Телевизор харадаг америкын б?лэ
Телевидени
(
Грек
:
τ?λε
? алас и
латаар
video
? харанаб; шэнэ латинаар
televisio
? алад харалга) ? х?дэл??нтэй
зураг
ба
анирые
дамжуулха байгууламжануудай комплекс. Телевидени
масс медиагай
(Олон Ниитын Хэблэл Мэдээсэлэй Хэрэгсэл) нэгэ шухала ?убаг м?н гэдэгые х?лээн з?бш??р?эн.
?е ?еын олон эрдэмтэдэй х?дэлмэри з?дхэлэй ?рэ д?ндэ телевидени бии боло?он гэдгые заабал онсолон тэмдэглэхэ хэрэгтэй. Англиин эрдэмтэн Джеймс Клерк Максвелл (1831?1879) байгаалида
сахилгаан суранзан
?елзэлэл оршодог тухай таамаглал анха дэбш??лбэ.
Сахилгаан
суранзан орон
?нэхээр бодитой оршожо байгаае Германиин эрдэмтэн
Хайнрих Херц
(1857?1894) туршалтаар батал?ан юм. Сахилгаан суранзангай тархаха хурдан, т??ниин физикэ шэнжэ шанарыешье Херц нариибшалан ?удал?ан байна. Ород эрдэмтэн
Александр Степанович Попов
(1859?1905), италиин эрдэмтэн
Гульелмо Маркони
(1874?1937) хоёр сахилгаан суранзан ?елзэлэлые ашаглан агаарай орон зайе ашаглажа ямар нэгэн дохёо дамжуулха арга бодожо олоо. Тэдэниие анха
радио
зохёон б?тээ?эн эрдэмтэд гэжэ ?зэдэг. 1880 ондо П. И. Бахметьев д?рсые аласта дамжуулхын тулада эхилээд сахилгаан суранзан орон болгожо задалаад, дараань х?лээн абагшаар эргэжэ суглуулха хэрэгтэй гэдэг ?анаае дэбш??л?эн байна. ??ниин дараа 1884 ондо Германиин эрдэмтэн Паул Нипков д?рсые алас холын орон зайда дамжуулха анханай шиидэлые олобо. Нипковэй ?анаашал?ан энэ арга дээрэ тулгуурилан 1920 ондо Шотландай зохёон б?тээгшэ Джон Байрда (1888?1946) механик телевизор б?тээ?эн юм.
1900 оной 8 ?арын 25-нда
Франциин
ниислэл
Парис
хотодо олон уласай сахилгаан холбооной бага хурал зохёон байгуулагдаба. Энэ хуралда оролсо?он Ород инженер Константин Перский ≪television≫ гэдэг нэрэтэй элидхэл табяа. Иигэ?энээр телевиз гэдэг нэрэ томьёое
х?н т?рэлхитэн
хэрэглэхэ боло?он юм. Tele ? алас холо, vision ? ?зэгдэхэ, харагдаха гэ?эн удхатай ?гэ юм. Монголшууд энэ ?гые зурагта гэжэ оршуулба.
Гадна фото ?зэгдэлые ашаглан
Петербург
хотын технологиин ехэ ?ургуулиин багша Б. Л. Розинг 1907 ондо м?н??нэй зурагта ажиллаха ?ндэ?эн заршамые болбосоруулба. Телевидениин саашадай х?гжэлдэ Б. П. Грабовский, С. И. Катаев, П. В. Шматков, В. К. Зворыкин зэргэ олон эрдэмтэд ?нэтэй хуби нэмэри оруул?ан юм. Юрэнь телевидени гэдэг бол олон х?ниин хамтын х?дэлмэриин ?рэ д?ндэ бии боло?он хамтын б?тээл юм. Одоошье телевидениин материал, техникын бааза шэнэшэлэгдэ?ээр байна.
Дэлхэйн улас оронуудай туулажа ?нгэр??л?эн т??хэ?ээнь хамааржа телевидениин х?гжэлэй ?е шата харилсан адлиг?й байна. Улас б?ридэ телевидени байгуулагда?ан саг ?е харилсан адлиг?й болобошье ≪туршалтын нэбтэр??лгэ≫ ябуулжа бай?ан ?удал ?е заабал байдаг. Манай хойто х?ршэ Россида телевидениин туршалтын нэбтэр??лгые 1931 оной 5 ?арын 1-ндэ хэ?эн байна. Энэ?ээ нэгэ ?дэрэй ?мэнэ ≪
Правда
≫ ?ониндо энэ тухай мэдээсэл хэблэгдэбэ. 5 ?арын 1-ндэ Россиин инженерн??д хэд хэдэн гэрэл зурагые дууг?йгээр аласай орон зайда дамжуул?аниинь амжалтатай болоо. Тэгэбэл Германида 1928 ондо телевидениин туршалтын нэбтэр??лгэ хэжэ бай?ан тухай баримта байдаг. Телевидениин нэбтэр??лгые тогтомол ябуулжа эхил?эн дэлхэйн анханай улас бол
Ехэ Британи
юм. 1936 ондо Ехэ Британиин
ниислэл
Лондон хотодо ≪London Television Service≫ компани тогтомол нэбтэр??лгэ ябуулха болобо. Харин Россида 1939 оной 3 ?арын 10-?аа Телевидениин нэбтэр??лгэ тогтомол ябаха болоо. М?н 1939 он?оо Америкын телевидениин т??хэ эхилдэг.
Америкын радио корпорациин юрэнхылэгшэ Дэвид Сарнов:
≪Одоо бидэ дуунда д?рсэ нэмэжэ шадаха боллоо гэжэ мэдэгдэжэ телевиз байгуулагдажа байгаае тунхагла?ан байна.≫
1939 оной 4 ?арын 30-нда Америкын юрэнхылэгшэ
Франклин Рузвельтын
зугаае дамжуул?анаар
АНУ
-да телевидениин ?ргэн нэбтэр??лгын нээлтэ болобо.
Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай
дараа телевидениин х?гжэлэй алтан ?е ерэ?эн юм.
Ази
,
Европо
,
Латин Америкэ
,
Африкын
оронууд 1950 он?оо хойшо телевиз байгуулба. Ази тибдэ телевиз байгуул?ан хамагай анханай орониинь
Иран
,
Филлипин
юм. 1953 ондо
Филлипиндэ
нэгэн зэргэ хоёр телевиз байгуулагдаба. Тайланд уласта 1955 ондо,
Энэдхэгтэ
1959 ондо,
Малайзи
уласта
1963 ондо,
Пакистан
1964 ондо,
Турк
уласта 1968 ондр,
Хитад улас
1958 ондо,
Солонгос
1956 ондо,
Япон
1953 онд телевизтэй болоо. 1970 он?оо телевиз бол
масс медиагай
нэгэ шухала ?убаг м?н гэдэгые х?лээн з?бш??р?эн.
Телевизорнуудай наймаан
Интернет
т?гээмэл тархаха х?рэтэр телевиз хамагай шуурхай мэдээсэлэй хэрэгсэл гэ?эн байра ?ууряа хадгалжа ерэ?эн. Хамагай анха 1947 ондо
АНУ
-да кабелиин телевидени байгуулагда?ан. 1970-аад оной ???л ?е??? кабелиин ??лжээ ашаглан нэбтэр??лгэ дамжуулхань улам ехэдхэ?эн. Харин 1990 он?оо хойшо
посткоммунис
оронуудта кабелиин телевидени ?унгадаг удхаараа х?гжэжэ эхилбэ. Иигэ?энээр теле?убагай тоошье нэмэгдэ?эн байна. 1976 ондо
хэмэл дахуулай
телевидени бии болобо.
Оршон ?едэ хэмэл дахуулай телевиденинь тоон системэ ашаглан дуу д?рсын ?ндэр шанартай нэбтэр??лгые ?зэгшэдтэ х?ргэжэ байна. Мэдээсэлэй технологиин х?гжэлэй ?рэ шэмээр IPTV Internet Protocol Television бии боллоо. IPTV хамагай гол дабуу талань д?рсэ бэшэлгые ?зээд зогсохог?й т??нтэй холбоотой бусад нэмэлтэ мэдээсэл абаха, нэбтэр??лгэтэ шууд оролсохо боломжотой. М?н хэрэглэгшэ х?сэ?эн нэбтэр??лгээ ??рт?? тохиромжотой саг ?едэ ?зэхэ боломжо нээжэ ?гэдэг.