Ph?n Lan

S?a lien k?t
Bach khoa toan th? m? Wikipedia
C?ng hoa Ph?n Lan
Ten b?ng ngon ng? chinh th?c
Qu?c k? Qu?c huy
B?n đ?
Vị trí của Phần Lan
V? tri c?a Ph?n Lan
V? tri Ph?n Lan tren th? gi?i
Vị trí của Phần Lan
V? tri c?a Ph?n Lan
V? tri c?a Ph?n Lan (xanh đ?m)

? ?  chau Au  (xanh nh?t & xam đ?m)
? trong  EU  (xanh nh?t)

Tieu ng?
khong co
Qu?c ca
Maamme   (Ph?n Lan)
Vart land   (Th?y đi?n)
"Vung đ?t c?a chung ta"
Hanh chinh
Chinh ph? C?ng hoa ngh? vi?n
T?ng th?ng Alexander Stubb
Th? t??ng Petteri Orpo
L?p phap Qu?c h?i Ph?n Lan
Th? đo Helsinki
60°10′B 24°56′đ  /  60,167°B 24,933°đ  / 60.167; 24.933
Thanh ph? l?n nh?t Helsinki
đ?a ly
Di?n tich 401.876 km² ( h?ng 59 )
Di?n tich n??c 11 %
Mui gi? EET ( UTC +2); mua he : EEST (UTC+3)
L?ch s?
đ?c l?p t? Nga
29 thang 3 n?m 1809 đ?i cong qu?c thu?c Nga
6 thang 12 n?m 1917 đ?c l?p
4 thang 1 n?m 1918 Nga Xo vi?t cong nh?n
1 thang 1 n?m 1995 Gia nh?p Lien minh chau Au
Ngon ng? chinh th?c Ti?ng Ph?n Lan
Ti?ng Th?y đi?n
Ngon ng? đ?a ph??ng đ??c cong nh?n Nhom ngon ng? Sami
Dan s? ??c l??ng (2022) 5,550,066 [1] ng??i ( h?ng 116 )
Dan s? (2022) 5,550,066 [2] ng??i
M?t đ? 3,34 ng??i/km² ( h?ng 269 )
Kinh t?
GDP ( PPP ) (2017) T?ng s?: 239,662 t? USD [3]
Binh quan đ?u ng??i: 43.540 USD [3]
GDP (danh ngh?a) (2017) T?ng s?: 234,524 t? USD [3]
Binh quan đ?u ng??i: 42.611 USD [3]
HDI (2015) 0,879 [4] r?t cao ( h?ng 23 )
H? s? Gini (2014) 25,6 [5] th?p ( h?ng 6 )
đ?n v? ti?n t? Euro ( EUR )
Thong tin khac
Ten mi?n Internet .fi
Ma đi?n tho?i +358
Lai xe ben ph?i

Ph?n Lan ( ti?ng Ph?n Lan : Suomi , ti?ng Th?y đi?n : Finland ), ten chinh th?c la C?ng hoa Ph?n Lan ( ti?ng Ph?n Lan : Suomen tasavalta , ti?ng Th?y đi?n : Republiken Finland ) la m?t qu?c gia thu?c khu v?c B?c Au . Ph?n Lan giap v?i Th?y đi?n v? phia Tay, Nga v? phia đong, Na Uy v? phia B?c va Estonia v? phia Nam qua V?nh Ph?n Lan . Th? đo c?a Ph?n Lan la Helsinki va c?ng la thanh ph? l?n nh?t.

Ph?n Lan la m?t trong nh?ng qu?c gia dan c? th?a th?t nh?t chau Au . Theo s? li?u thang 12 n?m 2020, dan s? Ph?n Lan la 5.546.233 ng??i [6] . V?i m?t đ? dan s? ch? kho?ng 18 ng??i/km², Ph?n Lan tr? thanh qu?c gia co m?t đ? dan c? th?p nh?t trong cac n??c Lien minh chau Au . Ngon ng? chinh t?i n??c nay la ti?ng Ph?n Lan - m?t ngon ng? thu?c h? ngon ng? Ural [7] . Ben c?nh đo, ti?ng Thu? đi?n la ngon ng? chinh th?c th? hai c?a n??c nay.

Trong l?ch s?, Ph?n Lan t?ng la m?t ph?n c?a Th?y đi?n trong m?t th?i gian dai (t? th? k? XII đ?n th? k? XVIII ) r?i sau đo tr? thanh m?t đ?i cong qu?c d??i s? cai tr? c?a Sa hoang n??c Nga trong kho?ng th?i gian 1809-1917. Ngay 6 thang 12 n?m 1917, Ph?n Lan chinh th?c tuyen b? đ?c l?p, tr? thanh m?t n??c c?ng hoa . N?m 1918, đ?t n??c Ph?n Lan non tr? b? chia r? b?i cu?c n?i chi?n, gi?a m?t ben la phe H?ng quan Bolshevik đ??c h? tr? b?i n??c Nga Xo Vi?t , va m?t ben la phe B?ch v? , đ??c đ? ch? đ?c h?u thu?n. Sau m?t n? l?c ng?n đ? thi?t l?p m?t v??ng qu?c, đ?t n??c đa tr? thanh m?t n?n c?ng hoa. Trong Th? chi?n II , Lien Xo đa lien t?c tim cach chi?m đong Ph?n Lan , Ph?n Lan đa bu?c ph?i c?t nh??ng cho Lien Xo m?t ph?n lanh th? c?a minh bao g?m Karelia , Salla , Kuusamo , Petsamo va m?t s? đ?o, nh?ng đ?t n??c v?n gi? đ??c đ?c l?p . Sau Chi?n tranh th? gi?i th? hai , Ph?n Lan gi? vai tro nh? m?t n??c trung l?p va đa chuy?n đ?i nhanh chong t? m?t n?n kinh t? nong nghi?p l?c h?u sang n?n kinh t? cong nghi?p phat tri?n cao vao hang b?c nh?t chau Au .

Ph?n Lan đa xay d?ng đ??c m?t nha n??c phuc l?i r?ng rai d?a tren mo hinh B?c Au , đem l?i s? th?nh v??ng cho toan dan va tr? thanh m?t trong nh?ng n??c co thu nh?p binh quan đ?u ng??i cao nh?t tren th? gi?i [8] . Ph?n Lan gi? th? h?ng cao trong cac b?ng x?p h?ng qu?c t? v? giao d?c, kh? n?ng c?nh tranh kinh t?, t? do dan ch?, ch?t l??ng cu?c s?ng va phat tri?n con ng??i [9] [10] [11] [12] . Ngay nay, Ph?n Lan la m?t qu?c gia dan ch? theo ch? đ? c?ng hoa ngh? vi?n . N??c nay la thanh vien c?a Lien H?p Qu?c t? n?m 1955 va gia nh?p Lien minh chau Au vao n?m 1995 .

T? nguyen [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Ten g?i Ph?n Lan

Ten g?i "Ph?n Lan" trong ti?ng Vi?t b?t ngu?n t? ti?ng Trung . Trong ti?ng Anh, Ph?n Lan đ??c g?i la "Finland" . B?ng ti?ng Trung, "Fin-land" đ??c phien am la “芬蘭” ( pinyin : "F?n lan" ). “芬蘭” co am Han Vi?t la “Phan Lan”. Do "Phan" la t? t? nh?, “Phan Lan” trong ti?ng Vi?t đ??c g?i ch?ch thanh “Ph?n Lan”. [13]

Ngu?n g?c xa x?a c?a ten g?i Ph?n Lan (Finland) đ??c cho la b?t ngu?n t? 3 t?ng đa kh?c ch? Rune (h? th?ng ch? cai c?a ng??i B?c Au t? th? k? I đ?n gi?a th?i Trung C?). 2 t?ng đa đ??c tim th?y ? Uppland, m?t vung nh? thu?c Thu? đi?n, va tren 2 t?ng nay co kh?c ch? finlonti (U 582). T?ng đa th? 3 đ??c tim th?y ? Gotland, khu bi?n Ban-tich (Baltic Sea). Tren t?ng nay co kh?c t? Finlandi (G319) va co t? th? k? XIII. [14]

đ?a ly [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V??n qu?c gia Repovesi ? đong nam Ph?n Lan.
V??n qu?c gia Pyha-Luosto.
Bai chi ti?t: đ?a ly Ph?n Lan

Ph?n Lan n?m ? phia B?c chau Au gi?a v? tuy?n 60° va 70°. M?t ph?n t? lanh th? la n?m phia b?c c?a Vong B?c C?c (v? tuy?n 66°33' B?c). Cac n??c lang gi?ng c?a Ph?n Lan la Th?y đi?n , Na Uy , Nga va Estonia . Ph?n Lan thu?c B?c Au . G?n 1/3 lanh th? c?a Ph?n Lan n?m ? phia b?c vanh đai B?c c?c. H? chi?m 1/10 di?n tich c?a Ph?n Lan (t?ng s? kho?ng 188.000 h?). H? l?n nh?t la h? Saimaa r?ng h?n 4.400 km². Ph?n Lan co 179.000 đ?o khac nhau. Vao mua đong, v?nh Bothnia ? phia Tay va V?nh Ph?n Lan ? phia Nam đong b?ng, ? cac c?ng ph?i s? d?ng tau pha b?ng . đ?t c?a Ph?n Lan la đ?t b?ng gia. Tr? khu v?c nui cao co đ?nh t?i 1.342 m ? phia Tay B?c, ph?n l?n di?n tich con l?i c?a Ph?n Lan la đ?t th?p.

Khi h?u: Mua h? ?m. Mua đong dai va r?t l?nh, nh?t la ? phia B?c.

Khi h?u c?a Ph?n Lan co s? khac bi?t ro r?t vao mua đong va mua he , nhi?t đ? trung binh h?ng n?m t?i th? đo Helsinki kho?ng 5,3 °C . Nhi?t đ? cao nh?t vao ban ngay ? mi?n Nam c?a Ph?n Lan đoi khi c?ng len t?i 25 °C. Vao mua đong, nh?t la vao nh?ng thang 1, thang 2, nhi?t đ? thong th??ng la -20 °C. Phia c?c b?c c?a Ph?n Lan, d??i vong B?c C?c, vao mua he co đ?t M?t tr?i khong l?n trong kho?ng 73 ngay, đo la nh?ng ngay "he đem tr?ng", con vao mua đong M?t Tr?i khong m?c trong 51 ngay li?n.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: L?ch s? Ph?n Lan
Mo ph?ng th?i k? đ? đa t?i Kierikki

Kho?ng th? k? I , ng??i Ph?n Lan ? Estonia đ?n đ?nh c? ? cac vung phia Nam va đ?n kho?ng n?m 800 thi m? r?ng đ?n vung Karelia , n?i đa xu?t hi?n nh?ng c? dan khac g?c Ph?n Lan-Ugria, t? phia đong đ?n l?p nghi?p. H? buon ban long thu r?t phat đ?t đ?n khi b? dan Viking c?nh tranh d?n kh?p vung phia Nam. Kho?ng n?m 1150 , vua Erik IX c?a Th?y đi?n đa ti?n hanh m?t cu?c Th?p t? chinh nh?m vao nh?ng ng??i Ph?n Lan vo th?n .

Nh?ng ng??i tien phong Karelia , tranh c?a Pekka Halonen (1900)

Cu?c chinh ph?c Ph?n Lan c?a Th?y đi?n b?t đ?u t? th? k? XII va k?t thuc vao n?m 1634. Trong cu?c c?i cach ton giao ? th? k? XVIII , ph?n l?n ng??i Ph?n Lan theo giao phai c?a Martin Luther . Nga xam l??c ph?n l?n lanh th? c?a Ph?n Lan vao n?m 1809. Trong su?t th? k? XIX , Ph?n Lan la m?t đ?i cong qu?c do Sa hoang cai qu?n. Tinh hinh tr? nen c?ng th?ng khi đ? qu?c Nga mu?n c?ng c? quy?n l?c chinh tr? va t?ng c??ng ?nh h??ng v?n hoa. N?m 1906, Ph?n Lan đ??c phep tri?u t?p vi?n Duma (qu?c h?i) rieng, nh?ng đ?n n?m 1910 l?i b? bai b?. Sau cu?c Cach m?ng thang M??i Nga n?m 1917, n?i chi?n n? ra t?i Ph?n Lan. N?m 1919, Lenin va nha n??c Xo Vi?t c?a Nga đa bu?c ph?i trao quy?n t? do cho Ph?n Lan. Th? ch? c?ng hoa đ?c l?p đ??c thi?t l?p va t?n t?i cho t?i ngay nay. Sau Chi?n tranh th? gi?i th? hai , Ph?n Lan gi? vai tro c?a m?t n??c đ?c l?p va trung l?p. Ph?n Lan co đ??c ph?n nao ?nh h??ng do th?c hi?n nghiem ch?nh vai tro trung l?p c?a minh, vi d? vai tro ch? nha c?a cac phien h?p đ?u tien c?a T? ch?c An ninh va H?p tac chau Au . Sau khi Lien Xo s?p đ? (1991), Ph?n Lan đa n?i l?i quan h? g?n g?i v?n co v?i Nga va xin gia nh?p C?ng đ?ng chau Au .

Th??ng vi?n Ph?n Lan n?m 1917

T? th? k? XII đ?n th? k? XIX, Ph?n Lan la ph?n lanh th? l?n thu?c Th?y đi?n va sau đo la lanh th? t? tr? c?a Nga sau n?m 1809. Ph?n Lan hoan toan đ?c l?p vao n?m 1917. Trong Chi?n tranh th? gi?i th? hai, Ph?n Lan đa b?o v? đ??c n?n đ?c l?p c?a minh va ch?ng l?i s? xam l??c c?a Lien Xo ( Chi?n tranh Lien Xo-Ph?n Lan ) m?c du b? m?t m?t ph?n lanh th?. N?a th? k? sau đo, ng??i Ph?n Lan đa co m?t s? bi?n đ?i l?n t? m?t n?n kinh t? nong-lam nghi?p l?c h?u sang m?t n?n kinh t? cong nghi?p hi?n đ?i đa d?ng hoa, thu nh?p đ?u ng??i t??ng đ??ng v?i cac n??c Tay Au . La thanh vien c?a Lien minh chau Au , Ph?n Lan la qu?c gia B?c Au duy nh?t tham gia đ?ng ti?n chung euro b?t đ?u t? thang 1 n?m 1999.

Nien bi?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • 1155: Giao s? đ?u tien la ng??i Th?y đi?n đ?n Ph?n Lan. Ph?n Lan tr? thanh m?t ph?n lanh đ?a c?a Th?y đi?n .
  • 1809: Th?y đi?n nh??ng Ph?n Lan cho Nga hoang , Nga hoang tuyen th? Ph?n Lan la lanh th? t? tr? thu?c Nga.
  • 1917: 2 thang sau cu?c Cach m?ng Ph?n Lan tuyen b? đ?c l?p ch? quy?n, c?ng nh? khong con la vung t? tr? c?a Nga hoang vao ngay 6 thang 12.
  • 1919: Ph?n Lan thi?t l?p hi?n phap, tr? thanh m?t qu?c gia c?ng hoa v?i s? đ?ng đ?u la t?ng th?ng.
  • 1939-1940: Lien Xo t?n cong Ph?n Lan, n? ra cu?c Chi?n tranh Lien Xo-Ph?n Lan (1940) .
  • 1941-1944: Cu?c chi?n tranh gi?a Ph?n Lan va Lien Xo ti?p t?c trong cu?c chi?n tranh Ti?p di?n.30% lanh th? c?a Ph?n Lan ph?i nh??ng l?i cho Lien Xo va 11% s?n l??ng cong nghi?p c?a n??c nay b? m?t vao tay Lien Xo.
  • 1955: Ph?n Lan gia nh?p Lien hi?p qu?c va tr? thanh thanh vien c?a B?c Au n?m 1956.
  • 1995: Ph?n Lan tr? thanh thanh vien c?a EU.

Chinh tr? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Chinh tr? Ph?n Lan

Ph?n Lan đa co hi?n phap va hinh th?c chinh quy?n rieng khi con la m?t đ?i cong qu?c t? tr? thu?c Nga. Hi?n phap Ph?n Lan đ??c phe chu?n ngay 17 thang 7 n?m 1919 va v?n con hi?u l?c cho đ?n ngay nay. V? c? b?n, hi?n phap đ?m bao cac quy?n cong dan, m?i ng??i binh đ?ng tr??c phap lu?t. Quy?n l?c t?i cao n?m trong tay ng??i dan, ma qu?c h?i la đ?i di?n.

Qu?c h?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Qu?c h?i Ph?n Lan g?m m?t vi?n v?i 200 gh?. N?m 1928, Lu?t Qu?c h?i đ??c thong qua. No đ?t ra c? c?u, trach nhi?m va c? ch? b?u c? qu?c h?i. Cac thanh vien trong qu?c h?i đ??c b?u theo hinh th?c ph? thong đ?u phi?u v?i nhi?m k? 4 n?m. Theo hi?n phap, qu?c h?i b?u ra th? t??ng, sau đo đ??c t?ng th?ng b? nhi?m vao n?i cac. Cac b? tr??ng c?ng đ??c t?ng th?ng b? nhi?m d?a tren s? đ? xu?t c?a th? t??ng.Trong vai th?p k? qua quy?n l?c c?a T?ng th?ng đa b? gi?m b?t. Trong b?n s?a đ?i hi?n phap, co hi?u l?c vao n?m 1991 ho?c 1992 cung v?i m?t hi?n phap m?i đ??c so?n th?o n?m 2000, đ??c s?a đ?i vao n?m 2012, T?ng th?ng đa d?n d?n tr? thanh m?t nhan v?t mang tinh nghi th?c. Nhi?u t?ng th?ng đa t?ng la th? t??ng tr??c khi ti?p nh?n ch?c t?ng th?ng. Juha Sipila la Th? t??ng Ph?n Lan hi?n t?i, đ?ng th?i la ch? t?ch đ?ng Trung tam Ph?n Lan , m?t đ?ng trung dung .

Sau cu?c b?u c? qu?c h?i ngay 19 thang 4 n?m 2015, cac gh? trong qu?c h?i đ??c phan chia nh? sau:

đ?ng S? gh?
đ?ng Trung tam 49
đ?ng Ng??i Ph?n Lan th?c th? ( Perussuomalaiset ) 38
đ?ng Lien minh dan t?c 37
đ?ng Dan ch? xa h?i 34
đ?ng Lien hi?p xanh 15
Lien minh canh t? 12
đ?ng Ng??i Th?y đi?n 9
Lien đoan Thien chua giao 5
Khac (đ?i di?n t?nh Aland) 1

T?ng th?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?ng th?ng Ph?n Lan la ng??i đ?ng đ?u nha n??c Ph?n Lan, đ??c b?u v?i nhi?m k? 6 n?m. K? t? n?m 1991, khong v? t?ng th?ng nao đ??c t?i nhi?m qua hai nhi?m k? lien ti?p. T?ng th?ng ph?i la ng??i Ph?n Lan . Cac chinh đ?ng co it nh?t 1 gh? trong qu?c h?i đ??c quy?n đ? c? ?ng vien t?ng th?ng. Tuy nhien b?t c? ai thu th?p đ??c h?n 20.000 ch? ky c?ng co th? ?ng c?.

Th? t??ng Ph?n Lan hi?n t?i la ong Petteri Orpo , nh?m ch?c k? t? ngay 20 thang 6 n?m 2023.

Cac đ?i t?ng th?ng Ph?n Lan
Ten N?m sinh, n?m m?t Th?i gian t?i ch?c
Kaarlo Juho Stahlberg 1865?1952 1919?1925
Lauri Kristian Relander 1883?1942 1925?1931
Pehr Evind Svinhufvud 1861?1944 1931?1937
Kyosti Kallio 1873?1940 1937?1940
Risto Heikki Ryti 1889?1956 1940?1944
Carl Gustaf Emil Mannerheim 1867?1951 1944?1946
Juho Kusti Paasikivi 1870?1956 1946?1956
Urho Kaleva Kekkonen 1900?1986 1956?1981
Mauno Henrik Koivisto 1923?2017 1982?1994
Martti Oiva Kalevi Ahtisaari 1937? 1994?2000
Tarja Kaarina Halonen 1943? 2000?2012
Sauli Vainamo Niinisto 1948- 2012?

Ngo?i giao [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Quan h? ngo?i giao c?a Ph?n Lan

Rut ra đ??c nh?ng bai h?c kinh nghi?m t? qua kh? c?a l?ch s?, trong nhi?u th?p k? qua, Ph?n Lan luon theo đu?i đ??ng l?i đ?i ngo?i trung l?p tich c?c; gi? can b?ng trong quan h? v?i cac n??c l?n, cac kh?i; khong tham gia cac kh?i quan s?; ?ng h? va thuc đ?y cho cac ho?t đ?ng vi hoa binh, gi?i tr? quan b?, lam gi?m c?ng th?ng tinh hinh qu?c t?; ?ng h? đ?i tho?i gi?a cac n??c va khu v?c.

N?m 2008 , Ph?n Lan la Ch? t?ch T? ch?c An ninh va H?p tac chau Au ( OSCE ). Ph?n Lan la thanh vien tich c?c c?a EU , ?u tien quan h? v?i cac n??c lang gi?ng nh? cac n??c B?c Au , Nga va cac n??c ? vung bi?n Baltic . M?i đay, Ph?n Lan đa thong qua Hi?p ??c Lisbon . Hi?n nay, Ph?n Lan đang tham gia vao ch??ng trinh đ?i tac vi Hoa binh (Partnership for Peace) v?i NATO va v?n đ? ng? c?a cho vi?c tham gia NATO (tuy nhien ph?n l?n dan Ph?n Lan mu?n ti?p t?c th?c hi?n chinh sach đ?i ngo?i trung l?p). Chinh ph? Ph?n Lan c?ng chu tr?ng phat tri?n quan h? v?i chau A , nh?t la v?i cac n?n kinh t? đang n?i len đ? t?o đi?u ki?n cho cac doanh nghi?p Ph?n Lan tham nh?p th? tr??ng, phat tri?n ho?t đ?ng đ?u t? kinh doanh. Ph?n Lan tr? thanh thanh vien c?a T? ch?c Th??ng m?i Th? gi?i ( WTO ) n?m 1950; Lien H?p Qu?c va H?i đ?ng B?c Au n?m 1955 ; T? ch?c H?p tac va Phat tri?n Kinh t? ( OECD ) n?m 1969 ; lien k?t v?i Hi?p h?i M?u d?ch t? do chau Au ( EFTA ) n?m 1961 va tr? thanh thanh vien đ?y đ? n?m 1986 ; ky Hi?p đ?nh T? do th??ng m?i v?i C?ng đ?ng Kinh t? chau Au ( EEC ) n?m 1973. Ph?n Lan gia nh?p Lien hi?p chau Au ( EU ) t? ngay 1 thang 1 n?m 1995 va EMU t? 1 thang 1 n?m 1999 . Ngoai ra, Ph?n Lan c?ng la thanh vien c?a T? ch?c Qu? ti?n t? Qu?c t? ( IMF ) va nhi?u ngan hang phat tri?n tren th? gi?i nh? ADB ... Sau chi?n d?ch quan s? đ?c Bi?t c?a Nga n?m 2022 Ph?n Lan đa tuyen b? ch?m th?i k? trung l?p va xin gia nh?p NATO.

Hanh chinh [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Phan c?p hanh chinh Ph?n Lan

Ph?n Lan bao g?m 19 khu v?c đ??c g?i la maakunta b?ng ti?ng Ph?n Lan va landskap b?ng ti?ng Th?y đi?n. Cac khu v?c đ??c qu?n ly b?i cac h?i đ?ng khu v?c đong vai tro la di?n đan h?p tac cho cac đo th? c?a m?t khu v?c. Nhi?m v? chinh c?a khu v?c la quy ho?ch vung va phat tri?n doanh nghi?p va giao d?c. Ngoai ra, cac d?ch v? y t? cong c?ng th??ng đ??c t? ch?c tren c? s? cac vung. Hi?n t?i, khu v?c duy nh?t n?i m?t cu?c b?u c? ph? bi?n đ??c t? ch?c cho h?i đ?ng la Kainuu. H?i đ?ng khu v?c khac đ??c b?u b?i cac h?i đ?ng thanh ph?, m?i đo th? g?i đ?i di?n theo t? l? dan s? c?a no.

Ph?n Lan đ??c chia thanh 6 t?nh Aland ? đong Ph?n Lan ? Lapland ? Nam Ph?n Lan ? Oulu ? Tay Ph?n Lan , ngoai ra, Aland đ??c ch? đ?nh la t?nh th? b?y.

500xp
500xp
Ti?ng Ph?n Lan Ti?ng Th?y đi?n Th? ph? Khu v?c hanh chinh
Lapland Lappi Lappland Rovaniemi Lapland
B?c Ostrobothnia Pohjois-Pohjanmaa Norra Osterbotten Oulu B?c Ph?n Lan
Kainuu Kainuu Kajanaland Kajaani B?c Ph?n Lan
B?c Karelia Pohjois-Karjala Norra Karelen Joensuu đong Ph?n Lan
B?c Savonia Pohjois-Savo Norra Savolax Kuopio đong Ph?n Lan
Nam Savonia Etela-Savo Sodra Savolax Mikkeli đong Finland
Nam Ostrobothnia Etela-Pohjanmaa Sodra Osterbotten Seinajoki Tay va Trung Ph?n Lan
Trung Ostrobothnia Keski-Pohjanmaa Mellersta Osterbotten Kokkola Tay va Trung Ph?n Lan
Ostrobothnia Pohjanmaa Osterbotten Vaasa Tay va Trung Ph?n Lan
Pirkanmaa Pirkanmaa Birkaland Tampere Tay va Trung Ph?n Lan
Trung Ph?n Lan Keski-Suomi Mellersta Finland Jyvaskyla Tay va Trung Ph?n Lan
Satakunta Satakunta Satakunta Pori Tay Nam Ph?n Lan
Tay Nam Ph?n Lan Varsinais-Suomi Egentliga Finland Turku Tay Nam Ph?n Lan
Nam Karelia Etela-Karjala Sodra Karelen Lappeenranta Nam Ph?n Lan
Paijanne Tavastia Paijat-Hame Paijanne-Tavastland Lahti Nam Ph?n Lan
Tavastia Proper Kanta-Hame Egentliga Tavastland Hameenlinna Nam Ph?n Lan
Uusimaa Uusimaa Nyland Helsinki Nam Ph?n Lan
Kymenlaakso Kymenlaakso Kymmenedalen Kotka va Kouvola Nam Ph?n Lan
đ?o Aland [15] Ahvenanmaa Aland Mariehamn Aland

Lu?t phap [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Toa nha c?a Toa an t?i cao

H? th?ng t? phap c?a Ph?n Lan la m?t h? th?ng lu?t dan s? đ??c phan chia gi?a nh?ng toa an v?i th?m quy?n dan s? va hinh s? th??ng xuyen v?i nh?ng toa an hanh chinh co th?m quy?n đ?i v?i cac v? ki?n gi?a cac ca nhan va chinh quy?n cong. Lu?t Ph?n Lan đ??c lu?t hoa va d?a tren lu?t phap Th?y đi?n va r?ng h?n la b? lu?t La Ma. H? th?ng toa an dan s? va quy?n tai phan hinh s? bao g?m cac toa an đ?a ph??ng ( karajaoikeus, tingsratt ), toa phuc th?m khu v?c ( hovioikeus, hovratt ), va Toa an t?i cao ( korkein oikeus, hogsta domstolen ). Chi nhanh hanh chinh c?a toa an bao g?m cac toa an hanh chinh ( hallinto-oikeus, forvaltningsdomstol ) va Toa an Hanh chinh T?i cao ( korkein hallinto-oikeus, hogsta forvaltningsdomstolen ). Ngoai cac toa an thong th??ng, co m?t vai toa an đ?c bi?t ? chi nhanh nh?t đ?nh c?a chinh quy?n. Ngoai ra con co m?t Toa an T?i cao chuyen lu?n t?i đ?i v?i cac cao bu?c hinh s? ch?ng l?i cac can b? c?p cao trong chinh quy?n.

Kho?ng 92% ng??i dan Ph?n Lan tuyen b? h? tin t??ng vao l?c l??ng an ninh c?a đ?t n??c nay [16] . T? l? t?i ph?m c?a Ph?n Lan nhin chung la khong cao trong s? cac n??c EU. M?t s? lo?i t?i ph?m co t? l? ? tren m?c trung binh, đang chu y t? l? gi?t ng??i ? Ph?n Lan la cao nh?t trong s? cac n??c Tay Au [17] .

Ph?n Lan đa chi?n đ?u m?nh m? đ? ch?ng l?i tinh tr?ng tham nh?ng trong b? may chinh ph? t? nh?ng n?m 70 va 80. Ngay nay, T? ch?c Minh b?ch Qu?c t? x?p h?ng Ph?n Lan la m?t trong nh?ng qu?c gia it tham nh?ng nh?t ? chau Au.

An sinh xa h?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: An sinh xa h?i t?i Ph?n Lan

Ph?n Lan co m?t trong nh?ng h? th?ng an sinh xa h?i r?ng rai nh?t th? gi?i, m?t h? th?ng đ?m b?o t?t đi?u ki?n s?ng cho t?t c? ng??i dan. K? t? nh?ng n?m 1980, an sinh xa h?i đa đ??c c?t gi?m, nh?ng h? th?ng an sinh xa h?i c?a Ph?n Lan v?n la m?t trong nh?ng h? th?ng an sinh xa h?i phat tri?n toan di?n nh?t va ti?n b? nh?t tren th? gi?i. H? th?ng an sinh xa h?i (giao d?c, y t?, phuc l?i) c?a Ph?n Lan đ??c hinh thanh trong 3 th?p nien đ?u tien sau khi Chi?n tranh th? gi?i th? hai k?t thuc, ngay cang đ??c b? sung, hoan ch?nh.

K? ho?ch h?u tri c?a Ph?n Lan đ??c hinh thanh t? n?m 1937, đ?n n?m 1957, chinh ph? Ph?n Lan thi?t l?p m?t k? ho?ch l??ng h?u c?i thi?n t?o c? s? đ? hinh thanh Lu?t H?u tri qu?c gia. Vao đ?u th?p nien 60, k? ho?ch l??ng h?u đ??c b? sung them qu? l??ng h?u t? nhan. Tr? c?p th?t nghi?p đ??c hinh thanh vao n?m 1959 va 1960, đ?i m?i vao n?m 1972. Trong nh?ng th?p nien 50 va 60, vi?c xay d?ng m?ng l??i b?nh vi?n, giao d?c nhan s? v? y t? đ??c th?c hi?n nhi?u h?n. H? th?ng tr? c?p nha ? đ??c m? r?ng trong th?p nien 60, h??ng t?i toan b? dan c?. T? n?m 1963 t?i đ?u th?p nien 70, h? th?ng b?o hi?m s?c kh?e đ??c thi?t l?p. Cac quan ch?c y t? b?t đ?u nh?n m?nh đ?n cac b?nh vi?n đ?a ph??ng nh? h?n.

Vao th?p nien 80, chi phi xa h?i ? Ph?n Lan chi?m kho?ng 24% GDP. Ch?a t?i 10% chi phi nay do nh?ng ng??i lao đ?ng tr?, ph?n con l?i do nha n??c va ch? lao đ?ng tr?. Cu?i th?p nien 80, B? Quan h? xa h?i va S?c kh?e đ?nh h??ng h? th?ng phuc l?i thong qua n?m v?: B?o hi?m xa h?i, Phuc l?i xa h?i, Y t?, Chinh sach ch?t c?n va đi?u đ?, va Lao đ?ng. Trong chinh sach xa h?i, co 3 ban ch? y?u ch?u trach nhi?m v? phuc l?i xa h?i, y t? va b?o h? lao đ?ng. Cac quan ch?c c?p t?nh giam sat cac chinh quy?n đ?a ph??ng ? cac chinh quy?n t? tr? ? cung c?p ch?m soc xa h?i. đ?u th?p nien 80, nha n??c chi tr? 30% cho l??ng h?u va cac d?ch v? xa h?i, ch? lao đ?ng tr? 40%, chinh quy?n đ?a ph??ng 15% va ng??i nh?n d?ch v? tr? ph?n con l?i. M?i ng??i dan ? Ph?n Lan khong ph?i tr? ti?n cho giao d?c ? b?t k? m?c h?c nao, k? c? khi theo h?c tr??ng y hay tr??ng lu?t. Ng??i v? h?u ? Ph?n Lan đ??c ch?m soc t?t, con ng??i th?t nghi?p đ??c h??ng m?c tr? c?p th?t nghi?p r?t cao.

H? th?ng an sinh xa h?i c?a Ph?n Lan cung c?p cho ng??i dan:

  • Cac ch??ng trinh an sinh xa h?i : Ph?n Lan chia ph?n l?n cac ch??ng trinh an sinh xa h?i thanh cac ch??ng trinh b?o đ?m an sinh thu nh?p va cac ch??ng trinh cung c?p d?ch v? s?c kh?e va xa h?i. Ngu?n thu c?a cac ch??ng trinh an sinh xa h?i g?m co hai l?nh v?c la: b?o hi?m xa h?i, b?o đ?m thu nh?p cho ng??i gia, ?m đau, ph? n? co thai, ng??i th?t nghi?p, ho?c b? th??ng t?t lien quan đ?n lao đ?ng; va an sinh thu nh?p đ??c phan thanh cac lo?i nh? phuc l?i, bao g?m chuy?n thu nh?p đ? tr? c?p cho cac gia đinh thong qua cac bi?n phap nh? tr? cho tr? em, tr? c?p ng??i m?, tr? cho n?n nhan chi?n tranh va gia đinh h?, tr? c?p tai chinh cho nh?ng ng??i tan t?t ho?c co nhu c?u b?c thi?t. Cac ch??ng trinh c?a b?o hi?m xa h?i, chi?m t?i 80% qu? phuc l?i xa h?i [18] .
  • L??ng h?u : Vao cu?i th?p nien 80, Lu?t H?u tri qu?c gia đ??c c?i cach nh?m m? ra c? h?i cho t?t c? m?i ng??i ? đ? tu?i tren 16 tu?i. Th?m chi ng??i n??c ngoai ? Ph?n Lan, du khong ph?i la ng??i co ngu?n g?c B?c Au, c?ng đ??c h??ng l?i t? lu?t nay n?u đa đ?nh c? ? Ph?n Lan trong th?i gian it nh?t la 5 n?m. đ? tu?i đ??c h??ng l??ng h?u la 65 tu?i, va dao đ?ng trong đ? tu?i t? 50 đ?n ngoai 60 n?u nh? ng??i đo n?m trong tr??ng h?p b? th?t nghi?p lau ngay [18] .
  • B?o hi?m ?m đau : Lu?t B?o hi?m ?m đau ra đ?i vao n?m 1963 nh?m cung c?p b?o hi?m y t? cho ng??i dan Ph?n Lan. Lu?t quy đ?nh t?t c? cong dan đ?u đ??c b?o hi?m khi đau ?m. Cac h? th?ng ch?m soc s?c kh?e ? b?nh vi?n va trung tam y t? đ?u mi?n phi. Ph? n? khi sinh đ? đ??c thanh toan trung binh kho?ng 80% thu nh?p trong th?i gian 1 n?m. Ng??i s?ng đ?c than co m?t con đ??c thanh toan 92% thu nh?p khi ?m đau, trong khi ng??i đ?c than khong co con đ??c thanh toan 77% thu nh?p. đ?i v?i nh?ng gia đinh co c? v? ch?ng va con, m?c thanh toan b?o hi?m khi ?m đau la kho?ng 90% thu nh?p th?c t?. Qu? b?o hi?m ?m đau ch? y?u do nha n??c chi tr?; ng??i nh?n tr? thong qua 2% thu? thu nh?p, ch? s? d?ng lao đ?ng tr? 1% l??ng c?a ng??i lao đ?ng [18] .
  • B?o hi?m th?t nghi?p : N?m 1984, Ph?n Lan c?i cach Lu?t An sinh th?t nghi?p, trong đo t?t c? cong dan Ph?n Lan t? 17 đ?n 64 tu?i đ?u đ??c h??ng b?o hi?m khi th?t nghi?p. M?c tr? c?p th?t nghi?p cho nh?ng ng??i đang tim vi?c lam la 70 Fmk/ngay va ng??i th?t nghi?p đ??c h??ng tr? c?p nay it nh?t la 500 ngay trong giai đo?n 4 n?m. Nh?ng ng??i g?n 60 tu?i khong co kh? n?ng tim vi?c co th? đ??c tr? c?p th?t nghi?p t??ng đ??ng v?i m?t m?c l??ng tan t?t cho t?i khi h? đ?n tu?i đ??c nh?n l??ng h?u. Gi?i ch? va nha n??c đong gop 95% cho qu? b?o hi?m th?t nghi?p trong khi ng??i lao đ?ng ch? ph?i đong 5% [18] .
  • Tr? c?p gia đinh : đ??c th?c hi?n d??i nhi?u hinh th?c. Cac b?c cha m? đ??c nh?n thong tin, h? tr?, t? v?n cha m? va s?c kh?e, tiem ch?ng tr??c va sau khi sinh con t? cac b?nh vi?n ch?m soc s?c kh?e c?a nha n??c. Cac b?nh vi?n nay c?ng giam sat v? th? l?c, th?n kinh va đi?u ki?n xa h?i c?a tr? em va thu th?p s? li?u ph?c v? cho cac m?c tieu s?c kh?e c?ng đ?ng. Vi?c tr? c?p cho cac gia đinh co tr? em đ??c b?o đ?m d??i hinh th?c tr? c?p cho tr? em, ch?m soc tr? em, tr? c?p nuoi d??ng va tr? c?p cho ng??i m?. Hinh th?c tr? c?p tr? em co t? th?p nien 30 va la m?t ph?n s?m nh?t c?a h? th?ng phuc l?i. Lu?t Tr? c?p tr? em co t? n?m 1948, tr? c?p cho gia đinh co tr? em d??i 16 tu?i la cong dan c? tru ? Ph?n Lan, khong ph? thu?c vao thu nh?p ho?c qu?c t?ch c?a cha m?. Tr? c?p tr? em đ??c tr? cho cha m? ph?i ? nha ch?m soc con nh? ho?c ph?i thue ng??i lam vi?c đo [18] . Ph?n Lan đ?a ra r?t nhi?u chinh sach đ? giup đ? cho nh?ng c?p v? ch?ng mu?n co con. Th?i gian ngh? phep co l??ng c?a cac b?c cha m? ? Ph?n Lan keo dai đ?n 18 tu?n cho ng??i m? va 9 tu?n cho ng??i b?. Ben c?nh đo h? con co kho?ng 26 tu?n ngh? chung trong khi v?n h??ng đ?n 70-90% ti?n l??ng. Theo đo tr? c?p danh cho m?t đ?a tr? m?i sinh trong m?i gia đinh la 100 euro/thang, t? đ?a th? 3 la 141 euro/thang va t? đ?a th? n?m s? la 182 euro/thang. Kho?n ti?n nay co th? đ??c cung c?p cho đ?n khi đ?a tr? 17 tu?i. Ngoai ra, m?i khi m?t đ?a tr? đ??c chao đ?i, chinh ph? s? t?ng cho m?i ba m? m?t chi?c h?p d?ng c? v?i đ?y đ? cac đ? dung c?n thi?t cho vi?c ch?m soc m?t đ?a tr?: đ? tr? em, tui ng?, đ? dung ngoai tr?i, s?n ph?m t?m cho em be, ta lot va đ?m. H?p qua nay hoan toan mi?n phi va đ??c ap d?ng v?i t?t c? m?i ng??i khong k? giau ngheo.
  • D?ch v? ch?m soc tr? em : Lu?t co hi?u l?c lau dai la Lu?t Ch?m soc tr? hang ngay n?m 1973, quy đ?nh t?t c? cac chinh quy?n đ?a ph??ng cung c?p d?ch v? ch?m soc tr? hang ngay t?t nh?t cho t?t c? cac gia đinh co nhu c?u. Cac trung tam ch?m soc hang ngay ho?c t? nhan ch?m soc tr? em đ?n 7 tu?i đ??c đi?u hanh b?i chinh quy?n đ?a ph??ng ho?c do s? ?y nhi?m c?a nh?ng ng??i trong tr?, t?i gia đinh c?a tr? ho?c ? n?i khac. Lu?t Phuc l?i tr? em n?m 1983 quy đ?nh cac chinh quy?n đ?a ph??ng ch?m soc tr? em, va cho quy?n th?c hi?n cac bi?n phap đa d?ng n?u m?t em be b? b? r?i ho?c l?m d?ng. Gi?a th?p nien 80, kho?ng 2% tr? em Ph?n Lan đ??c lu?t nay bao b?c. M?t đ?o lu?t khac n?m 1983 quy đ?nh, nh?c hinh v?i tr? em la b?t h?p phap.
  • D?ch v? cho ng??i tan t?t : Phuc l?i đ??c quy đ?nh trong đ?o lu?t đ?i v?i ng??i tan t?t n?m 1946 quy đ?nh trach nhi?m đi?u tr? cho nh?ng ng??i tan t?t. Cac c? s? cung c?p nha ?, đao t?o ngh?, moi tr??ng lam vi?c va ph?c h?i s?c kh?e cho nh?ng ng??i tan t?t ho?t đ?ng d??i s? giam sat c?a Ban Phuc l?i xa h?i qu?c gia, con Ban Tr??ng h?c qu?c gia giam sat cac tr??ng danh cho tr? em tan t?t. Cac thi?t b? đ?c bi?t, nh? chan tay gi?… đ??c cung c?p mi?n phi [18] .
  • H? th?ng y t? : vao n?a sau th?p nien 80, ng??i dan Ph?n Lan đ??c h??ng tieu chu?n ch?m soc s?c kh?e nh? ? cac n??c phat tri?n cao. Lu?t Ch?m soc s?c kh?e 1972 đa t?o đi?u ki?n cho s? ra đ?i c?a kho?ng 2.000 trung tam y t? đ?a ph??ng, m?i trung tam ph?c v? t?i thi?u 10.000 ng??i. M?c tieu c? b?n c?a Lu?t 1972 la t?o đi?u ki?n cho t?t c? ng??i dan Ph?n Lan ti?p c?n binh đ?ng v?i d?ch v? ch?m soc s?c kh?e, khong tinh đ?n thu nh?p ho?c n?i h? sinh s?ng. Do ph?n l?n d?ch v? c?a cac trung tam y t? khong ph?i tr? phi, nen chinh quy?n trung ??ng h? tr? đ? t?ng ngu?n tai chinh cho cac chinh quy?n đ?a ph??ng. S? h? tr? nay chi?m kho?ng t? 30% đ?n 65% chi phi kham ch?a b?nh. Ph?n l?n cac trung tam y t? co it nh?t 3 bac s? va kho?ng 7 nhan vien tren 1 bac s?. Do đ??c đao t?o nghi?p v? cao, cac y ta co trinh đ? t??ng đ??ng bac s? ? nhi?u n??c khac. Ph?n l?n cac trung tam đ?u co cac ba đ? co nghi?p v? cao k?t h?p v?i ch??ng trinh ch?m soc tr??c khi sinh t?ng c??ng, khi?n cho t? l? tr? s? sinh t? vong ? Ph?n Lan r?t th?p. Gi?a th?p k? 80, cac b?nh vi?n cong co kho?ng 50.000 gi??ng, 40 b?nh vi?n t? nhan co kho?ng 3.000 gi??ng. Co them 20.000 gi??ng cho b?nh nhan t?i cac trung tam y t?, vi?n d??ng lao va cac c? s? phuc l?i khac [18] .

Kinh t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

B?n đ? t?ng tr??ng GDP c?a Ph?n Lan t? n?m 1998 đ?n 2009.
Tr? s? chinh c?a cong ty đi?n tho?i di đ?ng Nokia .
Sarkanniemi, m?t cong vien gi?i tri ? Tampere , Ph?n Lan.
Bai chi ti?t: Kinh t? Ph?n Lan

T? m?t n??c b? tan pha sau chi?n tranh va ph?i tr? m?t kho?n b?i th??ng chi?n tranh l?n gi?a nh?ng n?m 1940 , Ph?n Lan đa t?p trung vao xay d?ng đ?t n??c va đa v??n len tr? thanh m?t trong nh?ng n?n kinh t? co s?c c?nh tranh va ti?m n?ng phat tri?n hang đ?u th? gi?i v?i nhi?u nganh cong nghi?p m?i nh?n truy?n th?ng, co chuyen mon hoa cao nh? cong nghi?p g? gi?y; luy?n kim ; đong tau va v?n t?i; c? khi ; đi?n t? , vi?n thong ; cong nghi?p hoa ch?t, d??c ph?m . V? nong nghi?p , Ph?n Lan co 2.504 ngan hec-ta đ?t tr?ng tr?t (chi?m 8% di?n tich), t? tuc 85% l??ng th?c .

Chinh ph? Ph?n Lan luon chu tr?ng g?n giao d?c v?i nghien c?u va sang t?o ph?c v? phat tri?n kinh t?, trong đo hi?n nay t?p trung vao cong ngh? thong tin . Theo x?p h?ng c?a ?y ban Sang t?o chau Au ( EIS ), Ph?n Lan đ??c x?p la n?n kinh t? sang t?o th? ba th? gi?i , v??t xa m?c trung binh c?a chau Au va M? , đ??c Di?n đan Kinh t? Th? gi?i (2004) đanh gia la đ?t n??c co "v?n hoa sang t?o", trong đo Nokia la m?t đi?n hinh. Tinh hinh kinh t? c?a Ph?n Lan hi?n nay nhin chung ?n đ?nh. Kinh t? Ph?n Lan đa ch?u ?nh h??ng c?a kh?ng ho?ng kinh t? toan c?u (thu nh?p t? xu?t kh?u, chi?m 40% GDP c?a Ph?n Lan, đa gi?m m?nh). Tuy nhien, theo đanh gia m?i đay c?a EU , v? trung va dai h?n, Ph?n Lan co n?n kinh t? ?n đ?nh va v?ng ch?c. T? l? th?t nghi?p n?m 2017 la la 7,5% [19] (2010 la 8,4%).

R?ng chi?m 2/3 di?n tich c?a Ph?n Lan va cac s?n ph?m g? chi?m 45% s? ngo?i t? thu đ??c ? Ph?n Lan. đi?n tho?i di đ?ng Nokia (chinh g?c la c?a Ph?n Lan) hi?n đang chi?m m?t con s? đang k? trong doanh thu c?a kinh t? Ph?n Lan. Ch? bi?n kim lo?i va c? khi , đ?c bi?t đong tau la cac nganh cong nghi?p chinh c?a Ph?n Lan n?i ti?ng v? ch?t l??ng va thi?t k?. Ngoai g? , qu?ng đ?ng va th?y đi?n , cac ngu?n tai nguyen khac đ?u ngheo. Ph?n Lan co m?c s?ng cao, m?c du vi?c buon ban v?i Nga , b?n hang ch? y?u, b? s?p đ? keo theo nh?ng kho kh?n nghiem tr?ng v? kinh t? trong nh?ng n?m 1991-1992. Cong nghi?p đanh ca co quy mo đang k?. Nong nghi?p s?n xu?t ra cac s?n ph?m s?a cho tieu dung va cho xu?t kh?u.

Cac đ?i tac th??ng m?i l?n nh?t c?a Ph?n Lan la v?i đ?c , Nga , Th?y đi?n , V??ng qu?c Anh , Hoa K? , Ha Lan va Trung Qu?c . Ph?n Lan la qu?c gia B?c Au duy nh?t tham gia Eurozone .

Tinh đ?n n?m 2016, GDP c?a Ph?n Lan đ?t 239,186 t? USD, đ?ng th? 44 th? gi?i va đ?ng th? 17 chau Au.

Cong nghi?p [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ph?n Lan ti?n hanh cong nghi?p hoa nhanh chong sau Th? chi?n II , đ?t m?c GDP binh quan đ?u ng??i ngang b?ng v?i Nh?t B?n va Anh vao đ?u nh?ng n?m 1970. Ban đ?u, ph?n l?n s? phat tri?n d?a tren hai nhom nganh cong nghi?p ph?c v? xu?t kh?u, la "cong nghi?p kim lo?i" (metalliteollisuus) va "cong nghi?p r?ng" (metsateollisuus). Cac "nganh cong nghi?p kim lo?i" bao g?m đong tau, gia cong kim lo?i, nganh cong nghi?p xe h?i, cac s?n ph?m thi?t k? nh? đ?ng c? va đi?n t?, va s?n xu?t kim lo?i (thep, đ?ng va crom). Nh?ng con tau du l?ch l?n nh?t th? gi?i đ??c ch? t?o t?i cac x??ng đong tau c?a Ph?n Lan. "Nganh cong nghi?p r?ng" bao g?m lam nghi?p, g?, b?t gi?y va gi?y, va la m?t s? phat tri?n h?p ly d?a tren ngu?n tai nguyen r?ng r?ng l?n c?a Ph?n Lan (77% di?n tich đ??c bao ph? b?i r?ng, ph?n l?n la s? d?ng tai t?o). Trong nganh cong nghi?p gi?y va b?t gi?y, nhi?u cong ty l?n nh?t co tr? s? t?i Ph?n Lan ( Ahlstrom , Metsa Board , va UPM ). Tuy nhien, n?n kinh t? Ph?n Lan đang d?n đa d?ng hoa, m? r?ng sang cac l?nh v?c khac nh? đi?n t? (nh? Nokia ), đo l??ng ( Vaisala ), nhien li?u v?n t?i ( Neste ), hoa ch?t ( Kemira ), t? v?n k? thu?t ( Poyry ) va cong ngh? thong tin (vi d? Rovio Entertainment , n?i ti?ng v?i t?a game Angry Birds ), va khong con b? chi ph?i b?i hai nganh cong nghi?p kim lo?i va r?ng. T??ng t? nh? v?y, c?u truc đa thay đ?i, v?i t? tr?ng cac nganh d?ch v? ngay cang t?ng, va v?i vi?c cong nghi?p s?n xu?t ngay cang gi?m t?m quan tr?ng; nong nghi?p thi ch? chi?m m?t ph?n nh?.

Th??ng m?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

đ??ng Aleksanterinkatu , m?t con đ??ng th??ng m?i ? Ph?n Lan.

Th??ng m?i đong vai tro quan tr?ng trong n?n kinh t? Ph?n Lan , trong đo xu?t kh?u chi?m t? tr?ng GDP cao. Ba nganh xu?t kh?u quan tr?ng trong n?n kinh t? Ph?n Lan la: Cac s?n ph?m thep , may moc va thi?t b? v?n t?i (chi?m 31,1% xu?t kh?u); Thi?t b? quang h?c va đi?n t? (chi?m 28% xu?t kh?u); va s?n ph?m gi?y va g? (chi?m 20,3% xu?t kh?u). Cong nghi?p Ph?n Lan ph? thu?c nhi?u vao vi?c nh?p kh?u nguyen li?u tho, may moc va ph? ki?n c?n thi?t cho s?n xu?t cac s?n ph?m tieu th? trong n??c c?ng nh? cho xu?t kh?u. Cac th? tr??ng xu?t kh?u chinh c?a Ph?n Lan la đ?c , Thu? đi?n , Nga va M? . Cac đ?i tac nh?p kh?u chinh la đ?c (15,8%), Nga (14%), Th?y đi?n (13,7%) va Ha Lan (6,8%).

Chinh sach ODA [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ph?n Lan luon coi tr?ng chinh sach vi?n tr? va h?p tac phat tri?n, coi đay la m?t ph?n quan tr?ng trong chinh sach đ?i ngo?i c?a minh. Thong qua vi?n tr? phat tri?n, Ph?n Lan mong mu?n h? tr? cac n??c ngheo c?i thi?n đi?u ki?n kinh t? xa h?i , qua đo t?ng c??ng kh? n?ng thu hut đ?u t? va th??ng m?i c?a cac n??c nay ("aid for trade"), h??ng t?i xoa b? tinh tr?ng ngheo đoi tren th? gi?i. Ngay 18 thang 10 n?m 2007 , chinh ph? Ph?n Lan đa thong qua Ch??ng trinh chinh sach phat tri?n (Development Policy Programme) m?i v?i ch? đ? "Toward a Sustainable and Just World Community"(H??ng t?i m?t c?ng đ?ng th? gi?i cong b?ng va b?n v?ng). M?c tieu chinh c?a chinh sach phat tri?n m?i nay la xoa đoi gi?m ngheo va phat tri?n b?n v?ng phu h?p v?i cac m?c tieu Thien nien k?. N?m 2009, vi?n tr? phat tri?n c?a Ph?n Lan đ?t 0,5% GDI. Ph?n Lan cam k?t t?ng vi?n tr? phat tri?n len 0,58% GDI n?m 2011 va 0,7% GDI n?m 2015. Hi?n nay, h?p tac phat tri?n c?a Ph?n Lan t?p trung vao 8 n??c đ?i tac dai h?n g?m: Mozambique , Tanzania , Ethiopia , Zambia , Kenya ? chau Phi ; Nicaragua ? chau M? Latin ; Vi?t Nam va Nepal ? chau A .

Du l?ch [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ph?n Lan đa đon h?n 3 tri?u du khach n??c ngoai trong n?m 2017, trong đo co kho?ng 1,5 tri?u đ?n t? cac qu?c gia Lien minh chau Au [20] . N?m 2013, gia tr? c?a nganh du l?ch chi?m kho?ng 2,5% GDP c?a Ph?n Lan, va cung c?p kho?ng 136 700 vi?c lam [21] .

C?nh quan chi?m ?u th? t?i Ph?n Lan la nh?ng canh r?ng thong day va nh?ng ng?n đ?i thoai tho?i, cung v?i m?t s? l??ng r?t l?n cac h? n??c va nh?ng con l?ch. Ph?n l?n lanh th? Ph?n Lan la nguyen s? va hoang s?, bao g?m 40 cong vien qu?c gia t? b? bi?n phia Nam c?a V?nh Ph?n Lan đ?n vung nui cao Lapland. Ph?n Lan c?ng co cac vung dan c? v?i nhi?u s? ki?n va ho?t đ?ng v?n hoa.

Cac chuy?n du l?ch th??ng m?i gi?a cac thanh ph? c?ng bi?n va ven bi?n l?n ? khu v?c Baltic , bao g?m Helsinki , Turku , Tallinn , Stockholm va Travemunde , đong m?t vai tro quan tr?ng trong nganh du l?ch đ?a ph??ng. Ph?n Lan đ??c coi la que h??ng c?a Thanh Nicholas hay Ong gia Noel , s?ng ? vung Lapland phia b?c [22] . Ong gia Noel th??ng đ??c cho la s?ng ? Rovaniemi vung Lapland phia b?c Ph?n Lan. ? th? tr?n Rovaniemi con co m?t ngoi lang g?i la Lang Santa Claus cho khach du l?ch đ?n tham quan.

Khu v?c n?m ben trong Vong B?c C?c, vao gi?a mua đong th??ng x?y ra hi?n t??ng đem vung c?c , m?t kho?ng th?i gian ma m?t tr?i khong m?c trong nhi?u ngay ho?c vai tu?n, ho?c th?m chi hang thang, vao gi?a mua he thi l?i co hi?n t??ng ban ngay vung c?c , khi ma m?t tr?i v?n co th? chi?u sang ngay c? khi n?a đem (73 ngay lien t?c, t?i đi?m c?c b?c). Hi?n t??ng c?c quang c?ng th??ng xuyen xu?t hi?n ? vung phia b?c đ?t n??c vao m?t th?i đi?m nh?t đ?nh trong n?m, đay c?ng la th?i đi?m thu hut khach du l?ch.

Ngoai ra, vao mua đong, Ph?n Lan mang đ?n c? h?i tr??t tuy?t b?ng đ?ng va tr??t tuy?t tren nui cao. Nhi?u khu ngh? mat tr??t tuy?t n?i ti?ng n?m ? phia b?c c?a vong B?c c?c ? Lapland, ngoai ra con co khu tr??t tuy?t Kuusamo ? phia đong b?c c?a t?nh Oulu va Himos ? Jamsa, ch? cach Helsinki 200 km v? phia b?c.

Nhan kh?u [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Nhan kh?u Ph?n Lan

Dan s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Dan s? c?a Ph?n Lan x?p x? 5.500.000 ng??i. Ph?n Lan la qu?c gia r?ng x?p th? 6 ? chau Au, m?t đ? dan s? trung binh 18 ng??i/km². H?u h?t ng??i Ph?n Lan, kho?ng 54% s?ng ? ngo?i o, trong đo 26% s?ng ? khu v?c vung xa thanh ph?. Thanh ph? Helsinki , th? đo c?a Ph?n Lan, co s? dan kho?ng 626.305 ng??i, Espoo co kho?ng 267.906 ng??i va Vantaa co kho?ng 212.473 ng??i; m?t s? cac thanh ph? l?n khac la Tampere v?i s? dan 223.238 ng??i, B?c Oulu 196.860 ng??i, Turku 184.190 ng??i, Jyvaskyla 135.591 ng??i va Kuopio la 111.000 ng??i.

  • Co kho?ng 1,8 tri?u gia đinh ? Ph?n Lan. Trong s? đo cac gia đinh co tr? em chi?m kho?ng 1,9%. Vao n?m 1960 con s? đo la 2,27%. N?m 1999 s? l?c l??ng lao đ?ng n? chi?m 2.5 tri?u ng??i. M?c thu nh?p c?a h? chi?m 80% so v?i nam gi?i va tu?i th? c?a n? gi?i c?ng cao h?n nam. Trung binh tu?i th? c?a n? gi?i la 83 trong khi nam gi?i la 76. Trong cu?c b?u c? qu?c h?i n?m 1999, n? chi?m 74 gh? trong t?ng s? 200.
  • Chinh sach phuc l?i xa h?i c?a Ph?n Lan r?t t?t.Tr? em khi sinh ra đ??c chinh ph? tr? c?p 100 Euro/thang cho đ?n khi đ? 18 tu?i. Ph? n? mang thai đ??c ngh? 20 tu?n nh?ng v?n đ??c tr? 100% l??ng.

Ton giao [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nha th? chinh toa Turku , trung tam c?a Giao h?i Lutheran t?i Ph?n Lan.
Nha th? c? Petajavesi , m?t di s?n UNESCO.
Bai chi ti?t: Ton giao t?i Ph?n Lan

Ph?n Lan la m?t trong cac n??c co t? l? dan s? theo ton giao l?n nh?t chau Au, tuy t? l? nay đang gi?m. Vao n?m 2014, kho?ng 74% dan s? thu?c Giao h?i Lutheran va kho?ng 2% thu?c cac nhanh C? đ?c giao khac, hay cac c?ng đ?ng ton giao khac. Kho?ng 23,5% dan s? khong theo ton giao nao. Giao h?i Chinh th?ng giao Ph?n Lan ch? co d??i 60.000 tin đ?, t?c la kho?ng 1.1% dan s?. T? do tin ng??ng ? Ph?n Lan đa đ??c b?o đ?m t? n?m 1923.

S? m? đ?o c?a Ph?n Lan đa đ??c mo t? m?t cach kha đung la "theo đ?o nh?ng khong th??ng xuyen d? l?", vi ph?n l?n ng??i dan khong th??ng xuyen d? cac bu?i l? hang tu?n t?i nha th?. Vai tro c?a nha th? trong đ?i s?ng ? Ph?n Lan đ??c th? hi?n ro h?n trong cac s? ki?n hang n?m nh? l? Giang Sinh , l? Ph?c Sinh , va trong cac s? ki?n quan tr?ng trong gia đinh nh? l? bap tem, l? kien tin, l? c??i , va l? tang .

C? đ?c giao đ?n Ph?n Lan vao th? k? XI t? c? hai phia đong va Tay, khi đo Ph?n Lan thu?c ?nh h??ng c?a Th?y đi?n . Vua Th?y đi?n Gustavus Vasa , ng??i tr? vi trong th? k? XVI , quy?t đ?nh ?ng h? cu?c C?i cach Tin Lanh trong v??ng qu?c c?a minh, k?t qu? la tai s?n c?a Giao h?i Cong giao ? Ph?n Lan b? t?ch thu va Giao h?i Lutheran d?n đ??c thi?t l?p la giao h?i dan t?c cung v?i Giao h?i Chinh th?ng giao Ph?n Lan sau nay.

Trong m?t th?i gian dai, Giao h?i đ?m trach cac ch?c n?ng quan tr?ng c?a xa h?i nh? hanh chinh đ?a ph??ng va giao d?c , trong khi đo Nha n??c tham gia m?t ph?n trong cac v?n đ? nh? hanh chinh, tai chinh va đi?u l? c?a Nha th?. Giao h?i Tin Lanh Lutheran Ph?n Lan va Giao h?i Chinh th?ng giao Ph?n Lan ti?p t?c gi? vai tro đ?c bi?t, nh? trong tr??ng h?c va cac nghi l? qu?c gia.

Tin đ? c?a hai nha th? nay tr? m?t kho?n l? phi thanh vien d??i d?ng thu? nha th? kho?ng t? 1 đ?n 2.25%, tuy theo t?ng giao x?, đ??c thu cung v?i thu? thu nh?p . Ngoai ra, cac nha th? con đ??c h??ng m?t ph?n nh? trong thu? doanh nghi?p do cac cong ty, t?p đoan hay cac t? ch?c t??ng t? nh? v?y đong gop. Kho?n ti?n nay đ??c dung đ? h? tr? qu?n ly cac ho?t đ?ng phat tri?n xa h?i c?a nha th? nh? t?o vi?c lam cho thanh thi?u nien, cong vi?c xa h?i, tu s?a ngh?a trang, duy tri s? đ?ng ky c?a nha th?, tu s?a cac khu nha l?ch s?.

Ngon ng? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Ti?ng Ph?n Lan

Ti?ng Ph?n Lan la thanh vien c?a h? ngon ng? Ural . Ti?ng Ph?n Lan, ti?ng Estonia n?m trong m?t nhanh; ti?ng Hungary thu?c nhom l?n trong nhom ngon ng? ng??i Ugri. Ngon ng? chinh th?c c?a Ph?n Lan la ti?ng Ph?n Lan va ti?ng Th?y đi?n đ??c s? d?ng nh? ti?ng m? đ? kho?ng 6% s? dan. M?t ti?ng b?n x? n?a la ti?ng Sami đ??c s? d?ng b?i nh?ng ng??i Sami, con đ??c bi?t đ?n la ng??i Lapp (mi?n B?c c?a Scandinavia). Ti?ng Th?y đi?n xu?t hi?n ? Ph?n Lan do co l?ch s? tr??c đay, th?i k? đ?u th? k? XIII cho đ?n n?m 1809, luc đo Ph?n Lan la m?t ph?n c?a lanh đ?a Th?y đi?n.

S? l??ng ng??i n??c ngoai s?ng t?i Ph?n Lan kho?ng 322,700 ng??i vao n?m 2014, ch? y?u t?i t? Nga, Estonia, Somalia, Iraq va Nam T? [23] .

Giao d?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Giao d?c Ph?n Lan
đ?i h?c Khoa h?c ?ng d?ng LAB ? Lappeenranta . [24]

H? th?ng giao d?c ? Ph?n Lan la hoan toan mi?n phi. Ch??ng trinh m?m non đ??c danh cho tr? t? 4 tu?i đ?n 6 tu?i. Ch??ng trinh giao d?c toan di?n b?t bu?c trong 9 n?m b?t đ?u t? 7 tu?i va k?t thuc vao 16 tu?i. 6 n?m đ?u tien h?c sinh s? đ??c h?c v?i 1 giao vien duy nh?t d?y cac mon (tr? cac mon n?ng khi?u), 3 n?m cu?i c?p s? đ??c h?c theo t?ng giao vien b? mon nh?: Toan, Khoa h?c, Kinh t? gia đinh,... đ?i h?c ho?c h?c ngh? sau ph? thong (b?t bu?c) đ??c th?c hi?n ? n?m 17 tu?i. Cac tr??ng đ?i h?c ? Ph?n Lan:

V?n hoa [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bi?u t??ng qu?c gia [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: Trinh n? Ph?n Lan

Trinh n? Ph?n Lan ( ti?ng Ph?n Lan : Suomi-neito , ti?ng Th?y đi?n : Finlands mo ) la m?t co gai tr? đ??c xay d?ng thanh m?t hinh t??ng qu?c gia (National personification) c?a Ph?n Lan, bi?u th? s? hi?n than c?a Ph?n Lan.

V?n h?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Bai chi ti?t: V?n h?c Ph?n Lan

M?c du đ??c ghi nh?n la m?t trong nh?ng n?n v?n h?c xu?t hi?n mu?n nh?t đ?a v?c Au chau , nh?ng Ph?n Lan th??ng đ??c m?nh danh Ngoi sao ph??ng B?c vi nh?ng thanh t?u khi?n nhi?u n?n v?n h?c lau đ?i ph?i ganh t?. Cai b?t th??ng c?a n?n v?n h?c t? khi ra đ?i đ?n nay la h?u nh? khong song hanh ngon ng? b?n đ?a, cho du ngon ng? Ph?n Lan c?ng co l?ch s? it nh?t m?t thien nien k? . Trong th?c t?, cac gia tr? t?o nen v?n h?c Ph?n Lan l?i khong h?u h?n trong qu?c th? ma t?a ra Th?y đi?n , Estonia , Nga va đ?c bi?t Karjala - mi?n đ?t huy?n tho?i nay đ??c coi la kh?i th?y dong v?n h?c ti?ng Ph?n Lan . Do v?y, thu?t ng? v?n h?c Ph?n Lan con co tinh qu?c t? kha cao.

Do nhi?u bi?n c? l?ch s? , v?n h?c Ph?n Lan đ??c c?u thanh tren ba ngon ng? : Th?y đi?n , Ph?n Lan va Nga . Vi th?, đoi khi Ph?n Lan đ??c gi?i phe binh g?i vui la n?n v?n h?c chan thien nga [25] . Trong đo, v?n h?c ti?ng Th?y đi?n co gia tr? cao nh?t va kh?i l??ng c?ng đ? s? h?n c?. Sau đ? nh? Th? chi?n , chinh ph? Ph?n Lan cung cac c? quan đ?c trach v?n hoa đa ra s?c nang t?m ti?ng Ph?n Lan thanh qu?c ng? , qua đo dong v?n h?c ti?ng Ph?n Lan co s? t?ng tr??ng m?nh h?n cac th?i tr??c. Tuy nhien, dong ngh? thu?t nay l?i ph? bi?n ? Karjala va Estonia h?n.

Ngay nay, v?n h?c Ph?n Lan đ??c san x? chung gi?a Na Uy , Th?y đi?n , Ph?n Lan, Nga va Estonia nh? b? ph?n r?t quan tr?ng c?u thanh v?n hoa m?i qu?c gia . T?i Latvia , Lietuva , Belarus va Ba Lan , th?m chi Komi t? đ?u th?p nien 1990 đa di?n ra nh?ng tranh lu?n soi n?i trong v?n đ? co hay khong cong nh?n dong v?n h?c Ph?n Lan t?ng t?n t?i trong di?n trinh l?ch s? v?n h?c x? minh, nhi?u quan đi?m cho r?ng đa t?i luc c?n ch?p nh?n no nh? m?t đ?c tinh b?n đ?a thay vi coi la ngo?i lai.

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ “Finland's preliminary population figure 5,550,066 at the end of February 2022” . Tilastokeskus.fi . Statistics Finland . Truy c?p ngay 22 March 2022 .
  2. ^ “Finland's preliminary population figure 5,550,066 at the end of February 2022” . Tilastokeskus.fi . Statistics Finland . Truy c?p ngay 22 March 2022 .
  3. ^ a b c d “Report for Selected Countries and Subjects” . IMF.
  4. ^ “2015 Human Development Report” (PDF) . United Nations Development Programme. 2015 . Truy c?p ngay 14 thang 12 n?m 2015 .
  5. ^ “Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)” . Eurostat Data Explorer . Truy c?p ngay 5 thang 1 n?m 2014 .
  6. ^ https://danso.org/phan-lan/
  7. ^ "Like Finnish and Estonian, it belongs to the Uralic language family, its closest relatives being Mansi and Khanty. It is the most widely-spoken of the several European languages not part of the Indo-European family" [1]
  8. ^ “Finland” . International Monetary Fund . Truy c?p ngay 17 thang 4 n?m 2013 .
  9. ^ “Finland: World Audit Democracy Profile” . WorldAudit.org . B?n g?c l?u tr? ngay 30 thang 10 n?m 2013.
  10. ^ “Tertiary education graduation rates?Education: Key Tables from OECD” . OECD iLibrary. ngay 14 thang 6 n?m 2010. doi : 10.1787/20755120-table1 . B?n g?c l?u tr? ngay 30 thang 4 n?m 2011 . Truy c?p ngay 6 thang 3 n?m 2011 .
  11. ^ “Her er verdens mest konkurransedyktige land?Makro og politikk” . E24.no. ngay 9 thang 9 n?m 2010. B?n g?c l?u tr? ngay 14 thang 10 n?m 2010 . Truy c?p ngay 6 thang 3 n?m 2011 .
  12. ^ “The 2009 Legatum Prosperity Index” . Prosperity.com. B?n g?c l?u tr? ngay 29 thang 10 n?m 2009 . Truy c?p ngay 4 thang 2 n?m 2010 .
  13. ^ Tr?n V?n Chanh. T? đi?n Han-Vi?t ? Han ng? c? đ?i va hi?n đ?i. Nha xu?t b?n T? đi?n Bach khoa. N?m 2014. Trang 2422.
  14. ^ “National Archies Services, Finland (in English)” . Truy c?p ngay 4 thang 7 n?m 2017 .
  15. ^ Vai tro c?a cac h?i đ?ng khu v?c ph?c v? tren l?c đ?a Ph?n Lan n?m tren qu?n đ?o Aland do Chinh ph? t? tr? Aland qu?n ly.
  16. ^ Policing corruption, International Perspectives.
  17. ^ “The Burden of Crime in the EU. Research Report: A Comparative Analysis of the European Crime and Safety Survey (EU ICS) 2005” (PDF) . B?n g?c (PDF) l?u tr? ngay 28 thang 4 n?m 2008 . Truy c?p ngay 26 thang 8 n?m 2010 .
  18. ^ a b c d e f g Text from PD source: US Library of Congress: A Country Study: Finland , Library of Congress Call Number DL1012.A74 1990.
  19. ^ Toivonen, Kirsi. “Statistics Finland - Labour Force Survey” . Stat.fi . Truy c?p ngay 29 thang 12 n?m 2017 .
  20. ^ “Yearly nights spent and arrivals by country of residence by Region, Country, Data and Year - Visit Finland” . Visit Finland . B?n g?c l?u tr? ngay 15 thang 3 n?m 2020 . Truy c?p ngay 22 thang 7 n?m 2018 .
  21. ^ “Matkailun taloudelliset vaikutukset - Visit Finland” . Visit Finland . Truy c?p ngay 21 thang 5 n?m 2016 .
  22. ^ “The Real Home of Santa Claus in Finland” . B?n g?c l?u tr? ngay 30 thang 11 n?m 2017 . Truy c?p ngay 20 thang 11 n?m 2017 .
  23. ^ “ Ulkomaalaistaustaiset ? Tilastokeskus ” . stat.fi (b?ng ti?ng Ph?n Lan). B?n g?c l?u tr? ngay 4 thang 6 n?m 2016 . Truy c?p ngay 22 thang 3 n?m 2016 .
  24. ^ LAB University of Applied Sciences (b?ng ti?ng Anh)
  25. ^ Heikkila, Tuomas (2010). “ Kirjallinen kulttuuri keskiajan Suomessa , Historiallisia tutkimuksia 254,” . Suomalaisen kirjallisuuden seura . Truy c?p ngay 30 thang 8 n?m 2016 .

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Barnett, Andrew - Sibelius. [1]
  • Edwards, Robert - Winter war: Russia's invasion of Finland, 1939-1940. [2]
  • Hooven, F. Valentine - Tom of Finland: his life and times. [3]
  • Kent, Neil - Helsinki: a cultural and literary history. [4]
  • Mann, Chris - Hitler's Arctic War: the German campaigns in Norway, Finland, and the USSR, 1940-1943. [5]
  • Nieminen, Raija - Voyage to the island. [6]
  • Quantrill, Malcolm - Reima Pietila: architecture, context, and modernism. [7]
  • Steinbock, Dan - The Nokia revolution: the story of an extraordinary company that transformed an industry. [8]
  • Stenman, Kari - Luftwaffe over Finland. [9]
  • Torvalds, Linus - Just for Fun: The Story of an Accidental Revolutionary . [10]
  • Trotter, William R. - A Frozen Hell: The Russo-Finnish Winter War of 1939-1940. [11]

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ “Sibelius” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  2. ^ “Winter war” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  3. ^ “Tom of Finland” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  4. ^ “Helsinki” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  5. ^ “Hitler's Arctic War” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  6. ^ “Voyage to the island” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  7. ^ “Reima Pietila” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  8. ^ “The Nokia revolution” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  9. ^ “Luftwaffe over Finland” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  10. ^ “Just for fun” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
  11. ^ “A frozen hell” . Novelist Plus . Ebsco . Truy c?p ngay 22 thang 10 n?m 2010 .
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ph?n_Lan&oldid=71258270 ”