Pola Radio
(
pole
Polskie Radio Społka Akcyjna
, mallonge
PR S.A.
) estas la publika radiofonia kompanio de
Pollando
. ?i ekfunkciis la 18-an de a?gusto 1925 kaj komencis regulajn dissendojn en aprilo 1926.
Łukasz ?ebrowski, unu el la redaktoroj de la Esperantaj elsendoj de Pola Radio, en studio
En majo 2007 la kompanio elsendis per kvar ?efaj enlandaj kanaloj:
- Programo I (?enerala priskribo: neformala, facila muziko), dissendas aere (per FM kaj AM) kaj interrete.
- Programo II (kultura), per FM kaj interrete.
- Programo III (popmuziko), per FM kaj interrete.
- Programo IV (junulara kaj eduka), per FM kaj interrete.
Krome ekzistas:
- Poreksterlanda servo (pole
Polskie Radio dla zagranicy
), kiu elsendas pole, angle, beloruse, germane, hebree, ruse kaj ukraine; per AM (mallongaj kaj mezaj ondoj), per satelito kaj interreto.
- Servo en Esperanto (ekster la kadro de la poreksterlanda servo), nur interrete.
Barbara Pietrzak
Dum pli ol kvindek jaroj la Esperanto-Redakcio de Pola Radio por multaj estis la vo?o de Esperantujo. Apena? eblas scii, kiom da izolitaj esperantistoj unuafoje a?dis la lingvon per mezaj a? mallongaj ondoj el la studio en Varsovio. Nekalkulebla estas anka? la kvanto de famaj kaj nekonataj esperantistoj, kiuj en sep diversaj jardekoj, de la 1950-aj ?is la 2010-aj, estis intervjuataj en la elsendoj de Pola Radio. La plej konata el la vo?oj de Varsovio tamen sendube estas tiu de
Barbara Pietrzak
, kiu eklaboris en la Esperanto-redakcio ekde 1968, kaj partoprenis la redakcian laboron ?is la lasta elsendo la
31an de januaro
2011
, kiu fini?is per ?iaj vortoj.
[1]
?is januaro 2007 ekzistis anka? regula esperanta elsendado pere de radiaj ondoj (kadre de la tiama nomo de la eksterlanda servo
Radio Polonia
).
En 2006 ekaperis vo?oj pri ?esigo de la elsendoj. Dum pluraj monatoj okazis tre delikataj klopodoj, ke oni rezignu pri tia plano.
|
 | | ?
Tio, kio plej ?okis, estis deklaro de la prezidanto de Pola Radio la? kiu: "?ar Zamenhof estis hebreo, se lin ne honorigas Izraelo, kial tion faru Pollando?". Tio estigis vastan proteston ?e la Esperantistoj (kelkaj anka? skribis al ambasadorejoj de Pollando en sia lando). Oni petis komentojn pri tia deklaro, kiun kelkaj difinis rasisma. Sekvis intensa kampanjo de solidareco kaj premoj ?e la instancoj de la pola radio.
”
|
|
?uste koincide kun la
Zamenhofa tago
2006
(15/12/2006), oni ?esigis la kurtondajn elsendojn (pritrakton de la okazinta?oj oni povas a?skulti en la elsendo de la Esperanto-elsendo de
Radio Vatikana
de la
17a de decembro
2006
(
http://www.radio-vatikana-esperanto.org/2006/1217/rv061217.mp3
).
La elsendoj rekomenci?is kelkajn semajnojn poste, sed per nova formo, nome, podkaste.
Alia limigo de la elsendoj okazis en 2009: ?uste sojle de la
Universala Kongreso
en
Bjalistoko
,
Pollando
. La Esperanto-redakcio de la Pola Radio komencis ne plu elsendi sabate kaj diman?e pro bud?etaj kialoj. Dum la sama jaro
Gabriela Kosiarska
devis portempe ?esigi sian redaktadon pro privataj kialoj kaj la anta?a ?efredaktorino
Barbara Pietrzak
tute sole transprenis la laboron.
En la jaro 2011 Pola Radio decidis finfine ?esigi anka? la Esperantajn podkastajn programojn kaj praktike malfondis la redakcion.
La enhavo de la programitaj elsendoj estas da?re propagandata per komunikoj dissendataj tra forumoj, ?efe pere de de la Uzreta diskutejo
soc.culture.esperanto
kaj pli poste pere de la
Fejsbukejo
"Amikaro de Pola Radio en Esperanto".
La
17an de oktobro
2012
dum la Konferenco pri Esperanto en Pola Senato parlamentano
Tadeusz Iwi?ski
proponis refunkciigon de la Esperanto-Redakcio de Pola Radio kiel unu el la celoj de Senat-Sejma Grupo por Apogi Esperanton kiu tiu-tage estis ina?gurita en Pola Parlamento kaj la parlamentano Iwi?ski fari?is ano de la Grupo.
Dum kvardek jaroj, la eksterlanda servo de Pola Radio (?is 2007 nomata
Radio Polonia
) elsendis ?iutage almena? unu duonhoran
Esperantan
redakta?on, anka? kun nova?oj pri la movado kaj
Esperantujo
. La 20.000-a elsendo okazis la 23-an de julio
2010
. La plej fama legisto dungita de E-redakcio de
Radio Polonia
estis
Lucjan Szołajski
kaj lia belsona vo?o estis vaste rekonebla por plimulto de poloj.
- 1959
? unua elsendo esperantlingva
- 2000
-
Radio Polonia
pere de World Radio Network ina?guras ?iutagan elsendon de inform-magazinoj en kelkaj lingvoj la? la tekniko
Real Audio
- 2006
- Oni planis okazigi la lastan esperantlingvan elsendon de Radio Polonia je la 15-a de decembro 2006, la Zamenhofa tago de la tutmonda esperantistaro, sed, pro protestoj, la fino okazis nur la 8-an de januaro 2007.
- 2007
, la
9-an de januaro
a?deblas la unua novformata, podkasta elsendo en Esperanto, ne plu en la kadro de la eksterlanda servo de Pola Radio, anta?e nomita
Radio Polonia
. ?i rezidis te?nike plu sur la Polradia servilo sed ekster la ?enerala portalo kaj pro tio preska? ka?ita.
- 2009
- pro bu?etaj kialoj oni devis ?esi?i la semajnfinajn elsendojn.
- 2010
-
Boguslaw Franciszek Ubik-Perski
fondis la Fejsbukan grupon "Amikaro de Pola Radio en Esperanto" subtene al la E-Redakcio ?e Pola Radio.
- 2010
- En majo la ?is tiam sola pagata kunlaborantino de la Esperanto-programo, Gabiela Kosiarska, ricevis aliajn taskojn kaj ne plu povos dum la labortempo zorgi pri la Esperanto-programo
[2]
. La
retejo de la eksterlanda servo
montris plu nur programojn en la sep lingvoj angla, belorusa, germana, pola, rusa, ukraina, hebrea, sed ne en Esperanto.
- 2011
- La lasta redaktoro estis komisiita per aliaj taskoj en alia fako de la radio, pro kio la elsendo publikigita en la reto la 31-an de januaro 2011 restis la lasta.
[3]
Transiro al Pola Retradio en Esperanto
[
redakti
|
redakti fonton
]
Barbara Pietrzak
, en sia artikolo
Esperantaj elsendoj kiel natura lingvomedio
[4]
resumas la historion de la radio ?is 2008; jam en 1922 estis du radiostacioj kun esperanta programo, 47 en 1924, 168 post tri jaroj ktp. Tio "havis enorman signifon por la esperantistoj, ofte vivantaj dise kaj izolite".
[5]
En 1959 "en Varsovio komenci?is regulaj Esperanto-elsendoj" rilate al la 100-a naski?datreveno de Zamenhof kaj la unua UKo en Orienta E?ropo post la Dua Mondmilito.
[6]
La?longe de la jaroj la formato estis foje ?an?ita, sed ekde 2007 Pola Radio ekzistas nur kiel
podkasto
. Resume la elsendoj de Pola Radio estas komprenataj kiel kreado de natura lingvomedio, kaj oni montras fragmentojn de leteroj senditaj de a?skultantoj kiuj parolas pri siaj propraj personaj spertoj, la uzado por instrulaboro kaj por propra lernado.
| Radioj en esperanto
|
|---|
Elsendante
|  | | ?iutagaj
|
|
|---|
| ?iusemajnaj
|
|
|---|
| ?iumonataj
|
|
|---|
Elsendinte (havantaj a? nehavantaj retar?ivejo)
| | ?iutagaj
|
Malplenas
|
|---|
| ?iusemajnaj
|
|
|---|
| ?iumonataj
|
|
|---|
|