Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
17 ?инуар
?
григориан стиле
буйынса йылды? 17-се к?н?. Йыл а?а?ына тиклем 348 к?н ?ала (
к?бис? йылында
349).
Байрамдар
??м и?т?лекле даталар
- Халы?-ара
- Ер
: Балалар?ы? асыштары (уйлап сы?арыу?ары) (Асыш я?а?ан балалар) к?н?.
- Ижад ??м ил?ам к?н?.
- Канатлы юлдар к?н?.
- Милли
- ??н?ри
- Ер
:
к?н?.
- Имашев Урал Булат улы
(1945?3.02.2018),
?алим
-
химик
, й?м???тсе. 1981?1992 йылдар?а
?ф? нефть институты
??м
?ф? д??л?т нефть техник университетыны?
органик химия
кафедра?ы м?дире, 1992?1997 йылдар?а
Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ыны?
Нефтехимик эшк?рте? проблемалары институты директоры. 1992?1995 йылдар?а Баш?ортостан Республика?ыны? Д. И. Менделеев исеменд?ге Химиктар союзы р?йесе. Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ы академигы (1995), химия ф?нд?ре докторы (1980), профессор (1981).
Баш?орт АССР-ыны?
ат?а?ан?ан ф?н ??м техника эшм?к?ре (1981),
Р?с?й Федерация?ыны?
почётлы нефтсе?е (1995). Д. Ф. Варфоломеев исеменд?ге премия лауреаты (2006).
Хе?м?т ?ы?ыл Байра? ордены
кавалеры.
- ??зизов Юнир Х?с?н улы
(1950?15.02.2006),
цирк
артисы, ?ауа гимнасы. 1973?1990 йылдар?а СССР Д??л?т цирк компания?ыны? Баш?ортостан цирк коллективы артисы, шул и??пт?н 1982?1990 йылдар?а коллектив директоры; 1990?1997 йылдар?а Р?с?й Д??л?т цирк компания?ы артисы.
Баш?орт АССР-ыны? халы? артисы
(1984). Б?т? Союз цирк артистары конкурсы (
Свердловск
?ала?ы, 1982),
Баш?орт АССР-ыны? Салауат Юлаев исеменд?ге д??л?т премия?ы
(1986) лауреаты.
- М?зитова ?ли? Карам ?ы?ы
(1950), ?алим-химик. 1971 йылдан ?ф? нефть институты ??м ?ф? д??л?т нефть техник университеты у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 2002 йылдан ? ??м?ли химия ??м физика, 2015 йылдан ? ??м?ли ??м т?би?и-ф?нни дисциплиналар кафедра?ы м?дире; бер ?к ва?ытта 1994?1996 йылдар?а Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ыны? Химия б?леге ?илми секретары, 2000?2002 йылдар?а ? Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ы вице президенты яр?амсы?ы. Химия ф?нд?ре докторы (2000). Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Шишм? районы
Сыуалкип
ауылынан.
- Коваленко Олеся Николаевна
(1975), самбо ??м
дзюдо
буйынса халы?-ара класлы спорт мастеры, дзюдо буйынса ике тап?ыр
Европа
чемпионы,
Р?с?й?е?
ат?а?ан?ан спорт мастеры,
сумо
буйынса ту?ы? тап?ыр донъя чемпионы, егерме ?с тап?ыр Р?с?й чемпионы ??м ун д?рт тап?ыр Европа чемпионы.
- Майский (М?х?б??лиев) С?хиб Нурлы?аян улы
(1901?24.01.1943),
граждандар
,
совет-фин
??м
Б?й?к Ватан
?у?ыштарында ?атнашыусы х?рби хе?м?тк?р, механизациялан?ан бригада командиры урынба?ары, гвардия подполковнигы.
Советтар Союзы Геройы
(1940).
- Прокшин Валериан Георгиевич
(1911?10.03.2000),
?алим
-
???би?т белгесе
. Б?й?к Ватан ?у?ышында ?атнашыусы. 1939?1957 йылдар?а (???кл?к мен?н)
К. А. Тимирязев исеменд?ге Баш?орт д??л?т педагогия институты
у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 1952?1955 йылдар?а
уры? теле
??м
???би?те
факультеты деканы; 1957?1995 йылдар?а
Баш?орт д??л?т университеты
у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 1973?1976 йылдар?а филология факультеты деканы. Филология ф?нд?ре докторы (1982), профессор (1982).
Баш?орт АССР-ыны?
ат?а?ан?ан ф?н эшм?к?ре (1987). 2-се д?р?ж?
Ватан ?у?ышы
(1985) ??м
?ы?ыл Йондо?
(1943) ордендары кавалеры. Сы?ышы мен?н х??ерге
Вологда ?лк??е
Б?й?к Устюг районыны? Пополутково ауылынан.
- Колмыков Алексей Иванович
(1921?15.02.1997), Б?й?к Ватан ?у?ышы яугиры, инженер-сапёр бригада?ы айырым мотоинженер разведка рота?ыны? сапёр-разведчигы.
Дан орденыны?
тулы кавалеры.
- Ушанов Юлай ?ини?т улы
(1946?2.02.2002),
балет
артисы. 1967?1988 йылдар?а
Баш?орт д??л?т опера ??м балет театры
солисы, 1991 йылдан ?
Рудольф Нуриев исеменд?ге Баш?орт хореография училище?ы
у?ытыусы?ы.
Ульяновск
(1968) ??м
Ленинград
(1969) ?алаларында ?тк?н Баш?орт АССР-ы м???ни?те к?нд?ренд?,
?ара?алпа? АССР-ында
?тк?н Баш?ортостан ???би?те ??м с?н??те к?нд?ренд? (1976) ?атнашыусы.
Баш?орт АССР-ыны? халы? артисы
(1974). Театр актёры, режиссёр, ?урайсы, бейе?се ??м йырсы
?ини?т Ушановты?
улы. Сы?ышы мен?н
?ф? ?ала?ынан
.
- Иб?туллина Рифа Барый ?ы?ы
(1951),
?алим
-гигиенист. 1978 йылдан (???кл?к мен?н) ?ф? хе?м?т медицина?ы ??м кеше экология?ы ?илми-тикшерене? институты хе?м?тк?ре, 1986 йылдан ? ?лк?н, 1989 йылдан ? т?п, 2002?2008 йылдар?а баш ?илми хе?м?тк?р. Медицина ф?нд?ре докторы (2001).
Р?с?й Федерация?ыны?
?аулы? ?а?лау отличнигы (2003).
- Мостафин Урал Сабирй?н улы
(1951),
ша?ир
,
я?ыусы
. 2014 йылдан
Р?с?й
??м
Баш?ортостан Я?ыусылар
союздары а?за?ы.
Байма? районыны?
Батыр В?лид
исеменд?ге (2002) ??м
С??ит Агиш
исеменд?ге ???би премиялар лауреаты (2011).
- Волчков Николай Семёнович
(1956), ?алим-тау инженеры,
нефтсе
. 2005 йылдан
≪Башнефть≫ производство берекм??е
филиалы ≪Башнефть-?ф?≫н??
Нижневартовск
(
Т?б?нге Варта
) идаралы?ы начальнигы.Техник ф?нд?р кандидаты (1999),
Баш?ортостан Республика?ыны?
ат?а?ан?ан, Р?с?й Федерация?ыны? почётлы нефтсе?е. Сы?ышы мен?н
Октябрьский
?ала?ынан.
- Аврас Леонид Фёдорович
(1907?32.07.1986),
инженер-механик
. 1941 йылдан
?ф? мотор?ар эшл?? заводыны?
цех начальнигы, баш инженеры, директор урынба?ары; 1958 йылдан Баш?ортостан Халы? Хужалы?ы Советы Р?йесе урынба?ары; 1963?1974 йылдар?а ?ф? элемт? аппаратуралары заводы директоры.
Социалистик Хе?м?т Геройы
(1971).
Баш?орт АССР-ыны?
ат?а?ан?ан ф?н ??м техника эшм?к?ре (1958).
- Й?рм?х?м?тов З?л??рн?й ?н?с улы
(1917?18.06.1999),
у?ытыусы
,
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы. 2-се д?р?ж?
Ватан ?у?ышы ордены
кавалеры.
- Хали?ов Тимербулат ??л??етдин улы
(1917?17.06.1958), Б?й?к Ватан ?у?ышында ?атнашыусы.
16-сы Чернигов гвардия кавалерия дивизия?ыны?
пулемёт расчеты командиры, ?лк?н сержант. 1944 йылдан х??ерге
Ишембай районы
?айран ауыл Советы
, 1945?1948 йылдар?а ≪Я?ы тормош≫ колхозы, 1952 йылдан ? ≪Ал?а≫ артеле р?йесе. Баш?орт АССР-ыны? 2-се са?ырылыш (1947?1951)
Ю?ары Советы
депутаты.
Советтар Союзы Геройы
(1944).
- Фазылов Авзах Х?бибрахман улы
(1932?13.08.2019), ауыл хужалы?ы хе?м?тк?ре. 1962 йылдан
Д?рт?йл? районы
≪Победа≫ колхозы хисапсы?ы, 1963 йылдан ? бригадир, 1983 йылдан ? р?йес урынба?ары, 1988?1991 йылдар?а ? ферма м?дире. Ике
Почёт Билд??е ордены
кавалеры (1971, 1976). Сы?ышы мен?н ошо районды?
И?ке Янды?
ауылынан.
- ?о?абаев Ф?рит Муса улы
(1947?15.11.2021),
журналист
. ≪Х?йбулла х?б?р??ре≫ г?зитене? элекке м?х?ррире, ??ешм?к?р с?н??тт? ?атнашыусы.
Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан матбу?ат ??м ки? м??л?м?т хе?м?тк?ре
. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Х?йбулла районы
А?ъяр
ауылынан.
- Исм??илев Салауат Ришат улы
(1957),
педагог
.
Нуриман районы
Байгилде
ауыл лицейы директоры. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан у?ытыусы?ы. Сы?ышы мен?н ошо ауылдан.
- Юлм?х?м?тов Ринад Салауат улы
(1957),
?алим
-
математик
. 1982 йылдан
Баш?орт д??л?т университеты
у?ытыусы?ы, бер ?к ва?ытта
СССР Ф?нд?р академия?ыны? Баш?ортостан филиалы
Математика институтыны? ?илми хе?м?тк?ре.
Баш?ортостан Республика?ы Ф?нд?р академия?ыны?
м?хбир а?за?ы, физика?математика ф?нд?ре докторы (1987), профессор (1993). Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан ф?н эшм?к?ре (2006).
- Замесина Виктория Александровна
(1962),
театр
актёры, й?м???тсе. 2002 йылдан
Ст?рлетама? рус д??л?т драма театры
артисы, 2004 йылдан ? директоры,
Ст?рлетама?
?ала Советы р?йесе урынба?ары. Баш?ортостан Республика?ыны? 5-се са?ырылыш (2013?2018)
Д??л?т Йыйылышы ? ?оролтай
депутаты. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан м???ни?т хе?м?тк?ре (2012). Сы?ышы мен?н ошо ?аланан.
- М???с?мова Б??и? (Б??и?) М???с?м ?ы?ы
(1913?1.01.1995), комсомол органдары хе?м?тк?ре,
?алим
-
педагог
-методист. 1936?1939 йылдар?а
ВЛКСМ-ды? Баш?ортостан ?лк? комитеты
инструкторы; 1948?1978 йылдар?а
К. А. Тимирязев исеменд?ге Баш?орт д??л?т педагогия институты
??м
Баш?орт д??л?т университеты
у?ытыусы?ы. Филология ф?нд?ре кандидаты (1948).
Хе?м?т ?ы?ыл Байра? ордены
кавалеры (1971).
- Сайранова С?р??р Ф?йзрахман ?ы?ы
(1918?2006), актёр, режиссёр. 1948?1973 йылдар?а
Ишембай
?ала?ы баш?орт халы? театры режиссёры.
Баш?орт АССР-ыны?
ат?а?ан?ан артисы (1961),
≪Почёт Билд??е≫ ордены
кавалеры. Ишембай ?ала?ы ??м
Ишембай районыны?
почётлы гражданы (1999).
- И?рисов Ми?дулла С?лимй?н улы
(1948), театр артисы. 1972?1985 ??м 1998?2012 йылдар?а
Салауат баш?орт д??л?т драма театры
актёры.
Р?с?й Федерация?ыны?
ат?а?ан?ан (2010) ??м
Баш?ортостан Республика?ыны? халы? артисы
(2003). ≪И? я?шы йыл актёры≫ премия?ы лауреаты (2004, 2006, 2016).
- Б??ретдинов Р?мил Рафаил улы
(1958), ?алим-табип, курортолог, муниципаль хе?м?тк?р, ю?ары м?кт?п у?ытыусы?ы, й?м???тсе. 1982 йылдан
Дыуан район
санитария-эпидемиология станция?ы табибы, 1984 йылдан участка дауахана?ыны? баш табибы, 1987 йылдан ? районды?, 1993 йылдан ? Д??л?т санитария-эпидемиология к???те?ене? Дыуан терриориаль берекм??ене? баш д??л?т санитар табибы, 1994 йылдан район хакими?те башлы?ы урынба?ары. 2001 йылдан ?
≪Ян?антау≫ шифахана?ы
, 2012 йылдан ≪Й?шел сау?алы?≫ шифахана?ы директоры, бер ?к ва?ытта 2007 йылдан
Баш?орт д??л?т медицина университетыны?
дипломдан ?у? белем бире? институты у?ытыусы?ы.
Баш?ортостан Республика?ыны?
4-се са?ырылыш
Д??л?т Йыйылышы ? ?оролтай
депутаты. Медицина ф?нд?ре докторы (2007), профессор. Р?с?й Федерация?ыны? ат?а?ан?ан ?аулы? ?а?лау хе?м?тк?ре (2006), Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан табибы (1992) ??м ат?а?ан?ан т????се?е (2004), Р?с?й Федерация?ыны? (2007) ??м Баш?ортостан Республика?ыны? (1992) ?аулы? ?а?лау отличнигы.
Салауат Юлаев ордены
кавалеры (2010).
- Ф?т?уллина Фл?з? ?абдулла ?ы?ы
(1958), ?алим-
тел белгесе
. 1984 йылдан
Баш?орт д??л?т университеты
у?ытыусы?ы, шул и??пт?н 2012 йылдан ? рус ??м са?ыштырма филология кафедра?ы м?дире. Р?с?й Т?би?и ф?нд?р академия?ны? м?хбир а?за?ы, филология ф?нд?ре докторы (2002), профессор (2011). Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан м??ариф хе?м?тк?ре (2011), Р?с?й?е? почётлы ю?ары ??н?ри белем бире? хе?м?тк?ре (2015). Баш?ортостан Республика?ыны? Ф?н ??м техника ?лк??енд?ге д??л?т премия?ы лауреаты (2021).
- Абдуллина К?рима М?х?м?тй?р ?ы?ы
(1914?27.12.2002),
агроном
, й?м???тсе. 1944 йылдан
Благовар районы
Благовар
МТС-ыны? ?лк?н, 1948 йылдан
?ынташтама?
МТС-ыны? баш агрономы, 1953 йылдан район
ауыл хужалы?ы
??м ??ерл????р идаралы?ы начальнигы, артабан 1953?1962 йылдар?а район советы баш?арма комитеты р?йесе.
РСФСР
-?ы? 3-с? (1951?1955) ??м 4-се (1955?1959) са?ырылыш Ю?ары Советы депутаты, Ю?ары Совет Президиумы Р?йесе урынба?ары;
Баш?орт АССР-ыны?
5-се са?ырылыш
Ю?ары Советы
депутаты, Ю?ары Совет Президиумы Р?йесе урынба?ары.
КПСС
-ты? 20-се (1956) ??м 22-се (1961) съездары делегаты.
Хе?м?т ?ы?ыл Байра?
??м
≪Почёт Билд??е≫
(1949) ордендары кавалеры. Сы?ышы мен?н х??ерге
Сил?бе ?лк??ене?
?онша? районы
?онша?
ауылынан.
- Толпыго Виктор Алексеевич
(1939?26.02.2002),
металлург
-
инженер
. 1964 йылдан
?ф? мотор?ар эшл?? берекм??ене?
цех начальнигы,
металлургия
производство?ыны? баш металлургы, начальнигы, 1986 йылдан ? ??ерл??-механика производство?ыны? начальник урынба?ары, 1993 йылдан
тимерселек
цехы начальнигы, 1996?2000 йылдар?а т?п етештере? буйынса директор?ы? урынба?ары ??м яр?амсы?ы. ≪Почёт Билд??е≫ ордены кавалеры (1977). Сы?ышы мен?н х??ерге
Украинаны?
Одесса ?лк??е
Беляевка районы Беляевка ауылынан.
- 1706
:
Бенджамин Франклин
,
А?Ш
?алимы, журналист, с?й?си эшм?к?р.
- 1863
:
Константин Станиславский
,
театр
режиссёры,
СССР
-?ы? беренсе халы? артисы (1936).
- 1890
: Юрий Файер, дирижёр, скрипкасы, СССР-?ы? халы? артисы (1951).
- 1930
: Барлас Камалов,
Татарстан
я?ыусы?ы, журналист.
- 1940
: Мирча Снегур,
Молдованы?
беренсе президенты (1990?1997).
- 1942
:
М?х?мм?т Али
, А?Ш
боксёры
, ?с тап?ыр донъя чемпионы.
- 1945
: Семён Альтов, СССР ??м
Р?с?й?е?
сатирик я?ыусы?ы.
- 1960
: Игорь Николаев, СССР ??м Р?с?й композиторы, йырсы ??м актёр.
- 1961
:
Майя Чибурданидзе
, шахмат буйынса алтынсы донъя чемпионы.
- 1969
:
Tiesto
,
Нидерланд
музыканты, композитор, диджей ??м продюсер.