Wawa,
rirpup
chimpanpi
Wawa,
Uru wat'akuna
,
Piruw
Wawa
nisqaqa uchuyllaraq
runam
.
Warmim
mama
tukuspa wawantaqa
wachakun
.
Taytanpa
Mamanpapas wawata
uywananmi
. Tawamanta astawan watayuq, ichataq manaraq
sayaq
runaqa
wamram
.
Manaraq huk watayuq wawakunataqa
pallpa
ninchikmi.
Wawa
(manaraq tawa watayuq runa)
- Llullu wawa
,
uchuy wawacha
(manaraq huk watayuq runa)
- Pallpa
(manaraq suqta killayuq runa):
nunuqllaraq
,
punuqllaraq
, qhulla wawa, una wawa
- Kaywan tukukun: qhawariy, asiriy, mikhuriy, upyariy
- Lat'aqcha
,
lat'aq wawa
(1-2 watayuq)
- Kaywan tukukun: rimariy, lat'ariy, sayarikuy, puririy
- Qispisqa wawa
,
yuyaychasapa
,
yuyaychayuq
(2-3 watayuq)
- Kaywan tukukun:
anukay
, p'achallikuy
Wamra
(4-18 watayuq runa:
warma
[
AYA
];
irqi
[
QUS
],
hirq'i
[
BUL
],
walash/wamla
[
WAN
])
- Wamracha
(irqicha)
(4-6 watayuq)
- P'asna
(7-13 watayuq warmicha)
- Kaywan tukukun:
chakrapi
yanapay, michiypi yanapay
- Maqt'a
(7-13 watayuq qharicha)
- Kaywan tukukun: chakrapi yanapay, michiypi yanapay
- Miska p'asna
(14-17 watayuq warmicha)
- Llamk'aq maqt'a
(14-17 watayuq qharicha)
18 wata niqniyuq kaspa
sayaq runam
tukukun.
- Wawa
(0-1 watayuq; nunuqraq wawa)
- Llullu wawa,
kirawpi
kaq wawa
(1-5 killayuq; naqha yurimusqa, nunuqllaraq, punuqllaraq, kirawpi kaq wawa)
- Lluq'aq wawa, lluq'aq wamra
(1-2 watayuq; lluq'aq wawa, mamanpa qhawasqan)
- Wamra
(1-9 watayuq)
- Llullu wamra
(1-5 watayuq
pukllaq
, muyuriyninta k'uskiykuqna wawa)
- Pukllakuq wamra
(5-9 watayuq; pukllaq, allikayakuq, mama taytata yanapaq, sullkakunata qhawaq, wasipi yanapaq, [p'asnacha:] aqha ruraysiq)
- Pawaw pallaq
(9-12 watayuq p'asnacha:
t'ikakunata
pallaykuq, hawapi wasipipas yanapaq, inaka nust'akunapaq
awaq
yanuysiqpas
)
- Tuqllakuq wamra
(9-12 watayuq maqt'acha: pisquchata chakuq, llamk'ata yachariq,
michiq
,
yamt'ata
ichhutapas
pallaykuq,
puchkaq
, mama taytap huk kuraqpapas nisqanta ruraq)
- Qhuru taski, rutusqa taski
(12-18 watayuq p'asna: mama taytata yanapaq, inaka nust'ap mink'asqan kaq, puchkaq, yanuq, michiq, hukkunapi mink'aq
- Maqt'a
(12-18 watayuq maqt'a: michiq,
chakuq
,
tarpuysiq
,
kurakap
mink'asqan kaq)
- Chunka pusaqniyuq wata niqniyuq kaspa
sayaq runa
tukukun.
