A decada de 1980 foi o periodo de tempo que transcorreu de 1 de xaneiro de 1980 ata 31 de decembro de 1989 .

No mundo, foi unha epoca en que se atoparon grandes mudanzas en varios aspectos do cotian, na saude, nas ciencias, na economia. No escenario economico, ocorreu unha exuberancia significativa, decorrente da circulacion de riquezas ocorrida coa migracion dalgunhas industrias para pequenos paises asiaticos.

1980

• Manifestacions masivas en Galicia contra o Estatuto do aldraxe imposto pola UCD de Madrid recortando o autogoberno do Estatuto dos dezaseis .
• 21 de decembro referendo que refrenda o Estatuto de Autonomia de Galicia cunha baixa participacion do corpo electoral .

Arte e cultura

• 3 de maio , constitucion da Asociacion de Escritores en Lingua Galega en Santiago de Compostela .
• Cara a Times Square , novela en galego de Camilo Gonsar .

1981

• 1 de xaneiro , Grecia ingresa na CE , convertendose no decimo membro desta organizacion.
• 2 de xaneiro , Peter Sutcliffe , o Destripador de Yorkshire , e arrestado.
• 21 de febreiro - Lanzamento do observatorio espacial Hinotori .
• 23 de febreiro , intento marrado de golpe de estado do tenente coronel Tejero en Espana , mais conecido como o 23-F .
• 28 de abril publicase a Lei Organica 1/1981, do 6 de abril pola que se aproba o Estatuto de Autonomia para Galicia
• 1 de maio , morre a primeira vitima da intoxicacion por aceite de colza desnaturalizado, a intoxicacion alimentaria mais grave de todolos tempos, con mais de 20 000 afectados.
• 1 de novembro - Proclamase a independencia de Antiga e Barbuda .

1982

• 1 de xaneiro , Javier Perez de Cuellar asume o cargo de secretario xeral das Nacions Unidas .
• 4 de xaneiro , o periodico corunes La Voz de Galicia cumpre cen anos.
• 11 de xaneiro , promulgacion do Estatuto de Autonomia de Cantabria e de Asturias .
• 14 de marzo , en California (Estados Unidos), Metallica da o seu primeiro concerto.
• 14 de abril , nace La Voz de la Escuela , suplemento escolar semanal de La Voz de Galicia .
• 30 de maio , Espana convertese en membro numero dezaseis da Organizacion do Atlantico Norte OTAN .
• 10 de agosto , aprobado o estatuto de autonomia das Illas Canarias .

1983

• 1 de xaneiro - Historia de Internet : ARPANET deixa o protocolo NPC e adopta o TCP/IP .
• 4 de xaneiro , Vaga de atentados contra as posicions sovieticas en Cabul . 30 oficiais afgans asasinados polos seus propios soldados.
• 22 de xaneiro - 1983 - Espana : No hospital de Bellvitge de Barcelona realizase o primeiro trasplante de figado do pais.
• 23 de xaneiro
  • Emitese por primeira vez a serie de television The A Team .
  • O tenista sueco Bjorn Borg , pentacampeon de Wimbledon , explica as razons da sua retirada da alta competicion.
• 24 de xaneiro - O tenista estadounidense John McEnroe vence o checo Ivan Lendl e proclamase campion do ( Tennis Masters Cup ) de Nova York .
• 25 de xaneiro
  • Xoan Paulo II promulga o novo Codigo de Dereito Canonico .
  • Detenen o nazi Klaus Barbie , o "Carniceiro de Lion", en Bolivia .
• 2 de febreiro - Retomanse en Xenebra as negociacions sovietico - estadounidenses START , referidas a reducion do armamento estratexico
• 3 de febreiro - O Papa Xoan Paulo II presenta o novo Codigo de dereito canonico .
• 6 de febreiro - Trasladase a Klaus Barbie ao forte de Montcluc (Francia), para ser xulgado como autor dos crimes cometidos por forzas alemas baixo o seu mando na segunda guerra mundial.
• 7 de febreiro :
  • Realizase o primeiro transplante de pancreas en Espana.
  • Iran leva a cabo unha grande ofensiva contra Iraq.
  • Abrense as portas do remodelado "Palacio de El Pardo" (Madrid), destinado no futuro a residencia de Xefes de Estado estranxeiros en visita a Espana.
• 13 de febreiro - Morren sesenta e catro xoves italianos no incendio dun cine en Turin .
• 14 de febreiro - Ariel Sharon dimite como Ministro de Defensa de Israel, acusado de instiga-la matanza nos campos de palestinos de Sabra e Chatila ( Beirut ).
• 16 de febreiro
  • A poboacion de Sagunto (Valencia) inicia unha folga xeral na defensa da continuidade dos Altos Fornos do Mediterraneo.
  • Detidos en Espana os presuntos implicados na matanza de Bolona, que tivo lugar o 2 de agosto de 1980 .
• 18 de febreiro
  • Matanza de Wah Mee : Morren 13 persoas tiroteadas en Seattle , Estados Unidos .
  • A dimision de Landelino Lavilla como presidente de UCD prevese como indicio da fin dese partido.
  • "Venres Negro" en Venezuela : Logo dun seculo de estabilidade economica, o Banco Central anuncia a desvalorizacion do bolivar venezolano , dando comezo a unha prolongada crise economica no pais petroleiro.
• 20 de febreiro
  • Sanguentos disturbios nas eleccions celebradas no estado federado de Assam (India).
  • Lanzamento do observatorio espacial xapones Tenma .
• 22 de febreiro
  • Finaliza en Alxer a reunion do Consello Nacional Palestino, coa reeleccion de Iaser Arafat como presidente da OLP.
  • Jose Maria Ruiz-Mateos declara nunha rolda de prensa que " Rumasa non precisa dineiro do estado para subsistir".
• 23 de febreiro - Nacionalizacion de Rumasa por parte do goberno espanol de Felipe Gonzalez .
• 24 de febreiro - O Goberno espanol aproba o proxecto de incompatibilidades para os altos cargos.
• 25 de febreiro - Aprobanse en Espana os Estatutos de Autonomia de Baleares , ^{[ 1 ]} Castela e Leon ^{[ 2 ]} , Estremadura ^{[ 3 ]} e Madrid . ^{[ 4 ]}
• 28 de febreiro - Lanzase por primeira vez ao mercado o CD .
• 7 de marzo - Comezase a transmitir, en Estados Unidos a canle TNN, logo renomeada Spike TV .
• 8 de marzo - O presidente estadounidense Ronald Reagan chama a Union Sovietica "imperio do mal".
• 9 de marzo - A Canle 8 de Televisa cambia a sua orientacion ao converterse en canle cultural. 2 anos mais tarde cambia a sua frecuencia a Canle 9.
• 22 de marzo - Nomeado presidente de Israel o laborista Haim Herzog .
• 23 de marzo - Ronald Reagan anuncia o Sistema Estratexico de Defensa, conecido como Guerra das Galaxias (Pola pelicula Star Wars ).
• 31 de marzo - Colombia - Un terremoto destrue a cidade de Popayan .
• 18 de abril
  • Bombardeo da embaixada estadounidense en Beirut , ( Libano ).
  • Comeza a transmision de Disney Channel en Estados Unidos .
• 23 de abril - Si La Vie Est Cadeau , de Corinne Hermes , gana por Luxemburgo a XXVIII Edicion de Eurovision celebrada en Munic .
• 6 de maio - A revista alema Stern publica os Diarios de Hitler . Mais tarde descubrirase que son falsificacions.
• 8 de maio - Eleccions municipais en Espana (2ª lexislatura).
• 9 de maio - O papa Xoan Paulo II retira a condena a Galileo Galilei .
• 25 de maio - Estrea do filme O regreso do Jedi nos Estados Unidos.
• 30 de maio - Fundacion do Parlamento das Canarias
• 9 de xuno - Vitoria esmagadora do partido conservador de Margaret Thatcher nas eleccions britanicas.
• 24 de xuno - Suicidio na Habana do expresidente cubano Osvaldo Dorticos
• 18 de agosto - O furacan Alicia golpea a costa de Texas , causando a morte de 22 persoas e cuantiosos danos materiais.
• 26 de agosto - Inundacions en Euskadi, Navarra e Burgos, causando 39 falecidos.
• 30 de agosto - Asasinato do intendente de Santiago de Chile , xeneral (R) Carol Urzua , xunto cos seus dous escoltas. O atentado na sua contra reivindicouno o Movemento de Esquerda Revolucionaria .
• 1 de setembro - Cazas sovieticos derriban por erro a un avion comercial surcoreano con 269 pasaxeiros. (Ver Voo 007 de Korean Air )
• 10 de setembro - Inicio de emisions de "Televisio de Catalunya" (TV3)
• 23 de setembro - Na Arxentina , un operario comete un erro durante a reconfiguracion dun panel de combustible, causando un accidente de criticidade, nun reactor experimental.
• 27 de setembro - Richard Stallman anuncia o desernrrolo do sistema operativo GNU .
• 3 de outubro - Xapon : entra en erupcion o monte Oyama , destrue 400 casas, incendia zona boscosa e unha lagoa.
• 5 de outubro - Descobremento do Asteroide 9007 James Bond
• 13 de outubro - O municipio murciano de Los Alcazares independizase dos municipios de San Javier e Torre Pacheco .
• 29 de outubro - Un terremoto en Turquia produce a morte de 1.330 persoas.
• 30 de outubro - Primeiras eleccions democraticas na Arxentina tras sete anos de ditadura militar.
• 15 de novembro - A parte turca de Chipre declarase independente.
• 17 de novembro :
  • Fundacion do Exercito Zapatista de Liberacion Nacional (EZLN).
  • O Presidente Luis Alberto Monge proclama a Neutralidade Perpetua, activa e non armada de Costa Rica . Que resultaria ser unha mascara politica, ante os intereses geopoliticos estadounideses na area, polo ascenso do sandinismo en Nicaragua
• 27 de novembro : - Accidente aereo en Madrid, dun avion Boeing 747 da aerolina Avianca , que estaba a cubrir o voo Charles de Gaulle Paris - El Dorado Bogota .
• 10 de decembro - Raul Alfonsin asume a presidencia da Arxentina.
• 17 de decembro :
  • Un incendio nunha discoteca de Madrid causa a morte de 83 persoas.
  • Un coche bomba do IRA mata a 6 persoas e produce 90 feridos en Londres .
• 21 de decembro : - Espana gana por 12 goles a 1 a Malta no estadio Benito Villamarin de Sevilla para a clasificacion da Eurocopa de 1984.
• 31 de decembro :
  • Brunei obten a independencia do Reino Unido .
  • Explosion de duas bombas en Francia . Unha, nun tren de Paris , mata a 3 persoas e fere a outras 19. A outra, nunha estacion de Marsella , mata a 2 e fere a 34.

1984

• 1 de xaneiro : Independencia de Brunei .
• 1 de xaneiro : AT&T e dividida en 24 unidades independentes.
• 2 de xaneiro : Cinco barcos iranies son atacados e destruidos pola Armada iraqui no Golfo Persico .
• 4 de xaneiro : Israel bombardea o Libano causando mais de 100 mortos e 400 feridos na rexion de Baalbek .
• 5 de xaneiro : Richard Stallman comeza o proxecto GNU .
• 7 de xaneiro : Brunei convertese no sexto membro da Asociacion de Nacions do Sueste Asiatico (ASEAN).
• 10 de xaneiro : Os Estados Unidos e o Vaticano establecen completas relacions diplomaticas.
• 24 de xaneiro : Ponse a venda o primeiro Apple Macintosh .
• 13 de febreiro : Konstantin Chernenko sucede a Yuri Andropov como secretario xeral do Partido Comunista da URSS .
• 28 de xuno : Polemico e violento traslado a Galiza e enterramento dos restos de Castelao en San Domingos de Bonaval .
• 11 de xullo - Aprobouse a Lei de Creacion da Compania de Radio-Television de Galicia . ^{[ 5 ]}
• 12 de xullo : Nace Victoria Anna Sanchez Perea, resultado da primeira fecundacion in vitro en Espana, no Instituto Universitario Dexeus de Barcelona ^{[ 6 ]} .
• 19 de xullo : Data do derradeiro avistamento do barco pesqueiro galego Montrove no caladoiro canario-sahariano. Desapareceron 16 persoas. ^{[ 7 ]} A maioria dos tripulantes procedia do concello de Bueu . ^{[ 8 ]}
• 16 de agosto : Lanzamento do satelite cientifico AMPTE .

1985

• Ultimo achegamento do Cometa Halley preto da Terra .
• 11 de marzo : Mikhail Gorbachev e elixido presidente da Union Sovietica .
• 1 de xuno : inaugurase a Casa das Ciencias , museo interactivo integrado dentro dos Museos Cientificos Coruneses ^{[ 9 ]} .
• 12 de xullo : o Consello de Europa outorga a Santiago de Compostela o Premio Europa 1985 polo seu compromiso europeo.
• 24 de xullo : inaugurase a TVG .
• 25 de xullo : comeza a emitir a TVG .
• 26 de novembro : Rodolfo Neri Vela convertese no primeiro astronauta mexicano.
• 4 de decembro : a UNESCO declara Santiago de Compostela Patrimonio da Humanidade .

1986

• 1 de xaneiro - Ingreso de Espana e Portugal na CEE .
• 1 de xaneiro - Entrada en vigor do IVE en Espana.
• 2 de xaneiro - O Goberno italiano autoriza a construcion dunha ponte entre Sicilia e a peninsula, a traverso do Estreito de Messina .
• 28 de xaneiro - O transbordador espacial Challenger explota despois de engalar do Centro Espacial Kennedy, Florida , matando os seus 7 tripulantes.
• 12 de marzo - Celebrase unha consulta por Referendo pola permanencia de Espana na OTAN , obtendo os seguintes resultados: votos a favor 52,49 %, votos en contra 39,87 %, votos en branco 6,53 % e nulos 1,11 % dos votos emitidos.
• 26 de abril : na central nuclear de Chernobil, Ucraina , producese a maior catastrofe nuclear da historia. A 01:23 a. m. no reactor numero 4 producese unha explosion por mor dunha proba de seguridade, realizada de forma incorrecta sumada a inseguridade dos reactores RBMK, ceibando toneladas de combustibel nuclear a atmosfera, polo que en dias posteriores debeuse evacuar aos habitantes da cidade de Pripyat e os seus arredores. Naquel enton, Ucraina era parte da Union Sovietica .
• 26 de abril: en Suacilandia e coroado rei Mswati III .

1987

• 13 de abril - Portugal e a Republica Popular da China asinan un acordo para a devolucion de Macau en 1999 .
• 11 de maio - Primeiro transplante de corazon e pulmon , en Baltimore , Maryland , Estados Unidos .
• 4 de xullo - Unha corte en Lion sentenza ao nazi Klaus Barbie a prision perpetua.
• 23 de outubro - O Consello de Europa declara Primeiro Itinerario Cultural Europeo o Camino de Santiago .
• 5 de decembro - O cargueiro Cason , con 1.100 toneladas de produtos toxicos, sofre un accidente nas costas de Fisterra .
• 8 de decembro - Conflito Israel - Palestina : comeza a primeira Intifada na Cisxordania e na Franxa de Gaza .
• 20 de decembro - O buque Dona Paz afundese apos chocar contra un petroleiro, ocasionando 4.341 vitimas mortais, facendo desta traxedia a maior catastrofe maritima en tempo de paz.

1988

• Chano Pineiro inicia a rodaxe da longametraxe galega Sempre Xonxa .
• Acordo entre Iran e Iraq para o intercambio de prisioneiros e a retirada de tropas as fronteiras existentes antes da guerra nun prazo maximo de 15 dias.
• Augusto Pinochet e derrotado no plebiscito celebrado en Chile e perde o poder que ostentaba dende o seu golpe de Estado de 1973 .
• Aterraxe do transbordador espacial norteamericano "Discovery" na base aerea de Edwards (deserto de Mojave), culminando con exito a primeira mision da NASA dende o fatal accidente do Challenger no 1986 .
• Fundase Galiza Nova , organizacion das mocidades do BNG.
• 29 de febreiro - Un documento nazi implica a Kurt Waldheim , ex secretario xeral das Nacions Unidas , en deportacions durante a segunda guerra mundial .
• 10 de marzo - Presentacion publica da Frente Popular Galega .
• 12 de marzo - Aparece Diario de Galicia .
• 17 de marzo - Un Boeing 727 colombiano da compania Avianca colide co montanas na fronteira coa Venezuela , matando 143 persoas.
• 17 a 20 de marzo - Guerra de Independencia de Eritrea : A Fronte de Libertacion Popular da Eritrea derrota o exercito etiope e entra na cidade de Afabet.
• 30 de abril - Abertura da Expo'88 en Brisbane , Queensland , Australia .
• 28 de maio - Constituese en Melide a Asociacion de Gaiteiros Galegos . Ocupa a presidencia Ricardo Portela . ^{[ 10 ]}
• 20 de agosto - Final da Guerra Iran-Iraq : estimase en 1 millon a soma dos mortos dos dous bandos.

1989

• 1 de xaneiro - Entra en vigor o Protocolo de Montreal , ratificado por 29 paises e a CE , para protexer a capa de ozono .
• 1 de xaneiro - Israel deporta 15 palestinos dos territorios ocupados cara ao sur do Libano acusados de participar na revolta palestina.
• 20 de xaneiro - Toma de posesion de George Herbert Walker Bush como 41º presidente dos Estados Unidos .
• 4 de xuno - Republica Popular da China , masacre na praza de Tiananmen , en Pequin .
• 9 de novembro - A Republica Democratica Alema (RDA) decide a apertura das suas fronteiras a Occidente . Cae o muro de Berlin .
• 25 de novembro - Estrease o filme Sempre Xonxa , fito da cinematografia en galego.
• 17 de decembro - Nas eleccions autonomicas , o Partido Popular de Galicia consegue a maioria absoluta, e o seu candidato Manuel Fraga Iribarne convertese en presidente da Xunta de Galicia , cargo que desempenaria durante 16 anos.

1. ↑ BOE (en castelan ) .
2. ↑ BOE (en castelan ) .
3. ↑ BOE (en castelan ) .
4. ↑ BOE (en castelan ) .
5. ↑ "Texto da creacion da CRTVG (PDF)" (PDF) . Arquivado dende o orixinal (PDF) o 19 de outubro de 2010 . Consultado o 29 de xuno de 2021 .  
6. ↑ Oriol Fernandez (9 de xullo de 2009). "La primera nina probeta cumple 25 anos" . ElMundo (en espanol) . Consultado o 29 de xuno de 2021 .  
7. ↑ Antonio Cendan (7 de octubro de 2010). "La enigmatica desaparicion del pesquero gallego “Montrove”" (en espanol) . Arquivado dende o orixinal o 21 de maio de 2021 . Consultado o 29 de xuno de 2021 .  
8. ↑ Lola Galan (20 de xaneiro 1985). "La desaparicion de un pesquero como todos los demas" . ElPais (en espanol) . Consultado o 29 de xullo de 2021 .  
9. ↑ Calendario 2014 MUNCYT.
10. ↑ "25 anos da Asociacion de Gaiteiros Galegos" . Aturuxo (14). 01/2015.