia Germanio, "Nokto kaj Nebulo" kaptitoj estis inter la unuaj viktimoj de fa?isma subpremo.
En Nord-Koreio , tutaj familioj estas malliberigitaj en koncentrejoj , se unu el la familianoj estas suspektata pri politika agado kontra? la re?imo.
SFRJ malliberigis grandan nombron da politikaj kaptitoj dum la dua mondmilito kaj anka? en la jaroj 1971-1981.
Politikaj arestoj da?re estas oftaj hodia? en Azerbaj?ano , Mjanmao , Sirio , Irano kaj Saud-Arabio , Egiptio .

Politikaj arestoj anka? okazis en kelkaj demokratiaj ?tatoj :

Proksimume 1 000 politikaj kaptitoj estis ekzilitaj de la Regno de Britio al al punkolonio de A?stralio en la 18-a jarcento.
Post la ribelo de la pariza komunumo la franca registaro sendis multojn da kaptitoj al la punkolonio de Nov-kaledonio .
En Usono, la internigo de 120 000 japandevenaj usonanoj dum la dua mondmilito pro timo ke ili estas Kvina kolono . Dum la veki?o de la afrikusona Civilrajta Movado multaj politikaj arestoj estis faritaj de afro-amerikanaj aktivuloj. Eble la plej fama inter ili estis Martin Luther King Jr ., kiu estis malliberigita plurajn fojojn, plej fifame en Birmingham , Alabamo .
Multaj palestinaj politikaj aktivuloj estis malliberigitaj fare de Israelo , inkluzive de 47 Hamas -reprezentantoj en la Palestina Le?dona Konsilio, same kiel pluraj ?efministroj, urbestroj kaj membroj de urbodelegitaro. Kelkaj el tiuj kaptitoj estis difinitaj kiel sekureckaptitoj fare de Israelo. La aresto de Khaleda Jarrar , membro de la Palestina Le?dona Konsilio , estis anka? pravigita pro esti altranga kaj aktiva membro de terorisma organizo, sed en artikolo de la ?urnalo Haaretz ?i estis priskribita kiel politika malliberulo.

Iuj famaj kaj elstaraj [ redakti | redakti fonton ]

Palden Gyatso , tibeta budhana mona?o arestita dum la ?ina invado de Tibeto pro protestado, pasigis 33 jarojn en ?inaj malliberejoj kaj laborpunejoj kie li estis grandskale torturita, servante la plej longan da?ron iu tibeta politika kaptito.
Gedhun Choekyi Nyima estis deklarita la 11-a Pan?en-lamao , kaj pro tio li kaj lia familio estas tenitaj en ?ina malliberejo ekde 1995. Li estas konsiderata la plej juna politika malliberulo en la mondo.
Aung San Suu Kyi gvidis la lukton por demokratio en Mjanmao . En 1990 ?ia partio venkis en la ?eneralaj elektoj, sed la tiama armea sekto rifuzis cedi la potencon. ?i estis malliberigita dum 10 jaroj.
Benazir Bhutto estis politika kaptito dum kvar jaroj sub generalo Zia ul Haq .
Carlos Menem estis politika kaptito dum la militre?imo en Argentino (1976-1983) . Li estis elektita Prezidanto de Argentino en 1989.
Antonio Gramsci estis malliberigita dum la regado de Benito Mussolini . Hodia? liaj skriba?oj estas "malliberecaj kajeroj" kiel parto de la baz?tonoj de socialisma politika penso.
Kim Dae-jong estis inter la plej elstaraj kontra?uloj de la re?imo en Sud-Koreio kaj aktivulo por demokratio, agado kiu kostis al li malliberigon kaj ekzilon. Li estis elektita Prezidanto de Sud-Koreio en 1998.
Benigno Aquino Jr. estis politika gvidanto de Filipinioj kiu estis malliberigita kaj procesigita pro murdo kaj subfosado, dum la a?toritatema kaj korupta regulo de prezidanto Ferdinand Marcus .
Eble la plej fama ekzemplo, Nelson Mandela estis malliberigita de 1963 ?is 1990 en Sudafriko pro sia opozicio al la rasapartisma re?imo . Li estis elektita Prezidanto de Sudafriko en 1994.
Mohandas Karamchand Gandhi estis arestita kaj malliberigita multajn fojojn fare de la britoj, kaj en Sudafriko kaj en Hindio.
Eugene Debs , gvidanto de la Socialista Partio de Ameriko , estis malliberigita pro sia opozicio al la unua Mondmilito .
Emma Goldman estis malliberigita dum du jaroj en Usono kaj tiam deportita fare de la registaro, pro ?ia opozicio al unua Mondmilito.
Bertrand Russell estis malliberigita dum ses monatoj fare de la Unui?inta Re?landa registaro por sia opozicio al 1-a Mondmilito.
Dilma Rousseff , la eksprezidanto de Brazilo, estis malliberigita de la milita diktaturo en Brazilo de 1970-1973.
Alice Paul , estis malliberigita la 20-an de oktobro 1917 post lukto por virina balotrajto en Usono.
Abdullah Ocalan , kurda politikisto malliberigita en Turkio .
Aleksej Navalnij estis politikisto kiu mortis en Rusia malliberejo dum politika malliberigo (la? Amnestio Internacia )

Publika?oj en Esperanto [ redakti | redakti fonton ]

Politika Malliberulo. Unutaga?o dedi?ita al la afero de politikaj malliberuloj en rusa regno kun speciala konsidero ≪ la Katorgon ≫ . Eld.D-ro Zygmunt Marek , Krakovo . 1912(?).

? Bro?uro enhavanta en dek ?apitroj protestajn artikolojn kontra? la ven?onkriantaj suferoj kiujn la rusa registaro suferigas al la politikaj malliberuloj . ”

— Belga Esperantisto n050 (dec 1912)