El Vikipedio, la libera enciklopedio
Johano de Luksemburgo
|
Re?o de Bohemio
|
Johano de Luksemburgo en la
Chronicon aulae regiae
, kreita 1305-1339 en la
cisterciana
mona?ejo en
Zbraslav
|
|
Persona informo
|
Jan Lucembursky
Johann von Luxemburg
Jang de Blannen, Jean vu Letzebuerg
|
Naskonomo
|
?e?e
Jan Lucembursky
luksemburge
:
Jang de Blannen
france
Jean de Luxembourg, Jean l’Aveugle
|
Naski?o
|
la
10-an de a?gusto
1296
(nun
1296-08-10
)
en
Luksemburgo
|
Morto
|
la
26-an de a?gusto
1346
(50?jara)
en
Crecy
, Francio
|
Mortis pro
|
morto dum batalo
vd
|
Tombo
|
Mona?ejo Altmunster,
Luksemburgo
|
Religio
|
katolikismo
vd
|
Lingvoj
|
germana
vd
|
Familio
|
Dinastio
|
Dinastio de Luksemburgo
|
Patro
|
Henriko la 7-a
|
Patrino
|
Margareta de
Brabanto
|
Gefratoj
|
Beatrice of Luxembourg ? Maria de Luksemburgo
vd
|
Edz(in)o
|
1.
Elizabeto de Bohemio
2.
Beatrice de Bourbon
|
Infanoj
|
- Margaret, dukino de Bavario
- Jutta/
Bonne
de Luksemburgo
-
Karlo la 4-a
, imperiestro
- Johano Henriko,
margrafo de Moravio
- Anna, dukino de A?strio
- Venceslao,
duko de Luksemburgo
- Nikolao,
patriarko de Aquileia
|
Parencoj
|
Karlo la 4-a
vd
|
Profesio
|
Okupo
|
suvereno
vd
|
Postenoj
|
Postenoj
|
Princo-elektisto
? re?o de Bohemio ? Re?o de Pollando ? count of Luxembourg
vd
|
|
Re?o de Bohemio
|
Dum
|
1311?1346
|
Anta?ulo
|
Henriko de Karintio
|
Sekvanto
|
Karolo la 4-a
|
Margrafo de Moravio
|
Dum
|
1311?1333
|
Anta?ulo
|
Henriko de Karintio
|
Sekvanto
|
Karolo la 4-a
|
Grafo de Luksemburgo
|
Dum
|
1313?1346
|
Anta?ulo
|
Henriko la 7-a
, imperiestro, lia patro
|
Sekvanto
|
Karolo la 4-a
, imperiestro, lia filo
|
Titulara
re?o de Pollando
|
Dum
|
1311-1335
|
Estro de garantia?o
?ebio
|
Dum
|
1322
-
|
Fe?destro de
sileziaj princlandoj
|
Dum
|
1327
-
|
vd
|
Fonto:
Vikidatumoj
|
|
Johano de Luksemburgo
, anka? nomata
Johano la Blindulo
(naski?is la
10-an de a?gusto
1296
; mortis la
26-an de a?gusto
1346
) estis grafo de
Luksemburgo
, kiu en
1310
en
Speyer
edzi?is al
Elizabeto de Bohemio
, heredantino de la bohemia trono, kaj sekvajare fari?is
re?o de Bohemio
.
Liaj gepatroj estis imperiestro
Henriko la 7-a
kaj Margareta de
Brabanto
. Lia filo Venceslao fari?is imperiestro sub la nomo
Karolo la 4-a
.
Johano de Luksemburgo estis fama en la tuta E?ropo kiel
kavaliro
kun nekredebla kura?o. Kiam li devis militi, li ?iam atakis kiel la unua e? kontra? granda superforto kaj per tiu surprizo venki. En
1340
li blindi?is, sed e? kiel blindulo li kapablis elpeli agresinton kontra? Bohemio. En 1346 li partoprenis - kiel blindulo - en
Batalo de Crecy
kontra? angloj kaj tie estis mortigita.
Dum sia vivo li akiris anka? aliajn titoloj: ?enerala
Vikario
de
Sankta Roma Imperio
,
re?o de Pollando
,
margrafo
de
Moravio
, duko de
Silezio
k.s.
Lian literaturan portreton oni trovas en la romano de
Lion Feuchtwanger
pri
Margareta de Tirolo
.
- ?efvikario
de
Sankta Romia Imperio
,
re?o
de
Bohemio
kaj
Pollando
,
margrafo
moravia
, arlonia kaj
supraluzacia
,
duko
silezia
,
grafo
de
Luksemburgo
kaj
Laroche
, sinjoro de
Mazovio
kaj
Kujavio
.
- li parolis
france
,
germane
,
latine
kaj
?e?e
.
- pro sia kavalirema karaktero kaj diplomata arto li estis kromnomata krono de e?ropa kavaliraro a? re?o de diplomatio.
- 1296
?
1310
li estis edukata en
Luksemburgo
.
- la 1-a duono de
1310
?e?aj reprezentantoj traktis kun la patro de Johano Henriko (ekde
1308
romia re?o) pri ?an?o de reganto sur la ?e?a trono. (Imperiestro Henriko deziris havi sur la ?e?a trono fraton Valramon Luksemburgan, kio estis de la ?e?a mesa?istaro rifuzita.)
- a?gusto
de
1310
Elizo P?emislidino estis prezentita al la imperiestra familio.
- la
1-an de septembro
1310
geedzi?o de Elizo P?emislidino kaj Johano Luksemburga..
- la
13-an de septembro
1310
Henriko la 7-a donis al Johano rangon de ?efvikario de la
Sankta Romia Imperio
en cisalpaj landoj (sacri imperu montes vicarius generatis).
- la
18-an de novembro
1310
el
Nurenbergo
soldataro ekiris al
Bohemio
.
- decembro
de
1310
Johano Luksemburga konkeris
Pragon
.
- la
8-an de julio
1313
naski?o de filino Margareto.
- 1314
?
1346
Johano alterne movi?is tra
Bohemio
kaj tra
E?ropo
.
- a?gusto
de
1313
Johano ekiris kun la soldataro por helpi sian patron ?is
Italio
, kie Henriko ?uste akiris imperiestran kronon, sed li devis militi ?i tie kontra? siaj malamikoj.
- 1314
Johano provis akiri romian kronon (li posthavis post si princo-elektistan vo?on de sia onklo Balduino Luksemburga ? ?efepiskopo
trevira
kaj
Petro de Aspelto
, eksa kanceliero de
Venceslao la 2-a
kaj kuracisto de imperiestro Henriko Luksemburga, kiu estis ?efepiskopo en
Majenco
), sed fine li konvinki?is, ke pli bona diplomata?o estos elekto de Ludoviko la 4-a de Bavario. (En oktobro de la sama jaro estis kiel romia imperiestro elektita samtempe kun Ludoviko anka? Frederiko Habsburga ? duregado fini?is nur post kelke da jaroj).
- decembro
de
1314
Johano ricevis de Ludoviko kiel garantia?o por la donita subteno regionojn de
Cheb
,
Barra?
,
Antverpenon
, burgojn
Floß
kaj
Parkstein
.
- la
20-an de majo
1315
naski?o de filino Jutta/Guta/Bonna de Luksemburgo (edzini?is al la estonta franca re?o
Johano la 2-a
).
- 1315
?
1316
konfliktoj inter la re?o, instigata de opinioj de la edzino (?i ne povis repaci?i kun karakteriza kresko de sinjorara potenco malutile al la re?a), kaj ?e?a kaj moravia nobelaro gvidita de Jind?ich el
Lipa
, kiuj kulminis per arestigo de tiu ?i nobelo.
- la
14-an de majo
1316
naski?o de heredonto de la trono Venceslao (li regis sub nomo
Karolo la 4-a
).
- 1316
?
1318
Johano restadis plejparte en la imperio kaj denove esti?is konfliktoj inter la re?ino kaj la sinjoraro, pro kiuj preska? Johano perdis la kronon.
- la
23-an de aprilo
1318
en
Doma?lice
subskribita interkonsento solvanta la konfliktojn inter re?o Johano kaj la ?e?a nobelaro. La rezistmovado estis fin?inta per tio.
- la
22-an de novembro
1318
naski?o de filo P?emysl Otakar (li mortis en
1320
).
- 1319
estis aligita regiono de
Bautzen
.
- 1321
Vladislao Kubu?jo lasis sin kroni kiel pola re?o. La
papo
ja aprobis al li la kronadon, por ke li kolerigu la luksemburganojn, sed la la?le?a re?o estis same Johano de Luksemburgo.
- 1322
naski?o de eksteredzeca filo Nikolao (
patriarko de Aquileia
).
- la
12-an de februaro
1322
naski?o de la tria filo Johano Henriko.
- la
21-an de februaro
1322
Johano partoprenis kronadon de franca re?o
Karolo la 4-a
kaj en septembro de la sama jaro li edzinigis al li sian fratinon Marion.
- la
28-an de septembro
1322
en batalo ?e
Muhldorf am Inn
li venkis soldatarojn de Frederiko Habsburga kaj karekterize li tiel plifortigis potencon de Ludoviko la 4-a.
- 1323
Johano lasis transveturigi sian filon
Venceslaon
?is
Francio
por edukado al kortego de la franca re?o
Karolo la 4-a
.
- la
27-an de marto
1323
naski?o de dunaskitoj Anno (edzo Oto Habsburga) kaj Elizo (?i mortis en a?gusto de
1324
).
- la
18-an de septembro
1323
fermita packontrakto kun
Habsburgoj
.
- 1324
Johano kaj Vilemo la 3-a Holanda batalis kontra? soldataroj atakantaj
Luksemburgon
.
- fino de
1324
Johano forveturis al traktado kun
Henriko Karintia
.
- la
11-an de majo
kaj la
1-an de junio
1325
papaj buleoj, per kiuj Johano akiris parton el enspezoj de la eklezio en
Bohemio
. Papo
Johano la 22-a
volis tiel favorigi lin kaj aligi lin al sia flanko kontra? Ludoviko la 4-a.
- 1325
Johano lasis stampi en Bohemio orajn monerojn, la t.n. ?florenojn“.
- la
21-an de majo
1325
Johano interkonsentis geedzi?on de sia filo Johano Henriko al
Margareto
, filino de duko
Henriko de Karintio
.
- januaro
de
1327
Johano, kiel la re?o pola, ekatakis ?irka?a?on de
Krakovo
ka?zinte negrandajn perdojn al Vladislao Kubu?jo.
- februaro
de
1327
Ludoviko la 4-a decidi?is ekiri al imperiestra kronado ?is
Romo
spite al malkonsento de la papo kaj li nomis Johanon Luksemburgan kiel romia ?efvikario.
- 1327
Johano aligis vicon da
sileziaj princlandoj
al
Bohemio
.
- julio
de
1327
li venkis
brabantan
dukon Johanon la 3-a, kiu rifuzis pagi al li hereda?on post la patrino.
- la
16-an de oktobro
1327
li sendis Johanon Henrikon ?is princlandon
Tirolo
.
- la
6-an de decembro
1328
li atakis
Kujavion
.
- la
29-an de marto
1329
duko Venceslao Mazovia promesis al li fe?dan promeson.
- la
2-an de aprilo
1329
Johano Luksemburga vendis duonon de Mazovio al
Ordeno de germanaj kavaliroj
.
- la
19-an de aprilo
1329
Johano a?etis Zhorelion kaj li uzis unuafoje ?tatjuran nocion ?Krono kaj tablo de ?e?a re?lando (CORONA ET MENSA REGNI BOHEMIE).
- la
16-an de septembro
1330
geedzi?o de Johano Henriko kaj
Margareto de Karintio
.
- la
28-an de septembro
1330
en
Prago
mortis re?ino Elizo P?emyslidino.
- la
18-an de decembro
1330
Johano decidi?is al militiro ?is
Italio
.
- 1331
Johano Luksemburga akiris urbojn
Bergamo
,
Bobbio
,
Como
,
Novara
,
Pairia
,
Vercella
,
Cremona
,
Mantova
,
Modena
,
Lucca
,
Parma
,
Piacenza
,
Regio
kaj
Verona
. (La tuta sinjorujo pluekzistis ?is la jaro
1333
.)
- la
23-an de a?gusto
1332
kontrakto pri amikeco kun imperiestro Ludoviko la 4-a.
- la
12-an de januaro
1334
geedzi?o al Beatrico Burbona en
Francio
.
- la
4-an de julio
1335
mortis
Henriko de Karintio
kaj imperiestro Ludoviko la 4-a donis
Karintion
al la
Habsburgoj
(kun kiuj li anta?e interkonsentis pri malsukcesigo de kreskanta potenco de luksemburganoj) kaj
Tirolon
al sia dinastio.
- la
30-an de julio
1335
Johano alveturis
Pragon
el
Francio
, kie li estis restanta vundita post turniro.
- la
25-an de a?gusto
1335
fermita kontrakto en
Tren?in
, per kiu estis akirita en tendaron de luksemburganoj la pola re?o Kazimiro, kiu ja regis super parto de
Pollando
, sed pretendo al la titolo ne estis rajtigita, dum la titolo de Johano Luksemburga estis valide uzata. (Johano Luksemburga regis en
Silezio
kaj
Mazovio
.) Johano Luksemburga do rezignis pri la titolo de la pola re?o kaj Kazimiro rezignis por ?iam pri Silezio paginte al Johano Luksemburga 20 000 sesdekojn da gro?oj.
- la
2-an de januaro
1336
en
Bohemion
alveturis re?ino Beatrico (?i estis kronita la
18-an de majo
1337
).
- printempo
de
1336
Johano Luksemburga venkis habsburgajn soldatarojn ?e
Znojmo
.
- la
9-an de oktobro
1336
Johano Luksemburga rezignis al
Habsburgoj
pri
Karintio
kaj
Krajno
, kiujn ili anta?e jam okupis, kaj li akiris ilin al sia flanko kontra? imperiestro.
- 1337
Johano Luksemburga partoprenis kruckavaliran militiron al
Latvio
.
- la
25-an de februaro
1337
naski?o de filo Venceslao (edzino Johanino Brabanta), pli malfrue naski?is ankora? filino Bonna (sen pli proksimaj indikoj).
- 1340
post operacio en
Montpeliero
li definitive blindi?is.
- la
9-an de septembro
1340
skribita testamento, la? kiu
Luksemburgo
estis fari?onta de
Venceslao
,
Bohemio
kaj la ceteraj landoj de Karolo.
- 1341
la imperiestro lasis eksedzigi la geedzecon de Johano Henriko kaj Margareto Karintia kaj li okupis
tirolan graflandon
.
- 1341
mortis subbavaria duko Johano, nepo de Johano Luksemburga, kaj la imperiestro aneksis la tutan
Suban Bavarion
, e? ne agnoskinte luksemburgajn pretendojn por tiu ?i lando kaj li devigis Margareton Luksemburgan, patrinon de la mortinta duko, por ke ?i foriru el la lando.
- la
30-an de aprilo
1344
praga episkopejo avancita je ?efepiskopejo.
- la
21-an de novembro
1344
Johano kaj Karolo Luksemburgaj metis fundamentan ?tonon por konstruado de
katedralo de sankta Vito
.
- januaro
de
1345
kreo de kontra?luksemburga koalicio ensumiganta
Bavarion
,
Meißen
,
Turingion
,
Brandenburgion
,
Pollandon
,
Hungario
kaj
A?strion
.
- la
12-an de junio
1345
soldataroj de Kazimiro Pola atakis regionon de
Raciborz
. Karolo dungis soldatojn por la patro kaj tiu staris en frunto de la soldataro kaj plene diskurigis la grandegan armeon de Kazimiro. Teruro anta? la blinda re?o devigis la ceterajn atakontojn forlasi siajn poziciojn. Johano Luksemburga denove solenis triumfon.
- 1346
Johano enlombardigis preska? la tutan
Luksemburgon
por akiro de rimedoj al a?eto de princo-elektistaj vo?oj.
- la
11-an de julio
1346
Johano ?eestis kiel romia
princo-elektisto
dum elekto de sia filo
Karolo de Luksemburgo
kiel romia re?o.
- la
26-an de a?gusto
1346
Johano Luksemburga falis en
batalo ?e Crecy
, kie li batalis en la flanko de Filipo la franca kontra?
angloj
.
Dinastianoj el la
Luksemburga dinastio
|
---|
| Simboloj
|
Gravaj regantoj el la luksemburga dinastio, kun jaroj de regado.
|
---|
|