De
Januar
(vun’t
lat.
:
ianua
?Door“, ?Togang“), ok as
Sneemaand
bekannt, is de eerste
Maand
in’n
Gregoriaanschen Klenner
.
Oorsprunglich weer de Maand op Hochduutsch
Jenner
oder
Janner
noomt, aver disse Beteken is vundaag blots noch in’n suudduutschen Spraakruum begang. Mit Grunnen vun’t
Duutsche Kaiserriek
1871 weer disse Naam aver in Anlehnen an’t kloke Latiensch jummer mehr toruch drammt.
In
Oosterriek
un de
Swiez
is Janner aver noch de offizielle Naam vun den Maand.
De Januar hett 31
Daag
un is na den roomschen Gott
Ianus
noomt, de na de Saag twee Gesichter harr. Dat is en Anspelen op de Laag in’t
Johr
, vun de Tiet her: Mit een Gesicht keikt he in dat niege Johr, mit dat annere kiekt he toruch in dat ole.
Ole duutsche Beteken for den Maand sund
Hartung
,
Iesmaand
,
Sneemaand
oder
Wintermaand
. De letzt Beteken dorvun weer in’n
8. Johrhunnert
dor
Karl den Groten
infohrt. In’n Oosten vun Europa weer froher ok de Begreep
Wulfsmaand
begang, as de Wulf denn jummer
Ranztiet
hebbt un lichter to jagen weern.
In’n
roomschen Klenner
weer de Januar oorsprunglich de olvte Maand. Aver mit Umstellen vun’n Johresanfang vun
Marz
op Januar in’t Johr
153 v.Chr.
weer denn de Umbenennen na den roomschen Gott Ianus maakt.
De Januar fant jummer mit den lieken
Wekendag
an as de
Mai
vun’t Vorjohr. In
Schaltjohren
ok mit den lieken Dag as de
April
un de
Juli
in’t glieke Johr. In normal Johren aver mit den lieken as de
Oktober
Welke
Week
in Januar as de erste
Klennerweek
vun’t niege Johr tellt, hangt vun den 1. Januar af: Fallt de op en
Maandag
bit
Dunnersdag
, is dat na ISO 8601 al de eerste Klennerweek vun’t niege Johr, wiel de Week denn tomindst veer Daag in’t niege Johr hett.