Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Valkebergs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Jannewarie
of
januari
ies de iersjte maond van 't jaor in de
Gregoriaanse kalender
. Jannewarie haet 31 daag. De maond ies verneump nao
Janus
, de Romeinse god van poorte en deure.
Jannewarie en
fibberwarie
zint de letste twie maonde die aan de kalender woorte toegevoog, aangezeen de Romeine de winter es 'n periode zonder maonde zoge.
Jannewarie oet de
Tres Riches Heures du duc de Berry
- Op nuujjaorsdaag besteit in Limburg 't gebruuk um te goon
verrasje
. Me geit dan bie-ein op bezeuk en wunsj ziech van harte "zalig nuujjaor" toe bie ’t drinke van ’n glaeske en ’t ete van
waffele
of
oliebol
. Bekende die ziech de iersjte 2 weke van 't jaor tege komme wunsje ziech onderein "zalig nuujjaor".
- Jannewarie ies de naam veur oze iersjte maond van ’t jaor. De naam sjtamp van Janus, ’n Romeinse godheid met 2 gezichter. Ein oud dat achterum kik en ein nuujt dat nao de toekoms kik. Ouch de taegesjtelling vrae en oorlog sjleit dao-op. Sommige zagte dat januari 4 gezichter hou en op dees meneer de 4 seizoene, de jaorgetieje, veursjtelde en bewaakde. Janus haet es attribuut ‘ne sjleutel in de heng.
- d'n Oudnederlandse naam ies: de
Louwmaand
of
Wintermaand
- Romeinse naam:
Mensis Ianuarius
- De ouw Germane kalde van de
Woufs- of Thorsmaond
- Juudse naam:
Sebat
- Sjterrebeelde
in jannewarie zint
Sjteinbok
(
22 december
-
19 januari
) en
Waterman
(
20 jannewarie
-
18 fibberwarie
)
- In gewoon jaore begint jannewarie op dezelfde daag van de week es
oktober
.
- In
sjriekkeljaore
begint jannewarie op dezelfde daag van de week es
april
en
juli
.
- Jannewarie weurt ouch sjniemaond geneump.
- In vaol
sjpraekweurd
en gezekdes kump ‘t veursjpelle van ‘t waer tot uting. De maond maog neet te naat en te zach zin vertelle de volgende gezekdes:
- Januari vaol raege bringk wienig zaege
- Zoa es januari zoa ouch juli
- Barsj januari neet van kou, me zit in de ougsmaond in de rouw.
1 januari
.
Silvester
en nuujjaorsdaag
- H.
Maria
- H.
Basilius
- H.
Genoveva
- H.
Pharaildis
v.
Gent
- H.
Gerlach
- Driekeuninge
- H.
Raimundus
- H.
Goedele
- H.
Petrus van Sebaste
- H.
Leonie Aviat
- H.
Theodosius
- Z.
Bernardus van Corleone
- H.
Hilarius
- Z.
Petrus Donders
- H.
Paulus van Thebe
- H.
Tillo van Solignac
- H.
Antonius
- Confessie
van
St.-Pieter
- H.
Agritius van Trier
- HH.
Fabianus
en
Sebastiaan
- H.
Agnes
- H.
Vincentius
- Z.
Henricus Seuse
- H.
Franciscus van Sales
- Bekering
van
St.-Paul
- HH.
Timoteus
en
Titus
- H.
Angela Merici
- H.
Thomas van Aquino
- H.
Poppo van Stavelot
- H.
Aldegondis
- H.
Johannes Bosco
Wiktionair
