Lufta e Gjirit ishte nje fushate e armatosur e viteve 1990-1991 e zhvilluar nga nje koalicion ushtarak prej 39 vendesh ne pergjigje te pushtimit irakian te Kuvajtit . Te kryesuar nga Shtetet e Bashkuara , perpjekjet e koalicionit kunder Irakut u kryen ne dy faza kryesore: Operacioni Desert Shield , i cili shenoi ngritjen ushtarake nga gushti 1990 deri ne janar 1991; dhe Operacioni Desert Storm , i cili filloi me fushaten e bombardimeve ajrore kunder Irakut me 17 janar 1991 dhe perfundoi me Clirimin e Kuvajtit te udhehequr nga Amerika me 28 shkurt 1991.

Me 2 gusht 1990, Iraku pushtoi Kuvajtin fqinj dhe e kishte pushtuar plotesisht vendin brenda dy ditesh. Fillimisht, Iraku drejtoi territorin e pushtuar nen nje qeveri kukull te njohur si " Republika e Kuvajtit " perpara se te vazhdonte me nje aneksim te plote ne te cilin territori sovran i Kuvajtit u nda, me "Distriktin Saddamiyat al-Mitla'" qe ishte gdhendur nga veriu i vendit. pjesen dhe "Guvernatori i Kuvajtit" qe mbulon pjesen tjeter. Jane bere spekulime te ndryshme ne lidhje me qellimet e verteta pas pushtimit irakian, duke perfshire me se shumti paaftesine e Irakut per te shlyer borxhin prej me shume se 14 miliarde dollaresh qe kishte marre hua nga Kuvajti per te financuar perpjekjet e tij ushtarake gjate Luftes Iran-Irak. Kerkesat e Kuvajtit per shlyerje u shoqeruan me rritjen e niveleve te prodhimit te naftes, gje qe i mbajti te ardhurat ne renie per Irakun dhe dobesoi me tej perspektivat e tij ekonomike; gjate pjeses me te madhe te viteve 1980, prodhimi i naftes ne Kuvajt ishte mbi kuoten e detyrueshme te OPEC-ut, gje qe i mbajti cmimet nderkombetare te naftes ne renie. Iraku e interpretoi refuzimin e Kuvajtit per te ulur prodhimin e naftes si nje akt agresioni ndaj ekonomise irakiane, duke cuar ne armiqesi. Pushtimi i Kuvajtit u prit menjehere me denim nderkombetar, duke perfshire Rezoluten 660 nga Keshilli i Sigurimit i Kombeve te Bashkuara (KSKB), i cili vendosi njezeri sanksione ekonomike kunder Irakut ne Rezoluten 661. Kryeministrja britanike Margaret Thatcher dhe presidenti amerikan George H. W. Bush dislokuan trupa dhe pajisje ne Arabine Saudite dhe haptazi u kerkoi vendeve te tjera te dergonin forcat e tyre ne vendngjarje. Ne pergjigje te thirrjes se perbashket, nje sere vendesh iu bashkuan koalicionit te udhehequr nga Amerika, duke formuar aleancen me te madhe ushtarake qe nga Lufta e Dyte Boterore. Pjesa me e madhe e fuqise ushtarake te koalicionit ishte nga Shtetet e Bashkuara, me Arabine Saudite, Mbreterine e Bashkuar dhe Egjiptin si kontribuesit me te medhenj kryesore, ne ate renditje; Arabia Saudite dhe qeveria e Kuvajtit ne mergim kane paguar rreth 32 miliarde dollare nga kostoja prej 60 miliarde dollaresh per te mobilizuar koalicionin kunder Irakut.

Rezoluta 678 e KS te OKB-se e miratuar me 29 nentor 1990 i ofroi Irakut nje mundesi perfundimtare deri me 15 janar 1991 per te zbatuar Rezoluten 660 dhe per t'u terhequr nga Kuvajti; ai fuqizoi me tej shtetet pas afatit per te perdorur "te gjitha mjetet e nevojshme" per te detyruar Irakun te largohej nga Kuvajti. Perpjekjet fillestare per te zhvendosur pranine irakiane ne Kuvajt filluan me nje bombardim ajror dhe detar me 17 janar 1991, i cili vazhdoi per pese jave. Gjate kesaj kohe, ndersa ushtria irakiane e gjeti veten te paafte per te shmangur sulmet e koalicionit, Iraku filloi te leshonte raketa ne drejtim te Izraelit. Ndersa vete koalicioni nuk perfshinte Izraelin, udheheqja irakiane kishte nisur fushaten me shpresen se bresheria e raketave do te provokonte nje pergjigje te pavarur ushtarake izraelite dhe shpresonte se nje pergjigje e tille do te nxiste vendet me shumice myslimane te koalicionit te terhiqeshin (shih Arabisht ? Konflikti izraelit). Megjithate, perpjekja e rrezikimit ishte perfundimisht e pasuksesshme pasi Izraeli nuk iu pergjigj asnje sulmi irakian dhe Iraku vazhdoi te qendronte ne kundershtim me shumicen e vendeve me shumice myslimane. Barazimet me raketa irakiane qe synonin objektivat e koalicionit te stacionuara ne Arabine Saudite ishin gjithashtu kryesisht te pasuksesshme dhe me 24 shkurt 1991, koalicioni filloi nje sulm te madh tokesor ne Kuvajtin e pushtuar nga Iraku. Ofensiva ishte nje fitore vendimtare per forcat e koalicionit te udhehequr nga Amerika, te cilet cliruan Kuvajtin dhe filluan menjehere te perparojne pertej kufirit Irak-Kuvajt ne territorin irakian. Njeqind ore pas fillimit te fushates tokesore, koalicioni pushoi perparimin e tij ne Irak dhe shpalli armepushim. Luftimet ajrore dhe tokesore u kufizuan ne Irak, Kuvajt dhe zonat qe shtrihen ne kufirin Irak-Arabine Saudite.

Konflikti shenoi prezantimin e transmetimeve te drejtperdrejta te lajmeve nga vijat e para te betejes, kryesisht nga rrjeti amerikan CNN. Ajo ka fituar gjithashtu pseudonimin Video Game War, pas transmetimit te perditshem te imazheve nga kamerat ne bombarduesit amerikane gjate Operacionit Desert Storm. Lufta e Gjirit ka fituar fame per perfshirjen e tre prej betejave me te medha te tankeve ne historine ushtarake amerikane.

Shiko edhe [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Referimet [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]