El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
8-a de novembro
estas la 312-a tago de la jaro (la 313-a en superjaroj) la? la
Gregoria kalendaro
. 53 tagoj restas.
Je la 8-a de novembro okazis interalie:
- -63
:
Konsulo
Cicerono
dum alparolo en
Romia senato
malka?is
komploton de Katilino
- 641
:
Aleksandrio
estis konkerita de
araba
armeo
- 960
: Venko de
bizanca
armeo kontra?
emirlando
de
Halepo
- 1292
: Pola re?o
Venceslao la 2-a
urbigis
Nowy S?cz
- 1414
:
Sigismondo la 1-a
kroni?is kiel re?o de Germanio
- 1519
:
Konkero de Meksiko
:
Hernan Cortes
konkeris la ?efurbon de
aztekoj
-
Teno?titlanon
, kiu i?is
Meksikurbo
- 1520
:
Stokholma sangobano
: post sukcesa invado de
Svedio
fare de
danaj
trupoj gvidataj de
Kristiano la 2-a
eklezia
ju?ejo pro ?ajna
herezo
kondamnis al
mortpuno
82
svedajn
nobelulojn
, malgra? promeso de kristana ?enerala
amnestio
- 1602
: En la
Universitato de Oksfordo
oni malfermis la
Bibliotekon Bodleian
- 1620
:
Tridekjara milito
:
batalo sur Blanka monto
apud
Prago
- ta?mentoj de katolikaj
habsburgoj
venkis
protestantan
?e?an nobelaron
- 1632
:
Pollando
: Elekta
Sejmo
elektis re?on
Ladislao la 4-a
- 1655
: Rusa-
kozaka
armeo post ricevo de pago finis
sie?on
de
Lvovo
? kadre de
pola
-
rusa
milito (1654-1667)
- 1658
:
Dan-Sveda Milito (1658?60)
:
Batalo de Sundo
kun venko de nederlanda
floto
, venanta helpi al sia dana aliancano, kontra? la sveda
milit?iparo
dum la
Nordia Milito 1655-1660
- 1793
:
Parizo
: malfermo de la
muzeo
Luvro
- 1798
:
Oceanio
: malkovro de la insulo
Nauro
- 1853
: Brita astronomo
John Russell Hind
malkovris asteroidon
E?terpo
- 1863
:
Januara ribelo
kontra? la
Rusia Imperio
: ta?mento de pola
subkolonelo
Jan Rudowski senarmigis rusan
garnizonon
en
Szydłowiec
- 1864
: Tri monatojn post
murdo
de
Romuald Traugutt
rusia imperiestro
Aleksandro la 2-a
ordonis likvidi 110
mona?ejojn
kaj 4
mona?inejojn
? oficiala ka?zo estis partopreno de 39 el ili en la
Januara ribelo
kontra?
Rusia Imperio
- 1887
:
Emil Berliner
patentigis
gramofonon
- 1889
:
Montano
fari?is la 41-a ?tato de
Usono
- 1892
: En
Danio
oni plenumis lastan verdikton de
mortpuno
- 1892
: Estinta prezidento de Usono
Grover Cleveland
gajnis balote la oficantan
Benjamin Harrison
- 1895
: Germana fizikisto
Wilhelm Conrad Rontgen
komencis observi
Ikso-radiojn
- 1898
: Franca astronomo
Auguste Charlois
malkovris asteroidon
Ze?kso
- 1906
: Batal-Organiza?o de
Pola Partio Socialista
atakis sukcese
trajnon
kun po?ta eskorto de
mono
kaj
valorpaperoj
, sub gvido de Jozef Mirecki sur
stacidomo
de Rogow (
distrikto Brzezi?ski
)
- 1912
:
Unua Balkana milito
: greka armeo konkeris
Tesalonikon
- Unua Mondmilito
- 1919
:
Latvio
de facto
agnoskis la sendependecon de
Litovio
- 1923
: Sensukcesa
Hitler-pu?o
kontra?
Vajmara Respubliko
komenci?is en
Munkeno
- 1932
:
Franklin D. Roosevelt
gajnis prezidentajn balotojn en Usono
- 1933
: Dum ina?gura sesio de Pola
Akademio de Literaturo
ties prezidanto i?is
Wacław Sieroszewski
- 1933
:
Re?lando Afganio
:
Mohammed Zahir ?aho
i?is re?o de
Afganio
- 1935
: Premiero de la usona filmo
Ribelo sur la Bounty
- 1936
:
Hispana Enlanda Milito
: respublikistoj en apuda al
Madrido
urbeto pafmortigis 2800-5000 enprizonigitojn, evakuitajn de la ?efurbo
- Dua Mondmilito
- 1945
:
Bukare?to
:
kontra?komunisma
manifestacio de
junularo
sur Placo de la
Re?a Palaco
, okaze de la nomtago de rumana re?o
Mikaelo la 1-a
- 1949
:
Kambo?o
akiris a?tonomecon (de
Francio
)
- 1950
:
Korea milito
: en unua en la historio
duelo
inter
reagaviadiloj
le?tenanto
Russell J. Brown de
Usona Aerarmeo
pilotanta
Lockheed P-80 Shooting Star
pafalterigis du
nordkoreajn
MiG-15
- 1956
:
Sekureca Konsilio de Unui?intaj Naciojj
metas sur la tagordon la "Hungaran aferon",
intervenon de Sovetunio en Hungarion
- 1956
: Malkovro de
ne-perioda kometo
Arend
-Roland, unu el la plej
lumecaj
en la
20-a jarcento
- 1960
:
John F. Kennedy
i?is prezidento de Usono
- 1961
:
Sovetunio
: premiero de populara amator-
ske?a
televida elsendo
Klubo de gajaj kaj spritaj
, influinta la
festivalon
Esperanto - Lingvo Arta
- 1965
:
Unui?inta Re?lando
nuligis
mortpunon
- 1965
:
Brita Hindoceana Teritorio
krei?is
- 1968
:
Viena interkonsento pri trafiko
verki?is
- 1973
:
Ni?ero
: Faligita
Arbo de Tenere
, la plej sola arbo en la mondo, estis transdonita al Nacia Muzeo en
Niameo
- 1974
: Muzikalbumo
Sheer Heart Attack
aperis
- 1981
: Pola kolonelo
Ryszard Kukli?ski
, pro timo de
dekonspiro
, forlasis sekrete Pollandon - de 1971 transdonis al Okcidento 40 mil pa?ojn de ege sekretaj dokumentoj de
Varsovia Pakto
pri planata agreso de
Ru?a Armeo
kontra?
Okcidenta E?ropo
kaj pri enkonduko de la
milita stato en Pollando
- 1988
:
George H. W. Bush
gajnis prezidentajn balotojn en Usono
- 1991
:
Filip Dimitrov
i?is ?efministro de Bulgario
- 1997
:
Ukrainio
: en
Lvovo
oni ina?guris monumento al la viktimoj de
komunistaj krimoj
- 2000
: En
Tokio
oni arestis gvidantinon de la
terorisma
organiza?o
Japana Ru?a Armeo
- 2001
: En
Vjetnamio
krei?is
Nacia Parko Pu Mat
- 2002
:
Sekureca Konsilio de la Unui?intaj Nacioj
publikigas
rezolucion 1441
devigante
Saddam Hussein
senarmi?i a? alfronti "gravajn konsekvencojn"
- 2004
:
Iraka milito
: la dua batalo de
Falu?a
komenci?is
- 2004
: Bazita sur
Vikio
senpaga projekto de la
Fonda?o Vikimedio
Vikinova?oj
aperis - la plurlingva
TTT-ejo
funkcias anka? en
Esperanto
- 2004
: En
Polalingva Vikipedio
aperis por dekkelkaj monatoj
artikolo
pri falsa persono
Henryk Batuta
- 2005
:
Ellen Johnson Sirleaf
gajnis prezidentan balotadon en Liberio
- 2006
:
Pasado de Merkuro
- 2006
: Al Pollando alflugis de Usono unuaj du
?asaviadiloj
F-16
- 2006
:
Israela
Defend-Armeo mortigis 19
palestinajn
civilulojn en siaj hejmoj dum pripafo de
Bait Hanun
- 2011
:
Apolona asteroido
(308635) 2005 YU55 kun
diametro
400 metrojn preteriris apud la
Teron
en distanco de 325 mil km
- 2013
:
Tajfuno Haj-jano
trafis
Filipinojn
- 2016
:
Donald Trump
gajnis prezidentan baloton en Usono
- 2016
: En
varsovia
mezurba
?ardeno
oni ina?guris monumenton al polaj-hungaraj
justuloj inter la popoloj
Henryk Sławik
kaj
Jozsef Antall
, kiuj savis pli ol 5 000 polajn judojn
- 2018
: Pola ?enerala
akuzisto
Zbigniew Ziobro
kaj
Instituto pri Nacia Memoro
informis pri E?ropa Arest-Postulo koncerne
Stefan Michnik
, akuzita pri 30
komunistaj krimoj
- 2018
:
Vilnius
: placo de Mai?iagala kaj ?efstrato de
Vilno
estis nomitaj oma?e al la pola prezidento
Lech Kaczy?ski
- 2021
:
Suverena kortumo
eksterle?igis
Asocion
de
Belorusa
Lingvo je la nomo de
Franci?ak Skarina
- 2022
:
Invado de Rusio en Ukrainion
:
- 38 korpoj de pereintaj ukrainaj soldatoj revenis; regopovoj de
Odesa
forigis monumenton al
Katarina la 2-a
, fondinta la urbon;
Ukrainio
forprenas entreprenojn de kelkaj oligar?oj por uzi ilin militcele
- 30
:
Nerva
, romia imperiestro, unua el la kvin bonaj imperiestroj (m.
98
)
- 1572
:
Johano Sigismundo
,
elektoprinco
de
Brandenburgio
el dinastio
Hohencolernoj
, administranto de
Duklando Prusujo
(m.
1620
)
- 1622
:
Karolo la 10-a Gustavo
, re?o de Svedio el dinastio
Vitelsba?oj
(m.
1660
)
- 1656
:
Edmond Halley
, brita astronomo kaj plurfaka sciencisto kalkulinta la
orbiton
de
Haleja kometo
(m.
1742
)
- 1676
:
Louise-Benedicte de Bourbon
, franca nobelino kreinta
literaturan salonon
dum la
Regenteco
(m.
1753
)
- 1723
:
John Byron
, angla admiralo kaj politikisto, avo de
George Byron
(m.
1786
)
- 1745
:
Ernst Christian Trapp
, germana pedagogo, lernejestro kaj profesoro (m.
1818
)
- 1760
:
Ferenc Budai
, hungara historiisto (m.
1802
)
- 1777
:
Desiree Clary
, re?ino de Svedio kaj Norvegio (m.
1860
)
- 1801
:
Julius August Schonborn
, germana arkeologo,
orientalisto
, klasika filologo, malkovrinto de
historiaj monumentoj
en
Turkio
(m.
1857
)
- 1814
:
Gustav Hartlaub
, germana fizikisto kaj
ornitologo
(m.
1900
)
- 1821
:
George Bissell
, usona
nafto
-magnato (m.
1884
)
- 1837
:
Ilia ?av?avadze
, kartvela poeto kaj verkisto, reforminto de la
kartvela
lingvo,
nacia heroo
kaj sanktulo de
Kartvela Ortodoksa Eklezio
(m.
1907
)
- 1841
:
Jan Otto
, ?e?a eldonisto, i.a. de ?e?lingva
Enciklopedia vortaro de Otto
(m.
1916
)
- 1847
:
Bram Stoker
, irlanda verkisto fami?inta pro la horora
romano
Drakulo
(m.
1912
)
- 1848
:
Gottlob Frege
, germana matematikisto,
logikisto
kaj filozofo, fondinto de la moderna
matematika logiko
kaj la
analitika filozofio
(m.
1925
)
- 1854
:
Johannes Rydberg
, sveda fizikisto konata pro la
konstanto de Rydberg
(m.
1919
)
- 1867
:
Gyula Pekar
, hungara verkisto, ?urnalisto kaj politikisto, enestanta en
Hungara Antologio
(m.
1937
)
- 1867
:
Jind?ich Vodak
, ?e?a literatura kaj teatra kritikisto (m.
1940
)
- 1869
:
Joseph Franklin Rutherford
, usona juristo kaj predikisto, prezidanto de
Societo Gardoturo
de la
Atestantoj de Jehovo
(m.
1942
)
- 1869
:
Jan Maliarik
, slovaka evangelia paro?estro, pastro, pacisto,
humanisto
, filozofo kaj teologo,
poligloto
,
vegetarano
,
teozofo
,
esoterulo
kaj
esperantisto
okupi?anta pri la projekto de Tuttera ?tato (m.
1946
)
- 1889
:
Hans Brismark
, sveda
idisto
, prezidanto de
ULI
(m.
1976
)
- 1900
:
Margaret Mitchell
, usona verkistino (m.
1949
)
- 1905
:
Geza Sipos
, rumania hungara eklezia verkisto (m.
1993
)
- 1913
:
Tibor Dengyel
, hungara-belga skulptisto kaj pentristo (m.
2000
)
- 1913
:
Jen? Gergely
, rumania hungara juristo (m.
1993
)
- 1922
:
Christiaan Barnard
, sudafrika pioniro de la transplanta medicino,
kor?irurgo
(m.
2001
)
- 1923
:
Henryk Ksi??ek
, oficiro de Pola Soldataro, soldato de
kontra?komunista partizanaro
, murdita (m.
1946
)
- 1923
:
Jack Kilby
, usona fizikisto, inventinto de
integra cirkvito
(m.
2005
)
- 1927
:
Patti Page
, usona kantistino (m.
2013
)
- 1927
:
Jozsef Alfred Mazalik
, rumania hungara ?urnalisto (m.
2015
)
- 1928
:
Jozsef Kocsik
, rumania hungara
popolkutivanto
, publicisto
- 1930
:
Maria Tamas
, rumania hungara verkistino, kunlaborantino de porinfana revuo "
Napsugar
" (m.
1987
)
- 1935
:
Alain Delon
, franca aktoro
- 1936
:
Arpad Mathe
, hungara kemiisto, enga?ita por
Esperanto-instruado ?e ELTE
, preleganto de
Internaciaj Kongresaj Universitatoj
dum
UK 1988
,
UK 1989
,
UK 1992
kaj
UK 2005
(m.
2015
)
- 1937
:
Hans Bakker
, nederlanda organiza konsilisto kaj esperantisto, kunorganizinto de
IJK 1964
, internacia sekretario de politika partio
Verdo-Maldekstro
, estrarano de
Institucio Hodler
kaj de
UEA
,
Honora membro de UEA
kaj de
TEJO
, gvidanto de la afrika agado de UEA, unua la?reato de la
Premio Onisaburo Degu?i
(m.
2015
)
- 1940
:
Charles T. Kowal
, usona astronomo
- 1944
:
Istvan Nemere
, hungara verkisto de
krimromanoj
kaj
sciencfikcio
,
denaska Esperanto-parolanto
, unua organizanto de la
Renkonti?o de Esperantistaj Familioj
, tradukisto, prezidinto de
Esperanta PEN-Centro
, a?toro de pluraj esperantlingvaj romanoj
- 1945
:
Abdelaziz Belkhadem
, ?efministro de Al?erio, politikisto de
Naciliberiga Fronto
- 1947
:
Stanisław Michalkiewicz
, pola juristo, ?urnalisto kaj felietonisto, kunfondinto de la
Defend-Movado de Homrajtoj kaj de Civitanaj Rajtoj
kaj de la
Unio de Realpolitiko
, honora membro de
Asocio KoLiber
, eseisto
- 1949
:
Paul Gubbins
, angla ?urnalisto, universitata lekciisto, redaktoro de "
La Brita Esperantisto
" kaj
?efredaktoro
de "
Monato
", prezidanto de
Esperanto-Asocio de Britio
,
Esperanto-verkisto
kontribuanta al "
Fonto
" kaj "
Beletra Almanako
", plurfoja premiito en la
Belartaj Konkursoj de UEA
, instruisto de
Nord-Amerika Somera Kursaro
, membro de la
Akademio de Esperanto
(m.
2016
)
- 1954
:
Bill Joy
, usona
komputikisto
, kunfondinto de
Sun Microsystems
kaj
Java
- 1966
:
Gordon Ramsay
, skota
kuiristo
, restoraciisto, a?toro de libroj pri
kuirarto
- 1968
:
Zara Whites
, nederlanda prostituino, kaj la?vice dancistino, pozistino por la revuo "
Playboy
",
pornoaktorino
kaj aktorino
- 1974
:
Kishimoto Masashi
, japana
manga
-verkisto, kreinto de
Naruto
- 1975
:
Agnes Magyary
, hungara verkistino
- 1979
:
Dania Ramirez
, dominika aktorino
- 397
:
Marteno de Tours
, katolika kaj ortodoksa episkopo kaj kristana sanktulo (n. ?irka? 316/317)
- 618
:
Diodono
, papo, sanktulo (n. nekonata)
- 780
:
Ethelbert
, ?efepiskopo de
Jorko
(n. nekonata)
- 1115
:
Geoffroy d'Amiens
, franca episkopo de
Amiens
, katolika sanktulo (n.
1066
)
- 1226
:
Ludoviko la 8-a
, re?o de Francio (n.
1187
)
- 1308
:
Duns Skoto
, skota filozofo kaj teologo,
skolastikulo
, beatigita franciskano (n.
1266
)
- 1517
:
Francisco Jimenez de Cisneros
, hispana
franciskano
,
primaso
(n.
1436
)
- 1527
:
Hieronymus Emser
, germana teologo, frua kontra?reformanto (n.
1478
)
- 1575
:
Corneille de Lyon
, franca pentristo (n.
1500
)
- 1599
:
Francisco Guerrero
, hispana komponisto (n.
1528
)
- 1605
:
Thomas Percy
, angla politikisto, partoprenanto de
pulva konspiro
(n. ?.
1560
)
- 1605
:
Robert Catesby
, angla ribelanto, ?eforganizanto de pulva konspiro (n.
1573
)
- 1606
:
Girolamo Mercuriale
, itala kuracisto, botanikisto, filologo, filozofo (n.
1530
)
- 1674
:
John Milton
, angla poeto kaj politikisto (n.
1608
)
- 1807
:
Dare?an Dadiani
, kartvela re?ino (n.
1738
)
- 1828
:
Geoffroy d'Amiens
, angla
lignogravuristo
kaj ornitologo (n.
1753
)
- 1868
:
John Mercer Johnson
, kanada politikisto, unu el
Patroj de la Konfederacio
(n.
1818
)
- 1890
:
Karl von Vogelsang
, a?stra publicisto kaj socialreformanto (n.
1818
)
- 1890
:
Cesar Franck
, franca komponisto, orgenisto (n.
1822
)
- 1899
:
Alexander Faltin
, balti-germana juristo (n.
1819
)
- 1903
:
Vasilij Vasiljevi? Doku?ajev
, rusa geologo, fondinto de
pedologio
(n.
1846
)
- 1908
:
Victorien Sardou
, franca ?urnalisto kaj
dramisto
(n.
1831
)
- 1911
:
Siegfried Lederer
, germana instruisto de
klasikaj lingvoj
, volapukisto kaj
esperantisto
, eldoninto kaj redaktoro de "
Universo
" kaj de "
Rund um die Welt
" (?irka? la Mondo), tradukisto, kunfondinto de Esperanto-Socio
Verda Stelo
en
Prago
(n.
1861
)
- 1917
:
Adolph Wagner
, germana ekonomikisto kaj politikisto (n.
1835
)
- 1921
:
Pavol Orszagh Hviezdoslav
, slovaka poeto, dramisto, tradukisto (n.
1849
)
- 1921
:
Virgil Nagy
, hungara in?eniero pri konstruado, teknikuniversitata profesoro pri antikva arthistorio (n.
1859
)
- 1934
:
Carlos Justiniano Ribeiro Chagas
, brazila kuracisto kaj
parazitologo
(n.
1879
)
- 1935
:
Gyula Szadeczky-Kardoss
, hungara
geologo
, profesoro (n.
1860
)
- 1944
:
Sandor Gyallay-Pap
, hungara poeto kaj tradukisto (n.
1906
)
- 1945
:
August von Mackensen
, germana mar?alo de la unua mondmilito (n.
1849
)
- 1949
:
Cyriel Verschaeve
, flandra pastro, literaturisto, filozofo,
kunlaboristo
kun germanaj okupantoj (n.
1874
)
- 1950
:
Mi?ail Solovjev
, rusia, sovetia ju?isto,
UEA-delegito
en
Ki?inevo
,
Odeso
,
Petrovaradin
, tradukisto, enestanta en
Fundamenta Krestomatio
, verkinta
lernolibron
, publikiginta en "
La Esperantisto
", "
La Revuo
", "
Literatura Mondo
", "Bizantio", "
Heroldo de Esperanto
", "
La Suda Stelo
" kaj "
Konkordo
" (n.
1874
)
- 1953
:
Ivan Bunin
, rusa Nobelpremiita verkisto kaj tradukisto (n.
1870
)
- 1966
:
Otto Regenbogen
, germana klasika filologo (n.
1891
)
- 1977
:
Gyorgy Kovacs
, rumania hungara aktoro kaj re?isoro (n.
1910
)
- 1978
:
Laszlo Saska
, hungara kuracisto, voja?isto, profesoro (n.
1890
)
- 1980
:
Zoltan Sz?kefalvi-Nagy
, hungara prikemia historiisto (n.
1916
)
- 1986
:
Harry Holmes
, brita ?tatoficisto, prezidanto de
Londona Esperanto-Klubo
, kunorganizanto de
UK 1938
, disponinta sian lo?ejon por la sidejo de la
Centro de Esploro kaj Dokumentado pri Mondaj Lingvaj Problemoj
, estrarano de
UEA
,
honora prezidanto de UEA
(n.
1896
)
- 1986
:
Vja?eslav Molotov
, sovetia politikisto, ministro pri eksteraj aferoj (n.
1890
)
- 1988
:
Ferenc Belenyi
, hungara aktoro (n.
1927
)
- 1993
:
Laszlo Perenyi
, hungara aktoro (n.
1910
)
- 1998
:
Jean Marais
, franca aktoro, verkisto kaj pentristo (n.
1913
)
- 2005
:
Carola Hohn
, germana aktorino (n.
1910
)
- 2006
:
Basil Poledouris
, usona filmkomponisto (n.
1945
)
- 2009
:
Vitalij Ginzburg
, rusa Nobelpremiita fizikisto okupi?anta pri
superkonduktiveco
(n.
1916
)
- 2010
:
Emilio Eduardo Massera
, argentina militisto,
krimulo kontra? la homaro
(n.
1925
)
- 2015
:
Lina Medina
, perua
knabino
, la plej juna
patrino
(n.
1933
)
- 2017
:
Karin Dor
, germana aktorino (n.
1936
)
- 2020
:
Andrzej Wawrzyniak
, pola
maristo
,
diplomato
, fondinto kaj direktoro de la
Muzeo pri Azio kaj Pacifiko
en
Varsovio
(n.
1931
)
- 2021
:
Ryszard Badowski
, pola ?urnalisto, voja?isto, filmisto, fotisto, verkisto, raportisto, publicisto (n.
1930
)
La
8-a de novembro
estas (la?
gregoria kalendaro
):
