Cidade do Vaticano
(en
italiano
:
Citta del Vaticano
), e un
estado soberano
cuxo territorio esta composto por un
enclave
dentro da cidade de
Roma
,
capital
de
Italia
. Abrangue unha superficie 0,439 km² (44
hectareas
), sendo o pais independente reconecido internacionalmente
mais pequeno
do mundo. A sua poboacion e de pouco mais de 800 habitantes, dos cales 438 persoas gozan do dereito de cidadania vaticana, mentres que o resto estan autorizadas a residir nel sen ese dereito.
O Vaticano e unha
cidade-estado
, reconecido como tal o
11 de febreiro
de
1929
tralos
pactos de Latran
. A Cidade do Vaticano alberga a
Santa Se
, maxima institucion da
Igrexa catolica
. Ainda que os dous nomes "Cidade do Vaticano" e "Santa Se" se utilizan a miudo coma se fosen equivalentes, o primeiro refirese a Cidade e ao seu territorio, mentres que o segundo se refire a institucion que dirixe a Igrexa e que ten personalidade xuridica propia (como suxeito de
dereito internacional
). En rigor, e a Santa Se, e non o Estado do Vaticano, a que manten relacions diplomaticas cos demais paises do mundo. Doutra banda, o Vaticano e quen da o soporte temporal e soberano para a actividade da Santa Se. As duas entidades ainda tenen pasaportes diferentes, ainda que en ambolos casos son moi poucos os existentes.
A denominacion oficial completa en
latin
desta estado e:
Status Civitatis Vaticanæ
, sendo en
italiano
a denominacion completa
Stato della Citta del Vaticano
, nome que ven do
Monte Vaticano
(do latin "
Vaticin?um
": predicion; antigamente moraba no outeiro un oraculo
etrusco
). A Cidade do Vaticano e unha
monarquia
eclesiastica
ou
sacerdotal
, gobernada polo
bispo
da
diocese
romana
, o
Papa
, polo que pode considerarse a unica monarquia electiva de
Europa
, ainda cando o Sumo Pontifice delega as funcions de goberno no Secretario de Estado. Posue ademais o exercito mais pequeno do mundo, a
Garda Suiza
, composta tan so por 110 soldados.
Orixinariamente, Vaticano era unha figura da
mitoloxia romana
que abria a boca dos meninos acabados de nacer para que puidese dar o primeiro berro ou choro. Era tamen o nome dun outeiro da cidade de
Roma
, o
Monte Vaticano
, onde se erguia o circo de
Neron
e onde supostamente
San Pedro
foi martirizado e sepultado.
[
1
]
O nome deste outeiro vina do
latin
"vaticin?um" e dicir, predicion ou profecia, debido a que nese outeiro moraba na antiguidade un oraculo
etrusco
.
Mapa dos
Estados Pontificios
.
Nesta zona deshabitada orixinalmente (
ager vaticanus
) ao lado oposto da beira do
Tiber
na cidade de
Roma
, Agripina a Maior, desbravou o outeiro e os seus arredores e construiu uns xardins a comezos do
seculo I
, e logo o emperador
Caligula
, no ano
40
, iniciou a construcion dun circo que foi rematado finalmente por
Neron
, o
Circus Gaii et Neronis
,
[
2
]
conecido comunmente como o Circo de Neron. O
obelisco
do Vaticano foi tomado inicialmente por Caligula de
Heliopolis
, en
Exipto
, para decorar a "spina" do seu circo, sendo este o ultimo remanente visible da construcion romana. Despois do
grande incendio de Roma
do ano
64
esta zona converteuse en lugar do martirio de moitos cristians e a antiga tradicion sosten que foi neste circo no que
San Pedro
foi crucificado boca abaixo; ademais, a parte frontal do circo foi convertida nun cemiterio, separado pola Via Cornelia, sendo construidos numerosos monumentos funerarios, mausoleos e pequenas tumbas, asi como altares a deuses pagans de todo tipo de relixions, situacion que durou ate a construcion da Basilica de San Pedro de
Constantino
na primeira metade do
seculo IV
. Restos destas de antigas necropoles sairon a luz de forma esporadica durante as renovacions de varios
papas
durante os seculos aumentando en frecuencia durante a
Renacemento
, ate que foi escavado sistematicamente por orde do papa
Pio XII
dende
1939
ate
1941
.
No ano
326
foi construida a Basilica de Constantino, a primeira igrexa, sobre o lugar en que os primeiros apoloxistas catolicos romanos (onde algun arqueologos
italiano
suponen que se atopa a tumba de
San Pedro
) foran enterrados nun cemiterio. A partir de enton comezou un poboamento da zona, mais na sua meirande parte eran so casas relacionadas coa actividade da basilica, e xa no
seculo V
, durante o pontificado de
Simaco
, foi construido un pazo preto do sitio da basilica
[
3
]
A partir de ai os Papas, no seu papel secular, pouco a pouco pasaron a gobernar as rexions vecinas e, a traves da
Estados Pontificios
, gobernaron gran parte da
Peninsula Italica
por mais dun milleiro de anos, ate mediados do
seculo XIX
, cando todolos territorios dos Estados Pontificios foron tomados polo
recentemente creado e unificado
Reino de Italia
. Durante gran parte deste tempo, o Vaticano non foi a residencia habitual dos Papas, senon o Pazo de Latran, e nos ultimos seculos, o Pazo do Quirinal, exceptuando o periodo entre
1309
e
1377
, cando a se papal foi trasladada a
Avinon
,
Francia
.
En
1870
, as posesions papais foron deixadas nunha situacion de incerteza cando
Roma
foi anexionada polas forzas do
Piemonte
ao resto da nova
Italia
, despois dunha resistencia nominal das forzas do Papa. Entre
1861
e
1929
a situacion do Papa era conecida como a "La Questione romana" (do
lingua italiana
:
A cuestion romana
). Ainda que os Papas podian estar no seu palacio e tinan certos reconecementos determinados pola Lei de Garantias, incluido o dereito de enviar e recibir embaixadores, non reconeceron o dereito do Rei de Italia a gobernar en Roma, negandose a abandonar o recinto do Vaticano ate que se resolveu a disputa no ano
1929
. Compre destacar que alguns paises seguiron mantendo o reconecemento internacional da Santa Se como unha entidade soberana e que na practica Italia non fixo ningun intento de interferir coa Santa Se dentro dos muros do Vaticano. Poren, foron confiscados bens da Igrexa en moitos outros lugares, sendo quizais o mais notable o Pazo do Quirinal, anterior residencia oficial do Papa.
Pio IX
(
1846
-
1878
), ultimo gobernante dos
Estados Pontificios
, afirmou que despois da anexion de Roma era un "Prisioneiro no Vaticano".
Dos Pactos Lateranenses a actualidade
[
editar
|
editar a fonte
]
Francisco
.
Esta situacion resolveuse finalmente o
11 de febreiro
de
1929
, nun tratado asinado por
Benito Mussolini
en nome do rei
Vitor Manuel III
e polo Secretario de Estado de
Pio XI
Pietro Gasparri, onde finalmente foi reconecido o Estado independente da Cidade do Vaticano nos conecidos como
Pactos Lateranenses
, dez anos despois, en
1939
, estala a
segunda guerra mundial
, na que o estado do Vaticano se declarou
neutral
, ainda que segundo Werner Kaltefleiter e Hans Peter Oschwald,
[
4
]
Hitler
deu a orde de entrar no Vaticano e secuestrar ao Papa
Pio XII
en
1944
, mais o xeneral das
Schutzstaffel
(SS) ao mando, Karl Wolff, fixo caso omiso da orde alegando cuestions eticas e morais, sendo relevado mais tarde do mando. En
1962
foi inaugurado no pais o
Concilio Vaticano II
por
Xoan XXIII
, o que supuxo grandes trocos dentro da
Igrexa catolica
, sendo clausurado tras anos despois polo papa
Paulo VI
. En
1981
, o xefe de estado
Xoan Paulo II
sofre un atentado na Praza de San Pedro do Vaticano. En 1984, un novo concordato entre a
Santa Se
e Italia modificou determinadas disposicions do tratado anterior de Latran, incluida a posicion do catolicismo romano como a relixion do Estado italiano. Xa no primeiro ano do
seculo XXI
o propio Xoan Paulo II promulgou a Lei Fundamental do Estado da Cidade do Vaticano, actualmente en vigor. En
2005
Bieito XVI
foi elixido como novo Xefe de Estado da Cidade do Vaticano, renunciando ao seu posto o
11 de febreiro
de
2013
, sendo o primeiro Papa en facelo en seculos. O seu substituto e actual Xefe de Estado e
Francisco
.
| Rexion =
Europa
e
America do Norte
| Tipo =
Cultural
| Criterios = I, II, IV, VI
| ID = 286
}}
A area do Vaticano e de 0,44 quilometros cadrados, situada como un
enclave
dentro da capital
italiana
,
Roma
, polo que non posue area costeira. A defensa do pais e da responsabilidade da
Italia
, mentres que a seguridade do
Papa
fica a cargo da
Garda Suiza
. Fora da Cidade do Vaticano, o Estado posue 13 edificios en
Roma
e Castel Gandolfo (a residencia de veran do
Papa
), gozando de dereitos extraterritoriais. Ten unha fronteira 3,2 km coa Republica de Italia.
A cidade ten clima suave, con
invernos
chuviosos (de setembro a mediados de maio) e
verans
quentes (de maio a setembro). Esta situada nun outeiro baixo, o chamado
Monte Vaticano
, que ven do
latin
Mons Vaticanus
, existente moito antes do
cristianismo
, e que se sospeita que proven da
lingua etrusca
. O punto mais baixo do pais e un local sen nome situado a 19 metros sobre o nivel do mar, sendo o punto mais alto outro local non nomeado a 75 metros de altitude. O Vaticano non posue ningun recurso natural.
O Vaticano e fundamentalmente urbano, sen ningunha das terras reservada para agricultura ou outro tipo de explotacion de recursos naturais. A
cidade-estado
exhibe un impresionante grao de economia, nacida da necesidade extremamente limitada debido ao seu territorio. Asi, o desenvolvemento urbano esta optimizado para ocupar menos do 50% da area total, mentres que o resto esta reservado a espazos aberto, incluindo os Xardins do Vaticano. O territorio posue moitas estruturas que axudan a fornecer autonomia ao Estado soberano, estes incluen:
linas ferroviarias
,
heliporto
,
correos
,
estacion de radio
, cuarteis militares,
palacios
e despachos gobernamentais, institucions de ensino superior, culturais e de arte, e algunhas embaixadas.
O Vaticano fai so fronteira con
Italia
, concretamente coa cidade de
Roma
, ou sexa, e un
enclave
independente, sendo a sua fronteira a menor do mundo, con tan so 4,07 km.
[
5
]
En xullo de
2007
, o Vaticano aceptou unha oferta que vai tornalo o unico estado neutro en relacion ao
carbono
por ano, debido a doazon do Vaticano do Bosque Clima en
Hungria
. O bosque posue tamano suficiente para compensar as emisions de dioxido de carbono do Estado.
[
6
]
Palacio de Goberno do Vaticano.
O
Papa
, xefe de Estado electo nun colexio de cardeais denominado
conclave
para un cargo vitalicio, deten no Estado do Vaticano os poderes
lexislativo
,
executivo
e
xudicial
, desde a creacion do Vaticano polo
Tratado de Latran
en
1929
. O conclave actualmente se fai segundo as disposicions da Constitucion Apostolica
Universi Dominici gregis
, promulgada por
Xoan Paulo II
o 22 de febreiro de
1996
e modificada por
Bieito XVI
en xuno de
2007
. Polo tanto, so o colexio cardinalicio ten dereito a voto, quedan excluidas as mulleres e o resto de homes que residen na Cidade do Vaticano.
A
Garda Suiza
co seu tradicional uniforme.
O electo convertese en Papa en canto manifesta a sua aceptacion, sempre que tivese xa o caracter de
bispo
. En caso contrario, o elixido debe ser ordenado Bispo inmediatamente. En calquera dos dous casos, o Papa electo adquire desde o mesmo momento da sua aceptacion, e ordenacion no seu caso, a plena e suprema potestade na Igrexa catolica e como Xefe de Estado da Cidade do Vaticano. Con todo, tecnicamente e unha
monarquia
electiva
, non
hereditaria
e podese considerar como unha
autocracia
, xa que todolos poderes (executivo, lexislativo e xudicial) estan concentrados na figura do
Papa
, o cal non posue calquera organo que fiscalize os seus actos como gobernante e, por ser considerado sucesor de
San Pedro
, non debe prestacion de contas a ninguen, considerandoo un emisario de
Deus
na
Terra
. En consonancia con esta doutrina, o Vaticano e o unico territorio europeo que explicitamente defende o seu caracter de
teocracia
.
O termo Cidade do Vaticano e referente ao Estado, mentres
Santa Se
e referente ao goberno da
Igrexa catolica
efectuado polo Papa e pola Curia Romana, que leva o
goberno
do Estado e a sua xestion administrativa, polo que o seu xefe, o
Secretario de Estado
, ten unhas competencias equivalentes as dun
Primeiro Ministro
. Outros cargos politicos encontranse nas diversas designacions dos organos da Curia.
Formalmente constituido en
1929
coa configuracion actual, o Estado do Vaticano administra as propiedades situadas en
Roma
e aforas que pertencen a
Santa Se
. O Estado do Vaticano esta reconecido internacionalmente e foi admitido membro de pleno dereito das
Nacions Unidas
en xullo de
2004
, ainda que abdicou voluntariamente do dereito de voto. Tamen e membro observador da
Union Latina
.
O
Estado
ten os seus propios embaixadores ou representantes (que reciben o nome de
nuncios
), un xornal oficial (
Acta Apostolicae Sedis
), unha estacion de radio e unha forza militar denominada
Garda Suiza
. Emite autonomamente moeda (desde 2002, o
euro
; antes a
lira vaticana
) e selos, a traves da
Oficina Filatelica e Numismatica Vaticana
, asi como pasaportes.
[
7
]
A
Santa Se
estabelece tratados internacionais con moitos Estados (
concordatas
), para asegurar os dereitos dos catolicos ou da Igrexa catolica naqueles paises. Co establecemento de relacions diplomaticas coa Republica de
Botswana
, son xa 177 (ano
2008
) estados de todo o mundo os que mantenen reconecemento bilateral coa Santa Se. Entre os paises que non tenen relacions diplomaticas coa Santa Se atopanse
China
,
Corea do Norte
,
Vietnam
e
Arabia Saudita
. O Vaticano e un dos dous paises europeos (o outro e
Belarus
) que non asinou a
Convencion Europea de Dereitos Humanos
.
Coche patrulla da Policia do Vaticano.
Ainda que os primeiros
Papas
recrutaban
mercenarios
suizos
como parte dun exercito, a
Garda Suiza Pontificia
non foi fundada ate o
22 de xaneiro
de
1506
polo Papa
Xulio II
o 22 de xaneiro de 1506 como garda persoal do Sumo Pontifice, seguindo hoxe en dia a cumprir esa funcion. A Garda esta inscrita no "Anuario Pontificio" baixo a Santa Se e non baixo o Estado da Cidade do Vaticano. No final de
2005
, a Garda Suiza tina 134 membros. O recrutamento esta organizado baixo un acordo especial entre a Santa Se e
Suiza
, limitando a entrada no corpo aos cidadans suizos catolicos homes, solteiros, que midan mais de 1,74 m, con algun titulo profesional e con instrucion no exercito suizo con certificado de boa conduta. A Garda Suiza e adestrada en procedementos e manexo de armas modernas (como o fusil de asalto suizo
SIG SG 550
), ainda que tamen se lles ensina tamen a manexar a
espada
e a
alabarda
.
A Garda Palatina e a Garda Nobre foron disoltas polo Papa
Paulo VI
en
1970
. Mentres que a primeira foi fundada como unha milicia ao servizo dos
Estados Pontificios
, as suas funcions dentro do Estado Vaticano, como os da Garda Nobre, eran soamente cerimoniais. O Corpo de Xendarmeria da Cidade do Vaticano (en
italiano
:
Corpo della Gendarmeria
) actua como unha forza de policia. O seu nome completo e "Corpo della Gendarmeria dello Stato della Citta del Vaticano", ainda que as veces e denominada
Vigilanza
, como unha reducion dun anterior nome. A Xendarmeria e responsable da orde publica, a aplicacion da lei, control de multitudes e do trafico, e as investigacions penais na Cidade do Vaticano. Segundo o
Tratado de Latran
, estabeleceuse que a Policia Italiana custodie, xunto coa Garda Suiza e os Servizos Vaticanos de Seguridade, a Praza de San Pedro. A defensa da Cidade do Vaticano e proporcionada asi mesmo por
Italia
.
O Vaticano non pode manterse a merce da actividade produtiva do seu propio territorio, limitada a venda de recordos turisticos, libros,
selos
e entradas a
museos
. Pero conta cos ingresos da Igrexa catolica en todo o mundo, provenientes das achegas economicas dos Estados onde conta con acordos de financiamento chamados
concordatos
(pola sua tradicion catolica), as doazons dos
catolicos
(a nivel persoal ou empresarial), e os beneficios das empresas, escolas, universidades e bancos propiedade da Igrexa.
A economia estaba seriamente danada en
1979
, e tres anos mais tarde produciuse a quebra dun dos bancos mais ilustres de
Italia
, o Banco Ambrosiano, que levaba as finanzas internacionais do Vaticano, ademais do asasinato do seu director Roberto Calvi, as investigacions consecuentes revelarian que o banco se adicaba ao
branqueo dos cartos
da mafia.
Mais tarde, o Papa
Xoan Paulo II
trasladou a responsabilidade da economia vaticana, o cal, a partir de
1984
, encargariase das finanzas. Cinco anos mais tarde, o Papa leva a cabo unha reestruturacion da organizacion economica e a direccion economica foi encargada a cinco financeiros reconecidos internacionalmente (baixo a supervision dunha comision de cinco cardeais). A dependencia do Vaticano encargada destes controis e a "Administracion do Patrimonio da Santa Se".
Por acordo con
Italia
, en representacion da
Union Europea
, a moeda vaticana e o
euro
. A cidade ten euros con deseno propio, que tenen aceptacion en Italia e os demais paises da
zona euro
. O rexime non ten unha casa de emision propia, polo que se puxo de acordo con Italia para a sua
cunaxe
, que non pode ser mais de 1 millon de euros anuais.
Sinal dunha rua do Vaticano.
Mais de 800 cidadans (
2009
)
[
8
]
viven dentro das murallas do Vaticano ou serven no servizo diplomatico nas embaixadas da Santa Se (chamadas "nunciaturas", un embaixador do Papa e un "nuncio") ao redor do mundo. A cidadania do Vaticano componse case exclusivamente de dous grupos: os
clerigos
, a maioria dos cales traballan no servizo da Santa Se, e uns poucos funcionarios do Estado e a
Garda Suiza
. A maioria dos 3.000 axentes non profesionais que constituen a maioria da forza de traballo residen fora do Vaticano e son cidadans
italianos
, exceptuando uns poucos que son os cidadans doutras nacions. Como resultado, todolos cidadans reais da cidade son profesan a relixion
catolica
.
Ainda que a Cidade do Vaticano non estableceu unha
lingua oficial
, ao contrario da Santa Se que utiliza a miudo o
latin
para a version autorizada de documentos oficiais da Igrexa catolica, utiliza o
italiano
na sua lexislacion e nas comunicacions oficiais,
[
9
]
sendo tamen a lingua de uso cotian pola maioria dos que traballan no estado. Con todo outros idiomas son utilizados no Vaticano, por exemplo a
Garda Suiza
emprega o
aleman
para dar ordes, ainda que os seus gardas poden tomar o seu xuramento de lealdade nos seus propios idiomas, xa sexa o propio aleman,
frances
,
italiano
ou
romanche
.
Vista do Vaticano dende o
Tiber
.
Ao contrario da
cidadania
doutros estados, que se basean no
ius sanguinis
(fillo dun cidadan, incluso fora do territorio) ou no
ius soli
(nacemento no territorio do Estado), a cidadania da Cidade do Vaticano concedese
iure officii
, e dicir, os motivos do seu nomeamento son posuir certa capacidade de servizo na Santa Se, e polo xeral, remata ao cesamento do traballo. A cidadania estendese tamen ao conxuxe, aos pais e aos descendentes do cidadan sempre que estean a vivir coa persoa que e cidadan.
[
10
]
[
11
]
Calquera persoa que na perda da cidadania do Vaticano, a xulgar pola lexislacion italiana, non tena outra cidadania convertese automaticamente en cidadan italiano.
[
12
]
A
31 de decembro
de
2005
, habia, ademais do propio
Papa
, 557 persoas coa cidadania do Vaticano, mentres que habia outros 246 residentes no estado sen ela. Dos 557 cidadans o 80% eran clerigos, dos cales:
- 58 eran
cardeais
, residentes en Roma e na sua maioria fora do Vaticano.
- 293
clerigo
, membros de misions diplomaticas residentes noutros paises, que forman de mais da metade do total dos cidadans.
- 62 outros membros do clero, que traballaban no estado mais que non necesariamente vivian no Vaticano.
Os 101 membros da
Garda Suiza Pontificia
constituen o 18% do total da poboacion, habendo so outros 43 segrares coa cidadania do Vaticano.
[
13
]
Estacion ferroviaria do Vaticano.
A Cidade do Vaticano posue unha rede de transportes razoabelmente ben desenvolvida considerando seu tamano. Con 1,045
quilometros
de longo por 850 metros de ancho,
[
14
]
posue entre outras cousas un
heliporto
e unha lina de ferrocarris conectada coa rede italiana, concretamente coa estacion de San Pedro de Roma por unha ferrovia de 852 metros, onde so 300 metros estan dentro do territorio vaticano. O Papa
Xoan XXIII
foi o primeiro Papa en facer uso desta via, sendo usada tamen por
Xoan Paulo II
, ainda que moi raramente. Asi pois o
transporte ferroviario
e utilizado principalmente para o transporte de mercadorias.
[
15
]
Como a Cidade do Vaticano non ten aeroportos, sendo asi un dos poucos
estados independentes
no mundo sen un, servese por medio dos aeroportos da cidade de
Roma
, e dicir, o Aeroporto Leonardo da Vinci-Fiumicino e, en menor medida, o Aeroporto de Roma-Ciampino, que serve como porta de entrada e partida para visitas internacionais do Papa.
[
15
]
O Vaticano outorga a traves do "rexistro de vehiculos vaticanos" unha patente aos automobiles, sendo asi que os vehiculos do goberno levan as siglas "RVV" e os dos cidadans particulares as siglas "SCV".
Antena de Radio Vaticano dentro do territorio do Estado.
A cidade conta con multitude de servizos propios, como por exemplo un sistema de telefonos moderno e independente,
[
16
]
a Farmacia do Vaticano ou
correos
. O sistema postal foi fundado o
11 de febreiro
de
1929
, tornandose operacional tan so dous dias mais tarde. O
1 de agosto
, o estado comezou a liberar os seus propios selos postais, baixo a autoridade do "Despacho Filatelico e Numismatico da Cidade do Vaticano".
[
17
]
e hoxe en dia o servizo de correos da Cidade esta reconecido como "o mellor do mundo",
[
18
]
chegando por exemplo ao seu destino antes que o servizo postal de Roma.
[
18
]
O Vaticano tamen ten o seu propio
dominio
de
Internet
, que esta rexistrado como ".va"; ademais, o servizo de banda larga esta amplamente instaurando dentro da Cidade do Vaticano. Por outro lado, ten atribuido un
prefixo de radio
, HV, que e as veces usado por operadores de radio afeccionados.
Radio Vaticano, que foi organizada por
Guglielmo Marconi
, fai transmisions en frecuencias de
onda curta
, onda media e FM, ademais de
Internet
.
[
19
]
. Con todo, as suas principais antenas de transmision estan localizadas en territorio italiano. Os servizos de television son servidos a traves doutra entidade, o Centro de Television Vaticano.
[
20
]
En canto aos medios de papel,
L'Osservatore Romano
e o xornal semi-oficial multilingue da
Santa Se
, e ainda que esta publicado por unha empresa privada, conta con informes oficiais vaticanos. Poren, os textos oficiais dos documentos publicanse na
Acta Apostolicae Sedis
, o xornal oficial da Santa Se, que conta un apendice para documentos da Cidade do Vaticano. "Radio Vaticano", o "Centro Televisivo Vaticano" e "L'Osservatore Romano" non son organos do Estado do Vaticano, senon da
Santa Se
, e estan listados como tal no "Anuario Pontificio", que os coloca dentro da seccion "Institucions ligadas coa Santa Se". Ademais, o Vaticano posue distintas fundacions, como
Latinitas
, para o estudo do
latin
, academias e universidades pontificias.
Santos nos laterais da Praza de San Pedro.
A cultura do Vaticano correspondente a cultura da
Igrexa catolica
, ainda que se abre tamen a arte doutras culturas, sendo o seu maior exponente as obras de arquitectura, como a Basilica de San Pedro, a Praza San Pedro, a
Capela Sistina
e os
Museos Vaticanos
, entre os cales se atopan, o Museo Gregoriano de
arte exipcia
e de
arte etrusco
, o Museo Pio Clementino, o museo Chiaramonti e a Pinacoteca Vaticana. Moitos artistas e arquitectos famosos como
Botticelli
,
Miguelanxo
e
Bernini
traballaron en importantes obras artisticas que hoxe se poden admirar nos edificios vaticanos.
A Biblioteca Vaticana e as coleccions dos Museos Vaticanos son da maxima importancia historica, cientifica e cultural. En
1984
, o Vaticano foi engadido pola
UNESCO
a lista de
Patrimonio da Humanidade
, sendo o unico que consiste nun pais enteiro. Ademais pode dicirse que e o custodio
de facto
da
lingua latina
a traves da sua
Fundacion Latinitas
, que por exemplo edita regularmente lexico cos ultimos neoloxismos, o
Lexicon Recentis Latinitatis
.
En novembro de
2006
publicouse un libro que revela a cocina do Vaticano, e que realiza un percorrido pola Gastronomia Historica dende o primeiro Papa ate os nosos dias, aderezado cunha coleccion de receitas que incluen menus tan representativos como o da Ultima Cea ou os pratos favoritos de moitos dos Papas. A autora do libro comenta que a gastronomia deste pais e "unha das mais complexas e ricas do mundo, moito mais que a de calquera Casa Real".
O libro conten ademais datos curiosos sobre as orixes dalgunhas das numerosas receitas que se inventaron nesta Cidade, por exemplo a "salsa verde" (tamen chamada salsa vaticana), a salsa carmelita ou a coccion ao
bano maria
, ademais de informacion sobre protocolo e numerosas referencias que mostran a indisoluble union entre a Historia e a Gastronomia dos Papas.
O estado conta coa Seleccion de futbol da Cidade do Vaticano, ainda que non esta asociada nin a NF-Board nin a
FIFA
. Dita seleccion enfrontouse contra
San Marino
e
Monaco
, quedando 0-0 contra ambos os equipos. O equipo esta composto por voluntarios da
Garda Suiza
, membros do Consello Papal e por gardas dos museos. En febreiro de
2007
sacerdotes e seminaristas da Cidade do Vaticano e Roma disputaron a primeira "Copa Clerical", o que foi o primeiro campionato de equipos conformados por clerigos, unha idea do Secretario de Estado, o cardeal Tarcisio Bertone.
A Basilica de San Pedro de noite.
E o maior templo cristian do mundo. A sua fachada consta de cinco portas, unha das cales (a Porta Santa) so se abre cada 25 anos polos anos xubilares romanos. Nesta basilica estan soterrados a maioria dos papas.
No
seculo XV
, o
papa
Nicolao V
encarga a reconstrucion da basilica paleocristia, que se atopaba moi deteriorada, interrompendose as obras tres anos despois coa morte de Nicolao V. E con
Xulio II
en
1506
cando se reinician as obras rematandose con
Paulo V
en
1626
.
Para a construcion da basilica houbo dous proxectos iniciais, un realizado por
Bramante
e outro por
Rafael
, sendo o primeiro un proxecto de cruz grega e o segundo de cruz latina. Posteriormente,
Michelangelo
retomou o proxecto de cruz grega de Bramante, desenando tamen a cupula da basilica, onde esta escrito en
latin
"Ti es Pedro e sobre esta pedra edificaras a mina igrexa". O ultimo arquitecto que interveu na construcion foi
Gian Lorenzo Bernini
.
Praza de San Pedro vista dende a basilica homonima.
Esta praza atopase fronte a basilica e e unha gran superficie trapezoidal que se ensancha lateralmente mediante duas pasaxes, con forma eliptica, de columnatas rematadas nunha balaustrada sobre a que se asentan as figuras de cento corenta santos de diversas epocas e lugares. No seu interior atopanse duas fontes, unha en cada foco da elipse, e no centro da praza o
obelisco
exipcio
de 25 metros de alto, o cal e o unico resto visible do antigo circo romano que habia no
Monte Vaticano
antes da
cristiandade
. Poren, a esfera de bronce da cuspide que, segundo a lenda medieval, contina os restos de
Xulio Cesar
, foi substituida por unha reliquia da cruz de Cristo. As duas pasaxes de columnas (284 de 16 metros cada unha) abrense a cada lado simbolizando o abrazo de acollida da Igrexa ao visitante ao que parecen convidar a entrar.
Nesta praza, o Papa adoita celebrar algunhas liturxias solemnes, especialmente aquelas que reunen a multitudes demasiado grandes como para que entren na Basilica, e outros encontros, sobre todo audiencias publicas. A famosa Praza da Concordia en
Paris
e unha copia desta praza, xa que tanto o
obelisco
como as fontes e a sua distribucion son identicas as de San Pedro.
Interior da
Capela Sistina
.
E un dos mais famosos tesouros artisticos do estado, construida entre
1471
e o
1484
na epoca do papa
Sisto IV
, de onde procede o nome polo que e conecida, ainda que inicialmente foi chamada Capela Palatina. O seu arquitecto foi Giovanni d'Dolci seguindo os modelos das antigas plantas basilicais romanas, as cales pola sua banda se inspiraban estrutural e arquitectonicamente en antigos edificios gregos como o Concello da Agora
ateniense
. E conecida en todo o mundo tanto por ser a sala na que se celebra o
conclave
e outras cerimonias oficiais como as coroacions papais, como por estar decorada por
Michelangelo Buonarroti
(Miguelanxo).
Atopase a dereita da Basilica de San Pedro, despois da Scala Rexia ('Escaleira Real'). E de forma rectangular e mide 40,93 m de lonxitude, por 13,41 de anchura (as dimensions do Templo de Salomon segundo o Antigo Testamento) e 20,7 m de alto. Na decoracion destacan a parede sobre o altar maior (cunha superficie de 13.7 m por 12.2 m), onde se atopa o "Xuizo Final" e o centro da boveda onde se representan nove escenas rectangulares sobre a Creacion e a Caida do home.
|
|---|
| Estados soberanos
| | |
|---|
| |
|---|
| |
|---|
Areas especiais de
soberania interna
| | Finlandia
|
- Illas Aland
- rexion autonoma suxeita a convencion de Aland de 1921
|
|---|
| Noruega
| |
|---|
| Reino Unido
| |
|---|
|
|---|
|
|---|
| Membros
| | |
|---|
| Observadores
| |
|---|
| Membro dun acordo bilateral de cooperacion
| |
|---|