Драма

Книжевност
Основни облици
	Роман · Поема · Драма ; Расказ · Новела ;
Родови
	Епика · Лирика · Драма ; Романса · Сатира ; Трагеди?а · Комеди?а ; Трагикомеди?а ;
Извори
	Изведба ( претстава ) · Книга
Форми
	Проза · Стих
Истори?а и списоци
	Општ преглед на книжевноста ; Индекс на поими ; Истори?а · Современа истори?а ; Книги · Писатели ; Книжевни награди · Награди за поези?а
Дискуси?а
	Критика · Теори?а · Списани?а

За други значе?а на поимот, погл. Драма (по?аснува?е) .

Драма е посебна форма на фикци?а наменета за изведува?е. ^[1] Поимот доа?а од грчки збор што значи ?де?ствие“ ( Старогрчки : δρ?μα , драма ), ко? пак е изведен од глаголот ?прави“ ( Старогрчки : δρ?ω , дран ).

Особености [ уреди | уреди извор ]

Драмата е во тесна врска со театарот , односно се изведува на сцена пред публика , што подразбира продукциска соработка и колективен облик на прием. ^[2] Како книжевно дело, драмата е наменета за сценска изведба . Структурата на текстот е ди?алошка што воедно значи дека огласува?ето на ликовите не е проследено со раскажува?е, односно, од некое сто?алиште на раскажувачот . Драмата прикажува, а не раскажува. Кон текстот на ди?алог се ?авуваат дидаскалиите или понатамошниот текст со ко? авторот на?често дава упатства за тоа како треба сценски да изгледа изведбата на ди?алогот.

Користе?ето на поимот ?драма“ за именува?е на одреден вид на претстава датира од XIX век . Во ово? поглед ?драма“ се однесува на претстава ко?а не е ниту комеди?а ниту трагеди?а, како на пример, Тереза Ракен ( 1873 ) на Емил Зола или Чеховата Иванов ( 1887 ). Поради ова филмската и телевизиската индустри?а, како и филмските науки го имаат присвоено поимот ? драма “ како жанр во нивното поле. ^[3] ? Радио драма “ пак е посебен драмски вид ко? е напишан посебно за емитува?е на радио , наменет за слуша?е, а не за гледа?е. ^[4]

Честопати, драмата се комбинира со музика и танц : драмскиот дел од операта целосно се пее; м?узиклите вклучуваат говорен ди?алог и песни ; а некои облици на драмата посто?ано се придружувани од музика (како на пример, мелодрамата и ?апонската Но ). ^[5] Во одредени периоди од истори?ата (античките римски и модерните романтични ) драмите биле пишувани за да бидат читани наместо изведувани. ^[6] Ка? импровизаци?ата , драмата не постои пред самата изведба; изведувачите изведуваат драмски текст спонтано пред публиката. ^[7]

Двете маски поврзани со драмата ?а претставуваат традиционалната видовна разлика поме?у комеди?ата и трагеди?ата . Тие се симболи на старогрчките музи , Тали?а и Мелпомена . Тали?а е музата на комеди?ата (насмеаното лице), додека Мелпомена е музата на трагеди?ата (тажното лице). Иако се смета како дел од самата поетика , самиот драмски род е во контраст со епиката и лириката уште од Аристотеловата Поетика (околу 335 пред н.е.)?на?раното дело на драмската теори?а . ^[8]

Истори?а на драмата [ уреди | уреди извор ]

Познати драмски писатели и дела [ уреди | уреди извор ]

Класичната атинска трагеди?а Цар Едип (околу 429 пред н.е.) од Софокле и ренесансната трагеди?а Хамлет ( 1601 ) од Вили?ам Шекспир се сметаат за ремек-дела на уметничката драма. ^[9] Според српскиот поет ?ован Дучи? , целокупната драмска уметност се врти околу три ими?а кои, иако нееднакви по сво?от гени?, ?а претставуваат целата светска драма: Софокле, како централна личноста на античката драма; Шекспир, како централна личност на модерната трагеди?а; и Ибзен , како на?голем автор на современиот духовен театар . ^[10]

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

↑ Elam (1980, 98).
↑ Pfister (1977, 11).
↑ See also Wikipedia's List of drama films .
↑ Banham (1998, 894-900).
↑ See the entries for "opera", "musical theatre, American", "melodrama" and "N?" in Banham (1998).
↑ While there is some dispute among theatre historians, it is probable that the plays by the Roman Seneca were not intended to be performed. Manfred by Byron is a good example of a " dramatic poem ." See the entries on "Seneca" and "Byron (George George)" in Banham (1998).
↑ Some forms of improvisation, notably the Commedia dell'arte , improvise on the basis of 'lazzi' or rough outlines of scenic action (see Gordon (1983) and Duchartre (1929)). All forms of improvisation take their cue from their immediate response to one another, their characters' situations (which are sometimes established in advance), and, often, their interaction with the audience. The classic formulations of improvisation in the theatre originated with Joan Littlewood and Keith Johnstone in the UK and Viola Spolin in the USA. See Johnstone (1981) and Spolin (1963).
↑ Francis Fergusson writes that "a drama, as distinguished from a lyric , is not primarily a composition in the verbal medium; the words result, as one might put it, from the underlying structure of incident and character . As Aristotle remarks, 'the poet, or "maker" should be the maker of plots rather than of verses; since he is a poet because he imiates , and what he imitates are actions '" (1949, 8).
↑ Fergusson (1949, 2-3).
↑ ?ован Дучи?, Благо Цара Радована (друго изда?е). Београд: Laguna, 2018, стр. 228-299.

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

[elam98-1] Elam (1980, 98).

[2] Pfister (1977, 11).

[3] See also Wikipedia's List of drama films .

[4] Banham (1998, 894-900).

[cgt-5] See the entries for "opera", "musical theatre, American", "melodrama" and "N?" in Banham (1998).

[closet-6] While there is some dispute among theatre historians, it is probable that the plays by the Roman Seneca were not intended to be performed. Manfred by Byron is a good example of a " dramatic poem ." See the entries on "Seneca" and "Byron (George George)" in Banham (1998).

[impro-7] Some forms of improvisation, notably the Commedia dell'arte , improvise on the basis of 'lazzi' or rough outlines of scenic action (see Gordon (1983) and Duchartre (1929)). All forms of improvisation take their cue from their immediate response to one another, their characters' situations (which are sometimes established in advance), and, often, their interaction with the audience. The classic formulations of improvisation in the theatre originated with Joan Littlewood and Keith Johnstone in the UK and Viola Spolin in the USA. See Johnstone (1981) and Spolin (1963).

[8] Francis Fergusson writes that "a drama, as distinguished from a lyric , is not primarily a composition in the verbal medium; the words result, as one might put it, from the underlying structure of incident and character . As Aristotle remarks, 'the poet, or "maker" should be the maker of plots rather than of verses; since he is a poet because he imiates , and what he imitates are actions '" (1949, 8).

[9] Fergusson (1949, 2-3).

[10] ?ован Дучи?, Благо Цара Радована (друго изда?е). Београд: Laguna, 2018, стр. 228-299.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]