Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przyroda
, in.
natura
(
łac.
natura
‘przyroda’)
[1]
? w najszerszym znaczeniu
wszech?wiat
,
rzeczywisto??
. Termin ten obejmuje tak?e
zjawiska fizyczne
oraz
?ycie
? bez uwzgl?dnienia wytworow i oddziaływania
ludzi
[2]
[3]
.
Osobny artykuł:
Wszech?wiat
.
Wszech?wiat
w
kosmologii
to nazwa oznaczaj?ca
czasoprzestrze?
, ktora zawiera wszystkie obiekty materialne i energi?, dost?pne do obserwacji metodami bezpo?rednimi lub po?rednimi poprzez
teleskopy
i inne przyrz?dy obserwacyjne. Według stanu wiedzy na 2008 słowo wszech?wiat jest dla naukowcow dwuznaczne. Zgodnie z ogolnie przyj?t? teori? wzgl?dno?ci i opartej na niej teorii
Wielkiego Wybuchu
wiek Wszech?wiata szacuje si? na 13,7 mld lat. Dla niektorych
kosmologow obserwacyjnych
, jest to
sfera
o promieniu około 4 × 10
26
m (50 mld
lat ?wietlnych
), z nami w centrum, a poj?cie ogolnej czasoprzestrzeni nie ma sensu. Dla niektorych
fizykow teoretycznych
, Wszech?wiat jest czasoprzestrzeni? według modelu Wielkiego Wybuchu w małej skali (8 × 10
26
m). Obecne pomiary jednorodno?ci
promieniowania tła
wskazuj?, ?e Wszech?wiat jest prawdopodobnie płaski i b?dzie rozprzestrzeniał si? w
niesko?czono??
.
Powszechnie dzi? przyj?tym modelem powstania i ewolucji Wszech?wiata jest model
Wielkiego Wybuchu
.
Osobny artykuł:
Ziemia
.
Ziemia
? trzecia w kolejno?ci, licz?c od
Sło?ca
, pi?ta co do wielko?ci
planeta
Układu Słonecznego
. Jest najwi?ksz? z
planet skalistych
w Układzie Słonecznym, a tak?e jak dotychczas jedynym znanym miejscem wyst?powania
?ycia
. Wokoł Ziemi kr??y jeden
naturalny satelita
?
Ksi??yc
oraz prawdopodobnie dwa
ksi??yce pyłowe
(
ksi??yce Kordylewskiego
) i znaczna liczba
sztucznych satelitow
. Stał?, stabiln? orbit? posiada tak?e planetoida
(3753) Cruithne
, ktora pozostaj?c w rezonansie z orbit? Ziemi przez niektorych jest uwa?ana za drugi ksi??yc Ziemi.
Ziemia posiada
mas?
i grawitacj? odpowiedni? dla utrzymania
atmosfery
, chroni?cej przed
promieniowaniem jonizuj?cym
oraz własne
pole magnetyczne
chroni?ce przed
wiatrem słonecznym
. Oddalenie od Sło?ca jest wła?ciwe dla utrzymania odpowiedniej temperatury. Uwa?a si?, ?e czynniki te sprzyjały
powstaniu ?ycia na ziemi
.