Шы?ана? со?ысы
Т?бес?нен бастап са?ат т?л? ба?ытымен: А?Ш авиациясы Кувейтт?? отта?ы м?най ???ымасыны? ?ст?нен ?шуы; британ ?скерлер?; Lockheed AC-130 т?к?ша?пен т?с?р?лген сурет; ≪ажал жолы≫; M728 танк?
Дата	2 тамыз 1990 ? 28 а?пан 1991
Орын	Парсы шы?ана?ы , Ирак , Кувейт , Сауд Арабиясы , Израиль
Н?тиже	Коалицияны? же??с? Ирак ?скер?н?? Кувейт жер?нен шы?уы Кувейт т?уелс?зд?г? са?талды Кувейт ж?не Ирак инфраструктураларыны? нашарлауы Ирак Сауд Арабиясы ж?не Израиль мемлекеттер?не ?арсы ?ару атады Б?р?ккен ?лттар ?йымыны? ?ау?пс?зд?к Ке?ес?н?? Ирак?а ?арсы санкция жасауы Иракты ?арусыздандыру кризисыны? басы Баасты? Иракты билеу?н жал?астырады Иракта?ы ?к?метке-?арсы оппозицияны? пайда болуы
?арсыластар
А?Ш   Кувейт   ?лыбритания   Сауд Арабиясы   Франция   Мысыр Б?р?ккен ?лттар ?йымыны? халы?аралы? коалициясы:   Канада   Сирия   Катар   БА?   Бангладеш   Оман Ирак
?олбасшылары
Джордж Г. У. Буш Дик Чейни Колин Пауэлл Маргарет Тэтчер Джон Мейджор Франсуа Миттеран Джабер ?л-Ахмед ас-Сабах Саад ?л-Абдулла ас-С?лем ас-Сабах Фа?д ибн Абдул-?зиз ?л-Сауд Абдулла ибн ?бд ?л-?азиз ?л-Сауд С?лтан ибн Абдул-?зиз ?л-Сауд Хосни М?б?р?к Саддам Хуссейн Тари? Азиз ?ли ?асан ?л-М?жид
Шы?ындар
Коалиция: 292 ?айтыс болды 467 шай?ас кез?нде жара?ат алды 776 жара?ат алды 31 танк жойылды/ж?мыс ?стемейд? 75 ?ша? ??латылды Кувейт: 4,200 ?айтыс болды 12,000 ?амал?а алынды ?200 танк жойылды 850+ ?арулы транспорт жойылды 57 ?ша? ??латылды 17 кеме ??латылды Ирак: 20,000?50,000 адам ?лт?р?лд? [1] 75,000+ жара?ат 80,000?175,000 ?амал?а алынды 3,300 танк ??латылды 2,100 бронетранспортер жойылды 110 ?ша? ??латылды 137 ?ша? Иран?а ?ашып ??тылды 19 кеме ??латылды
Жалпы шы?ындар
Кувейт бейб?т хал?ы: 1,000 астам ?айтыс болды 600 адам жо?алды Ирак бейб?т хал?ы: 3,664 ?айтыс болды [2] Бас?а мемлекеттерд?? бейб?т хал?ы: Израиль мен Сауд Арабиясында 75 адам ?айтыс болып, 309 жара?ат алды
Б?л ?лг?н?:  к?ру   ?   тал?ылау   ?   ??деу

Шы?ана? со?ысы немесе Парсы шы?ана?ында?ы со?ыс ( а?ылш. Gulf War ) ? 1990 жылды? 2 тамызымен 1991 жылды? 28 а?паны аралы?ында бол?ан со?ыс. Б?л ? А?Ш -?а сен?м б?лд?рген 35 ?лтты? ?к?л?нен ??рал?ан коалиция к?штер? мен Иракты? арасында?ы Кувейтт? азат ету ма?сатында бол?ан со?ыс.

Ирак ?скер?н?? 1990 жыл?ы 2 тамызда Кувейтке к?шпен басып к?ру? А?Ш-ты Сауд Арабиясыны? айма?ында ?скери к?штер?н орналастыру?а м?жб?р етт?. Ирак Президент? Саддам Хусейн Ирак ?скер?н?? баса-к?ктеп к?ру себеб? ? ол елд?? м?най ?нд?ру м?лшер? Иракты? м?най ?нд?ру?нен 14 млн доллар?а арты? бол?анды?ынан деп жариялайды. ?уеден шабуыл жасау кез?нде озы? ?ару-жара? ?олданыл?анды?тан Ирак ??рал-жабды?тарыны? ?штен б?р? ?стен шы?ты.

Б?р?ккен ?лттар ?йымы ?ау?пс?зд?к ке?ес?н?? 1990 жыл?ы тамызда?ы шеш?м?не сай Ирак ?скер?не наразылы? б?лд?р?п, оларды ?айтару керект?г? ескерус?з ?ал?анды?тан м?най саудасына тыйым салу ж?не б?гет жасау?а жол бер?лд?. Кей?н?рек, жерде ж?рг?з?лген 100 са?атты? со?ыс барысында, Кувейтте ж?не сол елге жа?ын жерде орналас?ан 500 мы? адамы бар ?уатты Ирак ?скер?не к?йрете со??ы бер?лд?. А?пан айыны? со?ына ?арай Ирак ?скер? же??л?п, Кувейт ?айтадан т?уелс?зд?кке ие болды.

Б?л со?ыс кез?нде А?Ш ел?н?? шы?ыны - 61 млрд доллар болды. Со?ыс синдромы - Шы?ана? со?ысы ардагерлерд?? т?рл? психологиялы? ж?не т?н азабынан зардап шегу?. Ал?аш?ы Шы?ана? со?ысына ?атыс?ан А?Ш-ты? 700 мы? ер ж?не ?йел адамнан т?ратын ?скери ?ызметкерлерд?? 30 пайызы Шы?ана? со?ысы аурулары жайында?ы м?л?мет б?л?м?не т?ркелген.

Генерал Томми Франкст?? басшылы?ымен 2003 жылы Ирак?а басып к?рген ?скер Саддам Хусейнд? т?т?ын?а алды, ал 2006 жылды? 30 желто?санында дар?а асу жазасына кес?лд? ^[3] .

Дерекк?здер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Орта??орда б??ан ?атысты медиа файлдар бар: Category:Gulf War (1990-1991)