El Vikipedio, la libera enciklopedio
La
21-a de septembro
estas la 264-a tago de la jaro (la 265-a en superjaroj) la? la
Gregoria kalendaro
. 101 tagoj restas.
Je la 21-a de septembro okazis, interalie:
- 37
: Imperiestro
Kaligulo
estis anoncita de Romia
Senato
patro de
hejmlando
- 1170
:
Normandoj
konkeris
Dublinon
- 1217
:
Livonia Frataro
invadis
Baltion
- batalo de
Viljandi
(Estonio)
- 1433
: Malvenko de
husmovado
en batalo de Hiltersried (
Bavario
)
- 1457
:
Germanio
:
Universitato Alberto Ludoviko de Frajburgo
fondita
- 1451
: Al
judoj
en
Nederlando
oni ordonis porti identigilon sur la
vesta?oj
- 1520
:
Sulejmano la 1-a
i?is
sultano
kaj
kalifo
de
Konstantinopolo
- 1551
:
Nacia A?tonoma Universitato Meksika
fondi?is
- 1620
:
Bohemia
ribelo: imperia armeo gvidata de Baltasaren Marradas komencis sie?i
T?ebo?
- 1676
:
Inocento la 11-a
i?is papo
- 1776
: En la usona sub?tato
Delavaro
oni konstitucie malpermesis
sklavecon
- 1776
:
Granda Incendio de Novjorko
detruis kvaronon de la urbo - eksplodinta nokte de la 21-a/22-a de septembro
- 1792
:
Proklamo de la abolicio de la re?eco
:
Ludoviko la 16-a
estis formale detronigita de la franca
Nacia Konvencio
-
Unua Respubliko de Francio
proklami?is
- 1793
: Kun malfermo de
banejo
en
Heiligendamm
la urbo i?is unua germana
marbanejo
- 1810
:
Venezuelo
: en
Merido
fondi?is
Universitato de Andoj
- 1812
:
Krimeo
:
Nikita botanika ?ardeno
fondita
- 1818
:
Britaj kolonioj
:
britoj
malfondis
Marathan Imperion
en
Barato
- 1818
:
Germanoj
fondis unuan
setlejon
en suda
Ka?kazio
- 1823
:
Esoterismo
: la? usona
viziulo
Joseph Smith
vizitis lin
profeto
Moroni
, el kio sekvis bazo por la
Libro de Mormono
- 1869
:
Nova Re?a Kortegoteatrejo je Dresdeno
, konstruita de
Gottfried Semper
, estis detruita en
incendio
- 1887
: A?stra astronomo
Johann Palisa
malkovris
asteroidon
Justicio
- 1901
:
Pollando
: imperiestro
Francisko Jozefo la 1-a
donis
urborajton
al pli ol 670-jara
vila?o
Jaworzno
- 1914
:
Unua Mondmilito
- 1920
:
Soveta-Pola Milito
: en
Rigo
komenci?is pacaj interparoloj kun venkitaj
bol?evikoj
- 1921
: En germana urbo Oppau (nun anta?urbo de
Ludwigshafen
) okazis eksplodo en kemia konzerno
BASF
- 561 personoj pereis kaj pli ol 2000 vundi?is
- 1924
:
Dua Pola Respubliko
:
Stefan ?eromski
finis laboron pri la
romano
Anta?printempo
- 1928
: Kvartaga
striko
de 10 mil
lodzaj
teksistoj
komenci?is en Pollando
- 1930
: Germana in?eniero Johann Ostermeyer ekproponis
patenton
pri
fulmlumilo
por fotistoj
- 1931
:
Brita pundo
retiri?is de la
orbazo
- 1933
:
Germanio
: en
Leipzig
komenci?is proceso pri la
incendio de Reichstag
- 1937
: Angla verkisto
John Ronald Reuel Tolkien
eldonis
La Hobiton
- 1937
: ?tata
funebro
de la prezidento de
?e?oslovakio
Toma? Garrigue Masaryk
fari?is granda manifesti?o de mal?ojo, sed anka? de fido al demokratio de ?iuj demokratie sentemaj civitanoj, sendepende de
nacieco
- 1938
: Senditoj de
Britio
kaj
Francio
ultimate deziras, ke prezidento
Edvard Bene?
?an?u sian negativan respondon al la anglofranca noto, la registaro, aliflanke, konsentis cedi
Sudetojn
al Germanio
- Dua Mondmilito
- 1939
: 5-a tago de la
Soveta invado en Pollandon
(kompletigaj tag-eventoj):
Ru?a Armeo
okupis
Pinsk
kaj konkeris
Kovel
(nun en
Volina provinco
); sukcesa dutaga kontra?staro al sovetaj invadintoj dum la
heroa
defendo de Grodno
? la Ru?a Armeo perdis ?irka? 800 soldatojn, en tio vunditojn kaj perdi?intojn, kaj ?irka? 20
tankojn
? malfruvespere ?i ven?e komencis pafmortigi dum du tagoj ?irka? 300 defendantojn de la urbo (poste mortigataj dum provo trairi proksiman
landlimon
kun
Litovio
por tie batali ekde la 16-a vivjaro); generalo Władysław Langer decidis pri redono de
Lvovo
al la Ru?a Armeo;
- 21-a tago de la germana-pola milito
(pli da eventoj): defendo de
Palmiry
komenci?is; de
Varsovio
oni evakuis la? vojo al
Radzymin
178 membrojn de
diplomatia
korpuso kaj 1200 fremdlandanojn; germanoj fermis
sie?o
-ringon ?irka? Varsovio, plifortigis artilerian pripafon kaj regrupi?is por
sturmo
;
Luftwaffe
atakis Varsovion kaj polajn soldatojn sude de
Lublinio
? apud
Zamo??
polaj trupoj batalis kontra?
germanaj unuoj
;
Gestapo
fermis agadon de la
Universitato de Pozna?
; germanoj pafmortigis en
Przemy?l
18 judojn kaj en malliberejo de
Rawicz
11 polojn, ?efe
sileziajn ribelintojn
; en
Moskvo
oni subskribis germanan-sovetan armean protokolon - germana flanko sindevigis retirigi parton de siaj ta?mentoj por ke la forlasitajn teritoriojn povu aneksi la soveta armeo; generalo de germana terarmeo ordonis - komisiite de
Hitler
-
murdi polan intelektularon
; germanaj regopovoj decidis transloki ?iujn
ciganojn
de
Tria Regno
,
A?strio
kaj
Protektorato Bohemio kaj Moravio
, ?irka? 30 mil personoj, al teritorio de venonta
?enerala Gubernio
; rumana ?efministro Armand C?linescu estis atencita en
Bukare?to
de membroj de
fa?isma
Legiana movado
;
Hitler
ordonis nomi
Gdynia
de la hodia?a tago Gotenhafen (urbo de
gotoj
)
- 1940
:
Germana okupado de Pollando
: de
Varsovio
al
koncentrejo
en
A??vico
foriris transporto kun 1 705 personoj; pola generalo
Stanisław Maczek
post fu?o de
Francio
alvenis al
Britio
;
Luftwaffe
komencis ataki aviadajn
fabrikojn
- 1941
: Regopovoj de ?G ordonis dum
semajno
redoni
pre?
-librojn kaj kant-librojn kun teksto de la kanto
Bo?e co? Polsk?
; membroj de
Pola Rezistomovado
detruis germanajn
flagojn
en
Katowice
;
Orienta Fronto
: en
Ukrainio
germana 52-a Armea Korpuso okupis Krsnohrad (
?arkiva provinco
)
- 1942
: Sovetaj
bombaviadiloj
nokte de la 20-a/21-a de septembro bombis
Varsovion
; germanoj likvidis
geton
en
Wieruszow
kaj en
Pozna?
senkapigis
12 polojn;
Operaco Reinhardt
: en
Varsovia geto
germanoj
finis grandan likvidan agadon, komencitan la 22-an de julio 1942 - pli ol 250 mil
judojn
ili forveturigis al
ekstermejo
Treblinka
, 11 mil ili direktis al diversaj laborlokoj kaj surloke ili
pafekzekutis
?irka? 6 mil personojn, de
Suchedniow
al Treblinka ili forveturigis ?irka? 4,5 mil judojn; testoflugo de la usona
strategia
bombaviadilo
Boeing B-29 Superfortress
- 1943
: Dum germana evakuo de haveno
Bastia
sur
Korsiko
pola
submar?ipo
"Dzik" (Apro) sinkigis 2 transport-
?ipojn
, unu
tren?ipon
, kaj 7
boatojn
por rapidaj albordi?oj; polaj
soldatoj
aran?is en
militistejo
apud
Teherano
koncerton
de polaj kantoj kaj
pola muziko
;
Grekio
: en la
masakro
de
Kefalonio
Germana Armeo komencis sur la insulo
ekzekuton
de 5 155 italaj soldatoj de Infanteria Divizio (?is la 26-a de septembro)
- 1944
:
Ribelo de Varsovio
(pli da evetoj): kvartalo Marymont ?esis batali ?
germanoj
eksplodigis malliberejon
Pawiak
kun virinoj; en kvartalo Czerniakow germanoj murdis en konkerita brikdomo 122
vunditojn
kun
kapitano
kaj
pendumis
12 virojn kun
pastro
- 17 vunditojn savas zorganta pri ili
kuracistino
; la lasta
alianca
aviadila helpo super
Varsovio
kaj ?irka?a?o - multaj
pilotoj
pereas, en la ?efurbo oni ricevis 45 malsupren?eta?oj; en
kinejo
Palladium
estas montrata la dua parto de la filma kroniko
Varsovio batalas
; seninterrompa germana atako al Czerniakow - ribelantoj defendas nur 2
domojn
kaj mallar?an aliron al
Vistulo
; dua
soveta okupado de Pollando
: malamike rilatanta al la le?aj
regopovoj en ekzilo
la politike mar?ena Centra Popola Komitato agnoskis
komunistan
Polan Komitaton de Nacia Liberigo
kiel provizoran registaron;
Operaco Market Garden
: pola
Unua A?tonomeca Para?utista Brigado
de generalo
Stanisław Sosabowski
alteri?is en
Driel
(apud
Arnhem
) ? ?iujare lokaj
nederlandanoj
festas la liberigon de Driel, la generalo estis rehonorigita nur en 2006 (de
britoj
elektita kiel la
propeka kapro
)
- 1957
:
Olavo la 5-a
i?is re?o de Norvegio
- 1964
:
Malto
fari?is sendependa de
Britio
- 1965
:
Gambio
,
Maldivoj
kaj
Singapuro
ani?is al
Unui?intaj Nacioj
- 1971
:
Barejno
,
Butano
kaj
Kataro
ani?is al
UN
- 1971
: En
Pollando
komenci?is proceso kontra? membroj de la plej granda
kontra?komunisma
konspira organiza?o "Ruch", aginta en la jaroj 1965-1970
- 1976
:
Sej?eloj
ani?is al
Unui?intaj Nacioj
- 1976
: En
Va?ingtono
?ilia politikisto
Orlando Letelier
estis murdita de
sekretaj servoj
de
Augusto Pinochet
- 1980
:
Senkomunismigo
:
Pola Radio
la? aprobo de la a?toritatoj disa?digis
meson
, post 41-jara pa?zo ? plenumo de unu el
21 postuloj
de "
Solidareco
"
- 1981
:
Belizo
(
Brita Honduro
) fari?is sendependa de Britio
- 1984
:
Brunejo
ani?is al
UN
- 1990
: Itala ju?isto
Rosario Livatino
estis murdita de
mafio
- 1991
: Kadre de la
disfalo de Sovetunio
per 99% de
vo?donoj
en
referendumo
Armenio
fari?is sendependa
- 1993
:
Rusio
: Prezidento
Boris Jelcin
malfondis per dekreto
Kongreson de Popolaj Deputitoj
? komenco de la konstitucia krizo en Rusio
- 1996
: Le?o pri protekto de
geedzeco
estis aprobita de
Usona Kongreso
, malpermesante federacian agnoskon de
samseksaj edzeco kaj edzineco
, permesante al sub?tatoj adopti ajnan edzecan difinon la? sia elekto
- 1999
:
Tajvano
:
tertremo en ?i?io
, centre de la insulo
- 2004
:
Kaliningrada provinco
(
Rusio
):
tertremo
sentebla en
Pollando
(la plej granda en ties historio),
?e?io
,
Litovio
,
Belorusio
kaj
Rumanio
- 2004
: En
Dubajo
oni komencis konstrui
nubskrapulon
Bur? ?alifa
- 2004
: Nacia
Muzeo
de
Amerikaj
Indianoj
fondi?is en
Va?ingtono
- 2009
: Faligita kaj forigita de
Honduro
prezidento
Manuel Zelaya
sekrete revenis al la ?efurbo
Tegucigalpo
, kie li ka?i?is en la ambasadejo de
Brazilo
- 2011
: Post 31 jaroj usona
rok-muzika grupo
R.E.M.
malfondi?is
- 2013
: En
Najrobio
, la ?efurbo de
Kenjo
,
somaliaj
teroristoj de grupi?o
Al ?abab
eniris komercan centron prenante
osta?ojn
- la
krizo
da?ris ?is la 24-a de septembro, kiam la centro estis rekonkerita, 71 personoj pereis kaj 175 vundi?is
- 2014
: Papo
Francisko
vizitis dum 11 horoj la ?efurbon de Albanio -
Tiranon
- 2015
:
Somalio
: dekkelkaj personoj pereis en registara kvartalo de la ?efurbo
Mogadi?o
, rezulte de eksplodo de
bomba?to
- 2019
:
Tertremo
skuis la albanan havenon de
Duraso
? 49 homoj estis vunditaj en la ?efurbo
Tirano
- Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022
: 210-a tago de la rusa
agreso
: Post anonco fare de
Putin
de la parta
mobilizo
de 300 mil viroj, en
Rusio
oni tuj fora?etis ?iujn biletojn al hodia?aj
flugoj
al
Istanbulo
,
Erevano
,
Bakuo
kaj al
Kaza?io
(la prezoj pluroble alti?is) ? en
Moskvo
paniko
sur
borso
, rekrut-
retejo
?esis funkcii; oni ?is nun elterigis korpojn de 320 civiluloj kaj 18 soldatoj el amas
tombo
en
Izjum
, oftege kun rompitaj kruroj kaj spuroj de torturoj;
Valerij Zalu?nij
:
Armitaj fortoj
de Ukrainio de 8 jaroj kaj 7 monatoj haltigas armilan agreson de Rusio kontra? nia ?tato
- Mondreago: Dum
pintkunveno
de
UN
en
Novjorko
Prezidanto de Usono
konstatis, ke
Rusio
fie perfortis la
?arton de la Unui?intaj Nacioj
dum
agreso
kaj nun dum organizo de falsaj
referendumoj
;
Britio
kiel la?vica ?tato anoncis, ke sur okupataj de Rusio teritorioj neniam agnoskos ?ajnajn referendumojn sub
pafarmilaj
tubujoj;
Turkio
anoncis, ke ne agnoskos referendumojn en
Donbaso
;
Ursula von der Leyen
kaj
Liz Truss
komune kondamnis agadon de Rusio en Ukrainio kaj pritaksis, ke anoncita de
Putin
"parta
mobilizo
" konfirmas malfortecon de Rusio kaj sensukcesan
invadon
; Rusio liberigis, danke al perado de
Sauda Arabio
, 10 eksterlandajn
militkaptitojn
, i.a. de
Svedio
,
Kroatio
kaj
Britio
(5); post protestoj en 38 rusiaj urboj kontra? mobilizo oni jam arestis ne malpli ol 1 311 personojn, plej multe en
Sankt-Peterburgo
kaj
Moskvo
;
Joe Biden
anoncis la?vican helpofaskon de nutra kaj
humanitara helpo
por Ukrainio, valoran 2,9 mld da dolaroj;
Volodimir Zelenskij
: Rusio devus esti agnoskita kiel
sponsoro
de
terorismo
en ?iuj landoj, sur ?iuj niveloj
- 2023
:
Ma?zoleo
de
Martirologio
de Polaj
Vila?oj
en Michniow (
distrikto Skar?ysko
): komenco de scienca konferenco pri "Pola vila?o dum la dua mondmilito" kun aparta konsidero de germanaj
militkrimoj
- 1154
:
San?a de Kastilio kaj Pollando
, infantino de
Kastilio
kaj re?ino de
Aragono
(m.
1208
)
- 1328
:
Imperiestro Hongvuo
, ?ina fondinto kaj la unua imperiestro de
Dinastio Ming
(m.
1398
)
- 1415
:
Frederiko la 3-a
,
imperiestro de la Sankta Romia Imperio
, unua el dinastio
Habsburgoj
(m.
1493
)
- 1452
:
Girolamo Savonarola
, itala religia reformisto, sanktulo de
anglikanismo
kaj
mariavitismo
, ekzekutita (m.
1498
)
- 1568
:
Salome Alt
, konkubino de la salburga ?efepiskopo kaj princo Wolf Dietrich (m.
1633
)
- 1640
:
Filipo de Francio
, duko de Orleano (n.
1640
)
- 1689
:
Jan Klemens Branicki
, pola
aristokrato
, komandanto de pola armeo (m.
1771
)
- 1727
:
Peter Zold
, hungara romkatolika pastro, historiisto (m.
1795
)
- 1758
:
Antoine-Isaac Silvestre de Sacy
, franca
orientalisto
, tradukisto, verkisto, sekretario de la
Akademio de Surskriboj kaj Beletro de Francio
(m.
1838
)
- 1784
:
Carl Thomas Mozart
, a?stra pianisto (m.
1858
)
- 1791
:
Istvan Szechenyi
, hungara grafo, fondinto de
Hungara Scienca Akademio
, entreprenisto, konstruisto de la
Szechenyi-?enponto
(m.
1860
)
- 1792
:
Johann Peter Eckermann
, germana verkisto kaj sekretario de Goethe (m.
1854
)
- 1792
:
Hieronymus von Bayer
, germana juristo kaj profesoro (m.
1876
)
- 1792
:
Matthaus Zell
, franca teologo kaj reformisto, rektoro de la
Universitato Alberto Ludoviko de Frajburgo
(m.
1854
)
- 1817
:
Sandor Gaal
, hungara honvedgeneralo (m.
1871
)
- 1825
:
Franz Pfanner
, a?stra misiisto (m.
1909
)
- 1840
:
Murad la 5-a
,
sultano
de
Otomana Imperio
(m.
1904
)
- 1842
:
Abd-ul-Hamid la 2-a
, sultano de Otomana Imperio (m.
1918
)
- 1853
:
Heike Kamerlingh Onnes
, nederlanda Nobelpremiita fizikisto, malkovrinto de
superkonduktiveco
(m.
1926
)
- 1860
:
Hugo Preisz
, hungara kuracisto, bestkuracisto, patologo, profesoro, membro de
Hungara Scienca Akademio
(m.
1940
)
- 1860
:
Gustav Leutelt
, germanlingva verkisto kaj pedagogo (m.
1947
)
- 1866
:
H. G. Wells
, brita verkisto (m.
1946
)
- 1868
:
Eduard Norden
, germana filologo (m.
1941
)
- 1869
:
Carlo Airoldi
, itala laboristo,
maratonisto
(m.
1929
)
- 1872
:
Henry Tingle Wilde
, angla oficiro sur
Titanic
(m.
1912
)
- 1874
:
Gustav Holst
, angla komponisto,
trombonisto
, pedagogo (m.
1934
)
- 1874
:
Janos Jabloniczky
, hungara advokato, parlamenta deputito, viktimo de soveta
gulago
(m. ?.
1950
)
- 1886
:
Jozsef Lestyan
, hungara arthistoriisto (m.
1952
)
- 1888
:
Martin Benka
, slovaka pentristo kaj grafikisto, titolita
nacia artisto
, desegninta serion da
bildkartoj
kun esperantaj temoj kaj verkinta kelke da esperantlingvaj rakontoj, pentrinta portreton de
L.L. Zamenhof
(m.
1971
)
- 1891
:
Karl Minor
, angla reklamisto kaj eldonisto, esperantisto, membro de
Lingva Komitato
, redaktoro de "
La Gajulo
", tradukisto de la dramo
Natan la Sa?ulo
(m.
1946
)
- 1894
:
Blanka Pechy
, hungara aktorino, verkistino, profesoro (m.
1988
)
- 1895
:
Sergej Jesenin
, rusia, soveta poeto (m.
1925
)
- 1895
:
Juan de la Cierva
, hispana pioniro de aviado (m.
1936
)
- 1896
:
Franz Karl Franchy
, rumana-a?stra ?urnalisto kaj verkisto (m.
1972
)
- 1902
:
Luis Cernuda
, hispana poeto kaj
literatura kritikulo
, reprezentanto de
Generacio de la 27a
(m.
1963
)
- 1902
:
Ruhollah ?omejni
, islama klerikulo kaj gvidanto de la
Irana Revolucio
de 1978 (m.
1989
)
- 1902
:
Toyen
, ?e?a pentristino, skizistino, ilustristino, membro de
superrealisma
movado (m.
1980
)
- 1904
:
Ger? Buzas
, hungara verkisto (m.
1987
)
- 1905
:
Istvan Incze
, rumania hungara pentristo (m.
1978
)
- 1910
:
Jozsef Balla
, rumania hungara pentristo (m.
1991
)
- 1912
:
Lajos Szabo
, hungara dramverkisto (m.
1983
)
- 1917
:
Zoltan Ander
, rumanihungara kuracisto (m.
1994
)
- 1919
:
Kwame Nkrumah
, unua prezidento de Ganao (m.
1972
)
- 1920
:
Leonid Vladimirski
, soveta, rusia grafikisto (m.
2015
)
- 1921
:
Chico Hamilton
, usona ?aza drumisto (m.
2013
)
- 1926
:
Donald A. Glaser
, usona Nobelpremiita fizikisto inventinta
bobelkameron
(m.
2013
)
- 1928
:
Edouard Glissant
, franca verkisto de karibea pensado kaj kulturo (m.
2011
)
- 1929
:
Sandor Kocsis
, hungara futbalisto (m.
1979
)
- 1929
:
Ferenc Puskas
, rumania hungara fizikisto, universitata profesoro
- 1931
:
Magda Bunta
, rumania hungara historiistino (m.
1995
)
- 1934
:
Leonard Cohen
, kanada
bardo
kaj poeto (m.
2016
)
- 1941
:
Ferenc Kerek
, rumania hungara kemiisto
- 1944
:
Steve Beshear
, usona politikisto
- 1946
:
Moritz Leuenberger
, prezidento de Svislando
- 1947
:
Stephen King
, usona horora verkisto
- 1950
:
Bill Murray
, usona aktoro
- 1951
:
Aslan Mas?adov
,
?e?ena
politikisto,
stabestro
, prezidento de la neagnoskita
?e?ena Respubliko I?kerio
, partizano, teroristo ser?ita tutmonde, mortigita dum operaco de rusiaj sekretaj servoj (m.
2005
)
- 1952
:
Anneliese Michel
, germana studentino,
ekzorcata
(m.
1976
)
- 1954
:
Abe Shinzo
, ?efministro de Japanio 2006-2007 kaj 2012-2020 (m.
2022
)
- 1955
:
Mika Kaurismaki
, finna kino-re?isoro
- 1957
:
Kevin Rudd
, ?efministro de A?stralio
- 1961
:
Nancy Travis
, usona aktorino
- 1965
:
Cheryl Hines
, usona aktorino
- 1972
:
Levente Szente B.
, rumania hungara poeto, ?urnalisto
- 1983
:
Agnes Kosza
, rumania hungara violistino
- -19
:
Vergilio
, latina poeto, a?toro de la epopeo "
Eneado
", enestanta en esperantlingva
Antologio Latina
(n.
-70
)
- 687
:
Konono
, papo, arestita kaj deportita (n. nekonata)
- 1327
:
Eduardo la 2-a
, re?o de Anglio kaj
princo de Kimrujo
kiel la unua angla nobelo (n.
1284
)
- 1481
:
Bartolomeo Sacchi
, itala soldato, verkisto kaj bibliotekisto de
Vatikana Biblioteko
(n.
1421
)
- 1520
:
Viktorin Kornel
, ?e?a
humanisto
kaj tradukisto de juraj verkoj, profesoro de la
Universitato de Karolo
(n.
1460
)
- 1558
:
Karlo la 5-a
, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (n.
1500
)
- 1576
:
Gerolamo Cardano
, itala kuracisto, matematikisto, inventisto kaj astrologo (n.
1501
)
- 1631
:
Federiko Borromeo
, itala ?efepiskopo de
Milano
, kardinalo (n.
1564
)
- 1699
:
Giuseppe Sardi
, itala arkitekto (n.
1624
)
- 1709
:
Ivan Mazepa
, ukraina nobelo kaj diplomato, gvidanto de
kozakoj
(n. ?irka?
1644
)
- 1832
:
Walter Scott
, skota verkisto kaj poeto (n.
1771
)
- 1837
:
Amalia Bezeredj
, hungara infan?ardenistino kaj verkistino por infanoj (n.
1804
)
- 1837
:
Georg Ludolf Dissen
, germana klasika filologo (n.
1784
)
- 1839
:
Gottfried Weber
, germana
muzikteoriisto
kaj komponisto (n.
1779
)
- 1851
:
Carl Leberecht Schwabe
, germana urbestro kaj politikisto (n.
1778
)
- 1860
:
Arthur Schopenhauer
, germana
filozofo
, reprezentanto de ekstrema
pesimismo
, influata de
budhismo
,
taoismo
kaj
vedanto
(n.
1788
)
- 1866
:
Karl Ludwig Hencke
, germana
amatora astronomo
(n.
1793
)
- 1897
:
Otto Heyden
, germana pentristo (n.
1820
)
- 1904
:
Hinmatujalatkit
, ?efo de la
indiana
gento de
nezpercoj
(n.
1840
)
- 1905
:
Rudolf Baumbach
, germana verkisto kaj poeto (n.
1840
)
- 1933
:
Mijaza?a Ken?i
, japana poeto, verkisto de
infana literaturo
,
vegetarano
,
esperantisto
(n.
1896
)
- 1937
:
Bernat Munkacsi
, hungara lingvisto, etnografo, akademiano (n.
1960
)
- 1938
:
Ivana Brli?-Ma?urani?
, kroata verkistino, poetino, ?urnalistino, a?torino de
fabeloj
- 1939
:
Tadeusz Jasi?ski
, pola knabo,
defendinto de Grodno
dum la
soveta invado en Pollandon
, mortinta kiel "viva
?ildo
" sur
tanko
(n.
1926
)
- 1942
:
Jen? Metzler
, hungara
bankisto
, vicprezidanto de ?parkasejo (n.
1870
)
- 1945
:
L?rinc Siklody
, hungara skulptisto anka? de altreliefoj (n.
1876
)
- 1947
:
Heinrich August Luyken
, germana-brita esperantisto, evangelia kristano kaj verkisto, konata de la romano
Pro I?tar
kaj aliaj aventuraj
romanoj
, a?toro de la libro
Palestino
kaj la
Biblio
(n.
1864
)
- 1947
:
Ernst Polak
, a?stra literaturkritisto, ?urnalisto kaj literaturagento (n.
1886
)
- 1954
:
Mikimoto Kokichi
, japana malkovrinto de la
perlobredado
(n.
1858
)
- 1957
:
Haakon la 7-a
, re?o de Norvegio (n.
1872
)
- 1964
:
Otto Grotewohl
, germana politikisto (n.
1894
)
- 1975
:
Mi?as Lynko?
, belorusa verkisto kaj tradukisto al la
belorusa lingvo
(n.
1899
)
- 1976
:
Orlando Letelier
, ?ilia diplomato, murdita (n.
1932
)
- 1976
:
Geza Vamszer
, rumania hungara instruisto, pentristo, etnografo (n.
1996
)
- 1977
:
Adolf Grohmann
, a?stra ?emidisto kaj ar?eologo
- 1987
:
Jaco Pastorius
, usona ?az-
basisto
kaj komponisto (n.
1951
)
- 1990
:
Rosario Livatino
, itala ju?isto kontra?batalanta
mafion
, murdita,
Servisto de Dio
(n.
1952
)
- 1992
:
Alajos H. Jozsef Tauszik
, hungara/rumania hungara pastro, eklezihistoriisto (n.
1904
)
- 2002
:
Kazmer Vajnovszki
, rumania hungara ?urnalisto, redaktoro (n.
1928
)
- 2015
:
Barna Marosi
, hungara ?urnalisto, redaktoro-publicisto de "
Romaniai Magyar Szo
" (Rumania Hungara Vorto) kaj verkisto (n.
1931
)
- 2019
:
Gunter Kunert
, germana verkisto elmigrinta al
FRG
(n.
1929
)
- 2019
:
Sigmund Jahn
, germana
kosmona?to
el
GDR
, ekzercanta en
Kosmona?ta Trejnejo Jurij Gagarin
(n.
1937
- 2020
:
Michael Lonsdale
, brit-franca aktoro, re?isoro, vo?artisto kaj pentristo, apartenanta al
karismaj kristanoj
(n.
1931
)
La
21-a de septembro
estas (la?
gregoria kalendaro
):