2019

Arþusund :	3. arþusundið
Aldir :	20. oldin ; 21. oldin ; 22. oldin ;
Aratugir :	1991?2000 ; 2001?2010 ; 2011?2020 ; 2021?2030 ; 2031?2040 ;
Ar :	2016 ; 2017 ; 2018 ; 2019 ; 2020 ; 2021 ; 2022 ;

Arið 2019 ( MMXIX i romverskum tolum ) var almennt ar sem byrjar a þriðjudegi samkvæmt gregoriska timatalinu . Það hefur þvi sunnudagsbokstafinn F.

Atburðir [ breyta | breyta frumkoða ]

Januar [ breyta | breyta frumkoða ]

1. januar
- Jair Bolsonaro tok við embætti sem forseti Brasiliu .
- Geimkonnunarfarið New Horizons flaug i namunda við loftsteininn 486958 Arrokoth i Kuiper-beltinu .
- Katar dro sig ut ur Samtokum oliuframleiðslurikja .
- Hjonabond samkynhneigðra urðu logleg i Austurriki .
3. januar
- Nytt þingtimabil hofst i Bandarikjunum . Nancy Pelosi var kjorin forseti fulltruadeildar Bandarikjaþings af nyjum þingmeirihluta Demokrataflokksins .
- Kinverska konnunarfarið Chang'e 4 lenti a myrku hlið Tunglsins.
5. januar ? Bartolomeus 1. af Konstantinopel heimilaði sjalfstæði Ukrainsku retttrunaðarkirkjunnar fra þeirri russnesku.
6. januar ? Muhameð 5. af Kelantan sagði af ser sem konungur Malasiu .
10. januar ? Stjornarkreppa hofst i Venesuela þegar Juan Guaido , forseti venesuelska þingsins, lysti yfir að stjorn Nicolasar Maduro forseta væri ologmæt og lysti sjalfan sig forseta til braðabirgða.
11. januar ? Þing Lyðveldisins Makedoniu samþykkti að nafni landsins skyldi breytt i Lyðveldið Norður-Makedonia .
18. januar ? Eldsneytisþjofar ollu sprengingu i oliuleiðslu i Tlahuelilpan i Mexiko sem varð minnst 248 að bana.
25. januar ? Stifla fyrir namuurgang brast i Brumadinho i Brasiliu með þeim afleiðingum að 270 letust.
28. januar ? Domsmalaraðuneyti Bandarikjanna akærði kinverska tæknirisann Huawei fyrir svik.

Februar [ breyta | breyta frumkoða ]

1. februar ? Donald Trump dro Bandarikin ut ur Samningi um meðaldræg kjarnavopn fra 1987 vegna meintra brota Russa gegn samningnum. Daginn eftir drogu Russar sig ut ur samningnum.
3. februar ? Frans pafi kom fyrstur pafa til Arabiuskagans þegar hann heimsotti Abu Dabi .
6. februar ? Bandarisku samtokin Freedom House breyttu stoðu Ungverjalands i ?frjalst að hluta“, sem var i fyrsta sinn sem Evropusambandsland fekk ekki stoðuna ?frjalst“. Serbia fekk somu stoðu.
7. februar ? Motmælin a Haiti 2019 : Motmæli gegn stjorn Jovenel Moise hofust i morgum borgum landsins.
12. februar ? Lyðveldið Makedonia breytti nafni sinu i Norður-Makedonia til að binda enda a aratugalangar deilur við Grikkland um notkun heitisins Makedonia , til að geta att moguleika a aðild að NATO og Evropusambandinu .
21. februar ? Fyrirtækið SpaceIL sendi Beresheet , fyrsta konnunarfar einkaaðila, til Tunglsins.
23. februar ? Nicolas Maduro sleit stjornmalasamband Venesuela við Kolumbiu vegna sendinga þeirra a mannuðaraðstoð yfir landamærin.
26. februar ? Indverski flugherinn hof loftarasir a meintar buðir vigamanna i Balakot i Pakistan.
27. februar ? Donald Trump Bandarikjaforseti og Kim Jong-un leiðtogi Norður-Koreu funduðu i Hanoi i Vietnam um hugsanlega afvopnun Norður-Koreu. Fundinum var slitið næsta dag an samnings.

Mars [ breyta | breyta frumkoða ]

3. mars ? Mannlausa geimfarinu SpaceX Dragon tokst að lenda við Alþjoðlegu geimstoðina .
10. mars ? Boeing 737 MAX 8-flugvel a leið fra Addis Ababa i Eþiopiu til Nairobi i Keniu brotlenti sex minutum eftir flugtak. Allir um borð, alls 157 manns, letu lifið.
15. mars
- Vopnaður maður reðist inn i tvær moskur i Christchurch a Nyja-Sjalandi og skaut a folkið þar inni. Alls letust um fimmtiu manns i arasinni.
- Fellibylurinn Idai gekk a land i Mosambik og olli dauða yfir 1000 manns, rafmagnsleysi og floðum i sunnanverðri Afriku.
19. mars ? Nursultan Nazarbajev , forseti Kasakstans , sagði af ser eftir 29 ar a valdastoli.
20. mars ? Google var dæmt til að greiða 1,49 milljarð evra i sekt fyrir brot gegn samkeppnislogum i Evropusambandinu.
21. mars ? 78 forust og yfir 600 slosuðust i sprengingu sem varð i efnaverksmiðju i Xiangshui i Kina.
23. mars ? Siðasta landsvæðið sem var undir stjorn Islamska rikisins , Al-Baghuz Fawqani , var frelsað.
26. mars ? Evropusambandið samþykkti Tilskipun um hofundarett a stafrænum innri markaði með hinni umdeildu 13. grein um abyrgð vefsiðna.
30. mars ? Zuzana ?aputova var kjorin forseti Slovakiu .

April [ breyta | breyta frumkoða ]

2. april ? Abdelaziz Bouteflika sagði af ser sem forseti Alsir eftir nokkurra manaða motmæli gegn aframhaldandi stjorn hans.
9. april ? Þingkosningar foru fram i Israel . Kosningarnar skiluðu jafntefli milli Likud-flokksins og Blahvita bandalagsins og voru þvi endurteknar i september sama ar.
10. april ? Fyrsta staðfesta ljosmyndin af svartholi sem naðst hefur var kynnt.
11. april :
- Omar al-Bashir , forseta Sudans til 30 ara, var steypt af stoli af sudanska hernum eftir langa motmælaoldu.
- Julian Assange var uthyst ur sendiraði Ekvadors i London eftir sjo ara dvol þar. Logreglan i London handtok hann siðan.
15. april ? Eldsvoði hofst i Notre Dame i Paris. Þak og turnspira domkirkjunnar hrundu i eldinum en slokkviliðsmonnum tokst að bjarga burðarvirki og klukkuturnum hennar fra gereyðileggingu.
21. april :
- Um 290 manns letust i sprengjuarasum a kirkjur og hotel i Sri Lanka .
- Volodimir Selenskij var kjorinn forseti Ukrainu i seinni umferð forsetakosninga landsins.
25. april ? Vladimir Putin , Russlandsforseti, og Kim Jong-un , leiðtogi Norður-Koreu, mættust a fundi i Vladivostok.
26. april ? Bandariska kvikmyndin Avengers: Endgame var frumsynd og varð ein tekjuhæsta mynd allra tima.
28. april
- Þingkosningar foru fram a Spani . Spænski sosialiski verkamannaflokkurinn , flokkur Pedro Sanchez forsætisraðherra, hlaut um 30 prosent atkvæða, mest allra flokka.
- Victor Vescovo naði að kafa dypra en nokkur maður hefur aður gert með þvi að komast niður a 10.928 metra dypi i Marianadjupalnum .
30. april ? Akihito Japanskeisari sagði af ser sokum aldurs og sonur hans, kronprinsinn Naruhito , settist a keisarastol.

Mai [ breyta | breyta frumkoða ]

1. mai ? Vajiralongkorn , konungur Tailands, gekk að eiga lifvorð sinn, Suthida Tidjai , i ovæntri athofn.
3. mai ? Fjoldi latinna i ebolafaraldrinum i Kivu naði 1.000. Þetta var annar skæðasti ebolafaraldur sogunnar.
3.- 6. mai ? Atok Israela og Palestinumanna a Gasa 2019 : Israelsher skaut flugskeytum a Gasastrondina með þeim afleiðingum að 20 letust.
4. mai ? Kryningarhatið Vajiralongkorns , konungs Tailands, hofst.
5. mai ? 41 forst þegar eldur kom upp i Aeroflot flugi 1492 eftir neyðarlendingu a Sjeremetevos-flugvelli i Moskvu.
12. mai ? Omanfloaatvikið 2019 : Fjogur flutningaskip voru skemmd nærri hofninni i Fujairah i Sameinuðu arabisku furstadæmunum. Bandarikjastjorn sakaði Iran um að standa a bak við arasirnar.
15. mai ? Fostureyðingar voru bannaðar nema i undantekningatilvikum i bandariska fylkinu Alabama .
17. mai ? Taivan logleiddi hjonabond samkynhneigðra , fyrst Asiurikja.
18. mai :
- Þingkosningar foru fram i Astraliu . Rikisstjorn Frjalslynda flokksins undir forsæti Scotts Morrison vann sigur gegn stjornarandstoðunni, þvert a væntingar.
- Songvakeppni evropskra sjonvarpsstoðva var haldin i Tel Aviv i Israel. Duncan Laurence vann keppnina fyrir Holland með laginu ?Arcade“. Hljomsveitin Hatari keppti fyrir hond Islands og lenti i 10. sæti.
19. mai ? Vegna banns bandariskra stjornvalda gat kinverska fyrirtækið Huawei ekki notað Android-styrikerfið i tæki sin.
20. mai ? Meirihluti landa heims samþykkti endurskilgreiningu SI-kerfisins . Mælieiningin kilogramm var endurskilgreind ut fra Plancks-fasta .
24. mai ? Theresa May , forsætisraðherra Bretlands, tilkynnti að hun hygðist segja af ser eftir að Brexit-samningum hennar við Evropusambandið hafði þrisvar verið hafnað af breska þinginu.
29. mai ? 29 drukknuðu þegar ferðamannaferja lenti i arekstri og sokk i Dona við Budapest .

Juni [ breyta | breyta frumkoða ]

3. juni ? Bloðbaðið i Kartum : Yfir 100 motmælendur voru drepnir þegar stjornarhermenn og Janjaweed-hopar reðust a buðir motmælenda i Kartum, Sudan.
3. juni ? Donald Trump Bandarikjaforseti hof opinbera heimsokn sina til Bretlands .
5. juni ? Forseti Kina, Xi Jinping , helt i opinbera heimsokn til Russlands .
6. juni ? Motmælin i Sudan 2018-2019 : Afrikusambandið felldi niður aðild Sudans vegna bloðbaðsins i Kartum.
7. juni ? Theresa May sagði af ser formennsku i Breska ihaldsflokknum .
9. juni ? Motmælin i Hong Kong : Rumlega milljon manns i Hong Kong motmæltu fyrirhugaðri loggjof um framsal glæpamanna til Kina i stærstu motmælum Hong Kong fra arinu 1997.
9. juni ? Sprengigos varð i Sinabung-fjalli a Indonesiu. 7 km har gosmokkur barst fra eldfjallinu.
11. juni ? Botsvana afnam log sem gerðu samkynhneigð ologlega.
13. juni ? Omanfloaatvikið : Raðist var a tvo oliuflutningaskip i Hormussundi sem jok enn a spennu milli Irans og Bandarikjanna .
17. juni ? 30 letust i þremur sjalfsmorðssprengjuarasum a knattspyrnuleik i Borno i Nigeriu.
19. juni ? Þrir Russar og einn Ukrainumaður voru formlega akærðir fyrir að hafa skotið niður Malaysia Airlines flug 17 arið 2014.
20. juni ? Xi Jinping , forseti Kina, for i opinbera heimsokn til Norður-Koreu .

Juli [ breyta | breyta frumkoða ]

1. juli ? Japanar hofu aftur hvalveiðar i hagnaðarskyni eftir 30 ara hle.
1. juli ? Motmælin i Hong Kong 2019-2020 : Hundruð motmælenda reðust inn i þinghusið i Hong Kong og unnu þar eignaspjoll.
3. juli ? 53 letust i loftaras a Tajoura-flottamannabuðirnar i Libiu.
6. juli ? Bandariski fjarfestirinn Jeffrey Epstein var handtekinn og akærður fyrir mansal og kynlifsþrælkun.
10. juli ? Siðasta Volkswagen-bjallan var framleidd i Mexiko.
12. juli ? Arasin a Asasey Hotel : 26 letust þegar bilsprengja sprakk og arasarmenn hofu skothrið a Asasey Hotel i Kismajo i Somaliu.
16. juli ? Ursula von der Leyen tok við embætti sem forseti framkvæmdastjornar Evropusambandsins , fyrst kvenna.
17. juli ? Eiturlyfjabaroninn Joaquin "El Chapo" Guzman var dæmdur i lifstiðarfangelsi og 30 ar að auki.
18. juli ? Brennuarasin a Kyoto Animation : 36 letust þegar maður kveikti i skrifstofum japanska teiknimyndafyrirtækisins Kyoto Animation .
19. juli ? Iranski byltingarvorðurinn hertok breska oliuflutningaskipið Stena Impero i Persafloa.
21. juli ? 100 hvitklæddir oeirðaseggir sem taldir voru tengjast kinversku mafiunni , reðust a vegfarendur a Yuen Long-lestarstoðinni i Hong Kong vopnaðir kylfum.
23. juli ? Sigrun Þuriður Geirsdottir synti fyrst kvenna Eyjasund en það er sundið milli Vestmannaeyja og Landeyjasands .
24. juli ? Boris Johnson tok við embætti forsætisraðherra Bretlands .
30. juli ? Skyndskilnaðir að islomskum hætti voru bannaðir a Indlandi.

Agust [ breyta | breyta frumkoða ]

1. agust ? Danska heimskautarannsoknastoðin Polar Portal sagði fra þvi að 11 milljarðar tonna af is hefðu braðnað a einum degi a Grænlandsjokli .
2. agust ? Bandarikin drogu sig formlega ut ur samningi um meðaldræg kjarnavopn sem þau hofðu gert við Sovetrikin arið 1987.
3. agust
- 23 letust i skotaras i Walmart-buð i El Paso i Texas.
- Hraðvagnakerfið Metrobuss hof starfsemi i Þrandheimi i Noregi.
4. agust
- Sprengingin i Kairo 2019 : Bill ok a þrja aðra bila og olli sprengingu sem kostaði 20 manns lifið.
- Skotarasin i Dayton 2019 : Tiu letust, þar a meðal arasarmaðurinn, og 27 særðust i skotaras i Dayton , Ohio.
5. agust
- Rikisstjorn Indlands afturkallaði serstoðu Jammu og Kasmir i indversku stjornarskranni.
- Motmælin i Hong Kong 2019-2020 : Fyrsta allsherjarverkfallið i Hong Kong fra 1967 hofst.
10. agust
- Tankbilasprengingin i Morogoro : Oliuflutningabill sprakk i Morogoro i Tansaniu með þeim afleiðingum að 89 letust.
- Maður hof skothrið i mosku i Bærum i Noregi með þeim afleiðingum að einn lest. Siðar kom i ljos að hann hafði aður myrt stjupsystur sina.
11. agust
- Borgarastyrjoldin i Jemen : Aðskilnaðarsinnar i suðurhluta landsins hertoku borgina Aden og hroktu burt hina alþjoðlega viðurkenndu rikisstjorn Abdrabbuh Mansur Hadi .
- Floðin a Indlandi 2019 : Yfir 100 letust i floðum a Indlandi.
12. agust ? Alþjoðaflugvellinum i Hong Kong var lokað vegna motmælaoldunnar.
14. agust ? Greta Thunberg sigldi af stað yfir Atlantshafið a skutunni Malizia II til að taka þatt i loftslagsraðstefnu Sameinuðu þjoðanna i New York. Hun kom þangað 2 vikum siðar.
16. agust ? 20 flottamenn biðu bana i loftarasum Russa a Hass-flottamannabuðirnar i Syrlandi.
18. agust ? Um 100 manns komu saman i minningarathofn um jokulinn Ok a Islandi.
21. agust
- Skogareldarnir i Amason 2019 : Brasiliska geimferðastofnunin sagði fra metfjolda skogarelda i Amasonfrumskoginum.
- Giuseppe Conte , forsætisraðherra Italiu, sagði af ser til að forðast vantraust.
26. agust ? Lyfjafyrirtækið Johnson & Johnson var dæmt til að greiða 572 milljonir dala i bætur vegna opioiðafaraldursins i Bandarikjunum .

September [ breyta | breyta frumkoða ]

1. september ? Fellibylurinn Dorian gekk a land a Bahamaeyjum þar sem 43 forust.
2. september ? 34 forust þegar kofunarbaturinn MV Conception brann og sokk undan strond Kaliforniu.
2. september ? Iranska barattukonan Sahar Khodayari kveikti i ser eftir að hafa verið handtekin fyrir að fara a knattspyrnuleik. Hun lest viku siðar.
4. september ? Motmælin i Hong Kong : Carrie Lam , stjornarformaður Hong Kong, lysti yfir að umdeilt frumvarp um framsal brotafolks fra Hong Kong til meginlands Kina hefði verið dregið til baka.
10. september ? Þingfrestunardeilan i Bretlandi 2019 : Boris Johnson frestaði þingfundum þratt fyrir havær motmæli þingmanna.
14. september ? Dronaaras var gerð a tvær oliuhreinsistoðvar Aramco i Abqaiq og Khurais i Sadi-Arabiu. Hutifylkingin lysti abyrgð a hendur ser.
17. september ? Þingkosningar foru fram i Israel i annað skipti a einu ari. Likt og fyrri kosningar arsins skiluðu kosningarnar hnifjafnri niðurstoðu milli Likud-flokksins og Blahvita bandalagsins .
20. september ? Alþjoðlegt loftslagsverkfall for fram um allan heim.
23. september ? Russland logfesti Parisarsamkomulagið .
24. september ? Nancy Pelosi lysti þvi yfir að fulltruadeild Bandarikjaþings hygðist hefja formlegt akæruferli gegn Donald Trump Bandarikjaforseta fyrir mogulegt embættisbrot.
27. september ? 4 milljonir toku þatt i loftslagsverkfalli um allan heim. Greta Thunberg og Justin Trudeau leiddu motmælagongu i Kanada með 400.000 þatttakendum.
29. september ? Fjorði afangi neðanjarðarlestarkerfis Kaupmannahafnar , Cityringen , var opnaður.
29. september ? Þingkosningar voru haldnar i Austurriki . Austurriski þjoðarflokkurinn undir forystu Sebastians Kurz vann um 37% atkvæða.
30. september ? Bru Mariu Kronprinsessu sem liggur yfir Hroarskeldufjorð var opnuð fyrir umferð.

Oktober [ breyta | breyta frumkoða ]

1. oktober ? Alþyðulyðveldið Kina fagnaði 70 ara afmæli kommunistastjornar landsins.
1. oktober ? 5. oktober : Að minnsta kosti 90 manns letu lifið i motmælum gegn rikisstjorn Iraks .
6. oktober ? Þingkosningar voru haldnar i Portugal . Sosialistaflokkurinn undir forystu Antonio Costa vann sigur með um 36,65% atkvæða.
9. oktober
- Her Tyrklands hof innras a yfirraðasvæði Rojava i Norður-Syrlandi i kjolfar þess að Donald Trump Bandarikjaforseti tilkynnti að Bandarikjaher myndi ekki skipta ser að hernaðaraðgerðum Tyrkja a svæðinu.
- Tveir letust i hryðjuverkaaras a synagogu i Halle a Þyskalandi a jom kippur-hatiðinni .
13. oktober
- Kais Saied var kjorinn forseti Tunis i annarri umferð forsetakosninga þar i landi.
- Þingkosningar foru fram i Pollandi . Rikisstjorn Laga og rettlætis vann sigur og viðhelt hreinum þingmeirihluta sinum.
14. oktober ? Leiðtogar katalonskra sjalfstæðissinna voru dæmdir i fangelsi fyrir að lysa yfir aðskilnaði Kataloniu fra Spani arið 2017.
19. oktober ? Sebastian Pinera , forseti Sile , lysti yfir neyðarastandi vegna fjoldamotmæla Silemanna gegn verðhækkun a lestarmiðum.
21. oktober ? Þingkosningar voru haldnar i Kanada . Frjalslyndi flokkurinn undir stjorn Justin Trudeau forsætisraðherra vann flest þingsæti en tapaði þo hreinum þingmeirihluta sinum.
24. oktober ? Lik spænska einræðisherrans Francisco Franco var fjarlægt ur grafarminnismerki i Dal hinna follnu og endurgreftrað i kirkjugarði i Madrid.
27. oktober
- Forsetakosningar voru haldnar i Argentinu . Sitjandi forsetinn Mauricio Macri tapaði endurkjori fyrir motframbjoðandanum Alberto Fernandez .
- Abu Bakr al-Baghdadi , leiðtogi islamska rikisins , var drepinn i aras sersveita Bandarikjahers i Syrlandi.
29. oktober ? Saad Hariri , forsætisraðherra Libanon , sagði af ser vegna fjoldamotmæla i landinu .

November [ breyta | breyta frumkoða ]

4. november ? LeBaron- og Langford-morðin : Niu Bandarikjamenn voru myrtir af mexikosku glæpagengi er þeir oku til bruðkaups rett sunnan við landamærin.
5. november - Flugfelagið Play var stofnað.
6. november ? Arasin i Fada N'gourma : 37 letust þegar byssumenn reðust a bilalest kanadiska namafyrirtækisins Semafo i Burkina Faso.
7. november ? Kongoski uppreisnarleiðtoginn Bosco Ntaganda var dæmdur i 30 ara fangelsi fyrir striðsglæpi og glæpi gegn mannkyni af Alþjoðaglæpadomstolnum .
10. november
- Evo Morales , forseti Boliviu til þrettan ara, sagði af ser i skugga motmæla gegn kosningamisferli i landinu.
- Þingkosningar voru haldnar a Spani i annað skipti a arinu.
12. november ? WikiLeaks birti Samherjaskjolin (e. Fishrot Files ) sem fjolluðu um meintar mutugreiðslur sjavarutvegsfyrirtækisins Samherja til namibiskra stjornvalda i skiptum fyrir veiðileyfi við strendur Namibiu.
17. november ? Motmælin i Hong Kong 2019-20 : Logreglu og motmælendum lenti saman utan við Tæknihaskola Hong Kong .
19. november ? Google gaf ut leikjaþjonustuna Stadia .
21. november ? Forsætisraðherra Israels, Benjamin Netanyahu , var akærður fyrir spillingu.
23. november
- Þjoðaratkvæðagreiðsla um sjalfstæði Bougainville for fram. Yfirgnæfandi meirihluti kaus með sjalfstæði.
- Siðasti sumotrunashyrningurinn do i Malasiu.
25. november ? Alþjoðaveðurfræðistofnunin gaf ut að uppsofnun groðurhusalofttegunda i lofthjupnum hefði nað nyjum hæðum og engin merki væru um að hægðist a henni.
26. november
- Jarðskjalftinn i Albaniu 2019 : 51 lest og yfir 2.000 særðust þegar jarðskjalfti, 6,4 að stærð, reið yfir Norðvestur-Albaniu.
- Motmælin i Chile 2019 : Human Rights Watch og Amnesty International gafu ut skyrslur um alvarleg mannrettindabrot logreglu i Chile gegn motmælendum.
30. november
- Adil Abdul-Mahdi , forsætisraðherra Iraks , sagði af ser i kjolfar mannskæðra motmæla i landinu .
- Þungarokkssveitin Slayer spilaði sina siðustu tonleika.

Desember [ breyta | breyta frumkoða ]

1. desember ? Ursula von der Leyen tok við embætti forseta framkvæmdastjornar Evropusambandsins .
1. desember ? Koronaveirufaraldurinn : Fyrsta þekkta dæmið um smit i manni kom upp i Wuhan i Kina.
2. desember ? Loftslagsraðstefna Sameinuðu þjoðanna 2019 hofst i Madrid a Spani þar sem forseti Chile hafði hafnað þvi að halda raðstefnuna vegna motmælanna i landinu.
5. desember ? Skriðurnar i Burundi 2019 : 26 forust i skriðum i Burundi.
9. desember ? Eldgos hofst a nysjalensku eyjunni Whakaari/White Island með þeim afleiðingum að 20 forust.
9. desember ? Alþjoðalyfjaeftirlitsstofnunin kaus samhljoða að utiloka Russland fra alþjoðlegum keppnisiþrottum i 4 ar vegna ologlegrar lyfjanotkunar.
10. desember ? Sanna Marin varð yngsti forsætisraðherra heims, 34 ara gomul, þegar hun var kjorin leiðtogi Finnska sosialdemokrataflokksins .
11. desember - Log um rikisborgararett a Indlandi : Indverjar slaka a logum um minnihlutartruarhopa sem eru innflytjendur a Indlandi.
12. desember ? Ihaldsflokkurinn undir forystu Borisar Johnson vann meirihluta i þingkosningum i Bretlandi .
17. desember ? Fyrsta flugmoðurskipið sem smiðað var að ollu leyti i Kina, Shandong , hof siglingar.
18. desember ? Geimsjonaukanum CHEOPS var skotið a loft.
18. desember ? Fulltruadeild Bandarikjaþings kærði Donald Trump Bandarikjaforseta formlega fyrir valdniðslu og að hindra storf þingsins. Oldungadeildin felldi kæruna niður i februar arið eftir.
20. desember ? Geimher Bandarikjanna var stofnaður sem einn af atta heroflum landsins.
28. desember ? 78 letust i bilsprengju a vegum al-Shabaab i Mogadisju i Somaliu.
30. desember ? Yfirvold i Kina tilkynntu að visindamaðurinn He Jiankui , sem sagðist hafa skapað fyrstu erfðabreyttu born heims, hefði verið dæmdur i lifstiðarfangelsi.
30. desember ? Lengstu og dypstu neðansjavargong heims, Ryfylkegongin , voru opnuð i Noregi.
31. desember ? Iraskir skæruliðar og motmælendur hlynntir stjorn Irans reðust a sendirað Bandarikjanna i Bagdad .
31. desember ? Koronaveirufaraldurinn : Fyrstu opinberu frettirnar barust af nyjum koronaveirufaraldri i Wuhan i Kina.

Fædd [ breyta | breyta frumkoða ]

6. mai ? Archie Mountbatten-Windsor , sonur Harry Bretaprins og Meghan hertogaynju

Dain [ breyta | breyta frumkoða ]

14. januar ? Stefan Dan Oskarsson , islenskur likamsræktarfromuður (f. 1947 ).
23. januar ? Loftur Johannesson , islenskur vopnasali (f. 1930 ).
7. februar ? Karolina Larusdottir , islenskur myndlistamaður (f. 1944 ).
15. februar ? Lee Radziwill , bandarisk yfirstettarkona (f. 1933 ).
20. mars ? Mary Warnock , breskur heimspekingur (f. 1924 ).
2. april :
- Jon Helgason , islenskur stjornmalamaður (f. 1931 ).
- Sigrun Palina Ingvarsdottir , islenskur þroskaþjalfi (f. 1955 ).
12. april ? Georgia Engel , bandarisk leikkona (f. 1948 ).
17. april ? Alan Garcia , fyrrum forseti Peru (f. 1949 ).
22. april ? Horður Sigurgestsson , islenskur viðskiptafræðingur (f. 1938 ).
23. april ? Johann , fyrrum storhertogi Luxemborgar (f. 1921 ).
13. mai ? Doris Day , bandarisk leikkona og songkona (f. 1922 ).
16. mai :
- Bob Hawke , fyrrum forsætisraðherra Astraliu (f. 1929 ).
- I. M. Pei , kinversk-bandariskur arkitekt (f. 1917 ).
20. mai ? Niki Lauda , austurriskur kappakstursbilstjori (f. 1949 ).
1. juni ? Michel Serres , franskur heimspekingur (f. 1930).
14. juni ? Atli Magnusson , islenskur rithofundur (f. 1944 ).
17. juni :
- Gloria Vanderbilt , bandarisk yfirstettarkona (f. 1924 ).
- Muhameð Morsi , fyrrum forseti Egyptalands (f. 1951 ).
21. juni ? Dimitris Kristofias , fyrrum forseti Kypur (f. 1946 ).
9. juli ? Ross Perot , bandariskur viðskiptamaður og forsetaframbjoðandi (f. 1930 ).
15. juli ? Þorsteinn Ingi Sigfusson , islenskur eðlisfræðingur (f. 1954 ).
22. juli ? Li Peng , fyrrum forsætisraðherra Kina (f. 1928 ).
25. juli ? Beji Caid Essebsi , forseti Tunis (f. 1926 ).
5. agust ? Toni Morrison , bandariskur rithofundur og Nobelsverðlaunahafi (f. 1931 ).
10. agust ? Jeffrey Epstein , bandariskur fjarfestir og kynferðisbrotamaður (f. 1953 ).
16. agust ? Peter Fonda , bandariskur leikari (f. 1940 ).
6. september ? Robert Mugabe , fyrrum forseti Simbabve (f. 1924 ).
19. september ? Zine El Abidine Ben Ali , fyrrum forseti Tunis (f. 1936 ).
26. september ? Jacques Chirac , fyrrum forseti Frakklands (f. 1932 ).
5. oktober ? Tome , belgiskur myndasoguhofundur (f. 1957 ).
27. oktober ? Abu Bakr al-Baghdadi , iraskur hryðjuverkamaður (f. 1971 ).
28. oktober ? Gunnar Karlsson , islenskur sagnfræðingur (f. 1939 ).
29. oktober ? Birgir Isleifur Gunnarsson , islenskur stjornmalamaður og seðlabankastjori (f. 1936 ).
3. november ? Yvette Lundy , fronsk andspyrnukona og kennari (f. 1916 ).
29. november ? Yasuhiro Nakasone , fyrrum forsætisraðherra Japans (f. 1918 ).
5. desember ? George J. Laurer , bandariskur verkfræðingur (f. 1925 ).
28. desember ? Vilhjalmur Einarsson , skolastjori og frjalsiþrottamaður (f. 1934 ).
31. desember ? Guðrun Ogmundsdottir islenskur felagsraðgjafi, borgarfulltrui i Reykjavik og alþingismaður (f. 1950 ).

Nobelsverðlaunin [ breyta | breyta frumkoða ]

Bokmenntir : Peter Handke
Efnafræði : John B. Goodenough , M. Stanley Whittingham og Akira Yoshino
Friðarverðlaun : Abiy Ahmed
Hagfræði : Abhijit Banerjee , Esther Duflo og Michael Kremer .
Eðlisfræði : James Peebles , Michel Mayor og Didier Queloz
Lifeðlis- og læknisfræði : William G. Kaelin , Peter J. Ratcliffe og Gregg L. Semenza