Unha esvastica nazi, dobrada no sentido dos punteiros do reloxo
O
nazismo
ou o
nacionalsocialismo
designa a
politica
da
ditadura
que gobernou a
Alemana
de
1933
a
1945
, o
Terceiro Reich
. O nazismo e frecuentemente asociado ao
fascismo
, ainda que os nazis dixesen practicar unha forma
nacionalista
e
totalitaria
de
socialismo
(oposta ao
internacionalismo proletario
marxista
).
[
1
]
[
2
]
O
Partido Nacionalsocialista
aleman defendia o
Nationalsozialismus
('nacionalsocialismo'). Algunha dereita e extrema-dereita, chegando por veces ata ao centro, en especial en paises con mais forte tradicion anticomunista (como os
Estados Unidos de America
), refirense ao nazismo como unha forma de socialismo, apuntando para o nome, para algunha da retorica nazi e para a
estatizacion
da
sociedade
como probas. A xeneralidade da esquerda rexeita esas ideas, apuntando a existencia, desde ainda antes da toma do poder por Hitler, dunha resistencia
comunista
e socialista ao nazismo, para o caracter internacionalista e fraterno do socialismo, totalmente oposto a teoria e practica nazi, e para a manutencion, polos nazis, de toda a estrutura capitalista da economia alema, limitada apenas polas condicionantes dunha
economia de guerra
e pola abordaxe a aquilo a que os nazis chamaban o "problema xudeu".
[
1
]
[
3
]
O
ditador
Adolf Hitler
chegou ao poder como lider dun partido politico, o
Partido Nacionalsocialista Aleman dos Traballadores
(
Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei
, ou NSDAP). A Alemana deste periodo e tamen conecida como "Alemana nazi" e os partidarios do nazismo eran (e son) chamados nazis. O nazismo foi prohibido na Alemana moderna, ainda que pequenos grupusculos de simpatizantes, chamados
neonazis
, continuen a existir en Alemana e noutros paises. Alguns
revisionistas historicos
difunden
propaganda
que nega ou minimiza o
Holocausto
e outras accions dos nazis e tenta deitar unha luz positiva sobre as politicas do rexime nazi e os acontecementos que ocorreron baixo el.
[
4
]
De acordo con
"
Mein Kampf
"
(A mina loita), Hitler desenvolveu as suas teorias politicas pola observacion coidadosa das politicas do
Imperio Austrohungaro
. Naceu como
cidadan
do Imperio e acreditaba que a sua diversidade
etnica
e
linguistica
o enfraquecera. Tamen via a
democracia
como unha forza desestabilizadora, porque colocaba o poder nas mans das minorias etnicas, que tinan o obxectivo de debilitar e desestabilizar mais o Imperio.
[
5
]
O centro da ideoloxia nacionalsocialista e o termo
raza
. A teoria nazi di que a
raza aria
e unha "raza mestra", superior a todas as outras, e xustifica esta crenza da seguinte maneira:
[
6
]
O nacionalsocialismo di que unha
nacion
e a maxima creacion dunha raza. Consecuentemente, as grandes nacions serian a creacion de grandes razas. A teoria di que as grandes nacions nacen do poderio
militar
e que este, a sua vez, se orixina en culturas racionais e civilizadas, que, tamen a sua vez, son creadas por razas con boa saude natural e trazos agresivos, intelixentes e coraxosos.
As nacions mais debiles, para os nazis, son aquelas creadas por razas impuras,
mulatas
, porque tenen culturas divididas, briguentas e, polo tanto, debiles.
De acordo cos nazis, un erro obvio deste tipo e permitir ou estimular
linguas
distintas dentro dunha nacion. Esta crenza e o motivo polo cal os nazis alemans estaban tan preocupados coa unificacion dos
territorios
dos pobos de
lingua alema
.
Nacions incapaces de defender as suas
fronteiras
, dician, serian a creacion de razas debiles ou
escravas
. Pensabase que as razas escravas eran menos dignas de existir do que as razas mestras. En particular, pensabase que se unha raza mestra necesitaba espazo para vivir (
Lebensraum
), tina o dereito de tomar o territorio e matar ou escravizar as "razas escravas"
indixenas
.
As razas sen
patria
eran, polo tanto, consideradas "razas
parasitas
". Canto mais ricos fosen os membros da "raza parasita" mais virulento seria o parasitismo. Unha raza mestra podia, polo tanto, de acordo coa doutrina nazi, endereitarse facilmente pola eliminacion das "razas parasitas" da sua patria.
Foi esta a xustificacion teorica para a opresion e eliminacion dos
xudeus
e dos
xitanos
, un deber que moitos nazis (curiosamente) consideraban repugnante.
As
relixions
que reconecesen e ensinasen estas "verdades" eran as relixions "verdadeiras" ou "mestras" porque creaban liderados por evitaren as "mentiras reconfortantes". As que proclamaban o
amor
e a
tolerancia
, "en
contradicion
cos feitos", eran chamadas relixions "escravas" ou "falsas".
Os homes que aceptasen estas "verdades" eran chamados "lideres naturais"; os que as rexeitasen eran chamados "escravos naturais". Diciase dos escravos, especialmente dos intelixentes, que contaminaban os mestres coa promocion de falsas doutrinas relixiosas e
politicas
.
Ainda que a raza fose crucial na mundovision nazi, non o era todo. As raices
ideoloxicas
do nazismo ian un pouco mais fondo que iso, visto que os nazis procuraron lexitimacion en obras anteriores, particularmente nunha lectura, por moitos considerada no minimo discutible, da tradicion romantica do
seculo XIX
, e en especial do pensamento de
Friedrich Nietzsche
sobre o desenvolvemento do home en direccion ao
Ubermensch
.
No seu libro de 1939,
Alemana:Jekyll & Hyde
,
Sebastian Haffner
chama ao nazismo
"unha primeira (autonoma e nova) forma de
Nihilismo
radical, que nega simultaneamente
todos
os valores, sexan valores capitalistas e burgueses ou sexan proletarios".
De acordo con
Bertrand Russell
, o nazismo proven dunha tradicion diferente do
capitalismo
liberal ou do
comunismo
. E por iso, para entender os valores do nazismo, e necesario explorar esta ligazon, sen trivializar o movemento tal coma era no seu auxe, nos
anos 30
, e descartalo como pouco mais que
racismo
.
Moitos historiadores sostenen
[
Compre referencia
]
que o elemento
antisemitico
, que non existe nos movementos irmans do nazismo (os
fascismos
de
Italia
e
Espana
), foi adoptado por Hitler para obter popularidade para o seu movemento. O preconcepto antisemita era moi comun nas masas do
Imperio Aleman
. Por iso, dise que a aceptacion das masas dependia do
antisemitismo
e da exaltacion do orgullo aleman, ferido coa derrota na
primeira guerra mundial
.
Outros, pola contra, como o
filologo
Victor Klemperer
, aseguran que as orixes e os valores do nazismo provenen da tradicion irracionalista do
movemento romantico
do inicio do
seculo XIX
. Os nazis valoraban a forza, a paixon, a falta de hipocrisia, o
utilitarismo
, os valores tradicionais da
familia
e a devocion a
comunidade
.
Hitler admiraba o
Imperio Britanico
. Os intelectuais britanicos desenvolveron teorias racistas no seculo XIX para controlar o pobo
indiano
e outros "salvaxes", e os nazis copiaron moitos destes metodos.
De forma semellante, na sua
xuventude
Hitler tamen admirou bastante os
Estados Unidos de America
. En
Mein Kampf
, louvou os Estados Unidos polas suas leis anti
inmigracion
. De acordo con Hitler, os EUA eran unha nacion exitosa porque se mantinan "puros" de "razas inferiores". Poren, a medida que a guerra se aproximaba, a sua opinion dos Estados Unidos empeorou e comezou a acreditar que Alemana conseguiria unha vitoria facil sobre os EUA precisamente porque este pais, na sua nova maneira de ver, se tina tornado unha nacion
mestiza
.
A
teoria economica
nazi preocupouse cos asuntos domesticos inmediatos e, en separado, coas concepcions ideoloxicas da
economia
internacional.
A politica economica domestica concentrouse en tres obxectivos principais:
- eliminacion do desemprego
- eliminacion da hiperinflacion
- expansion da producion de
bens de consumo
para mellorar o nivel de vida das
clases
media e baixa.
Todos estes obxectivos pretendian contrariar aquilo que era visto como os defectos da
Republica de Weimar
e para fortalecer o apoio domestico ao partido. Nisto, os nazis foron bastante ben sucedidos. Entre
1933
e
1936
o
PIB
aleman creceu a unha taxa media anual de 9,5 por cento, e a taxa de crecemento da industria foi de 17,2 por cento. Moitos economistas, poren, afirman que a expansion da economia alema nese periodo non foi resultado da accion do partido nazi, senon unha consecuencia das politicas economicas dos ultimos anos da Republica de Weimar que comezaron enton a ter efecto.
En calquera caso, existen dubidas sobre se a economia realmente creceu ou se so se recuperou da
depresion
porque os
salarios
na Alemana nazi de 1939 eran un pouco menores que os salarios na Alemana de 1929.
Alen diso, tamen e certo que ainda que sexa crenza xeneralizada que os nazis puxeron fin a hiperinflacion, en realidade iso precedeu aos nazis en varios anos.
Esta expansion empurrou a economia alema fora dunha profunda
depresion
e o pleno emprego en menos de catro anos. O
consumo
publico durante o mesmo periodo aumentou 18,7%, en tanto que o consumo privado aumentou o 3,6% anualmente. Poren, e unha vez que a producion era mais
consumidora
que
produtora
(a elaboracion de proxectos de traballo, a expansion da maquina de guerra, a iniciacion do recrutamento para retirar homes en idade produtiva do
mercado de traballo
), as presions inflacionistas reapareceron, ainda que non chegaran aos extremos da Republica de Weimar. Estas presions economicas, combinadas coa maquina de guerra cuada durante a expansion (e as concomitantes presions para o seu uso), levou a alguns expertos a conclusion de que bastaban esas razons para tornar unha guerra europea inevitable. Dito doutra forma, sen unha nova guerra europea que soportase esta politica economica consumista e inflacionaria, o programa economico domestico nazi era insustentable. Isto non significa que as consideracions politicas non tivesen maior peso no desencadeamento da segunda guerra mundial. Significa so que a economia foi e continua a ser un dos principais factores de motivacion para calquera sociedade que vai a guerra.
O partido nazi acreditaba que un complot da banca internacional estivo detras da depresion global dos anos 30. O control desta complot foi identificado co grupo etnico formado polos xudeus, o que forneceu outra ligazon a sua motivacion ideoloxica para a destrucion dese grupo no
holocausto
. Poren, e dunha maneira xeral, a existencia de grandes organizacions internacionais da
banca
e de banca mercantil era ben conecida neste tempo. Moitas desas institucions bancarias eran capaces de exercer presions sobre os estados-nacions a traves da concesion ou da retencion de
creditos
. Esta influencia non se limita aos pequenos estados que precederon a creacion do
Imperio Aleman
en tanto estado-nacion na decada de
1870
, mais xorde nas historias de todas as potencias
europeas
desde
1500
. En realidade, algunhas corporacions transnacionais do periodo entre 1500 e 1800 (a
Compania Holandesa das Indias Orientais
e un bo exemplo) foron creadas especificamente para entrar en guerras en lugar dos gobernos, e non ao reves.
Usando unha nomenclatura moderna, ainda que facelo poida ser algo discutible, e posible dicir que o partido nazi estaba contra o poder das corporacions transnacionais, que consideraba excesivo en relacion ao dos estados-nacion. Ainda que por motivos por veces opostos, esta posicion anticorporativa e compartida por moitas forzas politicas desde a esquerda e centro-esquerda, ata a extrema dereita.
E importante facer notar que a concepcion nazi da economia
internacional
era moi limitada. A principal motivacion do partido era incorporar no Reich recursos que anteriormente non formaban parte del, pola forza e non a traves do
comercio
. Isto fixo da teoria economica internacional un factor de soporte da ideoloxia
politica
en vez dunha trabe mestra da plataforma politica, como na maioria dos
partidos politicos
modernos.
Desde o punto de vista economico, o nazismo e o fascismo estan relacionados. O nazismo pode ser encarado como un subconxunto do fascismo (todos os nazis son fascistas mais non todos os fascistas son nazis). Comparte moitas caracteristicas economicas co fascismo, co control gobernamental das finanzas e do
investimento
(a traves da atribucion de creditos), da
industria
e da
agricultura
, ao mesmo tempo que o poder corporativo e sistemas baseados no mercado para crear os prezos se mantinan. Citando a
Benito Musolini
: "
O fascismo debia ser chamado
corporativismo
, porque e unha fusion do Estado e do poder corporativo
".
En vez de ser o estado quen require bens das empresas industriais e a colocar nelas as materias primas necesarias para a
producion
(como nos sistemas socialistas/comunistas), o estado pagaba por eses bens. Isto permitia que o prezo desempenase un papel esencial no fornecemento de informacion sobre a escaseza dos materiais, ou nas principais necesidades en
tecnoloxia
e man de obra (incluindo a educacion de man de obra cualificada) para a producion de bens. Alen diso, o papel que os
sindicatos
debian desempenar nas relacions de traballo nas empresas era outro punto de contacto entre fascismo e nazismo. Tanto o partido nazi aleman como o
partido fascista italiano
tiveron inicios ligados ao
sindicalismo
, e encaraban o control estatal como forma de eliminar o conflito nas relacions laborais.
Estas teorias foron utilizadas para xustificar unha axenda politica
totalitaria
de odio racial e de supresion da
disidencia
co uso de todos os medios do estado.
Como outros reximes
fascistas
, o rexime nazi puna enfase no
anticomunismo
e no
principio do lider
(Fuhrerprinzip)
. Este e un principio chave na ideoloxia fascista, segundo o cal se considera o lider como a corporizacion do movemento e da nacion. Ao contrario doutras ideoloxias fascistas, o nazismo era virulentamente
racista
. Algunhas das manifestacions do racismo nazi foron:
- Antisemitismo
, que culminou no
Holocausto
.
- Nacionalismo etnico
, incluindo a nocion dos alemans como o
Herrenvolk
("raza-mestra") e o
Ubermensch
("super-home")
- Unha crenza na necesidade de purificar a raza alema a traves da
euxenesia
, que culminou na
eutanasia
non voluntaria de persoas diminuidas
O
anticlericalismo
tamen foi parte da ideoloxia nazi, o que e mais un punto de diverxencia con outros fascismos.
Talvez o efecto
intelectual
mais importante do nazismo tena sido o descredito, durante polo menos duas
xeracions
, das tentativas de utilizar a
sociobioloxia
para explicar ou influenciar asuntos sociais.
O nazi mais importante foi
Adolf Hitler
, que gobernou a
Alemana Nazi
entre
30 de xaneiro
de
1933
ata ao seu
suicidio
a
30 de abril
de
1945
e levou o Reich aleman a
segunda guerra mundial
. Con Hitler, o nacionalismo etnico e o racismo xuntaranse nunha ideoloxia
militarista
.
Despois da guerra, moitos nazis de primeiro plano foron condenados por
crimes de guerra
e contra a humanidade nos
Xuizos de Nuremberg
.
O simbolo nazi e a
esvastica
orientada no sentido dos punteiros do
reloxo
.
As relacions entre o nazismo e o
cristianismo
so poden ser descritas como complexas e controvertidas.
Esta claro que Hitler e os outros lideres nazis utilizaron o
simbolismo
e emocion cristias como propaganda ante o publico aleman, maioritariamente cristian, mais continua a ser controvertido saber se Hitler se consideraba, ou non, cristian. Alguns autores cristians tentaron tipificar a Hitler como
ateo
ou
ocultista
? ou mesmo un satanista ? en tanto que autores non-cristans puxeron enfase na utilizacion externa da
doutrina
cristia, sen dar importancia ao que poderia ter sido a
mitoloxia
interna do partido. A existencia dun Ministerio de Asuntos da Igrexa, instituido en
1935
e liderado por
Hanns Kerrl
, foi case ignorada por ideologos como
Alfred Rosenberg
e por outros responsables politicos.
As relacions do Partido Nazi coa
Igrexa catolica
son ainda mais polemicas. Moitos padres e lideres catolicos opuxeranse con vigor ao nazismo, dicindo que era incompatible coa
moral
cristia. Tal como aconteceu con moitos opositores politicos, moitos destes cregos, como
Carl Lampert
ou
Engelmar Hubert Unzeitig
, foron condenados aos
campos de concentracion
pola sua
oposicion
. A pesar diso, a xerarquia da Igrexa, representada polo
Papa Pio XII
, mantivose basicamente silenciosa, e as alegacions de complicidade papal son hoxe lugar comun. Tamen existian lideres catolicos pro nazis, como o
Bispo
Alois Hudal
.
O termo "nazismo" e frecuentemente (mais incorrectamente) usado como sinonimo de "
fascismo
". Ao paso que o nazismo incorporou elementos estilisticos do fascismo, as semellanzas principais entre os dous foron a ditadura, o
irredentismo
territorial e a teoria economica basica. Por exemplo,
Benito Mussolini
, o fundador do fascismo, non adoptou o antisemitismo ata se ter aliado a Hitler, en canto que o nazismo foi explicitamente racista desde o inicio. O ditador espanol
Francisco Franco
, frecuentemente chamado fascista, podera talvez ser descrito como un monarquico catolico reaccionario que adoptou pouco do fascismo para alen do estilo.
Para o fin do
seculo XX
, xurdiron movementos
neonazis
en varios paises, incluindo os
Estados Unidos de America
e varias nacions europeas. O
neonazismo
inclue calquera grupo ou organizacion que exhibe unha ligazon ideoloxica co nazismo. Alguns partidos politicos da orla do espectro como, nos EUA, o
Partido Verde Nacionalsocialista Libertario
(LNSGP, ou
Libertarian National Socialist Green Party
), adoptaron ideas nazis.
Factores que levaron ao exito do nacional-socialismo
[
editar
|
editar a fonte
]
Unha cuestion importante sobre o nacional-socialismo ten a ver cos factores que promoveron a sua ascension, non so en Alemana mais tamen noutros paises europeos (podian atoparse movementos nacional-socialistas na
Suecia
,
Gran Bretana
,
Italia
,
Espana
e
Estados Unidos de America
), nos anos 20 e 30 do seculo pasado.
Estes factores poden ter tido que ver con:
O termo "nazi" na cultura popular
[
editar
|
editar a fonte
]
As multiplas atrocidades e ideoloxia
extremista
que os nazis seguiron tornaron-nos tan dignos de nota na linguaxe popular como na historia. O termo "nazi" e usado de diversas formas. E frecuentemente utilizado para describir grupos de persoas que tentan impor solucions impopulares ou extremistas a poboacion en xeral, ou enton que cometen
crimes
e outros tipos de violacions sobre terceiros sen mostrar
remorso
.
Israel
e un alvo comun e extremadamente controverso do termo "nazi", ao describir o modo como trata os
palestinianos
e as suas politicas teoricamente
racialistas
.
Alguns dos usos do termo que se ven na cultura popular son extremamente ofensivos. Frases como "nazi do
software libre
" ou "
feminazi
" son dous exemplos de usos particularmente obxectabeis. Mesmo moitos dos que mais fortemente se oponen ao movemento do Software Libre non gostan do que encaron como a trivializacion dos nazis, que mataron millons de persoas.
O termo e usado tan frecuentemente que inspirou a "
lei de Godwin
" que di que "co prolongamento dunha discusion online, a probabilidade de xurdir unha comparacion envolvendo os nazis ou Hitler aproximase dun". Talvez estea a acontecer o mesmo que con outras palabras ofensivas e a comunidade estea a reclamar o termo.
- ↑
1,0
1,1
Weber, Mark.
"Goebbels' Place in History"
(en ingles)
. Consultado o 3 de febreiro de 2016
.
- ↑
"Pre-1933 Nazi Propaganda"
(en ingles)
. Consultado o 3 de febreiro de 2016
.
- ↑
"Myth: Hitler was a leftist"
(en ingles)
. Consultado o 3 de febreiro de 2016
.
- ↑
"The Hitler Myth"
(en ingles)
. History Today. 11 de novembro de 1985
. Consultado o 3 de febreiro de 2016
.
- ↑
Lukacs, John (1998).
O Hitler da Historia
(en portugues)
. Traducido por Ruy Jungmann. Rio de Janeiro: Zahar. pp. 48?52.
- ↑
Kershaw, Ian (1993).
Hitler: um perfil do poder
(en portugues)
. Traducido por Vera Ribeiro. Rio de Janeiro: Zahar.