O 5 de xaneiro e o quinto dia do ano do calendario gregoriano . Quedan 360 dias para rematar o ano e 361 nos anos bisestos .

Acontecementos [ editar | editar a fonte ]

• 1387 - Xoan I e nomeado rei da Coroa de Aragon trala morte de seu pai Pedro IV o Ceremonioso.
• 1527 - en Zurich e executado Felix Manz , lider da congregacion anabaptista .
• 1543 - Desembarca no porto de San Francisco de Campeche (Mexico), o frade espanol Bartolome de las Casas , que se fara evanxelizador , educador , historiador e defensor do indixena .
• 1728 - Fundacion da Universidade da Habana ( Cuba ).
• 1762 - Pedro II asume o trono do imperio Ruso o fina-la sua tia, a emperatriz Elizabeth.
• 1798 - Inaugurase o cemiterio San Xoan Evanxelista de Baiamo, primeiro de Cuba e de America.
• 1809 - O imperio Otoman e Gran Bretana firman o Tratado dos Dardanelos.
• 1813 - O Tribunal da Inquisicion e suprimido polas Cortes de Cadiz .
• 1814 - A Rexencia do Reino e trasladada dende Cadiz a Madrid.
• 1835 - Editase a primeira revista grafica, O artista .
• 1855 - Inauguracion do primeiro ferrocarril en Panama , de 75 quilometros de percorrido.
• 1895 - Caso Dreyfus : o oficial frances de orixe xudia Alfred Dreyfus perde a sua patente oficial e e sentenciado a prision perpetua na Illa do Diano , Guiana Francesa .
• 1896 - O Wiener Presse publica un descubrimento de Wilhelm Roentgen , unha radiacion que logo se chamaria Raios X .
• 1900 - Estrease en Roma a opera Tosca de Giacomo Puccini .
• 1900 - O lider unionista John Edward Redmond chama aos irlandeses a rebelarse contra o Reino Unido.
• 1905 - Charles Perrine anuncia o descubrimento de Elara , o 7º satelite de Xupiter.
• 1914 - Ford anuncia un salario de 5 dolares por xornada de 8 horas diarias na sua fabrica de automobiles.
• 1916 - Anton Villar Ponte comeza dende La Voz de Galicia a campana para a creacion dunha Liga de Amigos do Idioma Galego, orixe das Irmandades da Fala
• 1917 - Islandia obten de Dinamarca unha limitada autonomia administrativa.
• 1919 - Fundase o Partido Nacional Socialista Aleman (NSDAP). Partido ao que pertenceu Adolf Hitler co carne numero 7.
• 1920 - Por orde gobernamental son clausurados en Espana os sindicatos obreiros e o xornal Solidaridad Obrera , tralo atentado contra o presidente da patronal.
• 1930 - O Goberno sovietico anuncia a creacion de cooperativas agricolas de producion, chamadas koljos.
• 1933 - Comenzan os traballos de construcion do Golden Gate (San Francisco, EUA).
• 1940 - Estrease en Barcelona a pelicula La tonta del bote , baseada na obra de Pilar Millan Astray .
• 1940 - Realizase a primeira demostracion da radio FM.
• 1941 - Rematanse as obras do tunel de Viella, que comunica o Val de Aran co resto de Espana.
• 1950 - Gran Bretana rompe as suas relacions diplomaticas coa China nacionalista e, o dia seguinte, reconece o rexime de Mao Zedong.
• 1953 - Primeira representacion da obra de teatro de Samuel Beckett A espera de Godot .
• 1955 - O ministro frances do Interior, Francois Mitterrand , propon que Alxeria se integre en Francia .
• 1959 - Alasca, despois da admision solicitada hai 2 dias, convertese no 49 estado da Union norteamericana.
• 1961 - Cuba expon no consello de Seguridade da ONU o seu temor de que os Estados Unidos prepare a invasion da illa.
• 1961 - Publicase Memorias dun neno labrego pola editorial Follas Novas fundada por Xose Neira Vilas e Anisia Miranda na Arxentina .
• 1969 - A Union Sovietica lanza unha sonda espacial a Venus .
• 1975 - Cantarero del Castillo constitue Reforma Social Espanola , primeira asociacion politica autorizada.
• 1977 - Suprimese en Espana o Tribunal de Orde Publica, e crease a Audiencia Nacional , ademais de deroga-lo Decreto-Lei sobor terrorismo.
• 1978 - Entra en vigor a preautonomia do Pais Vasco .
• 1985 - Nacen nun hospital de Paris os primeiros trixemelgos europeos concibidos por medio da fecundacion in vitro.
• 2000 - O Goberno de Aragon confirma a morte, dentro do Parque Nacional de Ordesa e Monte Perdido, do derradeiro exemplar de bucardo .

Nacementos [ editar | editar a fonte ]

• 891 - Abderraman III , califa de Al-Andalus que gobernou Cordoba .
• 1548 - Francisco Suarez , "Dr. Eximio", teologo espanol.
• 1589 - Manuel de Villegas , escritor espanol.
• 1592 - Shah Jahan Mughal , emperador hindu.
• 1596 - Henry Lawes , compositor.
• 1713 - Jorge Juan y Santacilia , matematico e fisico espanol.
• 1723 - Nicole-Reine Lepaute , astronoma francesa. (f. 1788 )
• 1744 - Gaspar Melchor de Jovellanos , politico e escritor espanol.
• 1838 - Camille Jordan , matematico frances.
• 1846 - Rudolf Eucken , filosofo aleman, Premio Nobel de Literatura no 1908.
• 1855 - King Camp Gillette , inventor da folla de afeitar.
• 1858 - Telesforo Ojea Somoza , xurista, xornalista e politico galego (m. 1890).
• 1866 - Ramon Casas , pintor espanol.
• 1876 - Konrad Adenauer , chanceler e estadista aleman.
• 1881 - Pablo Gargallo , escultor espanol.
• 1895 - Enrique Policastro , pintor arxentino.
• 1900 - Yves Tanguy , pintor surrealista frances.
• 1902 - Maruxa Mallo , pintora galega.
• 1906 - Kathleen Kenyon , arqueologa britanica.
• 1909 - Luisa Mercedes Levinson , novelista e dramaturga arxentina.
• 1911 - Jean Pierre Salomons (J.P. Aumont), actor frances.
• 1914 - Antonio Matilla Tascon , historiador espanol.
• 1921 - Jean de Nassau , Gran Duque de Luxemburgo.
• 1921 - Friedrich Durrenmatt , escritor suizo.
• 1926 - Maria Schell , actriz austriaca.
• 1928
  • Sultan bin Abdul Aziz , principe de Arabia Saudita (m. 2011 ).
  • Walter Mondale , 42do vicepresidente estadounidense (m. 2021 ).
• 1932 - Umberto Eco , semiologo, mestre e escritor italiano.
• 1938 - Xoan Carlos I , rei de Espana .
• 1943 - Terenci Moix , escritor espanol.
• 1946 - Diane Keaton , actriz estadounidense.
• 1948 - Teofila Martinez , politica espanola, alcaldesa de Cadiz.
• 1950 - Chris Setin , musico escoces.
• 1952 - Purificacion Mayobre , filosofa, escritora e feminista galega.
• 1953 - Xose Ramon Pousa , xornalista e escritor galego.
• 1958 - Alberto Munoz Terol , biologo espanol.
• 1961 - Isabel Gemio , presentadora espanola de radio e television.
• 1964 - Gran Young , musico canadense.
• 1969 - Marilyn Manson , cantante estadounidense.
• 1976 - Diego Tristan , futbolista espanol.
• 1986 - Ana Maria Perez Cervino , escritora e ilustradora galega.

Mortes [ editar | editar a fonte ]

• 900 - Xoan IX , Papa .
• 1066 - Eduardo, o Confesor , rei de Inglaterra.
• 1586 - Rodrigo de Benavides , militar espanol, participou na Batalla de Lepanto.
• 1589 - Catarina de Medici , raina de Francia.
• 1692 - Fernando de Valenzuela , politico espanol.
• 1713 - Jorge Juan y Santacilla , cientifico levantino de sona internacional no seculo XVIII, cualificado na Europa da sua epoca como o sabio espanol ^{[ 1 ]} (m. 1773)
• 1857 - Gregorio Araoz de Lamadrid , militar arxentino.
  • Jose Luis de Bustamante , escritor uruguaio.
• 1860 - San Xoan Nepomuceno , relixioso checoslovaco.
• 1903 - Praxedes Mateo Sagasta , presidente do Goberno espanol.
• 1922 - Ernest Shackleton , explorador britanico.
• 1933 ? Calvin Coolidge , 33er Presidente estadounidense (n. 1872 ).
• 1936 - Ramon Maria del Valle-Inclan , escritor galego.
• 1960 - Quico Sabate , guerrilleiro antifranquista catalan (n. 1915 )
• 1970 - Max Born , fisico aleman de orixe polaca, Premio Nobel en 1954.
• 1974 - Jose Suarez , foi un fotografo galego.
• 1979 - Charles Mingus , musico.
• 1985 - Matilde Urrutia , muller de Pablo Neruda .
• 1990 - Arthur Kennedy , actor estadounidense.
• 1991 - Vasko Popa , poeta iugoslavo.
• 1993 - Juan Benet , escritor espanol.
• 1997 - Andre Franquin , autor de historietas belga.
• 1998 - Sonny Bono , musico e politico estadounidense.
• 2001 - Elizabeth Anscombe , filosofa e teologa britanica (n. 1919)
• 2012 - Isaac Diaz Pardo , artista e intelectual galego.

Festas e celebracions [ editar | editar a fonte ]

• En moitas vilas e cidades galegas celebrase a cabalgata dos Reis Magos e actos na sua honra.

Santoral [ editar | editar a fonte ]

• San Telesforo (Papa); Xoan Neuman (Bispo); Teodoro, Odulfo e Onoberto (Confesores); Simeon estilita (Anacoreta); Eduardo, Rogerio e Simon (Martires); Amelia, Tatiana, Tania, Ciara, Emiliana, Apolinaria e Sincletica (Virxes); Amada (Abadesa); Calendario Romano: Compitalia.

Outros [ editar | editar a fonte ]

Os 366 dias do ano

Notas [ editar | editar a fonte ]