Википедия ? ирекле энциклопедия м??л?м?те
14 май
?
григориан стиле
буйынса йылды? 134-се (
к?бис? йылында
135) к?н?. Йыл а?а?ына тиклем 231 к?н ?ала.
Байрамдар
??м и?т?лекле даталар
- Халы?-ара
- Ер
: ?с?й??р к?н? (май?ы? 2-се й?кш?мбе?е)
- ???ел
сау?а
к?н?.
- Вазелинды? тыу?ан к?н?.
- Милли
- ??н?ри
тулы исемлек
- 1878
:
А?Ш
-та ≪вазелин≫ атама?ына сау?а марка?ы патенты алына. Был матд?не 1872 йылды? 4 июненд? сы?ышы мен?н
Британиянан
бул?ан
химик
Роберт Август Чезбро уйлап сы?ар?ан була.
- 1900
:
Парижда
II
Й?йге Олимпия уйындары
асыла, улар?а т??ге тап?ыр
?атын-?ы??ар
?атнаша.
Британия
спортсы?ы
Шарлотта Купер беренсе чемпион була.
- 1919
:
Башревком
тарафынан
Баш?ортостан АССР-ыны?
с?й?си ??м хужалы? тормошо мен?н идара ите? ?с?н Уполномоченный?ар советы ойошторола.
- 1946
:
?ф?л?
??м республика райондарында ат спорты б?йгел?ре (
?абантуй
) у??арыу тура?ында ?арар сы?а.
- 1955
:
Варшава
?ала?ында
Советтар Союзы
,
Албания
,
Болгария
,
Венгрия
,
ГДР
,
Польша
,
Румыния
??м
Чехословакия
≪Ду?лы?, хе?м?тт?шлек ??м ??-ара яр?ам тура?ында≫ килеше?
т???й, артабан ул ≪Варшава Килеше?е≫ исемен ала.
- 1999
:
Ишембай?а
Р?с?й Федерация?ында
т??ге профессиональ шашка клубы ? ≪Нефтяник≫ ойошторола.
- 2010
:
Берлинда
Сит ил ??м
Европа Берлеге
илд?ре
баш?орттарыны?
?оролтайы у??арыла, унда 90-дан ашыу делегат ?атнаша.
- 2012
:
?ф? районында
гидроэнергетик ?оролмаларын етештере? буйынса ≪РусГидроАльстом≫ заводы т???л? башлай.
тулы исемлек
- Сафронов Леонид Павлович
(1938),
инженер
,
т???л?ш
тарма?ы,
партия
??м
д??л?т
органдары хе?м?тк?ре.
РСФСР
Ю?ары Советы (1990?1993) ??м
Баш?орт АССР-ыны?
12-се са?ырылыш
Ю?ары Советы
депутаты.
Хе?м?т ?ы?ыл Байра?
??м ике
≪Почёт Билд??е≫
ордены кавалеры.
- Чертова К?мил? Йосоп ?ы?ы
(1938), йырсы, й?м???тсе. Х??ерге Х?с?йен ?хм?тов исеменд?ге Баш?орт д??л?т филармония?ыны? элекке вокалсы?ы.
Баш?орт АССР-ыны? ат?а?ан?ан артисы
(1981). Сы?ышы мен?н
Ленинград
?ала?ынан, блокадала булыусы. Йырсы
Наталья Дмитриеваны?
?с??е.
- ??йнанов Риф Ф?т?елбаян улы
(1958?14.11.2009),
?алим
-
педагог
,
спортсы
,
тренер
, й?м???тсе. 1985?1992 йылдар?а
СССР
профсоюздары ДСО-?ы йыйылма команда?ыны? ?лк?н тренеры. 2003 йылдан
Б?т? донъя
билбау к?р?ше федерация?ы президенты.
Педагогия
ф?нд?ре кандидаты (2002). Донъя (1983) ??м СССР (1984) Кубоктарын яулаусы.
Грек-рим к?р?ше
буйынса РСФСР-?ы? ат?а?ан?ан тренеры (1991) ??м СССР-?ы? халы?-ара класлы спорт мастеры (1983).
Р?с?й?е?
ат?а?ан?ан физик культура хе?м?тк?ре (2009).
Ду?лы? ордены
кавалеры (2002). Сы?ышы мен?н
Октябрьский
?ала?ынан.
- Т?жетдинов Нур Азамат улы
(1963), т????се. 2003 йылдан
Сибай
?ала?ында?ы ≪Строймеханизация≫ й?м?и?тене? генераль директоры. Баш?ортостан Республика?ыны? бишенсе са?ырылыш (2013?2018)
Д??л?т Йыйылышы ? ?оролтай
депутаты ??м ат?а?ан?ан т????се?е (2006). Сибай?ы? почётлы гражданы (2015) ??м ?аланы?
Рамазан ?м?тбаев
исеменд?ге премия?ы лауреаты. Сы?ышы мен?н х??ерге Баш?ортостан Республика?ыны?
Байма? районы
2-се Эт?ол
ауылынан.
- Урманов Рифат Нур улы
(1924―19.10.2006),
электрик
-
инженер
-
?алим
.
Б?й?к Ватан ?у?ышында
?атнашыусы. 1959 йылдан
Урал тимер юл транспорты инженер?ары институты
у?ытыусы?ы
, кафедра м?дире, проректоры, 1974?1987 йылдар?а ? ректоры.
Техник ф?нд?р
докторы
(1974), профессор (1975).
РСФСР
-?ы? ат?а?ан?ан
транспорт
хе?м?тк?ре (1984). 1-се (1985) ??м ике 2-се (1943, 1945) д?р?ж?
Ватан ?у?ышы
,
Хе?м?т ?ы?ыл Байра?
(1971),
Халы?тар Ду?лы?ы
(1981), ике
?ы?ыл Йондо?
(1944, 1945) ??м
≪Почёт Билд??е≫
(1961) ордендары кавалеры. Сы?ышы мен?н х??ерге
Баш?ортостан Республика?ыны?
Туймазы районы
?андра
ауылынан
.
- Й?нек?йев Р??ил Х?с?н улы
(1934),
т????се
-
инженер
. ≪Востокнефтезаводмонтаж≫ т???л?ш ойошма?ыны? элекке
технологы
.
Р?с?й Федерация?ыны?
ат?а?ан?ан т????се?е (1996).
тулы исемлек
- Бикбулатова Г?лнара Ф?рит ?ы?ы
(1964), юрист, й?м???тсе. 2007?2018 йылдар?а Баш?ортостан Республика?ы прокуроры урынба?ары. Баш?ортостан Республика?ыны? 6-сы са?ырылыш (2018?2023)
Д??л?т Йыйылышы ? ?оролтай
депутаты. Баш?ортостан Республика?ыны? ат?а?ан?ан юрисы, Р?с?й Федерация?ы прокуратура?ыны? почётлы хе?м?тк?ре.
тулы исемлек
- 1885
: Отто Клемперер,
Германия
дирижёры, композитор.
- 1900
: Марио Соффичи,
Аргентина
кинорежиссёры, сы?ышы мен?н
Италиянан
.
- 1905
: Ари Штернфельд,
СССР
?алимы, х??ерге заман
космонавтика?ына
ниге? ?алыусылар?ы? бере?е.
- 1905
: Николай Тихонов, д??л?т эшм?к?ре, 1980?1985 йылдар?а СССР Министр?ар Советы Р?йесе.
- 1930
: Ген Шангин-Березовский, бард,
йыр?ар
авторы ??м улар?ы баш?арыусы.
- 1945
: Владислав Ардзинба, СССР-?ы? ??м
Абхазияны?
д??л?т эшм?к?ре, ?алим-ш?р?и?тсе, 1994?2005 йылдар?а Абхазия президенты.
- 1965
: Сергей Лемох, СССР ??м
Р?с?й
музыканты
, ≪Кар-Мэн≫ т?рк?м? ет?ксе?е.
- 1970
: Ярослав Бойко, Р?с?й?е?
театр
??м кино актёры.
- 1975
: Святослав Вакарчук,
Украина
музыканты, ≪Океан Ельзи≫ т?рк?м? ет?ксе?е.