El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
13-a de septembro
estas la 256-a tago de la jaro (la 257-a en superjaroj) la? la
Gregoria kalendaro
. 109 tagoj restas.
Je la 13-a de septembro okazis, interalie:
- -509
: (
244
la?
Romia erao
)
Konsekro
de la
templo
de
Jupitero
sur
Kapitolo
(unua certa dato en la historio de
Romo
)
- 533
: Armeo de
Bizanca Imperio
venkis
vandalojn
en batalo de Ad Decimum (regiono de
Kartago
)
- 604
:
Sabiniano
fari?is papo
- 1015
: 7 mil membra armeo gvidata de pola duko
Mje?ko la 2-a
transiris
Elbon
kaj eksie?is
Mi?nia
- la murzonigitan urbon savis elfluo de la rivero
- 1189
:
Abatejo Westminster
:
Rikardo la 1-a
kroni?is
kiel
re?o de Anglio
- 1309
: En
My?liborz
la
ordeno de germanaj kavaliroj
subskribis interkonsenton kun
Brandenburgio
, la? kiu ili a?etis kontra? 10 mil hrivnoj fikcian rajton al
Pomerio
de
Gda?sk
, akiritan por Brandenburgio de la re?o de Hungario kaj ?e?io kaj titola re?o de Pollando
Venceslao la 3-a (Bohemio)
- 1310
:
Johano de Luksemburgo
ricevis de sia patro
fe?don
, la landon
Luksemburgo
- 1333
: Oni subskribis interkonsenton pri konstruo de la
Katedralo de Konigsberg
en
Princepiskoplando Sambio
- 1353
:
Pollando
:
Nowe Miasto Lubawskie
ricevis
urborajton
- 1376
: Papo
Gregorio la 11-a
forlasis
Avignon
- 1431
: Dum militiro de la
Ordeno de germanaj kavaliroj
al
Kujavio
pola
kamparana
armeo decide venkis en la
batalo
de D?bki, apud
Wyrzysk
(
distrikto Pilski
)
- 1438
:
Alfonso la 5-a
i?is re?o de Portugalio
- 1443
:
Pollando
:
Koniecpol
i?is
urbo
- 1501
:
Mikelan?elo
komencis skulpti
Davidon
- 1515
:
Italio
:
Batalo de Marignano
inter
francoj
kaj
svisoj
komenci?is apud
Melegnano
- 1584
:
Renesanca arkitekturo
:
Mona?ejo de El Escorial
apud
Madrido
estis finkonstruita
- 1598
:
Filipo la 3-a
i?is re?o de Hispanio kaj Portugalio
- 1691
: Venko de pola armeo gvidata de la re?o
Johano la 3-a Sobieski
en batalo de Pererita apud
Prut
dum
moldava
militiro, kadre de pola-turka milito (1683-1699) - poloj transiris la riveron
- 1745
:
Francisko la 1-a Stefano
kun
Maria Tereza de A?strio
i?is geimperiestroj de la
Sankta Romia Imperio
- 1759
:
Sepjara milito
: venko de brita armeo super la franca en
Batalo de la Ebena?oj de Abrahamo
proksime al
Kebekurbo
(
Nova Francio
) malgra? mortigaj vundoj de generalo
James Wolfe
- 1788
:
Konstitucia Kongreso
indikis
Nov-Jorkon
provizora ?efurbo de Usono
- 1789
:
Novjorko
por unu jaro i?is
?efurbo
de
Usono
- 1791
: Re?o de Francio
Ludoviko la 16-a
subskribis novan
konstitucion
- 1810
: En
Bonaero
Unua Nacia
Asembleo
kreis
publikan bibliotekon
, kiu alinomi?os
Nacia Biblioteko de Argentino
- 1814
: Venko de usona armeo super la brita en batalo de
Baltimore
- 1845
:
Terpoma
infekto unuafoje observata en
Irlando
- rezulte malbona
rikolto
ka?zas
grandan malsategon
- 1847
:
Meksika-usona milito
: venko de usona armeo en batalo de
?apultepeko
- 1848
: Eksplodo enbatis ferstangon al la
kranio
de
Phineas Gage
, igante lin grava frua kazo de personeco?an?o devenanta de dama?ita
cerbo
- 1848
: En
Universitato de Lvovo
ekfunkciis
katedro
de la
ukraina lingvo
- 1849
:
Nikolaj Gogol
, post jara
pilgrimado
al la
Sankta Lando
, eklo?is en
Moskvo
- 1850
: Brita astronomo
John Russell Hind
malkovris asteroidon
Viktorio
- 1868
: Usona astronomo
James Craig Watson
malkovris asteroidon
Klimeno
- 1880
:
Pacifika Milito
: ?ilia
milit?ipo
estis sinkigita de perua eksplodiga boato
- 1890
:
Britoj
establis
fortika?on
Salisbury, nun la ?efurbo de
Zimbabvo
-
Harareo
- 1898
: Germanaj
astronomoj
Friedrich Karl Arnold Schwassmann
kaj
Max Wolf
malkovris
asteroidon
Patricio
- 1899
: Brita
geografo
Halford John Mackinder kiel la unua grimpis
Monton Kenja
- Unua Mondmilito
- 1921
:
Dua Pola Respubliko
: unua
registaro
de
Wincenty Witos
falis
- 1922
:
Greka-turka milito
: post konkero de
Izmir
turkoj
ka?zis grandan
incendion
de la urbo, kie bruli?is
kristanaj
kvartaloj
- 1923
:
Miguel Primo de Rivera
organizis sensangan pu?on en
Hispanio
-
Diktaturo de Primo de Rivera
komenci?is
- 1931
:
Szilveszter Matuska
, hungara teroristo, eksplodiginta viadukton kun fervojo mortiginte 22 homojn; oni false akuzis komunistojn kaj ekzekutis kelkajn el ili
- 1934
:
Pollando
anoncis al
Ligo de Nacioj
ke sen internacia kontrolo ?i rezignas pri kunlaboro pri la malgranda
Versajla traktato
(rajtoj de
naciaj malplimultoj
), kiu ne devigis
Germanion
, neglektanta sufi?e grandan
polan malplimulton
- 1935
:
Esoterismo
: en
Vilno
en privata
revelacio
Jesuo Kristo
transdonis al
mona?ino
Faustyna Kowalska
pre?on
pri la dia
mizerikordo
- 1938
: Prezidento de Pollando
Ignacy Mo?cicki
malfondis
Sejmon
kaj
Senaton
- Dua Mondmilito
- 1939
:
13-a tago de la germana-pola milito
(pli da eventoj):
pola Gerniko
: rezulte de ordonita de
Wolfram von Richthofen
la eksperimenta
bombado
de
Frampol
, kies ununura celo estis pritakso de la efikeco de bombado en kampaj cirkonstancoj, forbrulis ne malpli ol 90% de konstrua?oj ? ofte citata kiel ekzemplo de senbaza
teroro
de la
germana aviado
; soldatoj de
Wehrmacht
pafmortigis 152 civilulojn en 5 lokoj, en tio 13 judojn, kaj en vila?o de
distrikto Kozienicki
murdis 54 virojn; germana polico pafmortigis en
Bydgoszcz
?. 100 polojn kaj en
Serock
29 personojn; nokte de la 13-a/14-a de septembro en
Zambrow
germanoj murdis ?. 200 polajn
militkaptitojn
? avera?e dum la germana
invado
?iutage okazis 15 amasaj
ekzekutoj
; polaj ta?mentoj rekonkeris
Kałuszyn
; generalo
Władysław Anders
sukcese atakis germanojn en
Mi?sk Mazowiecki
, sed pro ilia supereco devus poste retiri?i; polaj ?ipetoj faris bara?on kun
maraj minoj
sude de
Hel
; dum germana bombado de Stryj (nun en
Lviva provinco
) polaj soldatoj retiri?is kaj la urbon okupis la
Organiza?o de Ukrainaj Naciistoj
kun lokaj
ukrainoj
(500-700 personoj) ? la
poloj
balda? revenis kaj venkis ilin dum kelktaga batalo;
Ordnungspolizei
alveturigis unuan polan
pastron
de
Gniezno
-
diocezo
al
koncentrejo Dachau
;
Gestapo
en
Opole
anoncis likvidon de la pola
malplimulto
; el
malliberejo
en
Bresto
estis liberigita kungvidanto de la
Organiza?o de Ukrainaj Naciistoj
Stepan Bandera
, kondamnita al
?ismorta malliberigo
pro partopreno en atenco kontra? pola ministro
Bronisław Pieracki
en 1934 (poste kreita de li
Organiza?o de Ukrainaj Naciistoj
helpis al germanoj en
holoka?sto
kaj organizis masakrojn de poloj en Volinio kaj Orienta Galicio); du polaj
?asaviadiloj
"Ło?" devis surteri?i en
Sovetunio
? la skipanojn mortigis
NKVD
kaj la flugma?inojn rigardis
Stalin
mem;
Litovio
rifuzis germanan proponon ataki Pollandon kaj okupi
Vilnon
; trajno kun 75 tunoj da
oro
el rezervoj de Pola Banko transiris polan-rumanan
landlimon
en ?niaty? - la ?ar?o tra
Konstanco
,
Istanbulo
kaj
Bejruto
la 5-an de oktobro atingis francan
Toulon
- 1940
:
Germana okupado de Pollando
:
okupaciaj
regopovoj fondis
Statistikan
Oficejon por
?enerala Gubernio
;
Hans Frank
subskribis dulingvan
Disponon pri limigo de restado en ?G
- jura bazo por kreo de judaj
getoj
;
Nord-Afrika kampanjo
komenci?is:
Itala Imperio
atakis
Egiption
- itala 10-a Armeo ekatakis de
Cirenaiko
al
Sidi Barrani
;
Batalo de Anglio
: germanaj bomboj detruis la
Palacon Buckingham
en
Londono
- 1941
:
Holoka?sto
: en Brahi? apud
Homel
germanoj
murdis ?. 300
judojn
;
germana polico
pafmortigis en
Stary S?cz
20
judinojn
; en
Londono
"Polska Walcz?ca" (Batalanta Pollando) presas kelkajn
versojn
de eldonita en
Varsovio
"
Antologio
de la nuntempa
poezio
" ? sekvan tagon informis pri ?i aliaj
pollingvaj
gazetoj; nokte de la 13-a/14-a de septembro Bomba Korpuso de
RAF
atakis
lini?ipojn
en
Brest
- 1942
: Germanaj ?endarmoj pafmortigis en Radogoszcz (vojevodio
Tarnow
) 3 polojn pro ka?o de judo;
Orienta Fronto
: apud
Novorossijsk
trupoj de la 47-a Armeo stabiligis la defendon
- 1943
: Germana polico forveturigis de
Varsovio
al
koncentrejo
en
A??vico
132 virojn;
Gestapo
pafmortigis en Zemborzyn 5-personan familion;
Pola Rezistomovado
: ta?mento de Popola Gvardio haltigis en Głoskow du
trajnojn
kun
greno
kaj disdonis ?in; trupoj de
Brjanska
Fronto konkeris du
stacidomojn
en la urbo
Brjansko
- 1944
:
Ribelo de Varsovio
(pli da eventoj): germanoj eksplodigis 4
pontojn
super
Vistulo
; en ribela malsanulejo vivbruli?is 60 personoj, la ceterajn vunditojn germanoj murdis; mortfalis studento Wojciech Mencel, poeto, kunredaktoro de revuo
Sztuka i Narod
(Arto kaj Nacio) - dum la ribelo li estis komandanto de
megafon
-patrolo; nokte de la 13-a/14-a de septembro sovetaj aviadiloj super
Mezurbo
unuafoje ?etis
nutra?on
kaj
armilojn
por ribelantoj; ?isnunaj perdoj en
Varsovio
pritaksitaj al 200 mil mortigitoj kaj vunditoj, kaj 100 mil
deportitoj
internigitaj en
Pruszkow
;
Ru?a Armeo
okupis apudvistulan Varsovian kvartalon Praga kaj konkeris
Łom?a
? kutime tri tagojn poste
NKVD
-ta?mentoj per
teroro
altrudis la duan sangan
sovetan okupadon de Pollando
; de
Koncentrejo Ravensbruck
Gestapo
translokis 500 polinojn al alia en
Buchenwald
;
Royal Air Force
bombadis
Osnabrukon
- la malnova urbo brulis; en
koncentrejo Dachau
estis murdita barata verkistino
Noor Inayat Khan
; en rumana
Banato
hungaraj trupoj konkeris
Arad
- 1945
:
Kapitulaco
de
japanaj
armeoj en
Birmo
kaj
Nauro
- 1946
: En
Krakovo
estis ekzekutita germana
militkrimulo
Amon Goth
- 1950
:
Miguel Itzigsohn
malkovris la asteroidon
Fanatiko
- 1956
:
IBM
lan?is unuan
diskaparaton
- 1959
:
Heinrich Lubke
i?is prezidento de
Federacia Respubliko Germanio
- 1960
: En
Usono
okazis unua
simpozio
pri
bioniko
- 1968
:
Albanio
retiri?is de
Varsovia Traktato
- 1970
:
?efaj Mondaj Maratonoj
: unua
Novjorka maratono
okazis en
Centra Parko
de la urbo
- 1971
:
?ikanita
de komunistoj pola
piloto
Eugeniusz Pieni??ek transiris
landlimon
pere de memkonstruita unupersona
aviadilo
"Kukułka" (
Kukolo
), kaj tra
Slovakio
kaj
Hungario
atingis
Subotica
en
Jugoslavio
, fine setli?is en
Svedio
- en 2005 la aviadilon li transdonis al
Muzeo de la Pola Aviado en Krakovo
- 1975
: En
Rijksmuseum
furiozulo detruis la pentra?on de
Rembranto
La noktaj gardistoj
- 1979
:
Bantustano
Venda sendependi?is - revenis al
Sud-Afriko
en 1994
- 1980
: "
Solidareco
"
- 1981
: Landa Defend-Komitato informis plej superajn regopovojn de
Pola Popola Respubliko
pri preteco enkonduki militan staton dum 48 horoj depost la decido, kiu sekvis la 12-an de decembro 1981
- 1982
:
Milita stato en Pollando
: en
malliberejo
en
Hrubieszow
pli ol 100 kondamnitoj pro
opozicia
agado entreprenis
fastostrikon
, postulante statuson de politikaj enprizonigitoj
- 1982
:
[Soveta-afgana milito
: 105 vila?anoj el Podkvab-e ?ana estis vivbruligitaj de sovetaj soldatoj
- 1984
:
?imon Peres
i?is duafoje
?efministro de Israelo
- 1985
: Premiero de
komputila ludo
Super Mario Fratoj
, kiel la
platforma videoludo
lan?ita de
Nintendo Entertainment System
- 1987
:
Nuklea akcidento
: 100 mil homoj estis minacitaj al
joniga radiado
en
Goiania
(
Brazilo
) - 7 mortis
- 1989
: En
Ukrainio
unuaj
AIDS
-pacientoj estis identigitaj - du junaj lo?antoj de
Kievo
- 1993
:
Jaser Arafat
kaj
Jic?ak Rabin
subskribis en
Va?ingtono
interkonsenton pri fondo de planota
Palestina A?tonomio
, pli frue
negocita
en
Oslo
- 1994
:
Tuluzo
: unua
flugo
de
Airbus
, la plej
lar?korpa aviadilo
- 1999
:
Moskvo
: en
bomba atenco kontra? lo?bloko
pereis 119 personoj ? la a?toritatoj akuzis pri tio ?e?enajn islamistojn, la? opoziciaj medioj kaj ekz.
Aleksandr Litvinenko
por provoki la
duan rusan-?e?enan militon
, ?ar la
unuan rusoj malgajnis
, kaj prezidentigi
Vladimir Putin
, estron de specialaj servoj
- 2007
:
Deklaracio pri la rajtoj de indi?enaj popoloj
estis aprobita de la
?enerala Asembleo de Unui?intaj Nacioj
- 2008
:
Nov-Delhio
: 30 personoj pereis kaj 90 vundi?is en serio de 5
sinkronigitaj
bombaj
atencoj
fare de
islama terorismo
sub gvido de Abdul Subhan Qureshi
- 2013
: 37 personoj pereis en
incendio
de
psikiatria
malsanulejo
en vila?o Luka (
Novgoroda provinco
,
Rusio
)
- 2015
: Dum postkuro de
?ihadistoj
sur
Libia Dezerto
egiptaj sekurecaj fortoj erare pripafis konvojon kun
meksikaj
turistoj
, mortigante 12 kaj vundante 10 personojn
- 2017
: Dum sesio de
Internacia Olimpika Komitato
en
Limo
oni anoncis
Somerajn Olimpikojn
en
Parizo
(2024) kaj en
Los-An?eleso
(2028)
- Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022
: 202-a tago de rusa
agreso
: Perdoj de
Rusia armeo
dum la da?ranta septembra kontra?ofensivo en
?ersona provinco
estas 86
tankoj
, 158 kirasitaj bataltransportiloj, 106 artileriaj sistemoj, 159 veturiloj kaj 46 aliaj unuoj ? oni malkovris 40
militkrimojn
, en
?arkiva provinco
rekonkerita
Vov?ansk
, miloj da rusiaj soldatoj trafis al ukraina mallibero, kune kun altrangaj oficiroj; pasinttage ?. 350 rusiaj soldatoj estis mortigitaj; fu?intaj el
Izjum
rusoj mortigis siajn vunditojn ? novaj faktoj pri rusia kruelco; en liberigita
Balaklijo
40 ukrainoj estis torturataj; pasinttage 8 lokoj oriente transiris sub la ukrainan kontrolon ? ukrainaj
trupoj
atingis Oskol (alfluo de
Donec
); rusiaj soldatoj forlasis
Kreminna
; oni trovis, unuafoje paffalgitan, resta?ojn de irana
senpilota aviadilo
; nokte rusoj pripafis kaj detruis lernejon kaj anta?lernejon en
Lozova
, kie frekventis 500 lernantoj kaj eduki?is 80 infanoj;
Volodimir Zelenskij
: ni reakiris pli ol 6 mil km² ? ?iutage sur reakirataj okupataj teriotorioj oni avera?e konstatas 200
militkrimojn
- Mondreago:
Azerbaj?ano
nokte per raketoj atakis
Armenion
; jam 9 landoj,
Pollando
,
Latvio
,
Litovio
,
Estonio
,
?e?io
,
Slovakio
,
Danio
,
Belgio
kaj
Nederlando
?esis doni
vizojn
al rusiaj turistoj;
Bulgario
transdonos medicinajn paka?ojn por 35 mil ukrainaj soldatoj
- 1087
:
Johano la 2-a Komneno
, imperiestro de la
Bizanca Imperio
(m.
1143
)
- 1475
:
Cezaro Borgia
, itala
dungosoldatestro
, eksterle?a filo de papo
Aleksandro la 6-a
(m.
1507
)
- 1506
:
John Leland
, angla poeto kaj
antikva?isto
(m.
1552
)
- 1520
:
William Cecil
, angla nobelo kaj politikisto (m.
1598
)
- 1581
:
Ferenc Nagy Szabo
, hungara tajlomajstro, memuaristo (m.
1658
)
- 1583
:
Girolamo Frescobaldi
, itala komponisto kaj orgenisto de baroko (m.
1643
)
- 1630
:
Olof Rudbeck
, sveda klerulo,
humanisto
, kuracisto, profesoro (m.
1702
)
- 1693
:
Joseph Emanuel Fischer von Erlach
, a?stra arkitekto (m.
1742
)
- 1797
:
Sandor Aranyosrakosi Szekely
, hungara unitariisma episkopo, verkisto (m.
1854
)
- 1814
:
Nicolaas Beets
, nederlanda verkisto (m.
1903
)
- 1819
:
Clara Schumann
, germana pianistino kaj komponistino (m.
1896
)
- 1830
:
Marie von Ebner-Eschenbach
, a?stra verkistino, enestanta en
Austria antologio
(m.
1916
)
- 1835
:
Edward C. Hegeler
, germana-usona entreprenisto kaj eldonisto (m.
1910
)
- 1838
:
Diederich Volkmann
, germana filologo kaj lernejestro (m.
1903
)
- 1846
:
Friedrich Zange
, germana pedagogo kaj teologo
- 1852
:
Istvan Petelei
, hungara verkisto, ?urnalisto (m.
1910
)
- 1854
:
Napoleon Cybulski
, pola fiziologo, malkovrinto de
adrenalino
, kunkreinto de
endokrinologio
, pioniro de
elektroencefalografio
(m.
1919
)
- 1857
:
Michał Drzymała
, pola
kamparano
, simbolo de la batalo pri
poleco
en la
prusa
aneksa?o de Pollando
(m.
1937
)
- 1857
:
Karoly Deme
, hungara pedagogia verkisto kaj instruisto (m.
1926
)
- 1857
:
Milton Hershey
, usona ?okolada magnato (n.
1945
)
- 1860
:
John Pershing
, usona generalo (m.
1948
)
- 1868
:
Otokar B?ezina
, ?e?a poeto,
pensisto
, mistikulo, eseisto (m.
1929
)
- 1874
:
Ern? Desbordes
, hungara, rumania hungara politikisto, publicisto (m.
1939
)
- 1874
:
Arnold Schonberg
, a?stra-usona komponisto (m.
1951
)
- 1877
:
Wilhelm Filchner
, german-svisa
esploristo
de
Pamiro
,
Tibeto
kaj
Antarkto
(m.
1957
)
- 1880
:
Zoltan Zsogon
, hungara, rumania hungara poeto, verkisto (m.
1951
)
- 1881
:
Ramon Grau San Martin
, prezidento de Kubo (m.
1969
)
- 1883
:
August Zaleski
, pola politikisto, diplomato, prezidento de la
pola ekzila registaro
(m.
1972
)
- 1883
:
Sergej Stepanovi? ?a?otin
, rusia, soveta mikrobiologo kaj sociologo, anta?vidanto, esperantisto (m.
1973
)
- 1891
:
Dezs? Burger
, rumania hungara kemiisto, verkisto (m.
1944
)
- 1893
:
Antono Llinas Bellvehi
, hispana komercisto kaj
esperantisto
,
SAT
-ano (m.
1992
)
- 1894
:
Laszlo Femes
, hungara, rumania hungara dramisto, ?urnalisto (m. nekonata)
- 1894
:
Katalin Pataky
, hungara pentristino (m.
1946
)
- 1894
:
Julian Tuwim
, pola poeto, tradukisto de la rusa kaj franca poezio,
satiristo
, a?toro de
porinfana literaturo
,
esperantisto
(m.
1953
)
- 1897
:
Arpad Kovacs
, rumania hungara juristo (m.
1946
)
- 1899
:
Corneliu Zelea Codreanu
, rumana mistikulo kaj politikisto, iniciatinto kaj gvidanto de
Fergvardio
aganta en
intermilita periodo
,
kontra?komunista
kaj kontra?a al
judoj
kaj
framasonismo
, murdita (m.
1938
)
- 1899
:
Georgo Peradze
, kartvela-pola sciencisto, teologo kaj
orientalisto
,
arkimandrito
,
ortodoksisma sanktulo
, viktimo de
A??vico
(m.
1942
)
- 1904
:
Richard Scheringer
, germana soldato kaj politikisto (m.
1986
)
- 1912
:
Jozsef Szamosi
, hungara ?urnalisto, re?isoro (
2010
)
- 1913
:
Gy?z? Mateffy
, rumania hungara pedagogo, publicisto (m. nekonata)
- 1914
:
Leonard Feather
, brita ?azmuzikisto (m.
1994
)
- 1916
:
Geza Benedek
, rumania hungara kuracisto (m.
2010
)
- 1918
:
Dick Haymes
, argentina kantisto de
svingo
kaj aktoro (m.
1980
)
- 1922
:
Yma Sumac
, perua-usona kantistino (soprano) kaj aktorino (m.
2008
)
- 1928
:
Robert Indiana
, usona artisto (m.
2018
)
- 1933
:
Eginald Schlattner
, germanlingva verkisto kaj pastoro el Rumanio
- 1937
:
Don Bluth
, usona re?isoro,
videoluda dezajnisto
- 1941
:
Oscar Arias
, prezidento de Kostariko, Nobelpremiita pri paco
- 1941
:
Zoltan Bogathy
, rumania hungara psikologo
- 1942
:
Judit Szabo
, rumania hungara etnografino, muzeologino
- 1946
:
Sławomir Petelicki
, pola generalo, diplomato, komandanto de kontra?terorisma
militista
unuo GROM, murdita (m.
2012
)
- 1949
:
Giorgio Silfer
, itala lingvisto kaj verkisto, kunfondinto de
LF-koop
,
Esperanta PEN-Centro
,
Kvinpetalo
, "
Literatura Foiro
", ?efiniciatinto de
Esperanta Civito
kaj kunlan?into de
ra?mismo
, kungvidanto de
Kultura Centro Esperantista
, edzo de
Perla Martinelli
- 1950
:
Włodzimierz Cimoszewicz
, pola politikisto kaj juristo
- 1951
:
Salva Kiir Mayardit
, sud-sudana ribelgvidanto, ?efo de
Liberiga Armeo de la Sudana Popolo
, prezidento
- 1953
:
Ludger Schmeink
,
germana esperantisto
, ?efredaktoro de "
Ruhr-Espero
", iniciatinto de translima partnereco inter esperantistoj de
Essen
kaj
Nederlando
,
vikipediisto
- 1957
:
Aleksandr ?ev?enko
, sovetia, rusia in?eniero kaj ?urnalisto, partopreninto de
Esperanto
-kurso ?e
Irina Gon?arova
, kun sia edzino Elena kaj
Dmitrij Perevalov
, fondinta esperantistan eldonejon
Impeto
, kunredaktoro de Esperanto-?urnalo "
Moskva gazeto
",
Esperanto-vortaristo
, tradukinto kaj eldoninto de la romano de
Vladimir Varankin
"
Metropoliteno
", patro de
Dima ?ev?enko
(m.
2012
)
- 1960
:
Bela Finta
, rumania hungara matematikisto, docento
- 1964
:
Rafał A. Ziemkiewicz
, pola verkisto kaj ?urnalisto
- 1971
:
Goran Ivani?evi?
, kroata
tenisisto
- 1973
:
Martin Kocher
, a?stra ministro kaj ekonomikisto
- 1982
:
Soraya Arnelas
, hispana kantistino
- 1984
:
Annamaria Mathe
. rumania hungara aktorino
- 1989
:
Thomas Muller
, germana
futbalisto
- 81
:
Tito
, imperiestro de la Romia Imperio (n.
30
)
- 1321
:
Dante Alighieri
, itala poeto (n.
1265
)
- 1506
:
Andrea Mantegna
, itala pentristo kaj
gravuristo
(n.
1431
)
- 1557
:
John Cheke
, angla klerulo kaj politikisto (n.
1514
)
- 1592
:
Michel de Montaigne
, franca verkisto (n.
1533
)
- 1598
:
Filipo la 2-a
, re?o de Hispanio (n.
1527
)
- 1705
:
Emeriko Thokoly
, hungara ?tatestro, ribelestro de
kurucoj
kontra?
Habsburgoj
(n.
1657
)
- 1759
:
James Wolfe
, brita generalo (n.
1727
)
- 1794
:
Jean-Pierre Claris de Florian
, franca verkisto (n.
1755
)
- 1806
:
Charles James Fox
, brita politikisto (n.
1749
)
- 1808
:
Catharina Elisabeth Goethe
, patrino de Johann Wolfgang von Goethe (n.
1731
)
- 1831
:
Sandor Rudnay
, hungara-slovaka
primaso
, teologo (n.
1760
)
- 1870
:
Johann Gottlieb Benjamin Siegert
, germana kuracisto kaj farmakologo
- 1872
:
Ludwig Feuerbach
, germana
materiisma
filozofo, kreinto de
naturalisma
etiko
(n.
1804
)
- 1885
:
Friedrich Kiel
, germana komponisto,
muzikpedagogo
(n.
1821
)
- 1894
:
Emmanuel Chabrier
, franca komponisto kaj pianisto (n.
1841
)
- 1913
:
Albert Szaniszlo
, hungara agrikulturisto, zoologo, fakverkisto (n.
1844
)
- 1913
:
Aurel Vlaicu
, rumana in?eniero, pioniro de
aviado
(n.
1882
)
- 1914
:
Franti?ek Gellner
, ?e?a verkisto, poeto kaj karikaturisto (n.
1881
)
- 1921
:
Bela Janosi
, hungara filozofo,
estetikisto
(n.
1857
)
- 1928
:
Italo Svevo
, itala verkisto kaj publicisto (n.
1861
)
- 1931
:
Lili Elbe
, dana
transgenra
artistino (n.
1882
)
- 1932
:
Dezs? Jarosy
, hungara muzikestetikisto, orgenisto, kapelestro (n.
1882
)
- 1944
:
Dezs? Burger
, rumania hungara kemiisto, verkisto (n.
1891
)
- 1944
:
Noor Inayat Khan
, barata verkistino, partoprenantino de la
franca rezistado
, ekzekutita en
koncentrejo Dachau
(n.
1914
)
- 1958
:
Charles Crane
, urbestro de
Honolulu
, eldonisto de gazeto en la
havaja lingvo
(n.
1869
)
- 1963
:
Karl Meister
, germana klasika filologo (n.
1880
)
- 1977
:
Leopold Stokowski
, brita
dirigento
(m.
1882
)
- 1978
:
Adam Rez
, hungara tradukisto, kritikisto, publicisto (n.
1926
)
- 1983
:
Boris Palotai
, hungara verkistino (n.
1904
)
- 1984
:
Istvan Juhasz
, rumanihungara historiisto, redaktoro de "
Reformita Revuo
" (n.
1915
)
- 1989
:
Geza Frid
, hungara-nederlanda komponisto (n.
1904
)
- 1989
:
Jen? Horvath
, hungara pastro, poeto, verkisto (n.
1900
)
- 1995
:
Gy?z? Csorba
, hungara poeto kaj tradukisto (n.
1916
)
- 1996
:
Tupac Shakur
, usona
repmuzikisto
, murdita (n.
1971
)
- 2005
:
Julio Cesar Turbay Ayala
, prezidento de Kolombio (n.
1916
)
- 2006
:
Ann W. Richards
, usona politikistino,
?tatestrino de Teksaso
(n.
1933
)
- 2014
:
Istvan Avar
, hungara
aktoro de la nacio
(n.
1931
)
- 2019
:
Gyorgy Konrad
, hungara verkisto, politikisto kaj sociologo (n.
1933
)
- 2020
:
Gyorgy Keleti
, hungara politikisto, ministro, oficiro (n.
1946
)
- 2021
:
Antony Hewish
, brita
astrofizikisto
kaj
radioastronomo
, Nobelpremiita pro malkovro de
pulsaro
(n.
1924
)
- 2022
:
Jean-Luc Godard
, franca filmisto (n.
1930
)
- 2023
:
Roger Whittaker
, angla muzikisto (n.
1936
)
La
13-a de septembro
estas (la?
gregoria kalendaro
):