El Vikipedio, la libera enciklopedio
| Sigismondo
|
|
|
| Persona informo
|
Sigismundus
Zsigmond
Zikmund
Siegmund
|
| Naski?o
|
15-an de februaro
1368
(
1368-02-15
)
en Libera imperia urbo Nurenbergo
|
| Morto
|
9-an de decembro
1437
(
1437-12-09
)
(69-jara?a)
en
Znojmo
|
| Tombo
|
Oradea
vd
|
| Religio
|
katolika eklezio
vd
|
| Lingvoj
|
?e?a
?
hungara
?
germana
?
latina
?
pola
?
franca
?
kroata
?
itala
vd
|
| ?tataneco
|
Sankta Romia Imperio
?
Hungario
vd
|
| Familio
|
| Dinastio
|
Luksemburga dinastio
vd
|
| Patro
|
Karolo la 4-a
vd
|
| Patrino
|
Elizabet de Pomerio
vd
|
| Gefratoj
|
Margareta de Bohemio, burggrafino de Nurenbergo ? Anna de Bohemio ?
Venceslao de Luksemburgo
? Johano de Gorlitz ? Katarina de Bohemio ? Margareta de Bohemio, re?ino de Hungario ? Elizabeto de Bohemio
vd
|
| Edz(in)o
|
Maria la 1-a de Hungario
? Barbara de Cilli
vd
|
| Infanoj
|
Elizabeto de Luksemburgo ? N. of Luxemburg, Prince of Hungary ?
Janos Hunyadi
vd
|
| Parencoj
|
Johano la 3-a, burggrafo de Nurenbergo ? Jodoko (Jobst, Jo?t) de Moravio ? Alberto la 3-a, duko de A?strio ?
Albre?to la 2-a
?
Vladislao la 2-a Jogajlido
? Margareta de Turingio ?
Kazimiro la 4-a
vd
|
| Profesio
|
| Okupo
|
monarko
vd
|
|
|---|
|
|---|
Princo-elektisto de Brandenburgio
|
| Dum
|
1378?1388
|
| Anta?ulo
|
Karolo la 4-a
, lia patro
|
| Sekvanto
|
Jodoko (Jobst) de Moravio, lia kuzo
|
| 2-a periodo
|
| Dum
|
1411?1417
|
| Anta?ulo
|
Jodoko (Jobst) de Moravio, lia kuzo
|
| Sekvanto
|
Frederiko la 1-a
(
Hohencolernoj
)
|
Re?o de Hungario
kaj
Kroatio
|
| Dum
|
1387
-
1437
|
| Anta?ulo
|
Karolo la 2-a
|
| Sekvanto
|
Albre?to la 2-a
|
Imperiestro de la Sankta Romia Imperio
|
| Dum
|
1433
-
1437
Rom-germana re?o
ekde
1411
|
| Anta?ulo
|
Rupre?to la 1-a
|
| Sekvanto
|
Albre?to la 2-a
|
Princo-elektisto
,
Re?o de Bohemio
|
| Dum
|
1420
-
1437
|
| Anta?ulo
|
Venceslao la 4-a
|
| Sekvanto
|
Albre?to la 2-a
|
|
|
| vd
|
Fonto:
Vikidatumoj
|
|
Sigismondo de Luksemburgo
(naski?is la
14-an
a?
15-an de februaro
1368
en
Nurenbergo
, mortis la
9-an de decembro
1437
survoje al
Hungario
) de la
luksemburga dinastio
estis imperiestro de la
Sankta Romia Imperio
(
1433
-
1437
).
- li naski?is la
14-an de februaro
a?
15-an de februaro
1368
en
Nurenbergo
.
- gepatroj: imperiestro
Karolo la 4-a
kaj Elizabeta de Pomerio.
- imperiestro
de la
Sankta Romia Imperio
, ?iam pligrandiganto de la imperio,
re?o
kaj
princo-elektisto
de
Bohemio
kaj
re?o
de
Germanio
,
Galicio
,
Lombardio
,
Kroatio
,
Dalmatio
,
Bosnio
,
Slavonio
kaj Kumanio kaj
apostola re?o
de
Hungario
,
margrafo
de
Moravio
,
Luzacio
kaj
margrafo
kaj
princo-elektisto
de
Brandenburgio
,
duko
de
Silezio
,
Gorlitz
,
Luksemburgo
,
Brabanto
kaj
Limburko
.
- li parolis
?e?e
,
germane
,
latine
,
hungare
,
pollingve
,
france
.
- 1376
kiel brandenburga princo-elektisto partoprenis elektado de
Venceslao la 1-a
per romia imperiestro.
- decembro
de
1378
post morto de la patro li fari?is heredanto de
Brandenburgio
.
- 1379
li estis transveturigita por edukado al kortego de re?o
Ludoviko la 1-a
de Hungario. La? interkonsentoj komencitaj jam de imperiestro
Karolo la 4-a
, en kiuj da?rigis lia filo kaj frato de Sigismondo,
Venceslao la 1-a
, Sigismondo estis surtroni?onta post la morto de re?o Ludoviko sur hungaran kaj polan tronojn. (Ludoviko havis sole filinojn
Maria
kaj
Jadviga
).
- la
25-an de julio
de
1382
li estis agnoskita de la pola nobelaro kiel sekvanto de
Ludoviko la 1-a
. Tiu ankora? la saman jaron mortis, sed intertempe okazis forta malvarmi?o de rilatoj inter la nacioj de lia monar?io. Poloj jam ne plu volontis pluda?ri en persona unio kun
Hungario
kaj ili vokis sur tronon princidinon
Jadviga
, kiu edzini?is al litovia princo
Vladislao Jagello
. Per tio venis al la pola trono la
Jagelloj
kaj por Sigismondo okazis batalo je pluda?ro de Hungario. Sed tie regis Elizabeta, vidvino post Ludoviko la 1-a.
- la
15-an de novembro
de
1385
geedzi?o al
Maria de Hungario
.
- la
31-an de marto
de
1387
nur kiam re?ino Elizabeta estis murdita, la dekna?jara Sigismondo Luksemburga fari?is la hungara re?o.
- 1388
malbona financa situacio devigis Sigismondon enlombardigi la brandenburgan margrafujon al kuzo Jo?to.
- 1392
mortis Maria, edzino de Sigismondo kaj unu jaro post tio, la
14-an de februaro
de
1393
, mortis lia patrino, imperiestrino ? vidvino Elizabeta Pomeria vivanta 15 jarojn post la morto de
Karolo la 4-a
en re?lando Bohemio.
- 1396
turkaj soldataroj komencis okupi
Serbion
,
Bulgarion
kaj
Vala?ion
. En la sama jaro Sigismondo gvidis kruckavaliran militmar?antaron kontra?
sultano
Bajezido la 1-a
. Sed li estis en
batalo ?e Nikopolo
en Vala?ia princlando malvenkita kaj li savis sin sole per fu?o en
venecia
?ipo.
- 1397
komencis invado de turkaj soldataroj ?is
Hungario
kaj Sigismondo sukcesis savi la landon nur kun la plena fortostre?o.
- 1398
Sigismondo estis akceptita de
Venceslao la 1-a
kiel kunreganto. Sed disputoj inter la fratoj tiutempe kulminis kaj Sigismondo en la jaro
1403
arestis Venceslaon, kiun li igis forveturigi
A?strion
.
- 1400
?
1410
Sigismondo tiutempe atingis agnoskon kiel sekvanto de la trono de la re?lando Bohemio.
- 1408
geedzi?o al Barbara Ceja.
- 1409
naski?is filino Elizabeta, unusola infano de Sigismondo. Elizabeta fari?is heredantino de la
luksemburga dinastio
.
- la
20-an de septembro
de
1410
li estis elektita de parto de princoj-elektistoj kiel romia re?o, sed parto elektis Jo?ton Luksemburgan, en kies flanko staris e? imperiestro Venceslao.
- la
21-an de julio
de
1411
li estis duafoje elektita kiel romia re?o. Interkonsentinte kun
Venceslao la 1-a
li transprenis en la lando plenumpovon, dum Venceslao plu estis uzanta la imperiestran titolon.
- 1413
li ekiris en militiro
Italion
por helpi
papon
Johanon la 22-an
kontra? la re?o de
Napolo
. La saman jaron li kunvokis en
Konstancon
eklezian koncilion, kiu estis solvonta demandon de persona okupo de papa trono. La koncilio da?ris kelke da jaroj kaj la rezulto estis detronigo de ?iuj tri papoj en la jaro
1415
kaj la elekto de nova papo
Marteno la 5-a
la
11-an de novembro
de
1417
.
- 1415
Sigismondo enlombardigis
Brandenburgion
al
nurenbergaj
Hohencolernoj
.
- 1417
Brandenburgio
estis transigita en poseda?on de Hohencolernoj, kiuj tiel tiujare fari?is imperiestraj princoj-elektistoj.
- 1419
post la morto de
Venceslao la 1-a
li estis fari?onta la ?e?a re?o, sed en
Bohemio
eksplodis ribelo kontra? li. La rememoro al
Jan Hus
estis sen?ese viva.
- la
1-an de marto
de
1420
papo proklamis kruckavaliran militiron kontra? Bohemio.
- la
25-an de marto
de
1420
en
batalo ?e Sudom??
venkis soldataroj de
Jan ?i?ka
super ?e?aj katolikaj sinjoroj.
- majo
de
1420
la kruckavaliraj soldataroj sie?is
Pragon
.
- la
14-an de julio
de
1420
la kruckavaliroj estis malvenkitaj en batalo sur monto
Vitkov
.
- la
28-an de julio
de
1420
dum la sie?ado Sigismondo Luksemburga estis kronita kiel ?e?a re?o Zigmundo la 1-a.
- majo
de
1421
estis proklamita la 2-a kruckavalira militiro kontra?
Bohemio
.
- la
3-an
?
7-an de junio
de
1421
en landa koncilio en
?aslav
dum ?eesto de husanoj kaj katolikoj estis kreita dudekmembra landa registaro, Pragaj artikuloj estis proklamitaj kiel landa le?o kaj Sigismondo estis detronigita.
- la
17-an de novembro
de
1421
en landa koncilio en
Brno
kapitulacinte moraviaj urboj anta? Sigismondo Luksemburga akceptis lin kiel re?o.
- marto
de
1422
Sigismondo donis la administradon de
Moravio
al sia bofilo Albre?to Habsburga.
- la
6-an
?
10-an de januaro
de
1422
Jan ?i?ka diserigis kruckavalirajn soldatarojn en
batalo ?e Kutna Hora
, en
batalo ?e Habry
kaj en
batalo ?e Havli?k?v Brod
(anta?e Germana).
- la
20-an de aprilo
de
1423
en
batalo ?e Ho?ice
?i?ka venkis sinjorajn soldatarojn.
- la
7-an de junio
de
1423
en
batalo ?e Male?ov
?i?ka neniigis unui?intajn soldatarojn de praganoj kaj de nobelaro.
- la
11-an de oktobro
de
1424
?e
P?ibyslav
mortis
Jan ?i?ka
el
Trocnov
.
- 1426
kontra? husanoj estis komencita la tria kruckavalira militiro.
- la
16-an de junio
de
1427
husanaj soldataroj subgvide de
Prokop Holy
venkis kruckavalirojn en
batalo ?e Usti nad Labem
.
- la
4-an de a?gusto
de
1427
husanoj venkis kruckavalirojn en
batalo ?e Tachov
.
- 1428
?
1433
husanoj aran?is la t.n. ?Belajn veturojn“ kiel respondoj al la kruckavaliraj militiroj (en
Pollandon
,
Bavarion
,
A?strion
kaj
Hungarion
).
- la
14-an de a?gusto
de
1431
?e
Doma?lice
la kvina kruckavalira militiro diskuri?is jam dum kantado de la proksimi?antaj husanaj soldataroj.
- la
15-an de oktobro
de
1431
eklezia koncilio en
Bazelo
invitis husanojn por trakti. En la koncilio oni traktis pri husana doktrino kaj pri Pragaj artikuloj. Husanoj ?i tie atingis karakterizajn sukcesojn. La koncilio da?ris ?is la jaro
1433
.
- la
25-an de novembro
de
1431
Sigismondo Luksemburga estis kronita kiel re?o lombardia survoje al
Romo
.
- la
31-an de majo
de
1433
li estis en Romo solene kronita kiel imperiestro de sankta imperio romia kaj li fari?is tiel la kvara luksemburgo (post
Henriko la 7-a
,
Karolo la 4-a
kaj
Venceslao la 1-a
) portanta tiun ?i titolon kaj la tria luksemburgo, kiu estis kronita kiel imperiestro.
- la
30-an de majo
de
1434
en
batalo ?e Lipany
estis diserigita kampaj soldataroj de
Prokop Holy
per soldataroj de sinjora unueco.
- la
21-an de oktobro
de
1435
Jan Rokycana estis elektita praga ?efepiskopo, sed papo neniam agnoskis lin.
- junio
?
a?gusto
de
1436
en koncilio en
Jihlava
estis proklamita kompaktato (kompromiso inter vidpunktoj de la eklezio kaj husanoj) kaj imperiestro Sigismondo estis akceptita kiel ?e?a re?o.
- la
9-an de oktobro
de
1437
konkerinte burgon
Sion
de
Jan Roha?
el Dube, lastan apogon kontra? Sigismondo, Sigismondo igis ekzekuti Janon Roha?on.
- la
9-an de decembro
de
1437
survoje al
Hungario
Sigismondo mortis. Lia korpo estis poste sepultita en Hungario. Pro lia morto formortis la
luksemburga dinastio
reganta en
?e?io
127 jarojn. Tiu ?i reganto ne enskribi?is en la historion de ?e?io fame, sed en pli lar?a mezuro li estas prave konsiderata kiel heredanto de politika talento de sia patro. Per politika talento li superis sian fraton imperiestron
Venceslaon
, sed kvalitojn de
Karolo la 4-a
li neniam atingis. Heredantino de la tuta ?tatkonsisto fari?is Elizabeta, unusola filino de Sigismondo, edzini?inta al Albre?to Habsburga.
Dinastianoj el la
Luksemburga dinastio
 |
|---|
| | Simboloj
|
Gravaj regantoj el la luksemburga dinastio, kun jaroj de regado.
|
|---|
|
