16-a de a?gusto

a?gusto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 16-a de a?gusto estas la 228-a tago de la jaro (la 229-a en superjaroj) la? la Gregoria kalendaro . 137 tagoj restas.

Je la 16-a de a?gusto okazis, interalie:

Eventoj [ redakti | redakti fonton ]

1264 : Pollando : Princo de Grandpolujo Bolesław Pobo?ny eldonis Statuton de Kalisz , garantianta rajtojn al judoj , nenie konatajn en E?ropo: personan kaj komercan liberon, uzuron , a?tonomecon, sekurecon, voja?adon, kaj apartajn ju?ejojn
1271 : Svedio : konsekro de katedralo en Vasteras
1284 : Re?o de Francio Filipo la 4-a edzi?is al Johana la 1-a
1328 : Lombardio : regado de Gonzagoj super Mantuo komencita
1414 : Pola-litova armeo komencis sie?on de Lidzbark Warmi?ski - kadre de la malsata milito dum konflikto kun la Ordeno de germanaj kavaliroj
1419 : Sigismondo la 1-a i?is re?o de ?e?io
1513 : Dum la 4-a itala milito germana-angla armeo venkis la francan en batalo de Guinegate ( Pikardio )
1717 : A?stra armeo konkeris Beogradon dum la 6-a a?stra-turka milito
1728 : Dana esploristo Vitus Bering malkovris Diomedo-insulojn en Beringa Markolo
1760 : Brita milito kontra? indianoj kaj francoj : batalo de Mil Insuloj komenci?is
1794 : En Varsovio dum Insurekcio de Ko?ciuszko oni enkondukis unuajn polajn monbiletojn
1809 : Humboldt-Universitato en Berlino fondi?is
1812 : Franca invado al Rusio : Batalo de Smolensk komenci?is
1849 : Hungara revolucio : Imperia Armea Tribunalo en Olomouc mortkondamnis grafon Lajos Batthyany , la unuan respondecan ?efministron de Hungario
1857 : Angla astronomo Norman Robert Pogson malkovris asteroidon Hestio
1858 : Prezidento de Usono James Buchanan ina?guris novan transatlantikan telegrafan kablon per inter?an?o de salutoj kun re?ino de Britio Viktoria - malforta signalo devigis halton de la servo post kelkaj semajnoj
1863 : Fondinto de la Bahaa Kredo , profeto Baha'u'llah , ekzile alvenis al Konstantinopolo (nuna Istanbulo , Turkio )
1865 : Hispanaj kolonioj : resendependi?o de Domingo dum refoja hispana okupado - post kvinjara ribelo
1868 : ?ilio : cunamo en Arikio kaj Parinakotio , ka?zita de tertremo , mortigis ?irka? 70 mil personojn
1873 : Kanada-usona astronomo James Craig Watson malkovris asteroidon Cireno
1884 : Hungario : Orienta Fervoja Stacidomo Keleti estas transdonita al pasa?eroj, tiutempe nomata Centra Hinda Domo
1896 : Grupo de George Carmack kaj Keish malkovris or -tavolojn proksime al Dawson , Bonanza Creek en Jukonio - Alaska orimpetego komenci?is
1897 : Gvidata de Adrien de Gerlache la belga antarkta ekspedicio komenci?is
Unua Mondmilito
- 1914 : En Krakovo fondi?is Supera Nacia Komitato, sub kies patroneco oni komencis krei Polajn Legiojn ; ?efa Ukraina Konsilio eldonis manifeston al la ukraina popolo pri la unua mondmilito, alvokanta al liberigo de Ukrainio
- 1918 : ?e?oslovaka milita ?iparo sinkigis bol?evikan ?ipon "Bajkal" sur la Bajkallago
1918 : Pireneoj : Nacia parko Ordesa y Monte Perdido estis fondita
1919 : Unua Silezia Ribelo eksplodis pro germanaj reprezalioj , gvidata de Alfons Zgrzebniok - poloj malsukcesis aligi la Supran Silezion al Pollando (post 10 tagoj la ribelo falis)
1919 : Armeo de Ukraina Popola Respubliko okupis Huma? kun Chrystyniwka (nun en ?erkasa provinco ) kaj Chmielnik kun Niemirow ( Vinica provinco )
1920 : Soveta-Pola Milito
- Batalo de Varsovio : Stabo de generalo Tadeusz Rozwadowski frumatene reakiris ?iujn perditajn poziciojn de la unua frontlinio, perditaj ekde la 13-a de a?gusto
- Lublinio : dutaga batalo de Cycow ( distrikto Ł?czy?ski ) finita - inter pola 4-a Brigado de Kavalerio kaj bol?evika 8-a Brigado de Fusilistoj
- Pola kontra?ofensivo de la rivero Wieprz, gvidata de Jozef Piłsudski , komenci?is direkte al malfronto de la bol?evika Okcidenta Fronto de Ru?a Armeo (frakaso de kvar sovetiaj armeoj )
- Per konfida ordono de la ministro pri milito Kazimierz Sosnkowski krei?is militprizono ?efe por ?. 17 mil judoj , internigitoj en Jabłonna ( distrikto Legionowski ) pro manko de la plena fido - malfondita post 25 tagoj pro intervenoj de Ignacy Daszy?ski
1921 : Aleksandro la 1-a Karađorđevi? i?is re?o de serboj , kroatoj kaj slovenoj
1921 : Londono : " The Times " komencis represi serion de artikoloj de Philip Graves Protokoloj de cionaj sa?uloj
1928 : Pacifika Oceano : meksika Insulo Guadalupe i?is naturrezervejo
1930 : Rafael Trujillo i?is prezidento de Domingo
1930 : Unuaj Ludoj de la Komunumo de Nacioj estis malfermitaj en Hamiltono de ?enerala Guberniestro de Kanado , la vicgrafo Freeman Freeman-Thomas
1936 : En Berlino fini?is la 11-a Somera Olimpiko
1938 : Tria Internacio malfondis la Komunistan Partion de Pollando
Dua Mondmilito
- 1940 : Germana okupado de Pollando : regopovoj de ?enerala Gubernio malkonsentis fondi filion de Usona Telegrafa Societo por okupi?i pri elmigrado de judoj ; Provinco Vartlando : en Pozna? germanoj senkapigis 5 polojn , kune kun virino ; de turka haveno fornavigis al Palestino 30 polaj oficiroj kaj 470 soldatoj ; al koncentrejo Buchenwald alvenis transporto de 474 malliberigitoj de Pozna? ; Turnu Severin : komenco de rumanaj-hungaraj interparoloj pri Transilvanio ; Batalo de Anglio : 1720 germanaj aviadiloj atakis celojn en suda Anglio, ?efe aerodromojn , oni surtere detruis 46 britajn aviadilojn; RAF atakis i.a. produktejojn de Fiat en Torinon kaj aviadilfabrikon Caproni en Milano
- 1941 : Holoka?sto : germanoj murdis 480 judojn el la geto de Kostopol (nun Rivna provinco ) kaj Gestapo pafmortigis en Szumow (proksime al Łom?a ) ?irka? 1500 judojn de Andrzejewo, Luboty? kaj Zambrow ; en Exeter kadre de RAF formi?is pola 2-a ?asaviadila Alo; Josif Stalin en Ordono n-ro 270 ordonis al soldatoj kaj komisaroj batali ?is fino sub minaco de mortpuno por ili kaj malliberigo por familianoj; Orienta Fronto : direkte al nord-okcidento germana 18-a Armeo konkeris Narva kaj 4-a Kirasita Grupo Kingisepp ; novaj brita kaj soveta notoj al Irano pri forigo de germanaj civitanoj el la lando
- 1942 : Germana polico pafmortigis en Budy Mszczonowskie (proksime al ?yrardow ) 14 polojn pro membri?o al Pola Enlanda Armeo ; germanoj komencis likvidi "grandan geton" en Radom - dum 3 tagoj ?irka? 20 mil judoj estis deportitaj al ekstermejo Treblinka
- 1943 : Operaco Reinhardt : germanoj komencis neniigon de la Bjalistoka geto - la geto ekribelis kun 25 pafiloj kaj 100 pistoloj ; en ?ołynia ( distrikto Le?ajski ) ta?mento de Popola Gvardio mortigis germanan policon , detruis komunan oficejon, po?ton kaj laktejon kaj disdonis al lo?antoj 1500 kg da butero ; Wehrmacht masakris 317 personojn de greka vila?o Kommeno ( Epiro ), en tio 74 infanojn ?is 9 jaroj - duono da lo?antoj sukcesis eskapi trana?inte apudan riveron; soveta aviado atakis fervojajn nodojn en Brjansko , Slovjansko kaj aerodromojn de la malamiko
- 1944 : Ribelo de Varsovio (pli da eventoj): germanoj murdis en Varsovio ?irka? 170 personojn, i.a. pereis sub ruinoj de 5-eta?a brikdomo eksplodigita de sapeistoj du polaj junaj poetoj Tadeusz Gajcy , ?efredaktoro de konspira revuo Arto kaj Nacio kaj Zdzisław Stroi?ski , krome pastro Seweryn Popławski, kiu preparis por judoj paro?ajn dokumentojn, anka? kristanigis familion Weiser; peza batalo de Studzianki (proksime al Kozienice ) fini?is per venko de polaj-sovetaj ta?mentoj, kie distingi?is batalece pola kirasita brigado; Volinia masakro : atako de la Ukraina Ribela Armeo al pola vila?o Muczne (proksime al Ustrzyki Dolne ) komenci?is - dum du tagoj oni murdis 70 polojn, rifu?intojn de reprezalioj en Volinio kaj retiri?intojn anta? fronto; Pola Rezistomovado : 25-a infanteria regimento de Pola Enlanda Armeo en areo Piotrkow Trybunalski frakasis germanan reprezaliantan grupon; Berlina radio refoje false sciigis pri malvenko de la ribelo, anka? BBC kelkfoje false informis en la angla , germana kaj ?e?a pri forlaso de Malnova Urbo flanke de ta?mentoj de la Pola Enlanda Armeo kaj brita gazetaro komencis skribi pri la defendo ne konsentita kun rusoj kaj Aliancanoj
- 1945 : Ru?a Armeo kaptis lastan ?inan imperiestron Pu Ji ; ordono de la japana imperiestro Hirohito al la japanaj Armitaj fortoj pri ?esigo de bataloj
1945 : Dua soveta okupado de Pollando : uzurpaj komunistaj regopovoj subskribis en Moskvo interkonsenton pri orienta landlimo la? altrudita de britoj Curzon-linio ? 4 milionoj de poloj ektrovi?is en tiuj teritorioj , kies transdonon al Sovetunio oni decidis en la Jalta konferenco (la 5-an de februaro 1946 la anekso de la duono de Dua Pola Respubliko estis ratifita en Varsovio )
1945 : Nome de Kulturligo de GDR por demokratia renovigo de Germanio , estis fondita Aufbau , kiu balda? kreskos por fari?i la plej granda libro eldonejo
1946 : En Kolkato okazis disvastigitaj tumultoj inter hinduoj kaj islamanoj kiel rezulto de alvoko de Tuthindia Islama Ligo por sendependa Pakistano
1951 : En franca Pont-Saint-Esprit okazis amasa venenigo kaj halucinoj ?e kelkcento de personoj (ka?zitaj de claviceps en bakista faruno a? CIA -testo kun LSD )
1960 : Makarios la 3-a proklamis sendependecon de Kipro
1962 : Beatles maldungis Pete Best anstata?igante lin per Ringo Starr
1962 : Al?erio ani?is al la Ligo de Arabaj ?tatoj
1962 : Franca Parlamento aprobis le?on pri transiro de Franca Hindio al Barato (kun kelkaj urboj kiel pli konata Pondi?ero )
1966 : En Suda distrikto de Israelo surgrundi?is iraka ?asaviadilo MiG-21, kies piloto estis konvinkita de Mosado fu?i al Israelo ? tiamaniere oni akiris eblecon esplori la plej novan sovetan flug - teknologion
1969 : Britaj soldatoj senditaj al Nord-Irlando
1972 : Flago de Luksemburgo oficiali?is
1977 : Usona kantisto kaj aktoro Elvis Presley estis trovita morta en sia hejmo en Memphis
1980 : Strikoj en la Pola Marbordo (tria tago):
- Interfaka Strika Komitato fondi?is en Gda?sk sub gvido de Lech Wał?sa
- Oni fondis stabon preparantan enkondukon de la milita stato en Pollando en 1981
1982 : Hispanaj regionoj Aragono , Kastilio-Man?o kaj Navaro i?is a?tonomecaj komunumoj
1993 : Usona programisto Ian Murdok anoncis Debianon - operaciumo de GNU bazita sur libera programaro
1995 : Internet Explorer lan?ita - retumilo de Interreto produkita de Microsoft por ?ia operaciumo Vindozo
2002 : Sur apartenanta al Norvegio Urso-insulo oni fondis naturrezervejon
2002 : La 8-a kaj lasta pilgrimado de Johano Pa?lo la 2-a al sia patrio komenci?is sub slogano Dio ri?a je mizerikordo
2005 : Kolonjo : la 10-aj Mondaj Junularaj Tagoj komenci?is
2006 : Mirek Topolanek i?is ?efministro de ?e?io
2007 : Registaro de A?stralio anoncis decidon pri eksporto de uranio al Barato
2008 : La 29-a Somera Olimpiko : jamajka kuristo Usain Bolt i?is olimpia kaj monda ?ampiono de 100-metra kurado en Pekino - precize unu jaron poste plibonigis sian rekordon depost unu jaro (9.58 sekundoj)
2011 : Katolikismo : la 24-aj Mondaj Junularaj Tagoj komenci?is en Madrido
2012 : 34 ministoj estis pafmortigitaj de Sud-Afrika polico dum striko en platin -minejo Marikana apud Rustenburg
2015 : En katastrofo de fluganta itala-franca aviadilo, de Jayapura al indonezia provinco Papuo , pereis ?iuj 54 personoj
2017 : Ahmed Ouyahia la kvaran fojon i?is ?efministro de Al?erio
Invado de Rusio en Ukrainion :
- 2022 : 174-a tago de rusa agreso : Nokte estis pripafitaj per artilerio 5 el 9 kvartaloj de ?arkivo , en tio la centro kaj 2 lo?kvartaloj; oni konfirmis ke rusaj komandantoj forlasis siajn ta?mentojn sur okcidenta bordo de Dnepro ; en Kurska provinco estis eksplodigitaj 6 fostoj de elektriza sistemo , kaj apud ?ankojo dum 2 horoj eksplodis municiejoj kaj transformatoro -stacio ? amasa fu?o de turistoj el Krimeo intensi?is; ?iutage sur la tuta linio de la fronto rusia armeo pripafas ukrainajn poziciojn 700-800 foje, uzante 40-60 mil da diversaj kugloj, kaj provante forpu?i ukrainan armeon de Donecka provinco ; oni identigis pliajn 8 rusiajn soldatojn respondecajn pri la masakro de Bu?a ; la plej granda de la invadkomenco rusa atako de retpiratoj okazis al oficiala pa?o de ukraina entrepreno Energoatom (nevidebla por klientoj ); ukraina polico malfermas monate ?is 160 kazojn pri kunlaborismo ; Nexta: en okupata Mariupolo , kie mankas nutra?o kaj akvo pro "liberigo fare de Rusio ", inter civila lo?antaro estas disvastigataj propagandaj gazetoj
- Mondreago: Latvio , kies 6 ha?bizoj atingis la fronton, komencis kolekti 5 mln da e?roj por turka bajraktaro por Ukrainio, kiu ricevis la?vican parton de medicina helpo el Pollando , Francio , Japanio kaj Latvio , i.a. 63 pulmoapogilojn kaj 103 medikament-kolektojn; ambasadoro de Ukrainio ?e Apostola Se?o invitis papon Francisko viziti apudkievan Bu?a ; 22 mil ukrainaj edukistoj restas eksterlande, t.e. 5% de pedagogoj ; Estonio : en Narvo oni malmuntis sovetan monumento de tanko T-34 ; Kaza?io retirigas instruadon de rusa lingvo de la unua klaso ; rusaj verkistoj estis forigitaj de literatura programo el ukrainaj mezlernejoj , krom verkistoj ligitaj kun Ukrainio ? " Necerteco " de Adam Mickiewicz rekomendata

Esperantujo [ redakti | redakti fonton ]

1931 : Silezia Esperanto-Ligo ina?guris Zamenhof-monumenton en kuracloko Duszniki-Zdroj

Naski?oj [ redakti | redakti fonton ]

1157 : Ramiro la 2-a , re?o de Aragono (n. 1086 )
1378 : Hong?i , ?ina imperiestro de dinastio Ming , filo de Jongleo (m. 1425 )
1397 : Albre?to la 2-a de Habsburgo, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (m. 1439 )
1557 : Agostino Carracci , itala pentristo kaj gravuristo (m. 1602 )
1645 : Jean de La Bruyere , franca eseisto kritikanta nuntempulojn kaj la socion (m. 1696 )
1696 : Marc-Pierre de Voyer de Paulmy d'Argenson , franca nobelo, militisto kaj politikisto (m. 1764 )
1719 : Johann Friedrich Hirt , germana evangelia teologo kaj orientalisto (m. 1783 )
1772 : Anton Bauer , germana juristo
1780 : Jakob Joseph Wandt , germana lernejestro kaj episkopo de la episkopujo Hildesheim (m. 1849 )
1795 : Heinrich Marschner , germana komponisto, kreinto de operoj (m. 1861 )
1815 : Don Bosco , itala presbitero , fondinto de la ordeno Salesianoj de Don Bosco , katolika sanktulo (m. 1888 )
1819 : Hermann Rassow , germana klasika filologo kaj pedagogo (m. 1907 )
1821 : Arthur Cayley , brita matematikisto, kunkreinto de la teorio pri determinantoj (m. 1895 )
1832 : Wilhelm Wundt , germana psikologo kaj filozofo, kreinto de eksperimenta psikologio , substrekanta signifon de filozofia sintezo kaj metafiziko , adepto de senta volismo , spiritualisto okupi?anta pri religioj (m. 1920 )
1834 : Arnold Vertesi , hungara ?urnalisto, redaktoro, tradukisto kaj verkisto, membro de Societo Kisfaludy kaj de Societo Pet?fi (m. 1911 )
1845 : Gabriel Lippmann , franca Nobelpremiita fizikisto, prilaborinta metodon de kolor -reprodukto surbaze de la interfero de lumo (m. 1921 )
1859 : Gyula Kincs , hungara redaktoro, ?urnalisto kaj verkisto (m. 1915 )
1866 : Rudolf Greinz , a?stra verkisto pri Sudtirolo (m. 1942 )
1876 : Iren Varsanyi , hungara aktorino (m. 1932 )
1876 : Ivan Bilibin , rusia ilustristo kaj scenaristo inspirita de slava folkloro kaj secesio (m. 1942 )
1884 : Hugo Gernsback , luksemburg-usona inventisto, patro de amatora radio kaj sciencfikcio (m. 1967 )
1886 : Domokos Vari , rumania hungara reformita pastro, poeto (m. 1955 )
1888 : Thomas Edward Lawrence , angla verkisto, arkeologo, militisto, orientalisto kaj diplomato (m. 1935 )
1894 : Richard Berger , svisa esperantisto , idisto kaj interlingvistikisto esploranta planlingvojn (m. 1984 )
1896 : Sandor Koch , hungara geologo kaj mineralogo (m. 1983 )
1905 : Marian Rejewski , pola matematikisto kaj kriptologo , diplomito de la Universitato de Pozna? , dis?iplo de profesoro Zdzisław Krygowski , rompinta ?ifron de germana ?ifrilo Enigma kune kun Henryk Zygalski kaj Jerzy Ro?ycki , signife kontribuante al militvenko de Aliancanoj (m. 1980 )
1911 : Ernst Friedrich Schumacher , brita ekonomikisto (m. 1977 )
1913 : Menachem Begin , poldevena juda gvidanto de Irgun , cionista aktivulo, Nobelpremiita ?efministro de Israelo (m. 1992 )
1919 : Antonis Samarakis , novgreka verkisto, sendito de Internacia Organiza?o de Laboro al Etiopio kaj aliaj landoj (m. 2003 )
1920 : Charles Bukowski , usona verkisto, kies tipa heroo estas mar?enulo, rete legebla en esperanto (m. 1994 )
1924 : Sari Gencsy , hungara operkantistino ( soprano ) (m. 2008 )
1928 : Ferenc Juhasz , hungara poeto (m. 2015 )
1928 : Ara Guler , turka fotisto (m. 2018 )
1930 : Leslie Manigat , haitia edukisto kaj politikisto, prezidento de Haitio (m. 2014 )
1935 : Enrico Dondi , itala ne?ropsikiatro , la?reato de la Belartaj Konkursoj de UEA , tradukisto de la klasika itala literaturo en esperanto (m. 2011 )
1935 : Tibor Horvath , rumania hungara lingvisto, bibliotekisto
1937 : Jozsef Madaras , hungara aktoro (m. 2007 )
1944 : James Alix Michel , prezidento de Sej?eloj
1945 : Stephan Lang , hungara verkisto lo?inta en Nederlando (m. 2008 )
1950 : Nasrudin ?ah , barata teatra kaj filma aktoro, islamano
1951 : Umaru Jar'Adua , prezidento de Ni?erio (m. 2010 )
1954 : George Galloway , skota politikisto, reprezentanto de kontra?milita partio
1954 : James Cameron , kanad-usona re?isoro
1958 : Madonna , usona popmuzika kantistino kaj aktorino, kanta?torino , membrino de Fam-Salono kaj Muzeo de Rokenrolo , la?reatino de preska? 300 premioj
1963 : Lajos Otto Horvath , hungara aktoro kaj vo?oaktoro
1968 : Clovis Cornillac , franca kineja, televida kaj teatra aktoro
1970 : Saif Ali ?an , barata aktoro kaj produktoro de Bolivudo
1980 : Vanessa Carlton , usona kantistino, dancistino kaj pianistino
1982 : Biborka Bocskor , hungara rokkantistino