Тэлеба?чаньне
або
тэлев??з?я
,
ТБ
(TV;
грэц
.
τ?λε
+
лац
.
visio
? далёкае бачаньне) ? шырока?жываная
тэлекамун?кацыйная
сыстэма
вяшчаньня
? атрымо?ваньня вобразу ? гуку на адлегласьць. Слова можа таксама ?жывацца ? аднос?нах да
тэлев?зару
,
тэлев?з?йнай праграмы
альбо носьб?ту перадачы тэлебачаньня. Тэлебачаньне зья?ляецца масавым сродкам рэклямы, забава? ? нав?на?. У 2013 годзе 79% хатн?х гаспадарак у сьвеце валодал? тэлев?зарам.
Тэлебачаньне стала даступным у экспэрымэнтальных умовах у канцы 1920-х гадо?, але прайшло яшчэ некальк? гадо?, перш чым новая тэхналёг?я сталася даступнай спажы?цам. Пасьля
Другой сусьветнай вайны
?дасканаленая форма чорна-белага тэлев?з?йнага вяшчаньня стала папулярнай у
ЗША
?
Вял?кабрытан??
, а тэлев?зары стал? звычайнай зьявай у дамах, на прадпрыемствах ? розных установах. На працягу 1950-х гадох тэлебачаньне стала асно?ным сродкам уплыву на грамадзкую думку
[1]
. У сярэдз?не 1960-х гадо? у ЗША ? большасьц? ?ншых разьв?тых кра?на? сьвету было ?ведзенае каляровае вяшчаньне. Ная?насьць некальк?х тыпа? арх??ных носьб?та? захо?ваньня, так?х як стужк?
Betamax
?
VHS
, вял?к?я ём?стасьц? цьвёрдых дыска?,
DVD
-дыска?, флэш-дыска?,
Blu-ray
дыска? ? воблачных л?чбавых в?дэамагн?тафона?, дазвол?ла гледачам глядзець папярэдне зап?саны матэрыял, як то ф?льмы, дома ? па ?ласным граф?ку. Паводле шматл?к?х чыньн?ках, асабл?ва для зручнасьц? дыстанцыйнага пошуку, захо?ваньне тэлев?з?йнага кантэнту ? в?дэапраграма? зараз адбываецца ? воблаку. У канцы першага дзесяц?годзьдзя 2000-х гадо? колькасьць перадача? л?чбавага тэлебачаньня значна павял?чыл?ся. ?ншым разьв?цьцём ста? пераход ад тэлев?зара? стандартнай выразнасьц? (
SDTV
) да тэлев?зару высокай выразнасьц? (
HDTV
), як? забясьпечвае значна больш высокую разрознасьць. HDTV можа перадавацца ? розных фарматах:
1080p
,
1080i
?
720p
. З 2010 году з вынаходзтвам
разумнага тэлебачаньня
?нтэрнэт-тэлебачаньне павял?чыла даступнасьць тэлев?з?йных праграма? ? ф?льма? праз ?нтэрнэт праз
стрым?нгавыя в?дэасэрв?сы
, як то
Netflix
,
Amazon Video
,
iPlayer
? ?ншыя. Замена раньн?х аб’ёмных, электронна-прамянёвых дысплэя? (CRT) з высокай напругай на кампактныя, энэргаэфэкты?ныя плоск?я панэл?, як то
LCD
,
OLED
-дысплэ? ? плязменныя дысплэ? ёсьць рэвалюцыяй электроннага абсталяваньня, якая пачалася з кампутэрных ман?тора? у канцы 1990-х гадо?.
Пачаткова тэлев?з?йныя сыгналы распа?сюджвал?ся тольк? ? якасьц? наземнага тэлебачаньня пры дапамозе магутных
радыёчастасных
перадатчыка?, як?я перадавал? сыгнал асобным тэлев?з?йным прыёмн?кам. У якасьц? альтэрнатывы тэлев?з?йныя сыгналы распа?сюджваюцца праз
кааксыяльны кабаль або праз аптычнае валакно
, спадарожн?кавым? сыстэмам?, а пачынаючы з 2000-х гадо? праз
?нтэрнэт
. Да пачатку 2000-х гадо? карц?нка перадавал?ся тольк? ? якасьц? аналягавых сыгнала?, але мяркуецца, што пераход на л?чбавае тэлебачаньне будзе завершаны ва ?с?м сьвеце да канца 2010-х гадо?. Стандартны тэлев?зар складаецца зь некальк?х унутраных электронных схема?, як? ?ключае
тунэр
для прыёму ? дэкадаваньня вяшчальных сыгнала?. В?зуальная прылада адлюстраваньня карц?нк?, якой не хапае тунэра, прав?льна называецца в?дэаман?торам, а не тэлев?зарам.
Тэлебачаньне заснаванае на прынцыпе пасьлядо?най перадачы элемэнта?
[2]
кадра
пры дапамозе
разгортк?
. Частасьць зьмены кадра? аб?раецца, у асно?ным, па крытэры пла?насьц? перадачы руху. Для звужэньня паласы частасьця? перадачы ?жываюць празрадковую разгортку ? яна дазваляе ?двая павял?чыць частасьць кадра? (а значыць, павял?чыць пла?насьць перадачы руху аб’екта?).
Тэлев?з?йны тракт у агульным выглядзе ?ключае наступныя прылады
[3]
:
- В?дэакамэра
.
Аб’екты?
праецыруе выяву на сьвятлоадчувальную паверхню. Схема разгортк? па радках счытвае яркасьць элемэнта? выявы. Напачатку перадаюцца няцотныя радк? (1-е поле), затым цотныя (2-е поле). ?нфармацыя пра колер перадаецца на паднясучай частаце. Так ствараецца кадр по?нага каляровага тэлев?з?йнага сыгналу (ПКТС). Для здымк? й перадачы дакумэнта? ужываюцца спэцыял?заваныя дакумэнт-камэры.
- В?дэамагн?тафон
(не абавязкова). Зап?свае ? ? неабходны момант узна?ляе чаргаваньне радко? ? палё?.
- В?дэам?кшэр
(не абавязкова). Дазваляе пераключацца пам?ж некальк?м? крын?цам? выявы: в?дэакамэрам?, в?дэамагн?тафонам?, зьнешн?м? сыгналам? ? ?ншым?.
- Перадатчык. Сыгнал радыёчастасьц?
мадулюецца
тэлев?з?йным сыгналам ? выпраменьваецца ? этэр (магчыма трансьляцыя па кабэл?). Гук перадаецца на асобнай частасьц?, звычайна пры дапамозе частаснай мадуляцы?.
- Прымач ?
тэлев?зар
. Пры дапамозе сынхра?ммпульса?, як?я ?трымл?ваюцца ? ПКТС, тэлев?з?йны кадр разгортваецца на экране (
к?нэскоп
,
ВК-панэль
,
плязмавая панэль
).
Тэлебачаньне ? большасьц? выпадка? перадаецца праз
радыёхвал?
(што ?ключае ? сябе этэрнае
аналягавае
?
л?чбавае
, а таксама
спадарожн?кавае тэлебачаньне
) ?
кабэль
.
У 2014 годзе доля беларускамо?нага вяшчаньня ? тэлепраграмах Беларус? склала каля 5%
[4]
.