3-a de aprilo

aprilo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

La 3-a de aprilo estas la 93-a tago de la jaro (la 94-a en superjaroj) la? la gregoria kalendaro . 272 tagoj restas.

Je la 3-a de aprilo okazis, interalie:

Eventoj [ redakti | redakti fonton ]

801 : Re?o Ludoviko la Pia konkeris Barcelonon de ma?roj post plurmonata sie?o
1043 : Eduardo la Konfesanto kroni?is kiel re?o de Anglio
1243 : Piastoj : princo de Pomerio Barnim la 1-a urbigis Szczecin la? magdeburga juro
1254 : En Buda estis subskribita pactraktato inter re?o de Hungario Bela la 4-a kaj re?o de ?e?io P?emysl Otakar la 2-a
1347 : Dekreto de la re?o de ?e?io Krolo la 4-a pri konstruo de la Nova Urbo de Prago - la plej granda urboplanado en mezepoko
1440 : Tolkmicko ali?is al Prusa Konfederacio , kontra?staranta al la Ordeno de germanaj kavaliroj
1471 : Kvar filoj de mortinta en 1454 princo Boleslao la 4-a disdividis Mazovion al kvartaloj
1493 : Kristoforo Kolumbo alvenis en triumfa mar?o al re?a kortego en Barcelono , por raporti al gere?oj Fernando la 2-a kaj Isabel la 1-a pri sia unua ekspedicio al Nova Mondo
1507 : Marteno Lutero ordini?is
1656 : Sveda diluvo : pro eksplodo de bombo postlasita de retiri?antaj svedoj en la re?a kastelo de Sandomierz pereis ?. 500 personoj
1702 : Granda Nordia Milito : litova armeo entreprenis sensukcesan provon rekonkeri Vilnon , aneksitan de svedoj
1764 : Jozefo la 2-a kroni?is kiel romgermana re?o
1800 : En pre?ejo en Norrkoping Gustavo la 4-a Adolfo kroni?is kiel re?o de Svedio
1802 : Pollando : Izabela Branicka vendis Bjalistokon al prusaj regopovoj kontra? 270 mil talerojn
1810 : Frederiko A?gusto la 1-a dekretis pri estigo de Likvida Ju?ejo en Varsovia Duklando
1814 : Konservisma Senato vo?donis pri faligo de Napoleono Bonaparte
1833 : En Frankfurto ?e Majno oni fiaskigis provon revoluciigi Germanan Federacion
1860 : Ekfunkciis Poneo-Ekspreso , la usona transkontinenta po?tservo, de Misurio ?is Sakramento en Kalifornio , kiu fari?is la plej rekta rimedo por longdistanca komunikado anta? unua transkontinenta telegrafo
1865 : ?efurbo de Konfederaciitaj ?tatoj de Usono estis translokigita de Richmond , transprenita de malamikoj, al Danville ( Virginio )
1867 : Malkovro de la kometo Tempel 1
1872 : Kanada astronomo James Craig Watson malkovris asteroidon Alteo
1881 : En forta tertremo sur greka insulo ?io pereis sur ?i kaj proksima turka marbordo 7866 personojn
1882 : En Misurio eksterle?ulo Jesse James estis mortpafita dedorse de ano de lia propra bando
1888 : Unua prostituino estis mortigita en serio de 11 neklarigitaj murdoj de virinoj, kiuj okazis en malri?a distrikto en East End de Londono
1895 : Komenci?is proceso pri misfamigo, iniciatita de la irlanda verkisto Oscar Wilde , kiu alkondukis al lia aresto, proceso kaj malliberigo sub la ripro?o de granda maldeco
1886 : A?stra astronomo Johann Palisa malkovris asteroidon Valpurgo
1897 : Societo Viena secesio fondi?is
1898 : Klondike : 88 orser?istoj pereis sub lavango dum la Alaska orimpetego
1901 : En dispartigita Pollando aperis scienca revuo "Chemik Polski" (Pola Kemiisto )
1905 : Futbalklubo Club Atletico Boca Juniors fondi?is en Bonaero (Argentino)
Unua mondmilito :
- 1915 : Orienta Fronto : ?e?a 28-a infanteria regimento de A?stria-hungara armeo frakasi?is en Galicio
- 1918 : Ferdinand Foch i?is ?efkomandanto de la armeoj de Entento
1919 : A?stra parlamento akceptis konstitucion pri falo de la dinastio de Habsburgoj kaj konfisko de iliaj ri?ajoj
1922 : Pro malsano de Lenin , Josif Stalin i?is ?enerala Sekretario de la Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio ? la reganto de Sovetunio dum pli ol 30 jaroj
1929 : La plej granda inundo en historio de Tasmanio komenci?is
1933 : Brita ekspedicio kiel unua flugis per aviadilo super ?omolungmo
1933 : Granda Depresio : dutaga ?enerala striko de teksistoj en Lodzo kaj ties distrikto fini?is
1936 : Bruno Hauptmann, kondamnita pro la kidnapo kaj murdo de la dujara Charles Lindbergh la 3-a , estis ekzekutita sur elektra se?o ? ?is nun ekzistas duboj pri lia kulpo
1939 : Komandantaro de germanaj armitaj fortoj prezentis al Hitler projekton de direktivo pri batalpreteco de la armeo kun eventuala atako al Pollando - la dokumento estis subskribita la 11-an de aprilo
Dua mondmilito :
- 1940 : Germana teroro en okupata Pollando: Germana polico arestis en distrikto Ostrow Wielkopolski ?. 400 polojn, ven?e pro flamigo de kelkaj incendioj fare de nekonatoj; en Lublin 29 poloj fu?is de kunvenejo por trudlaboristoj en Tria Regno ; en Krakovo fini?is la tritaga konspira Dua Granda Kongreso de la Organiza?o de Ukrainaj Naciistoj , kunvokita de banderanoj , kiu oficiale disspliti?is al du kontra?batalantaj frakcioj ; Masakro de Katin : komenci?is ekzekutado de pli ol 4000 polaj militkaptitaj oficiroj el internigejoj en Kozelsk , de kie foriris la unua transporto ? ?is duono de majo per pafo al kapo oni murdis ilin en Katin enterigante en 8 amasaj tomboj (nur aprile 1990 regopovoj de Sovetunio konfesis sian krimon ); Riond Bosson ( Morges ): Ignacy Jan Paderewski la? privata vojo sendis al okupata Pollando memorialon, en kiu li emfazis gravan rolon de Vatikano , kiu informas pri kruela?oj de sovetoj kaj germanoj; unua grupo de germanaj ?ipoj por partopreni operacon " Weserubung " elnavigis de Hamburgo direkte al Narvik , Trondheim kaj Stavanger
- 1941 : Gestapo malpermesis en Provinco Vartlando kolportadon de gazeto el Olsztyn ; Radoma geto establi?is - funkcianta ?is somero 1944, pro malsanoj, malsato kaj perforto mortis en ?i kelkaj miloj de personoj (preska? 30 mil judojn, lo?antaj en la geto germanoj murdis en koncentrejo Treblinka ); Mediteraneo : germanaj aviadiloj de 10-a Aviada Korpuso atakis la 2-an ?is la 3-a de aprilo konvojojn AS-23 kaj AFN-23 sinkigante 3 ?ipojn ; ?efministro de Hungario Pal Teleki sinmorti?is ne volante cedi anta? postulo de Germanio pri tralaso de Wehrmacht anta? invado de Jugoslavio - nova ?efministro i?is Laszlo Bardossy ; pola generalo Władysław Sikorski parolis en Kanado kun ties ?efministro; la? soveta-hungara interkompreno oni renovigis fervojan trafikon inter Lvovo kaj Budape?to ; Nord-Afrika kampanjo : generalo Archibald Wavell decidis evakui trupojn de Bengazo por defendi Tobruk - sekvan tagon la urbo estis okupita de germanoj
- 1942 : Pola Armeo en Sovetunio finis unuan etapon de sia evakuo ? Sovetunion forlasis 1603 oficiroj , 24 427 suboficiroj kun soldatoj , 1159 volontulinoj kaj 1880 junuloj, krome kun la armeo 10 789 civiluloj evakui?is; Operaco Reinhardt : germana polico forveturigis de Munkeno al Lublinio 776 judojn ; en Glasgow aperis pola dusemajnrevuo en la agla lingvo "The Voice of Poland" (da?rigo de la ?isnuna en la pola lingvo); en Teherano fondi?is Delegitaro de Ministerio de Laboro kaj Socia Protekto ?e la pola ekzila registaro , kies celo estis helpo interalie al polaj rifu?intoj el Sovetunio , kiuj evakui?is kune kun la Pola Armeo en Sovetunio ; Filipina Fronto: japana 14-a Armeo ekatakis al usonaj-filipinaj trupoj defendantaj sin en la duoninsulo Bataan (parto de Luzono )
- 1943 : Germana polico pafekzekutis en koncentrejo Płaszow (nun ene de Krakovo ) pli ol 200 personojn; Pola Rezistomovado : ta?mento de Kamparanaj Batalionoj el areo Przemy?l kun fervojaj laboristoj en stacidomo ?urawica forprenis de vagono 6 fusilojn , 8 mitralojn kaj multe da municio ; distrikto Hrubieszowski : bataliono de "Ry?" en Prehoryłe frakasis bandon de Ukraina Ribela Armeo , kiu rabis polojn, ekbruligante parton de la vila?o lo?atan de ukrainoj - la raba?ojn redonis al poloj; Sovetunio : 100 flankatakaj partizanaj grupoj sur la fervojlinio Brjansko - Roslavl dama?is relojn en 100 lokoj, elreliginte 4 trajnojn kaj detruis viadukton super Desna , sekvis 2-taga trafikpa?zo; Bomba Korpuso de RAF nokte atakis Essen - seriozaj dama?oj en Friedrich Krupp AG
- 1944 : Orienta Fronto : trupoj de 1-a Ukraina Fronto ekregis ?otin kaj Łopatyn, kaj de la 2-a Ukraina Fronto atingis nordon de la urbo Ia?i ; Pola Rezistomovado : partizana ta?mento inter Płochocin kaj Błonie devojigis germanan trajnon kun libertempantaj soldatoj; ta?mento de KB malarmigis apud Pionki 3 soldatojn de Wehrmacht , en tio oficiron; Usono retirigis rajton al militara helpo por Turkio ; unua aeratako de Budape?to - britaj kaj usonaj aviadiloj bombis stacion en Ferencvaros kaj aviadilfabrikon apud Danubo
- 1945 : Usona 8-a Aviada Armeo atakis Kilon per 2 200 tunoj da bomboj; Orienta Fronto : en Slovakio trupoj de 2-a Ukraina Fronto (40-a Armeo) ekregis Kremnica ; Okcidenta Fronto : en Badenio francaj trupoj de 1-a Armeo okupis Karlsruhe kaj Pforzheim , en Malsupra Bavario trupoj de 7-a Armeo konkeris Aschaffenburg kaj komencis batalon pri Wurzburg , en norda Vestfalio 8-a Armeo konkeris Munster ; Filipinoj : infanteria regimento de usona 40-a Infanteria Divizio grundi?is en Masbate, jam liberigitan de filipinaj partizanoj; al Ko?ice alvenis prezidento de ?e?oslovaka Respubliko Edvard Bene? , ?efministro Jan ?ramek kaj ceteraj membroj de ?e?oslovaka ekzila registaro
1945 : En Varsovio okazis granda manifestacio okaze de la reveno de Gda?sk kune kun la marbordo al Pollando
1946 : Unuaj polaj milit?ipoj alnavigis al milita haveno en ?winouj?cie
1946 : Oficiro de Japana Imperia Armeo Masaharu Homma estis ekzekutita pro militkrimoj rilate al la mar?o de morto de filipinaj kaj usonaj militkaptitoj al duoninsulo Bataan (okcidenta parto de la insulo Luzono ) - 8 mil personoj mortfalis
1948 : Prezidento Harry S. Truman subskribis le?on pri la Plano Marshall ? la programo de ekonomia helpo al postmilita E?ropo (sub premo de Sovetunio re?etita de kunlaborismaj komunistaj re?imoj el Meze?ropo )
1948 : Sur la insulo Jeju-do ( Sud-Koreio ) komenci?is komunista ribelo
1966 : Sovetia kosmosondilo Luna 10 kiel unua ?irka?is la Lunon
1968 : Martin Luther King predikis Mi estis ?e la Montopinto
1971 : La 16-a E?rovido-Kantokonkurso okazis en Dublino
1973 : Usona sciencisto Martin Cooper unuafoje parolis pere de po?telefono
1973 : Kosmoesploro : lan?o de soveta kosmostacio Salut 2
1974 : Usono : dum la plej grava serio de tornadoj iam ajn spertita, estis dum tiu kaj la sekva tago nombritaj entute 148 tornadoj en 13 sub?tatoj - la katastrofo mortigis 315 homojn kaj kreis dama?ojn de 600 milionoj da usonaj dolaroj
1975 : Anatolij Karpov ( Sovetunio ) estis agnoskita ?akmond?ampiono de FIDE , post kiam usonano Bobby Fischer ne venis al finala mat?o
1976 : La 21-a E?rovido-Kantokonkurso okazis en Hago
1981 : Milita stato en Pollando
- Semajnrevuo " Solidareco " kun politik-ekonomi-socia ?efaspekto, redaktita de Tadeusz Mazowiecki , aperis en eldonkvanto de 500 mil ekzempleroj ? ?is enkonduko de la militstato oni eldonis 37 numerojn, la revuo reaperis en 1989
- En Krakovo komenci?is Unua Tutpollanda Kunveno de la Sendependa Asocio de Studentoj , kiu elektis regopovojn de la organiza?o
- En landlima Bresto pola generalo Wojciech Jaruzelski renkonti?is kun sovetaj gvidantoj
1981 : San-Francisko : unua portebla persona komputilo Osborne 1 enmerkati?is
1982 : Pola Popola Respubliko : batita en enketa arestejo Mieczysław Rokitowski mortis - arestita en Przemy?l kun ripro?o pri disvastigo de samizdatoj
1984 : Lansana Conte i?is prezidento de Gvineo
1984 : Kosmodromo Bajkonur : lan?o de soveta misio, kadre de la programo Salut , kun unua kosmona?to el Barato Rake? ?arma
1990 : Belgio : Re?o Baldueno la 1-a estis deklarita nekapabla regi dum 36 horoj (pro lia rifuzo subskribi le?on pri abortigo )
1990 : Postkomunismo
- Petar Mladenov i?is prezidento de Bulgario
- Bulgara Komunisma Partio estis renomita al la Bulgara Socialisma Partio
- Super la urbodomo de Lvivo oficiale estis hisita la flago de Ukrainio
1992 : Ramiz Alia demisiis kiel prezidento de Albanio
1995 : Federacia Sekureca Servo de la Rusia Federacio estis fondita
1996 : Oni arestis usonan teroriston Theodore Kaczynski
2000 : Litovio : liberalulo Rolandas Paksas estis elektita urbestro de Vilno por la dua fojo
2000 : Usono : Microsoft malobservis kontra? monopolan le?on, ligante TTT-legilon Internet Explorer kun operaciumo Vindozo
2004 : En Britio mortis lasta veterano de la krimea milito
2004 : Invado de Irako : batalo de City Hall (urbodomo en Karbalo ) komenci?is
2005 : Vatikano : en Baziliko Sankta Petro de Romo oni publike montris la korpon de papo Johano Pa?lo la 2-a ; en Pollando komenci?is semajna nacia funebro da?rinta ?is la tago de entombigo
2007 : Francio : elektra motortrajno V150 starigis rekordon de rapido por fervojaj trajnoj - 574,8 km/h
2008 : Internacia Pun-Tribunalo por Eksa Jugoslavio en Hago pro manko de pruvoj senkulpigis eksan ?efministron de Kosovo Ramush Haradinaj, kiu estis arestita en 2005 pro krimoj faritaj dum la kosova sendependeca batalo (1998)
2009 : Na?ib Razak i?is ?efministro de Malajzio
2009 : En Pollando oni malpermesis vendi likvajn termometrojn kun hidrargo
2011 : Pakistano : ne malpli ol 50 personoj pereis kaj 120 vundi?is en duobla bomba atenco de sinmortigintoj en la urbo Dera Gazi ?ano
2016 : Germana taggazeto ? Suddeutsche Zeitung ” malka?is aferon Panama Papers, pri konfidencaj dokumentoj rilate al impostparadizoj
2017 : Terorisma atako en la metroo de Sankt-Peterburgo kun 16 mortigitoj, en tio 2 fremdlandanoj, kaj 47 vunditoj - sekvis tritaga nacia funebro
Invado de Rusio en Ukrainion :
- 2022 : 39-a tago de la rusa agreso : pasinttage 8 rusajn aercelojn estis paffaligitaj (2 ?asaviadloj Su-34, helikoptero, operaca-taktika senpilota aviadilo, 4 krozmisiloj ); en Donbaso rebatitaj 6 atakoj; apud Kievo trovitaj korpoj de forkapita vila?estrino kun la familio, en Bu?a korpoj de murditaj surstrate civiluloj kun ?nuritaj manoj - oni trovis amasan tombon kun 57 korpoj; Dmitro Kuleba : Rusio estas "pli malbona ol Islama ?tato ", ukrainaj amaskomunikiloj - rusoj murdis anka? bestojn ; en Mariupolo a?to de litova dokumentisto trafita per raketo - la fotoraportisto distingita postmorte; rusaj raketoj falis al haveno en Mikolajivo , pli frue al magazenoj kun brula?o en Odeso ; rusaj soldatoj retiri?is de Sumio ; per humanitaraj koridoroj evakui?is 2 694 personoj;
- Mondreago: E?ropa Unio kondamnis militkrimojn kun kruela?oj faritajn de rusia armeo , malkovritajn post liberigo de apud kievaj urboj - en Bu?a ukrainaj soldatoj malkovris en amasaj tomboj 280 civilulojn, ofte kun spuroj de torturoj kaj seksperfortoj, kaj pafmortigo al malfronta parto de la kapo kun senmovitaj manoj surdorse; CNN : Rusio ?an?as strategion transmovante siajn trupojn al Donbaso por tie venki anta? la 9-a de majo ; Baltaj Landoj sen gaso el Rusio ; rusoj malliberigas 11 ukrainajn urbestrojn; Jarosław Kaczy?ski en " Welt am Sonntag " alvokis Germanion pro apogo de embargo kaj livero de armiloj al Ukrainio, kaj urbestro de Lvovo en " Bild " informis pri la genocido en Bu?a ; rusaj retpiratoj atakas aviadan komunikadon najbare de Kaliningrado ; Germanio rifuzis al Ukrainio liveron de 100 kirasitaj transportiloj Marder ; Berlinon traveturis kolumno de a?toj kun flagoj de Rusio ; rusa diplomatio pri la masakro de Bu?a - ukraina mistifiko, pola diplomatio - la fotoj kompareblas kun periodo de stalinisma kaj naziisma totalismo ; UN -sekretario Antonio Guterres deklaris, ke estas "profunde ?okita" pro la viditaj fotoj
- 2023 : 404-a tago de la rusa agreso : Pasinttage estis pli ol 50 rusaj atakoj kontra? celoj en Ukrainio, en pripafita Kostjantinivka 6 personoj estis mortigitaj; bataloj en la centro de Ba?mut ;la? ukraina flanko Rusio perdis pli ol 175 mil soldatojn; Rusio transdonis al Ukrainio 5 vunditajn soldatojn; medicinejo pripafita de rusoj en ?ersono ; Ukraina Aer-Armeo 5-foje atakis grupi?ojn de soldataro kaj armilaro de la malamiko, kaj faligis skoltan senpilotan aviadilon; rusaj para?utistaj unuoj ricevis pezajn flam?etilojn ; en Melitopolo rusoj devigas instruistojn al rezigno el ukraina civitaneco;
- Mondreago: Pollando transdonis al Ukrainio unuajn ?asaviadilojn MiG-29 ; en landoj de EU estis frostigitaj aktivoj de porkremlaj oligar?oj (pli ol 23 mld da e?roj); Norvegio kaj Danio transdonos al Ukrainio 8 mil artileriajn pafa?ojn ( kalibro 155 mm); A?stralia sistemo de telestirado trafos al Ukrainio (por tankoj kaj kirasitaj veturiloj); Rusio haltis sian kotizon por la Organiza?o pri Sekureco kaj Kunlaboro en E?ropo por 2023 kaj postulas redonon el la pasinta jaro; Unesko : dum unu jaro de la milito objektoj de kultura hereda?o estis dama?itaj je ?. 2,6 mld da dolaroj (plej ruinigita estis ?arkiva provinco ); regopovoj de Nederlando anoncis apogon de Ukrainio per 274 mln da e?roj el destinita 2,5 mld; energetika operatoro Ukrenergo ricevis entute pli ol 700 mln da e?roj de malaltprocentaj prunta?oj

Naski?oj [ redakti | redakti fonton ]

1369 : Henriko la 4-a , re?o de Anglio el dinastio Planta?enetoj (m. 1423 )
1395 : Georgo de Trebizondo , bizanca humanisto , filozofo, teologo, filologo (m. 1486 )
1508 : Jean Dorat , franca klasika filologo, poeto, erudiciulo, helenisto kaj humanisto (m. 1588 )
1581 : Johannes Rudbeckius , sveda episkopo, profesoro pri matematiko kaj teologio de la Universitato de Upsalo (m. 1646 )
1593 : George Herbert , angla poeto apartenanta al metafizikaj poetoj ; enestanta en Angla Antologio (m. 1633 )
1639 : Alessandro Stradella , itala komponisto, violonisto kaj kantisto (m. 1682 )
1660 : Daniel Defoe , angla verkisto, konsiderata iniciatinto de la anglalingva romano, mondfama pro sia romano Robinsono Kruso , anka? esperantigita (m. 1791 )
1682 : Valentin Rathgeber , germana benediktano kaj komponisto (m. 1750 )
1757 : Ferenc Verseghy , hungara poeto, lingvisto, komponisto (m. 1822 )
1770 : Teodoros Kolokotronis , greka generalo, estro de la Greka milito de sendependi?o kontra? Otomana Imperio (m. 1843 )
1778 : Carl Ludwig Engel , germana arkitekto, reprezentanto de empiro (m. 1840 )
1781 : Svaminarajan , barata guruo , vi?nuisto el Utar-Prade?o (m. 1830 )
1783 : Washington Irving , usona verkisto kaj ambasadoro , kies esperantigitaj verkoj atingeblas rete (m. 1859 )
1798 : Charles Wilkes , usona ?ipa kapitano, estro de scienca Usona Esplorekspedicio ?irka? la mondo, konata de la Wilkes-tero , masakristo de preska? 80 fi?ianoj (m. 1877 )
1808 : Franz Ferdinand Greiner , germana termometrofaristo (m. 1855 )
1814 : Lorenzo Snow , usona religiulo, reprezentanto de resta?risma eklezio (m. 1901 )
1843 : Knut Ekwall , sveda pentristo kaj gravuristo (m. 1912 )
1851 : Carl Domanig , a?stra verkistoj kaj numismatikisto (m. 1913 )
1860 : Frederik van Eeden , nederlanda psikiatro kaj verkisto, kies romano La Malgranda Johano estis dufoje esperantigita (m. 1932 )
1863 : Henry Van de Velde , belga artisto, dezajnisto, fasonisto kaj arkitekto, reprezentanto de Novarto (m. 1957 )
1876 : Toma? Ba?a , ?e?a entreprenisto , ?u -produktanto, konata de la konzerno Bata (m. 1932 )
1880 : Otto Weininger , a?stra filozofo juddevena, a?toro de la fama libro " Sekso kaj karaktero ", sinmortiginto (m. 1903 )
1881 : Alcide De Gasperi , unua ?efministro de la Itala Respubliko (m. 1954 )
1886 : Stefan Aleksander Okrzeja , pola revoluciulo el PPS (m. 1905 )
1886 : Władysław Tatarkiewicz , pola filozofo, estetikisto , etikisto kaj historiisto pri arto , konata de la verkoj "Historio de filozofio " kaj "Pri la feli?o ", subskribinto de la letero de 34 , maldungita de Varsovia Universitato pro kampanjo de Henryk Holland kun studentoj (m. 1980 )
1896 : Jozef Czapski , pola pentristo kaj verkisto, ser?isto de pereintaj polaj oficiroj , a?toro de la libro Sur nehoma tero , kuredaktoro de la pariza " Kultura ", frato de Maria Czapska , distingita per la Milita Ordeno Virtuti Militari , soldato de Dua Pola Korpuso kaj delegito de la pola ekzila registaro (m. 1993 )
1903 : Lajos Daroczi , rumania hungara ?urnalisto, kunlaboranto de la gazeto " Faklya " (m. 1970 )
1903 : Peter Huchel , germana poeto, kies poemon esperantigis Richard Schulz (m. 1981 )
1906 : Ferenc Szemler , hungara advokato, ?urnalisto, poeto kaj tradukisto (m. 1978 )
1908 : Ferenc Boros , hungara tradukisto, verkisto (m. 1963 )
1909 : Julia Ferenczy , rumania hungara pentristino (m. 1999 )
1910 : Zoltan Andrasy , rumania hungara pentristo, grafikisto (m. 2006 )
1912 : Sandor Haaz , rumania hungara grafikisto, koreografo, etnografo (m. 2007 )
1914 : Laszlo Weith , hungara pentristo (m. 1973 )
1918 : Olesj Hon?ar , ukraina verkisto kaj politika aktivulo, kies verkoj estis tradukitaj en 67 lingvojn kun esperanto (m. 1995 )
1918 : Miklos Hubay , hungara verkisto kaj tradukisto (m. 2011 )
1920 : Ivan Demjanjuk , ukraina militkrimulo priservanta gaspereigejojn en koncentrejoj (m. 2012 )
1924 : Roza ?anina , soveta ka?pafistino , kiu pafmortigis dum la Granda patriota milito en la Operaco Bagration kaj Orientprusia Ofensivo 59 germanojn, inkluzive 12 ka?pafistojn (m. 1945 )
1924 : Marlon Brando , usona aktoro (m. 2004 )
1925 : Anthony Wedgwood Benn , brita socialisto, parlamentano por la Brita Laborista Partio , soleca kontra?ulo de NATO -interveno en Kosovo kaj Iraka milito (m. 2014 )
1927 : Vasile Albu , rumana kemiisto kaj in?eniero, esperantisto , IKUE -aktivulo en diocezo Speyer (Germanio) (m. 1995 )
1929 : Tibor Lazar , rumania hungara in?eniero pri mekaniko
1929 : Gordon Moore , usona entreprenisto (m. 2023 )
1930 : Helmut Kohl , germana kristandemokrata politikisto, kanceliero de FRG (m. 2017 )
1934 : Jane Goodall , brita ekologino kaj antropologino , spertulino pri primatoj
1935 : Endre Czeizel , hungara kuracisto kaj genetikisto , medicin-scienca doktoro de la Hungara Scienca Akademio
1944 : Arpad Farkas , rumania hungara poeto, redaktoro, publicisto kaj tradukisto
1944 : Istvan Zsehranszky , rumania hungara ?urnalisto, redaktoro
1945 : Istvan Sass , rumania hungara matematikisto, astronomo
1946 : Hanna Suchocka , pola juristino, unua ?efministrino de Pollando, ambasadorino ?e Apostola Se?o , membrino de la Papa Akademio de Sociaj Sciencoj
1948 : Carlos Salinas de Gortari , meksika ekonomikisto, prezidento de Meksiko, dum kies periodo eksplodis la ribelo de la Zapatista Armeo por Nacia Liberigo
1953 : Pieter Aspe , flandra verkisto (m. 2021 )
1956 : Miguel Bose , hispana kantisto, komponisto, aktoro kaj re?isoro italdevena
1958 : Tibor Balazs , hungara poeto, verkisto, literaturhistoriisto, tradukisto kaj libroeldonisto
1961 : Angelo d'Arrigo , itala aviadisto kaj ornitologo (m. 2006 )
1961 : Eddie Murphy , usona aktoro kaj ?ercisto, konata de la ske?a televidserio Saturday Night Live
1964 : Nigel Farage , brita politikisto e?roskeptika
1969 : Clotilde Courau , franca teatra komediistino kaj kina aktorino, itala princino
1980 : Dewi Sandra , indonezia aktorino, prezentistino kaj kantistino
1982 : Cobie Smulders , kanada aktorino kaj manekeno
1985 : Orsolya Jakab , rumania hungara aktorino, membrino de la Teatro Tomcsa Sandor
1985 : Leona Lewis , angla popmuzika kantistino, komponistino kaj tekstistino de furorkanto

Mortoj [ redakti | redakti fonton ]

1203 : Arturo la 1-a , duko de Bretonio (n. 1187 )
1287 : Honorio la 4-a , papo, kiu privilegiigis ordenojn kaj apogis instruadon de orientaj lingvoj por evangeliigi Proksiman Orienton (n. 1210 )
1473 : Aleksandro Sforza , itala kondotiero kaj la unua princo de Pesaro (n. 1409 )
1549 : Matsudaira Hirotada , japana daimio (n. 1526 )
1582 : Takeda Katsuyori , japana samurajo (n. 1546 )
1680 : ?iva?i , fondinto de Maratha Imperio en Barato , kiun li grandparte liberigis de Mogola Imperio (n. 1627 )
1682 : Bartolome Esteban Murillo , hispana pentristo, reprezentanto de barokstila pentrado (n. 1617 )
1761 : Christian Ferdinand Abel , germana basviolonisto kaj gambovjola virtuozo (n. 1682 )
1762 : Thomas Frye , anglo-irlanda pentristo kaj inventisto (n. ?irka? 1710 )
1822 : Friedrich Justin Bertuch , germana eldonisto kaj tradukisto, en kies domo estas urbomuzeo de Vajmaro (n. 1747 )
1825 : Otto von Loeben , germana verkisto kaj juristo (n. 1786 )
1826 : Reginald Heber , angla pastro kaj verkisto, anglikana episkopo de Kolkato , kies himnoj estis esperantigitaj (n. 1783 )
1827 : Ernst Chladni , germana fizikisto, geologo, muzikisto, patro de akustiko (n. 1758 )
1830 : Francois Barthelemy , franca ministro kaj diplomato (n. 1747 )
1849 : Juliusz Słowacki , pola dramisto kaj mistikulo armendevena, poeto- profeto de romantikismo , esperantigata de Antoni Grabowski (n. 1809 )
1862 : James Clark Ross , brita voja?isto kaj esploristo de Antarkto (n. 1800 )
1868 : Franz Berwald , sveda komponisto kaj violonisto (n. 1796 )
1882 : Jesse James , usona eksterle?ulo de la sova?a okcidento (n. 1847 )
1897 : Johannes Brahms , germana komponisto, pianisto kaj dirigento (n. 1833 )
1915 : Jizchok Leib Perez , pola, hebrea kaj juda verkisto, advokato, socia aganto, kunkreinto de la juda literaturo en la jida lingvo , esperantigata de Icek Jurysta (n. 1852 )
1916 : Ferenc Veress , hungara fotografisto kaj fakverkisto (n. 1832 )
1922 : Istvan Berkeszi , hungara historiisto kaj instruisto (m. 1853 )
1929 : Jozsef Geml , hungara, rumania hungara memuaristo, lokhistoriisto, urbestro de Teme?varo (n. 1858 )
1932 : Wilhelm Ostwald , germana balto , Nobelpremiita kemiisto pro la laboroj pri katalizo , kemia ekvilibro kaj reakcia rapido (n. 1853 )
1940 : Peter Wust , germana filozofo de ekzistadismo (n. 1884 )
1941 : Pal Teleki , hungara geografo , ?efministro de Hungario, sinmortiginto (n. 1879 )
1945 : Ern? Grunbaum , rumania hungara pentristo (n. 1908 )
1945 : Emma Ritook , hungara verkistino, tradukistino (n. 1868 )
1950 : Kurt Weill , germana komponisto juddevena, elmigrinta al Usono (n. 1900 )
1954 : Aristides de Sousa Mendes , portugala diplomato, justulo inter la popoloj (n. 1885 )
1986 : Sajid Mohammad Kazem ?ariatmadari , irana ajatolo azerbaj?andevena (n. 1905 )
1990 : Sarah Vaughn , usona ?aza kantistino kaj pianistino, konsiderata kune kun Billie Holiday kaj Ella Fitzgerald unu el la plej elstaraj kantistoj de ?azo (n. 1924 )
1991 : Graham Greene , brita verkisto de psikologiaj romanoj , dramisto (n. 1904 )
1994 : Jerome Lejeune , franca kuracisto, genetikisto , servisto de Dio , malkovrinto de Down-sindromo (n. 1926 )
1995 : Ferenc Szasz , rumania hungara agronomo, fakverkisto (n. 1903 )
1995 : Marion Tinsley , usona matematikisto, damludisto , dufoja mond?ampiono, konsiderata la plej bona en la mondo (n. 1927 )
1998 : Mary Cartwright , angla matematikistino, direktorino de Girton College , membrino de la Re?a Societo de Londono , kunkreintino de la teorio de kaoso , distingita per Ordeno de la Brita Imperio (n. 1900 )
2000 : Terence McKenna , usona verkisto, filozofo, etnobotanikisto, lingvisto, mistikulo, esploristo de ?amanismo kaj psikedela?oj (n. 1946 )
2006 : Suitbert H. Siedl , a?stra bibliisto, profesoro, karmelano , denaska esperantisto , fondinto de la Familia Sancti Hieronymi , kontribuinta al "Biblia Revuo" (n. 1923 )
2007 : Laszlo Incze , rumania hungara lokhistoriisto, muzeologo (n. 1928 )
2013 : Marivi Bilbao , hispana filma kaj televida aktorino (n. 1930 )
2016 : Joe Medicine Crow , usona- indiana antropologo kaj historiisto, distingita per la Prezidenta medalo de libereco kaj honoraj doktorecoj (n. 1913 )
2016 : Jules Schelvis , nederlanda judo, spertulo pri germana persekuto de judoj (n. 1921 )