C?ng hoa Slovakia
(
ti?ng Vi?t
:
Xlo-va-ki-a
[3]
;
ti?ng Anh
:
Slovakia
/slo??v?ːki?/
ⓘ
;
ti?ng Slovak
:
Slovensko
ⓘ
, đ?y đ?
Slovenska republika
ⓘ
) la m?t
qu?c gia n?m kin trong l?c đ?a
t?i
Trung Au
[4]
[5]
v?i dan s? tren 5 tri?u ng??i va di?n tich kho?ng 49,000 km2. Slovakia giap bien gi?i v?i
C?ng hoa Sec
va
Ao
? phia tay,
Ba Lan
? phia b?c,
Ukraina
? phia đong va
Hungary
? phia nam. Lanh th? ch? y?u la mi?n nui c?a Slovakia tr?i dai kho?ng 49.000 kilomet vuong (19.000 d?m vuong Anh), v?i dan s? h?n 5,4 tri?u ng??i. Th? đo va thanh ph? l?n nh?t c?a Slovakia la
Bratislava
, va thanh ph? l?n th? hai la
Ko?ice
.
Ng??i
Slav
đ?n lanh th? c?a Slovakia ngay nay vao th? k? th? 5 va th? 6. Vao th? k? th? 7, h? đong m?t vai tro quan tr?ng trong vi?c t?o ra
đ? ch? c?a Samo
. Vao th? k? th? 9, h? thanh l?p
Cong qu?c Nitra
, sau đo b?
Cong qu?c Moravia
chinh ph?c đ? thanh l?p
Great Moravia
. Vao th? k? th? 10, sau khi đ?i Moravia tan ra, lanh th? nay đ??c h?p nh?t vao
Cong qu?c Hungary
, sau đo tr? thanh
V??ng qu?c Hungary
vao n?m 1000.
[6]
Vao n?m 1241 va 1242, sau
cu?c xam l??c c?a ng??i Mong C? vao chau Au
, ph?n l?n lanh th? đa b? pha h?y. Khu v?c nay đ??c ph?c h?i ph?n l?n nh?
Bela IV c?a Hungary
, ng??i c?ng đa đ?nh c?
ng??i đ?c
, khi?n h? tr? thanh m?t nhom dan t?c quan tr?ng trong khu v?c, đ?c bi?t la ? khu v?c ngay nay thu?c
mi?n trung
va
mi?n đong
Slovakia.
[7]
Sau
Chi?n tranh th? gi?i th? nh?t
va s? tan ra c?a
đ? qu?c Ao-Hung
, nha n??c
Ti?p Kh?c
đ??c thanh l?p.
C?ng hoa Slovak
đ?u tien t?n t?i trong
Chi?n tranh th? gi?i th? hai
v?i t? cach la m?t
qu?c gia ph? thu?c
đ??c
đ?c Qu?c xa
cong nh?n m?t ph?n. Vao cu?i Th? chi?n th? hai, Ti?p Kh?c đ??c tai l?p thanh m?t qu?c gia đ?c l?p. Sau
cu?c đ?o chinh n?m 1948
, Ti?p Kh?c n?m d??i s?
qu?n ly c?a c?ng s?n
, va tr? thanh m?t ph?n c?a
Kh?i phia đong
do
Lien Xo
lanh đ?o. Cac n? l?c nh?m
t? do hoa ch? ngh?a c?ng s?n
?
Ti?p Kh?c
len đ?n đ?nh đi?m la
Mua xuan Praha
, nh?ng đa b?
cu?c xam l??c c?a Kh?i Warszawa vao Ti?p Kh?c
đe b?p vao thang 8 n?m 1968. N?m 1989,
Cach m?ng Nhung
đa ch?m d?t m?t cach hoa binh s? cai tr? c?a ch? ngh?a c?ng s?n ? Ti?p Kh?c. Slovakia tr? thanh m?t
qu?c gia đ?c l?p
vao ngay 1 thang 1 n?m 1993 sau khi
Ti?p Kh?c đ??c gi?i th?
m?t cach hoa binh, đoi khi đ??c g?i la Cu?c ly hon nhung.
Slovakia la m?t
qu?c gia phat tri?n
v?i n?n kinh t?
tien ti?n co thu nh?p cao, x?p h?ng r?t cao trong
Ch? s? Phat tri?n Con ng??i
. Qu?c gia nay c?ng co cac ch? s? cao v?
quy?n t? do dan s?
,
t? do bao chi
,
t? do internet
,
qu?n tr? dan ch?
va
hoa binh
. Qu?c gia nay duy tri s? k?t h?p gi?a
n?n kinh t? th? tr??ng
v?i h? th?ng an sinh xa h?i
toan di?n, cung c?p cho cong dan
d?ch v? ch?m soc s?c kh?e toan dan
,
giao d?c mi?n phi
va la m?t trong nh?ng qu?c gia trong
OECD
co th?i gian
ngh? vi?c
h??ng l??ng lau nh?t c?a cha m?.
[8]
Slovakia la thanh vien c?a
NATO
,
CERN
,
Lien minh Chau Au
,
Khu v?c đ?ng ti?n chung chau Au
,
Khu v?c Schengen
,
Lien H?p Qu?c
, OECD,
WTO
,
H?i đ?ng Chau Au
,
Nhom Visegrad
va
OSCE
. Qu?c gia nay la n??c s?n xu?t o to binh quan đ?u ng??i l?n nh?t th? gi?i, v?i l??ng o to s?n xu?t t?ng c?ng 1,1 tri?u chi?c vao n?m 2019, chi?m 43% t?ng s?n l??ng cong nghi?p toan qu?c gia.
[9]
Xac đ?nh nien đ?i cac bon cho th?y nh?ng đ? t?o tac kh?o c? lau đ?i nh?t con t?i Slovakia ? đ??c tim th?y g?n
Nove Mesto nad Vahom
n?m 270.000 tr??c
Cong Nguyen
, th?i k?
đ?u đ? đa c?
. Nh?ng cong c? c? đo, đ??c lam theo
k? thu?t Clactonian
, la b?ng ch?ng v? dan c? c? t?i Slovakia.
Cac d?ng c? đa khac t?
th?i k? Gi?a đ? đa c?
(200.000 ? 80.000 tr??c Cong Nguyen) co t?i hang Prevot g?n
Bojnice
va nh?ng đ?a đi?m lan c?n. Kham pha quan tr?ng nh?t t? th?i k? nay la m?t
s?
ng??i
Neanderthal
(kho?ng n?m 200.000 tr??c Cong Nguyen), đ??c phat hi?n g?n
Ganovce
, m?t lang ? phia b?c Slovakia.
Cac nha kh?o c? h?c đa tim th?y nh?ng b? x??ng
ng??i thong minh
ti?n s? trong vung, c?ng nh? m?t s? đ? v?t va d?u tich c?a v?n hoa
Gravettian
, ch? y?u t?i cac chau th? song
Nitra
,
Hron
,
Ipe?
,
Vah
va c? ? t?n thanh ph?
?ilina
, va g?n chan
Nui Vihorlat
, Inovec, va
Tribe?
, c?ng nh? t?i nui
Myjava
. Nh?ng kham pha n?i ti?ng nh?t g?m t??ng ph? n? c? nh?t lam b?ng x??ng
voi mammoth
(22 800 tr??c Cong Nguyen), t??ng
Venus
c?a Moravany. B?c t??ng đ??c tim th?y trong th?p nien 1940 t?i
Moravany nad Vahom
g?n
Pie??any
. Nhi?u vong tay lam b?ng v? ?c t? Cypraca thermophile
gastropods
thu?c
giai đo?n Tertiary
co t?i cac đ?a đi?m Zakovska, Podkovice, Hubina, va Rado?inare. Nh?ng kham pha đo cung c?p b?ng ch?ng s?m nh?t v? s? trao đ?i th??ng m?i đ??c ti?n hanh gi?a
đ?a Trung H?i
va
Trung Au
.
T? kho?ng
n?m 500 tr??c Cong Nguyen
, lanh th? Slovakia ngay nay la n?i đ?nh c? c?a
ng??i Celt
, h? đa xay d?ng nen
oppida
tren cac đ?a đi?m t?i
Bratislava
va
Havranok
hi?n nay. Cac
Biatec
,
đ?ng xu b?c
v?i ten c?a cac v? Vua ng??i Celt, la b?ng ch?ng s?m nh?t v? vi?c s? d?ng ch? vi?t t?i Slovakia. T? n?m th? hai c?a Cong Nguyen,
đ? ch? La Ma
đang m? r?ng đa thi?t l?p va duy tri m?t lo?t cac ti?n đ?n xung quanh va ngay ? phia b?c
Danube
, ti?n đ?n l?n nh?t la
Carnuntum
(nh?ng tan tich l?n nh?t c?a chung n?m tren con đ??ng chinh gi?a Vienna va Bratislava) va Brigetio (
Szony
hi?n nay t?i bien gi?i Slovakia-Hungary). G?n đ??ng c?c b?c c?a cac vung n?i đ?a La Ma,
Limes Romanus
, la n?i co tr?i mua đong c?a
Laugaricio
(
Tren?in
hi?n nay) n?i đ?n v? ph? tr? c?a L? đoan II đa chi?n đ?u va gianh chi?n th?ng trong m?t tr?n chi?n quy?t đ?nh tr??c b? t?c
Quadi
Germanic n?m
179 AD
trong th?i
Nh?ng cu?c chi?n tranh Marcomannic
. V??ng qu?c
Vannius
, m?t v??ng qu?c
da man
đ??c cac b? t?c
Germanic
Suebi
Quadi
va
Marcomanni
thanh l?p, c?ng nh? nhi?u
b? t?c Celtic
va Germanic, g?m
Osi
va
Cotini
, t?n t?i ? phia Tay va Trung Slovakia t? n?m 8?6 tr??c Cong Nguyen t?i n?m 179 c?a Cong Nguyen.
Th?i k? đ? đ?ng
t?i Slovakia keo dai su?t ba th?i k? phat tri?n, t?
n?m 2000
đ?n 800 tr??c Cong Nguyen. Phat tri?n kinh t?, chinh tr? va v?n hoa l?n co th? g?n li?n v?i s? t?ng tr??ng v??t b?c trong s?n xu?t
đ?ng
, đ?c bi?t t?i trung Slovakia (vi d? t?i
?pania Dolina
) va tay b?c Slovakia. đ?ng tr? thanh m?t ngu?n cung c?p tai s?n ?n đ?nh cho dan c? đ?a ph??ng. Sau s? bi?n m?t c?a cac n?n v?n hoa ?akany va
Velatice
, ng??i
Lusatian
m? r?ng va xay d?ng cac phao đai m?nh va ph?c t?p, v?i nh?ng toa nha va trung tam hanh chinh l?n. vi?c khai qu?t cac
phao đai
Lusatian cung c?p b?ng ch?ng v? s? phat tri?n th??ng m?i va nong nghi?p ?n đ?nh ? th?i k? đo.
S? phong phu va đa d?ng cac đ? v?t trong cac ngoi m? t?ng đ?u. Nh?ng ng??i dan trong khu v?c nay s?n xu?t v? khi, khien, đ? trang s?c, đ?a va cac b?c t??ng. S? xu?t hi?n c?a cac b? t?c t?
Thrace
khi?n n?n v?n hoa c?a ng??i Calenderberg ng?t quang. Ng??i Calenderberg s?ng t?i đ?ng b?ng (
Sere?
), va c? t?i cac phao đai đ?i tren cac đ?nh nui (
Smolenice
, Molpi). Quy?n l?c đ?a ph??ng c?a cac "Hoang t?" c?a
v?n hoa Hallstatt
bi?n m?t t?i Slovakia trong giai đo?n cu?i cung c?a
Th?i đ? s?t
sau s? xung đ?t gi?a ng??i
Scytho
-Thracian va cac b? t?c
Celtic
tribes, ti?n t? phia nam t?i phia b?c, theo cac con song c?a Slovakia.
Nh?ng cu?c xam l??c l?n th? k? IV?VII
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
? th? k? th? hai va ba c?a Cong Nguyen ng??i
Huns
b?t đ?u r?i cac th?o nguyen
Trung A
. H? v??t song Danube n?m 377 va chi?m Pannonia, va s? d?ng no trong 75 n?m lam c?n c? tung ra cac cu?c t?n cong c??p boc vao
Tay Au
. Tuy nhien, cai ch?t c?a Attila n?m 453 đa d?n t?i s? bi?n m?t c?a b? t?c Hun. N?m 568 m?t b? t?c ti?n Mong C?, ng??i
Avar
, ti?n hanh cu?c xam l??c c?a h? vao vung Trung Danube. Ng??i Avar chi?m cac vung đ?t th?p thu?c
đ?ng b?ng Pannonian
, l?p ra m?t đ? ch? th?ng tr?
Chau th? Karpat
.
N?m 623, dan c? Slav? s?ng t?i cac vung phia tay
Pannonia
rut kh?i đ? ch? c?a h? sau m?t cu?c cach m?ng do Samo, m?t th??ng gia ng??i Frankish lanh đ?o.
[10]
Sau n?m 626 quy?n l?c c?a ng??i Avar d?n suy tan.
[11]
Cac b? t?c
Slav?
đa đ?nh c? ? lanh th? Slovakia hi?n nay t?
th? k? th? V
. Vung tay Slovakia t?ng la trung tam c?a
đ? ch? Samo
?
th? k? VII
. M?t nha n??c Slav? đ??c g?i la
Cong qu?c Nitra
n?i len ?
th? k? VIII
va ng??i c?m quy?n ? đo
Pribina
đa cho xay d?ng
nha th? Cong giao
đ?u tien c?a Slovakia n?m 828. Cung v?i n??c
Moravia
lang gi?ng, cong qu?c đa thanh l?p nen c?t loi c?a
đ? ch? đ?i Moravia
t? n?m 833. đ?nh cao c?a đ? ch? Slav? nay di?n ra trung v?i s? xu?t hi?n c?a
Saints Cyril va Methodius
n?m 863, trong th?i cai tr? c?a Hoang t?
Rastislav
, va lanh th? m? r?ng d??i th?i Vua
Svatopluk I
.
Th?i k? đ?i Moravia (830?896)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
đ?i Moravia n?i len kho?ng n?m 830 khi Moimir I th?ng nh?t cac b? t?c Slav? đ?nh c? ? phia b?c song
Danube
va m? r?ng s? cai tr? c?a Moravia t?i đo.
[12]
Khi
Mojmir I
c? thoat kh?i s? cai qu?n c?a vua
đong Francia
n?m 846, Vua
Louis the German
đa h? b? ong va ?ng h? chau c?a Moimir,
Rastislav
(846?870) len ngoi.
[13]
Tri?u đinh m?i theo đu?i m?t chinh sach đ?c l?p: sau khi ng?n ch?n cu?c t?n cong c?a ng??i Frankish n?m 855, ong c?ng tim cach lam suy y?u ?nh h??ng c?a cac th?y tu Frankist đang truy?n giao trong lanh th? c?a minh. Rastislav đa yeu c?u
Hoang đ? Byzantine
Michael III
g?i cac giao vien co kh? n?ng d?ch thanh kinh sang ngon ng? Slav?. Theo yeu c?u c?a Rastislav, hai ng??i anh em, cac quan ch?c Byzantine va la cac nha truy?n giao
Cyril va Methodius
t?i đay n?m 863.
Cyril
(Kyrillo) đa phat tri?n
b?ng ch? cai Slav? đ?u tien
va d?ch Phuc am sang ngon ng?
Slav? Giao h?i c?
. Rastislav c?ng quan tam t?i vi?c đ?m b?o an ninh va qu?n ly hanh chinh cho nha n??c c?a minh. Nhi?u lau đai co h? th?ng phong th? m?nh đ??c xay d?ng kh?p n??c co nien đ?i t? th?i c?m quy?n c?a ong va m?t s? chung (
vi d?.
,
Dowina
, th?nh tho?ng đ??c g? la
Devin Castle
)
[14]
[15]
c?ng đ??c cho la co lien quan t?i Rastislav theo nh?ng cu?n bien nien s? Frankish.
[16]
[17]
Trong th?i c?m quy?n c?a Rastislav, Cong qu?c Nitra đ??c trao cho chau c?a ong Svatopluk nh? m?t thai ?p.
[15]
V? hoang t? n?i lo?n lien k?t v?i ng??i Frank va l?t đ? ng??i chu c?a minh n?m 870. T??ng t? v?i ng??i ti?n nhi?m c?a ong, Svatopluk I (871?894) đa len gi? ngoi Vua (
rex
). Trong th?i cai tr? c?a ong, đ? ch? đ?i Moravia phat tri?n t?i c?c đi?m v? lanh th?, khi khong ch?
Moravia
va Slovakia hi?n nay ma c? b?c va
trung Hungary
,
H? Ao
,
Bohemia
,
Silesia
,
Lusatia
, nam
Ba Lan
va b?c
Serbia
hi?n nay đ?u thu?c đ? ch?, nh?ng cac bien gi?i chinh xac c?a đ? qu?c c?a ong v?n b? cac h?c gi? hi?n đ?i tranh cai.
[18]
Svatopluk c?ng ch?ng l?i cac cu?c t?n cong c?a cac b? t?c
du m?c
Magyar
va
đ? ch? Bulgaria
, du th?nh tho?ng chinh ong thue ng??i Magyar khi t? ch?c cac cu?c chi?n tranh ch?ng l?i đong Francia.
[19]
N?m 880,
Giao hoang John VIII
l?p ra m?t
t?nh đ?i h?i
đ?c l?p t?i đ?i Moravia v?i T?ng Giam m?c
Methodius
la ng??i đ?ng đ?u. Ong c?ng ch? đ?nh tu s? ng??i German
Wiching
lam Giam m?c
Nitra
.
Sau cai ch?t c?a Vua Svatopluk n?m 894, cac con trai c?a ong
Mojmir II
(894?906?) va
Svatopluk II
n?i ngoi lam Vua đ?i Moravia va Hoang t? Nitra.
[15]
Tuy nhien, h? b?t đ?u tranh cai v? vi?c cai tr? toan b? đ? ch?. B? suy y?u b?i cu?c xung đ?t ben trong c?ng nh? nh?ng cu?c chi?n tranh th??ng xuyen v?i đong Francia, đ?i Moravia m?t cac lanh th? ngo?i vi c?a minh.
Cung luc ?y, cac b? t?c Magyar, co th? vi s? th?t b?i tr??c m?t b? t?c du m?c khac la
Pechenegs
, r?i lanh th? c?a h? ? phia đong day nui Karpat, xam l??c Chau th? Karpat va b?t đ?u chi?m d?n lanh th? kho?ng n?m 896.
[20]
Quan đ?i c?a h? co th? đa đ??c khuy?n khich b?i nh?ng cu?c chi?n tranh lien t?c gi?a cac qu?c gia trong vung va th?nh tho?ng cac v? vua cai tr? nh?ng qu?c gia đo v?n thue h? can thi?p vao cac cu?c chi?n tranh c?a minh.
[21]
Co l? c?
Mojmir II
va
Svatopluk II
đ?u ch?t trong cac tr?n chi?n v?i
ng??i Magyar
trong kho?ng t? n?m 904 đ?n n?m 907 b?i ten c?a h? khong đ??c đ? c?p t?i trong cac v?n b?n sau n?m 906. Trong
ba tr?n chi?n
(4?5 thang 7 va 9 thang 8 n?m 907) g?n
Bratislava
, ng??i Magyar đanh b?i quan đ?i
Bavaria
. Cac nha l?ch s? th??ng coi đay la n?m tan ra c?a đ? ch? đ?i Moravia.
đ?i Moravia đ? l?i phia sau m?t di s?n v?nh c?u t?i Trung va đong Au.
Ky t? Glagolitic
va h?u du? c?a no
ky t? Cyrillic
đa đ?ng hoa vao trong cac qu?c gia Slav? khac, l?p ra m?t con đ??ng m?i trong
s? phat tri?n v?n hoa
c?a h?. H? th?ng hanh chinh c?a đ?i Moravia co th? co ?nh h??ng t?i s? phat tri?n c?a h? th?ng hanh chinh c?a
V??ng qu?c Hungary
.
V??ng qu?c Hungary (1000?1919)
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau s? tan ra c?a đ? ch? đ?i Moravia đ?u
th? k? th? X
,
ng??i Hungary
d?n sap nh?p lanh th? bao g?m Slovakia ngay nay. Cu?i th? k? th? X, cac vung phia tay nam c?a Slovakia hi?n nay tr? thanh m?t ph?n c?a cong qu?c Hungary đang n?i len, tr? thanh
V??ng qu?c Hungary
sau n?m 1000. Sau đo vung nay tr? thanh m?t ph?n khong th? tach r?i c?a nha n??c Hungary cho t?i s? s?p đ? c?a
đ? ch? Ao-Hung
n?m 1918. Thanh ph?n s?c t?c tr? nen đa d?ng h?n v?i s? xu?t hi?n c?a
ng??i German Carpathian
? th? k? XIII, va
ng??i Do thai
?
th? k? XIV
.
M?t s? s?t gi?m dan s? m?nh la k?t qu? c?a cu?c
xam l??c c?a ng??i Mong C?
n?m 1241 va
n?n đoi
sau đo. Tuy nhien, trong th?i trung c? vung Slovakia hi?n nay co đ?c đi?m b?i cac th? tr?n đang phat tri?n, vi?c xay d?ng nhi?u lau đai đa, va s? phat tri?n ngh? thu?t.
[22]
N?m 1465, Vua
Matthias Corvinus
đa l?p ra tr??ng đ?i h?c th? ba c?a V??ng qu?c Hungary, t?i
Bratislava
(khi ?y la Pressburg hay Pozsony), nh?ng no b? đong c?a n?m 1490 sau khi ong qua đ?i.
[23]
Sau khi
đ? ch? Ottoman
m? r?ng t?i Hungary va s? chi?m đong
Buda
đ?u
th? k? XVI
, trung tam c?a V??ng qu?c Hungary (d??i cai ten
Hoang gia Hungary
) chuy?n t?i Pozsony (trong ti?ng Slovakia: Prespork ? th?i đi?m đo, hi?n la Bratislava) tr? thanh thanh ph? th? đo c?a
Hoang gia Hungary
n?m 1536. Nh?ng
cac cu?c chi?n tranh Ottoman
va nh?ng cu?c n?i d?y sau đo ch?ng l?i
Tri?u đinh Habsburg
c?ng gay nen s? pha ho?i r?t l?n, đ?c bi?t t?i cac vung nong thon. Khi
ng??i Th? Nh? K?
rut kh?i Hungary h?i cu?i th? k? XVII, t?m quan tr?ng c?a vung đ?t g?m Slovakia hi?n đ?i ngay nay gi?m b?t, du Bratislava v?n gi? đ??c v? th? th? đo Hungary cho t?i n?m 1848, khi no đ??c chuy?n cho
Buda
.
Trong cu?c
cach m?ng n?m 1848?49
ng??i Slovak ?ng h?
Hoang đ? Ao
, v?i hy v?ng co đ??c đ?c l?p t? Hungary, m?t ph?n c?a
Tri?u đinh Kep
, nh?ng h? đa khong đ?t m?c tieu.
[
c?n d?n ngu?n
]
Sau đo quan h? gi?a cac qu?c gia x?u đi (xem
Hungary hoa
), len t?i đ?nh đi?m la s? ly khai c?a Slovakia kh?i Hungary sau
Th? chi?n I
.
[24]
Ti?p Kh?c gi?a hai cu?c chi?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
N?m 1918, Slovakia va cac vung
Bohemia
va
Moravia
thanh l?p m?t nha n??c chung,
Ti?p Kh?c
, v?i cac bien gi?i đ??c xac nh?n theo
Hi?p ??c Saint Germain
va
Hi?p ??c Trianon
. N?m 1919, trong th?i gian h?n lo?n sau s? tan ra c?a Ao-Hung, Ti?p Kh?c đ??c thanh l?p v?i nhi?u ng??i đ?c va ng??i Hungary ben trong lanh th? m?i đ??c l?p ra c?a h?. M?t ng??i Slovak yeu n??c
Milan Rastislav ?tefanik
(1880?1919), đa giup t? ch?c cac trung đoan Ti?p Kh?c ch?ng Ao-Hung trong Th? chi?n I, thi?t m?ng trong m?t v? đam may bay trong cu?c chi?n nay. Trong th?i k? hoa binh sau cu?c Th? chi?n, Ti?p Kh?c xu?t hi?n nh? m?t nha n??c chau Au co ch? quy?n.
[
c?n d?n ngu?n
]
Trong
giai đo?n gi?a hai cu?c Th? chi?n
, Ti?p Kh?c dan ch? la đ?ng minh v?i
Phap
, va v?i
Romania
va
Nam T?
(
Little Entente
); tuy nhien,
Cac hi?p ??c Locarno
n?m 1925 khi?n anh ninh
đong Au
con đ? ng?. C? ng??i Sec va ng??i Slovak đ?u co m?t giai đo?n kha th?nh v??ng. Khong ch? ? qua trinh phat tri?n n?n kinh t? đ?t n??c, ma c? ? v?n hoa va cac c? h?i giao d?c. C?ng đ?ng đ?c thi?u s? ch?p nh?n vai tro c?a h? trong qu?c gia m?i va cac quan h? v?i Ao kha t?t. Tuy th? cu?c
đ?i gi?m phat
đa gay ra s?
suy gi?m kinh t?
, ti?p theo la s? tan ra chinh tr? va m?t an ninh ? chau Au.
[25]
Sau đo Ti?p Kh?c ? d??i ap l?c lien t?c t? cac chinh ph?
xet l?i
c?a đ?c va Hungary. Cu?i cung vi?c nay đa d?n đ?n
Tho? thu?n Munich
vao thang 9 n?m 1938, cho phep đ?c Phat xit chia c?t m?t ph?n lanh th? đ?t n??c b?ng cach chi?m đong cai g?i la
Sudetenland
, m?t vung co đa s?
ng??i noi ti?ng đ?c
giap v?i bien gi?i đ?c va Ao. Ph?n con l?i c?a Ti?p Kh?c đ??c đ?i ten thanh
Czecho-Slovakia
va ng??i Slovak co m?c đ? t? ch? chinh tr? l?n h?n. Tuy nhien, vung phia nam va phia đong Slovakia, b? Hungary tuyen b? ch? quy?n t?i
H?i đ?ng tr?ng tai Vienna l?n th? nh?t
thang 11 n?m 1938.
[
c?n d?n ngu?n
]
Sau Tho? thu?n Munich va H?i đ?ng tr?ng tai Vienna c?a h?,
Phat xit đ?c
đe do? sap nh?p m?t ph?n Slovakia va cho phep cac vung con l?i đ??c phan chia b?i Hungary hay Ba Lan tr? khi h? tuyen b? đ?c l?p. Vi th?, Slovakia ly khai kh?i Ti?p Kh?c vao thang 3 n?m 1939 va lien k?t, theo yeu c?u c?a đ?c, v?i lien minh c?a
Hitler
.
[26]
Chinh ph?
đ? Nh?t C?ng hoa Slovak
, d??i s? lanh đ?o c?a
Jozef Tiso
va
Vojtech Tuka
, b? ?nh h??ng m?nh t? đ?c va d?n tr? thanh m?t
ch? đ? bu nhin
? nhi?u khia c?nh. H?u h?t
ng??i Do Thai
b? tr?c xu?t kh?i đ?t n??c va b? đ?a t?i cac tr?i lao đ?ng t?i đ?c, tuy nhien hang nghin ng??i Do Thai v?n ? l?i trong cac tr?i lao đ?ng t?i Slovak ? Sered, Vyhne, va Novaky.
[27]
Tiso, nh? co th? trao quy?n mi?n tr? c?a t?ng th?ng, đ??c cho la đa c?u t?i 40,000 ng??i Do thai trong th?i gian cu?c chi?n, du nh?ng ??c tinh khac cho r?ng con s? đo la kho?ng 4,000 hay th?m chi ch? 1,000.
[28]
Tuy nhien, d??i ch? đ? chinh ph? Tiso 83% ng??i Do thai t?i Slovakia, trong t?ng c?ng 75,000 ng??i, đa b? gi?t h?i.
[29]
Tiso tr? thanh lanh đ?o chau Au duy nh?t th?c t? tr? cho chinh quy?n đ?c đ? tr?c xu?t ng??i Do Thai trong n??c ong.
[30]
[31]
Sau khi ro rang r?ng
H?ng quan
Nga
đang đ?y lui quan Phat xit kh?i đong va trung Au, m?t
phong trao khang chi?n
xu?t hi?n v?i s? ph?n cong v? trang m?nh m?, đ??c g?i la
Kh?i ngh?a Qu?c gia Slovak
, n?m 1944. M?t th?i k? chi?m đong đ?m mau c?a đ?c va m?t cu?c
chi?n tranh du kich
di?n ra sau đo.
C?m quy?n c?a đ?ng C?ng s?n
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Sau
Th? chi?n II
, Ti?p Kh?c đ??c tai l?p va Jozef Tiso b? treo c? n?m 1947 vi t?i h?p tac v?i Phat xit. H?n
80,000 ng??i Hungary
[32]
va 32,000 ng??i đ?c
[33]
b? bu?c ph?i r?i Slovakia, trong m?t lo?t cac cu?c
di chuy?n dan s?
theo sang ki?n c?a đ?ng Minh t?i
H?i ngh? Potsdam
.
[34]
S? tr?c xu?t nay v?n la m?t ngu?n g?c gay c?ng th?ng gi?a Slovakia va Hungary.
[35]
Trong s? kho?ng 130,000
ng??i đ?c Carpathian
t?i Slovakia n?m 1938, đ?n n?m 1947 ch? con kho?ng 20,000 ng??i ? l?i.
[36]
Ti?p Kh?c r?i vao t?m ?nh h??ng c?a
Lien Xo
va
Kh?i hi?p ??c Warszawa
c?a h? sau m?t cu?c đ?o chinh n?m 1948. N??c nay b?
chi?m đong
b?i cac l?c l??ng Kh?i Warszawa (ngo?i tr?
Romania
) n?m 1968, ch?m d?t m?t
giai đo?n t? do hoa
d??i s? lanh đ?o c?a
Alexander Dub?ek
. N?m 1969, Ti?p Kh?c tr? thanh m?t
lien bang
g?m
C?ng hoa Xa h?i ch? ngh?a Sec
va
C?ng hoa Xa h?i ch? ngh?a Slovak
.
Thanh l?p C?ng hoa Slovak
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ch? đ? c?ng s?n c?m quy?n t?i Ti?p Kh?c ch?m d?t n?m 1989, sau cu?c
Cach m?ng Nhung
hoa binh, m?t l?n n?a qu?c gia l?i b? gi?i tan, l?n nay thanh hai
nha n??c k? t?c
. Thang 7 n?m 1992 Slovakia, d??i s? lanh đ?o c?a Th? t??ng
Vladimir Me?iar
, tuyen b? minh la m?t nha n??c co ch? quy?n, co ngh?a lu?t phap c?a h? đ??c ?u tien h?n lu?t phap c?a chinh ph? lien bang. Trong mua thu n?m 1992, Me?iar va
Th? t??ng Sec
Vaclav Klaus
đa đam phan cac chi ti?t v? vi?c gi?i tan lien bang. Thang 11 ngh? vi?n lien bang b? phi?u chinh th?c gi?i tan đ?t n??c vao ngay 31 thang 12 n?m 1992. Slovakia va C?ng hoa Sec tr? thanh hai qu?c gia đ?c l?p k? t? ngay 1 thang 1 n?m 1993, m?t s? ki?n th?nh tho?ng đ??c g?i la s?
Ly hon Nhung
. Slovakia v?n la m?t đ?i tac ch?t ch? v?i C?ng hoa Sec, c? hai n??c h?p tac v?i Hungary va Ba Lan trong
Nhom Visegrad
. Slovakia tr? thanh m?t thanh vien c?a
NATO
ngay
29 thang 3
n?m
2004
va c?a
Lien minh chau Au
ngay
1 thang 5
n?m
2004
. Ngay
1 thang 1
n?m
2009
, Slovakia ch?p nh?n đ?ng
Euro
tr? thanh đ?ng ti?n t? qu?c gia.
Phong c?nh Slovak ch? y?u la nui non, v?i day
nui Karpat
ch?y su?t h?u h?t n?a phia b?c đ?t n??c. Trong s? nh?ng
r?ng nui
đo co nh?ng đ?nh c?a
day nui Tatra
. ? phia b?c, g?n bien gi?i Ba Lan, la
High Tatras
đ?a đi?m
tr??t tuy?t
n?i ti?ng va la n?i co nhi?u h? cung thung l?ng đ?p c?ng nh? cac đi?m cao nh?t Slovakia,
Gerlachovsky ?tit
? đ? cao 2,655 met (8,711 ft), va ng?n nui mang tinh bi?u t??ng qu?c gia
Kriva?
.
Cac con song chinh c?a Slovakia la
Danube
,
Vah
va
Hron
. Song
Tisa
la bien gi?i Slovak-Hungary v?i đo?n ch? keo dai 5 km.
Khi h?u Slovak ? gi?a cac vung khi h?u on hoa va
khi h?u l?c đ?a
v?i mua he kha ?m va mua đong l?nh, ?m, nhi?u may. Lanh th? Slovakia co th? chia thanh ba vung khi h?u va vung th? nh?t l?i co th? đ??c chia thanh hai vung nh?.
Khi h?u nh?ng vung đ?t th?p
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nhi?t đ? trung binh n?m kho?ng 9?10 °C. Nhi?t đ? trung binh thang nong nh?t kho?ng 20 °C va nhi?t đ? trung binh thang l?nh nh?t l?n h?n ?3 °C. Ki?u th?i ti?t nay x?y ra t?i
Zahorska ni?ina
va
Podunajska ni?ina
. đay la khi h?u đ?c tr?ng c?a thanh ph? th? đo Bratislava.
[37]
Khi h?u cac vung chau th?
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Nhi?t đ? trung binh n?m trong kho?ng 5 °C đ?n 8.5 °C. Nhi?t đ? trung binh thang nong nh?t trong kho?ng 15 °C va 18.5 °C va nhi?t đ? trung binh thang l?nh nh?t trong kho?ng ?3 °C va ?6 °C. Ki?u khi h?u nay co th? thay ? h?u h?t m?i vung chau th? t?i Slovakia. Vi d? Podtatranska kotlina, ?ilinska kotlina, Tur?ianska kotlina, Zvolenska kotlina. đay la khi h?u đ?c tr?ng c?a cac th? tr?n
Poprad
[38]
va
Slia?
.
[39]
Nhi?t đ? trung binh n?m ch?a t?i 5 °C. Nhi?t đ? trung binh thang nong nh?t ch?a t?i 15 °C va nhi?t đ? trung binh thang l?nh nh?t ch?a t?i ?5 °C. Ki?u khi h?u nay di?n ra t?i cac vung nui va m?t s? lang trong thung l?ng
Orava
va
Spi?
.
đa s? dan s?ng t?i Slovakia la
ng??i Slovak
(85,8%).
ng??i Hungary
la
s?c t?c thi?u s? l?n nh?t
(9,5%). Cac
nhom s?c t?c khac
, theo cu?c đi?u tra dan s? n?m 2001, g?m
ng??i Di-gan
1,7%,
[40]
Ng??i Rusyn
hay
ng??i Ukraina
1%, va cac nhom khac hay khong xac đ?nh 1.8%.
[41]
Nh?ng ??c tinh khong chinh th?c v? s? ng??i Di-gan l?n h?n, kho?ng 9%.
[42]
Ngon ng? chinh th?c
la
ti?ng Slovak
, m?t thanh vien c?a
nhom ngon ng? Slav
?.
Ti?ng Hungary
đ??c s? d?ng r?ng rai t?i cac vung phia nam va
ti?ng Ruthenia
t?ng đ??c dung t?i m?t s? vung đong b?c. Cac ngon ng? thi?u s? c?ng co v? th? đ?ng chinh th?c t?i cac khu đo th? n?i c?ng đ?ng dan c? thi?u s? đ?t m?c quy đ?nh 20%.
[43]
N?m 2007, Slovakia ??c tinh co
t?ng t? su?t sinh
1.33.
[41]
(vi d?, m?t ph? n? trung binh s? co 1.33 con trong đ?i), kha th?p d??i
ng??ng thay th?
va la m?t trong nh?ng t? l? th?p nh?t trong s? cac
qu?c gia EU
.
N?m 1990, theo cu?c
đi?u tra dan s? Hoa K?
ng??i M? g?c Slovak
chi?m t? l? l?n th? hai trong cac nhom s?c t?c
Slav?
. C?ng theo cu?c đi?u tra
nay
kho?ng 1.8 tri?u ng??i M? co t? tien la ng??i Slovak.
[44]
Ton giao t?i Slovakia (2011)
[45]
Cong giao Roma (62%)
Cong giao Roma Hy L?p (3.8%)
Tin Lanh (8.9%)
Chinh th?ng giao (0.9%)
Nhan ch?ng Jehovah (0.3%)
Khac (0.5%)
Thuy?t v?t linh (13.4%)
Khong xac đ?nh (10.6%)
Hi?n phap Slovakia đ?m b?o quy?n
t? do ton giao
. đa s? cong dan
Slovak
(68.9%) t? coi minh la tin đ?
Cong giao Roma
, hay co t? tien Cong giao Roma. Du s? l??ng ng??i t?i nha th? th?p h?n con s? nay. đ?t n??c nay co t? l? ng??i vo th?n ? m?c trung binh c?a
chau Au
, kho?ng 40% hi?n t?i la
vo th?n
hay
b?t kh? tri
theo 2004 Eurobarometer do phai b? chau Au xu?t b?n. Kho?ng 6.93% t? nh?n la ng??i theo
Giao h?i Luther
, 4.1%
Chinh Th?ng giao Hy L?p
, va 2.0% tin vao
Th?n h?c Calvin
. Kho?ng 0.9% dan s? la tin đ?
Chinh Th?ng giao đong ph??ng
, va cac thanh vien c?a cac nha th? khac, g?m c? nh?ng ng??i khong đ?ng ky, chi?m kho?ng 1.1% dan s?. Tuy tr??c
Th? chi?n II
n??c nay co s?
ng??i Do Thai
kho?ng 90,000, nh?ng ngay nay ch? con kho?ng 2,300 ng??i.
[46]
Slovakia la m?t n?n c?ng hoa
dan ch? ngh? vi?n
v?i m?t
h? th?ng đa đ?ng
. Cu?c
b?u c? g?n nh?t
đ??c t? ch?c ngay 17 thang 6 n?m 2006 va hai vong c?a cu?c
b?u c? t?ng th?ng
di?n ra ngay 3 thang 4 va 17 thang 4 n?m 2004.
Nguyen th? qu?c gia
Slovak la t?ng th?ng (
Ivan Ga?parovi?
, 2004 ? 2009), đ??c b?u tr?c ti?p theo ph? thong đ?u phi?u v?i nhi?m k? n?m n?m. T?ng th?ng la nguyen th? qu?c gia va la ng??i lanh đ?o chinh th?c c?a nhanh hanh phap, du v?i quy?n l?c r?t h?n ch?. H?u h?t quy?n
hanh phap
thu?c
lanh đ?o chinh ph?
, th? t??ng (
Robert Fico
, 2006 ? 2010), th??ng la lanh đ?o đ?ng th?ng c?, nh?ng ong/ba ta c?n hinh thanh m?t
lien minh
đa s? trong ngh? vi?n. Th? t??ng đ??c t?ng th?ng ch? đ?nh. T?t c? thanh vien khac trong
n?i cac
c?ng đ??c t?ng th?ng ch? đ?nh theo gi?i thi?u c?a th? t??ng.
C? quan
l?p phap
c?p cao nh?t c?a Slovakia la
H?i đ?ng C?ng hoa Slovak
(
Narodna rada Slovenskej republiky
)
đ?n vi?n
. Cac đ?i bi?u đ??c b?u v?i nhi?m k? b?n n?m tren c? s?
đ?i di?n t? l?
.
C? quan hanh phap
c?p cao nh?t c?a Slovakia la
Toa an Hi?n phap Slovakia
(
Ustavny sud
), xet x? cac v?n đ? v?
hi?n phap
. 13 thanh vien c?a Toa an nay do T?ng th?ng ch? đ?nh t? m?t danh sach ?ng c? vien do ngh? vi?n đ? ngh?.
Slovakia la m?t qu?c gia thanh vien
Lien minh chau Au
va
NATO
t? n?m 2004. La m?t thanh vien c?a
Lien hi?p qu?c
(t? n?m 1993), ngay 10 thang 10 n?m 2005, Slovakia đ??c b?u lam thanh vien
H?i đ?ng B?o an Lien hi?p qu?c
v?i nhi?m k? hai n?m t? 2006 đ?n 2007. Slovakia c?ng la m?t thanh vien c?a
WTO
,
OECD
,
OSCE
, va cac t? ch?c qu?c t? khac.
M?t vi?c gay tranh cai,
Cac ngh? đ?nh Bene?
, theo đo, sau Th? chi?n II, dan c? ng??i đ?c va Hungary t?i Ti?p Kh?c b? quy trach nhi?m co t?i trong Th? chi?n II, b? t??c b? quy?n cong dan, va nhi?u ng??i b? tr?c xu?t, v?n ch?a đ??c ph?c h?i.
Hi?n phap C?ng hoa Slovak
đ??c phe chu?n ngay
1 thang 9
n?m
1992
, va co hi?u l?c t? ngay
1 thang 1
n?m
1993
). No đ??c s?a đ?i vao thang 9 n?m 1998 đ? cho phep
b?u c? tr?c ti?p
t?ng th?ng va m?t l?n n?a vao thang 2 n?m 2001 vi cac yeu c?u ch?p nh?n gia nh?p c?a EU.
H? th?ng lu?t dan s?
d?a tren cac đi?u lu?t c?a Ao-Hung.
Lu?t phap
đa đ??c s?a đ?i đ? t??ng tich v?i cac quy đ?nh c?a
T? ch?c An ninh va H?p tac chau Au
(OSCE) va đ? xoa b?
ly thuy?t phap lu?t
Marxist-Leninist
. Slovakia ch?p nh?n tinh phap ly c?a
Toa an Cong ly Qu?c t?
v?i s? b?o l?u.
Lien minh chinh ph? ? th?i đi?m thang 7 n?m 2006 g?m
Smer
,
SNS
(n?i ti?ng v? khuynh h??ng phat xit cong khai va m?t l?p tr??ng ch?ng cac s?c t?c thi?u s?)
[47]
and
HZDS
.
đ?
phan chia hanh chinh
, Slovakia đ??c chia thanh 8
krajov
(s? it ?
kraj
, th??ng đ??c d?ch thanh "vung", nh?ng th?c t? co ngh?a "h?t"), m?i vung đ??c đ?t ten theo thanh ph? th? ph?. Cac vung co m?t s? m?c đ? t? ch? t? n?m 2002. Cac c? quan
t? qu?n
c?a h? đ??c g?i la cac Vung T? qu?n (hay t? tr?) (s? it
samospravny kraj
, s? nhi?u
samospravne kraje
) hay Cac đ?n v? Lanh th? Ba c?p tren cung (s? it
vy??i uzemny celok
, s? nhi?u
vy??ie uzemne celky
, vi?t t?t VUC).
- Bratislava
(
Bratislavsky kraj
) (th? ph?
Bratislava
)
- Trnava
(
Trnavsky kraj
) (th? ph?
Trnava
)
- Tren?in
(
Tren?iansky kraj
) (th? ph?
Tren?in
)
- Nitra
(
Nitriansky kraj
) (th? ph?
Nitra
)
- ?ilina
(
?ilinsky kraj
) (th? ph?
?ilina
)
- Banska Bystrica
(
Banskobystricky kraj
) (th? ph?
Banska Bystrica
)
- Vung Pre?ov
(
Pre?ovsky kraj
) (th? ph?
Pre?ov
)
- Ko?ice
(
Ko?icky kraj
) (th? ph?
Ko?ice
)
(t?
kraj
co th? đ??c thay th? b?ng
samospravny kraj
hay
VUC
? m?i tr??ng h?p)
"kraje" đ??c chia nh? ti?p thanh nhi?u
okresy
(s? it
okres
, th??ng đ??c d?ch thanh qu?n). Slovakia hi?n co 79 qu?n.
V?
kinh t?
va
t? l? th?t nghi?p
, cac vung phia tay giau co h?n cac vung phia đong; tuy nhien s? khac bi?t t??ng đ?i khong l?n h?n h?u h?t cac qu?c gia EU c?ng co cac vung khac bi?t.
Kinh t? Slovak economy đ??c coi la m?t n?n
kinh t? tien ti?n
, va n??c nay đ??c g?i la m?t con
H? Tatra
. Slovakia đa chuy?n t? m?t n?n
kinh t? k? ho?ch
t?p trung sang m?t n?n kinh t? th? tr??ng. Cac ch??ng trinh
t? nhan hoa
l?n h?u nh? đa hoan t?t, l?nh v?c
ngan hang
h?u nh? n?m trong tay t? nhan, va kho?n đ?u t? n??c ngoai đa t?ng len.
G?n đay Slovakia n?i b?t nh? co m?c
t?ng tr??ng kinh t?
cao va b?n v?ng. N?m 2006, Slovakia co m?c t?ng tr??ng
GDP
(8.9%) cao nh?t trong s? cac thanh vien
OECD
. T?ng tr??ng GDP n?m 2007 đ??c ??c tinh ? m?c 10.4% v?i m?t m?c k? l?c 14.3% đ?t đ??c ? quy b?n.
[48]
Theo d? li?u c?a
Eurostat
, GDP theo s?c mua t??ng đ??ng tren đ?u ng??i c?a Slovakia đ?ng ? m?c 72% so v?i m?c trung binh c?a EU n?m 2008.
[49]
Th?t nghi?p
, len t?i đ?nh đi?m ? m?c 19.2% cu?i n?m 1999, đa gi?m xu?ng 7.51% vao thang 10 n?m 2008 theo V?n phong Th?ng ke c?a C?ng hoa Slovak.
[50]
Ngoai t?ng tr??ng kinh t?, di c? cong nhan t?i cac qu?c gia EU khac c?ng gop ph?n vao s? s?t gi?m nay. Theo
Eurostat
, v?n s? d?ng cach tinh khac bi?t so v?i cach tinh c?a V?n phong Th?ng ke C?ng hoa Slovak, t? l? th?t nghi?p v?n đ?ng ? m?c cao th? hai sau Tay Ban Nha trong nhom EU-15, v?i 9.9%.
[51]
L?m phat
đa gi?m t? m?c trung binh n?m 12.0% n?m 2000 xu?ng ch? con 3.3% trong n?m b?u c? 2002, nh?ng t?ng l?i vao n?m 2003?2004 vi chi phi nhan cong t?ng va thu? cao. đ?t m?c 3.7% n?m 2005.
Slovakia đa ch?p nh?n đ?ng
euro
vao ngay 1 thang 1 n?m 2009 va la thanh vien th? 16 c?a
Eurozone
. đ?ng euro t?i Slovakia đa đ??c
H?i đ?ng chau Au
thong qua ngay 7 thang 5 n?m 2008. đ?ng
Slovenska koruna
đ??c đ?nh gia l?i ngay 28 thang 5 n?m 2008 ? m?c 30.126 cho 1 euro,
[52]
đay c?ng la t? gia trao đ?i v?i đ?ng euro.
[53]
Slovakia la m?t đ?t n??c h?p d?n
đ?u t? n??c ngoai
ch? y?u b?i m?c l??ng th?p, thu? th?p va
l?c l??ng lao đ?ng
co đao t?o. Nh?ng n?m g?n đay, Slovakia đa theo đu?i m?t chinh sach khuy?n khich đ?u t? n??c ngoai.
FDI
đa t?ng h?n 600% t? n?m 2000 va len t?i đ?nh đi?m ? m?c $17.3 t? USD n?m 2006, hay kho?ng $22,000 tren đ?u ng??i cu?i n?m 2008.
Du co đ? s? l??ng cac nha nghien c?u va m?t h? th?ng
giao d?c
t?t, Slovakia, cung v?i cac qu?c gia
h?u C?ng s?n
khac, v?n ph?i đ?i m?t v?i cac thach th?c trong l?nh v?c
kinh t? tri th?c
. Chi phi
nghien c?u va phat tri?n
kinh doanh va cong c?ng ? m?c th?p h?n m?c trung binh c?a EU.
Ch??ng trinh đanh gia Sinh vien Qu?c t?
, đ??c đi?u ph?i b?i
OECD
, hi?n x?p
giao d?c c?p hai
c?a Slovakia ? h?ng 30 trong b?ng x?p h?ng (ngay d??i Hoa K? va tren Tay Ban Nha).
[54]
Thang 3 n?m 2008, B? Tai chinh thong bao r?ng kinh t? Slovakia đa phat tri?n đ? đ? ng?ng nh?n vi?n tr? t?
Ngan hang Th? gi?i
. Slovakia đa tr? thanh m?t n??c cung c?p vi?n tr? t? cu?i n?m 2008.
[55]
Tinh đ?n n?m 2016, GDP c?a Slovakia đ?t 90.263 USD, đ?ng th? 65 th? gi?i va đ?ng th? 23 chau Au.
Du GDP c?a Slovakia ch? y?u t? l?nh v?c d?ch v?, nganh cong nghi?p c?a n??c nay c?ng đong m?t vai tro quan tr?ng trong n?n kinh t?. Cac l?nh v?c cong nghi?p chinh la s?n xu?t
o to
va
k? thu?t đi?n
. T? n?m 2007, Slovakia đa tr? thanh nha s?n xu?t xe h?i l?n nh?t th? gi?i tinh theo đ?u ng??i,
[56]
v?i t?ng s? 571,071 chi?c xe đ??c s?n xu?t trong n??c rieng trong n?m 2007.
[56]
Hi?n co ba nha s?n xu?t chinh:
Volkswagen
t?i
Bratislava
,
PSA Peugeot Citroen
t?i
Trnava
va
Kia Motors
t?i
?ilina
.
V? cac cong ty đi?n t?,
Sony
co m?t nha may t?i
Nitra
s?n xu?t
LCD TV
,
Samsung
t?i
Galanta
s?n xu?t
man hinh may tinh
va cac b? linh ki?n TV.
V? tri đ?a ly c?a
Bratislava
? Trung Au t? lau đa khi?n Bratislava tr? thanh nga t? tren cac con đ??ng
th??ng m?i qu?c t?
.
[57]
[58]
Nhi?u tuy?n
đ??ng th??ng m?i
c?, nh?
đ??ng Amber
va tuy?n đ??ng th?y
Danube
đa đi qua vung Bratislava hi?n nay. Bratislava ngay nay la m?t đ?u m?i đ??ng b?, đ??ng s?t, đ??ng th?y va hang khong.
[59]
Bratislava la m?t đi?m nut đ??ng cao t?c qu?c t? l?n:
đ??ng cao t?c D1
n?i Bratislava v?i
Trnava
,
Nitra
,
Tren?in
,
?ilina
va cac đ?a đi?m ? xa h?n, trong khi
đ??ng cao t?c D2
, ch?y theo h??ng b?c nam, n?i thanh ph? nay v?i
Praha
,
Brno
va
Budapest
.
đ??ng cao t?c D4
(đ??ng vong phia ngoai), s? lam gi?m ap l?c tren h? th?ng đ??ng cao t?c c?a thanh ph?, h?u nh? m?i ? giai đo?n l?p k? ho?ch.
đ??ng cao t?c A6
t?i
Vien
n?i tr?c ti?p Slovakia v?i h? th?ng đ??ng cao t?c Ao va m? c?a ngay 19 thang 11 n?m 2007.
[60]
Hi?n t?i, co n?m cay c?u b?c qua song
Danube
(th? t? theo dong ch?y):
Lafranconi Bridge
,
Novy Most
(C?u M?i),
Stary most
(C?u C?),
Most Apollo
va
Pristavny most
(C?u C?ng).
M?ng l??i đ??ng b? ben trong thanh ph? đ??c lam theo hinh tron xuyen tam. Hi?n nay, giao thong đ??ng b? t?i Bratislava đang phat tri?n nhanh chong, t?ng ap l?c len m?ng l??i đ??ng. Co kho?ng 200,000 xe đ?ng ky t?i Bratislava, (x?p x? 2 ng??i tren m?i chi?c xe).
[59]
San bay M. R. ?tefanik
t?i Bratislava la
san bay qu?c t?
chinh t?i Slovakia. No n?m cach trung tam thanh ph? 9
kilomet
(5.59
d?m
). đay la n?i đon ti?p cac chuy?n bay dan s? va chinh ph?, cac chuy?n bay n?i đ?a va qu?c t? đ?nh k? va khong đ?nh k?. Cac đ??ng b?ng hi?n thich h?p cho m?i lo?i may bay đang đ??c s? d?ng. San bay co l??ng hanh khach gia t?ng nhanh chong trong nh?ng n?m g?n đay; n?m 2000 san bay ph?c v? 279,028 hanh khach, 1,937,642 hanh khach n?m 2006 va 2,024,142 n?m 2007.
[61]
Smaller airports served by passenger airlines include those in
Ko?ice
va
Poprad
.
C?ng Bratislava
la m?t trong hai
c?ng đ??ng song
qu?c t? t?i Slovakia. C?ng n?i Bratislava v?i cac tuy?n đ??ng bi?n qu?c t?, đ?c bi?t la n?i t?
Bi?n B?c
đ?n
Bi?n đen
qua
Kenh Rhine?Main?Danube
.
Ngoai ra, cac tuy?n đ??ng du l?ch c?ng ho?t đ?ng t? c?ng hanh khach Bratislava, g?m cac tuy?n đ??ng t?i
Devin
,
Vien
va nh?ng n?i khac.
Slovakia co nhi?u đ?a đi?m t? nhien, cac day nui, hang đ?ng, cac lau đai trung c?, cac th? tr?n, ki?n truc dan gian, cac khu spa va cac khu tr??t tuy?t.
H?n 1.6 tri?u du khach t?i th?m Slovakia n?m 2006, va cac đ?a đi?m thu hut nhi?u du khach nh?t la thanh ph?
Bratislava
va
High Tatras
.
[62]
H?u h?t khach du l?ch t?i t? C?ng hoa Sec (kho?ng 26%), Ba Lan (15%) va đ?c (11%).
[63]
Cac mon qua t?ng đ?c tr?ng t? Slovakia la nh?ng con bup be m?t trang ph?c truy?n th?ng, cac đ? sanh s?, pha le, t??ng g? kh?c,
?rpak
(binh đ?ng n??c b?ng g?),
fujara
(
m?t nh?c c? truy?n th?ng
trong danh sach c?a UNESCO) va
vala?ka
(m?t lo?i riu dan gian kh?c) va h?n h?t la cac s?n ph?m lam t?
v? ngo
va day, đang chu y nh?t la cac hinh ng??i. Nh?ng đ? qua t?ng co th? đ??c mua t?i cac c?a hang c?a t? ch?c nha n??c U?UV (
Ustredie ?udovej umeleckej vyroby
? Trung tam s?n xu?t
ngh? thu?t dan gian
). Day c?a hang
Dielo
ban cac đ? ch? t?o c?a cac ngh? s? va th? th? cong Slovak. Nh?ng c?a hang nay h?u h?t co m?t t?i cac th? tr?n va cac thanh ph?.
Gia c? cac m?t hang nh?p kh?u noi chung t??ng đ??ng v?i cac n??c lang gi?ng, trong khi gia cac m?t hang đ?a ph??ng va cac lo?i d?ch v?, đ?c bi?t la th?c ph?m, th??ng th?p h?n.
M?t s? ng??i Slovak đa co nh?ng đong gop đang chu y v? k? thu?t.
Jozef Murga?
gop ph?n vao s? phat tri?n
đi?n bao khong day
[
c?n d?n ngu?n
]
;
Jan Bahy?
đa ch? t?o m?t trong nh?ng chi?c tr?c th?ng ho?t đ?ng b?ng đ?ng c? đ?u tien
[
c?n d?n ngu?n
]
;
?tefan Bani?
ch? t?o chi?c du đ??c s? d?ng nhi?u trong th?c t? đ?u tien;
[64]
Aurel Stodola
đa ch? t?o m?t v? khi sinh h?c n?m 1916 va la ng??i tien phong trong l?nh v?c
turbine
h?n n??c va gas.
[65]
G?n đay h?n,
John Dopyera
đa ch? t?o m?t chi?c
đan guitar c?ng h??ng
, m?t đong gop quan tr?ng vao vi?c phat tri?n
nh?c c? day
[
c?n d?n ngu?n
]
.
Nha du hanh v? tr? M?
Eugene Cernan
(?er?an), ng??i cu?i cung t?i M?t Tr?ng, co ngu?n g?c Slovak.
Ivan Bella
la cong dan Slovak đ?u tien vao v? tr?
[
c?n d?n ngu?n
]
, đa tham gia vao phi v? h?n h?p Nga-Phap-Slovak keo dai 9 ngay tren
tr?m v? tr?
Mir
n?m 1999
[
c?n d?n ngu?n
]
.
Nh?ng ng??i đo?t
Gi?i Nobel
Daniel Gajdusek
va
David Politzer
c?ng co t? tien Slovak
[
c?n d?n ngu?n
]
.
Ma s? b?u đi?n Slovakia
[
s?a
|
s?a ma ngu?n
]
Ma s? b?u đi?n t?i Slovakia, đ??c b?t đ?u s? d?ng t? n?m
1973
trong ph?m vi qu?c gia
Ti?p Kh?c
c?, nay do cong ty c? ph?n nha n??c, B?u đi?n Slovakia, qu?n ly. Ma s? b?u đi?n đ??c vi?t tr??c ten thanh ph? (hay noi r?ng la đ?a ph?n b?u đi?n), ba s? đ?u va hai s? cu?i đ??c vi?t tach ra.
Vi d?: G?i đ?n ong ABC, đ??ng CBA s? 1, 949 11 thanh ph? XYZ, trong đo 949 11 la ma s? b?u đi?n c?a thanh ph? XYZ.
Ba s? đ?u khong theo th? t? s? vi mang nhi?u cac y ngh?a l?ch s? c?a nganh b?u đi?n Ti?p Kh?c c? va vi?c phan chia qu?c gia
Ti?p Kh?c
thanh hai n??c
Sec
va Slovakia. Cac s? b?t đ?u t? 1 đ?n 7 thu?c Sec, cac s? b?t đ?u b?ng 8,9,0 thu?c Slovakia. Sau khi phan chia qu?c gia, Sec va Slovakia dung ti?p cac ma s? b?u đi?n nay. Hai s? cu?i ch? s? th? t? c?a cac s? b?u đi?n trong m?t thanh ph?, s? 01 thu?c s? b?u đi?n chinh. Ma s? b?u đi?n la thong tin b?t bu?c ph?i co trong đ?a ch? ng??i nh?n c?a th? t?, phi?u chuy?n ti?n hay cac b?u ph?m khac.
Nh? vi?c dung ma s? b?u đi?n, th? t? đ??c phan chia t? hoa b?ng cac
day chuy?n phan lo?i
th? ILV, hi?n nay chung d?n đ??c thay th? b?ng cac day chuy?n m?i CRS 1000, do cong ty
Siemens
cung c?p.
Hi?n nay (
2007
), Slovakia co d? ki?n l?p l?i h? th?ng ma s? b?u đi?n đ? s? d?ng t?t c? cac s? con l?i ma tr??c kia thu?c cac vung c?a Sec. Thay đ?i nay con lien quan đ?n cac d? ki?n thay đ?i cong ngh? va thi?t b? c?a nganh b?u đi?n Slovakia, nh?m t?ng s? l??ng
th? b?o đ?m
, chuy?n đ??c đ?n ng??i nh?n trong ngay lam vi?c k? ti?p, t? 43% len 90%.
- Xem them
Danh sach nhan v?t Slovak
Ngh? thu?t Slovakia co th? truy ngu?n g?c t?
th?i Trung C?
, khi m?t s? trong nh?ng tuy?t tac l?n nh?t trong l?ch s? qu?c gia đ??c sang tac. Cac nhan v?t đang chu y c?a th?i k? nay g?m nhi?u b?c th?y, trong s? đo co
Master Paul of Levo?a
va
Master MS
.
Ngh? thu?t đ??ng đ?i
g?n đay h?n co cac nhan v?t
Koloman Sokol
,
Albin Brunovsky
,
Martin Benka
,
Mikula? Galanda
, va
?udovit Fulla
. Nh?ng nha so?n nh?c quan tr?ng nh?t Slovakia la
Eugen Sucho?
,
Jan Cikker
, va
Alexander Moyzes
, ? th? k? XXI la
Vladimir Godar
va
Peter Machajdik
.
Slovakia c?ng n?i ti?ng v? cac h?c gi? c?a minh, trong đo co
Pavol Jozef ?afarik
,
Matej Bel
,
Jan Kollar
, va cac nha cach m?ng va c?i cach chinh tr? nh?
Milan Rastislav ?tefanik
va
Alexander Dub?ek
.
Co hai nhan v?t hang đ?u đa h? th?ng hoa ngon ng? Slovak. Ng??i đ?u tien la
Anton Bernolak
v?i y t??ng c?a ong d?a tren
ph??ng ng?
tay Slovak n?m 1787. đay la s? h? th?ng hoa c?a ngon ng? v?n h?c đ?u tien c?a ng??i Slovak. Ng??i th? hai la
?udovit ?tur
, ong đa l?p ra ngon ng? Slovak d?a tren cac nguyen t?c t? ph??ng ng? trung Slovak n?m 1843.
Anh hung n?i ti?ng nh?t Slovakia la
Juraj Jano?ik
(m?t ng??i hung ki?u
Robin Hood
c?a Slovakia). Nha tham hi?m n?i ti?ng
Moric Benyovszky
c?ng co t? tien la ng??i Slovak.
V? th? thao, nh?ng ng??i Slovak co l? n?i ti?ng nh?t (t?i B?c M?) nh? cac ngoi sao mon hockey c?a h?, đ?c bi?t la
Stan Mikita
,
Peter ??astny
,
Peter Bondra
,
?igmund Palffy
va
Marian Hossa
. đ? co m?t danh sach xem
Danh sach nhan v?t Slovak
.
V? m?t danh sach cac tac gia va nha th? Slovak, xem
Danh sach cac tac gia Slovak
.
Cac ch? đ? Kito giao g?m: bai th?
Proglas
nh? la m?t l?i m? đ?u cho b?n
Sach Phuc Am
, nh?ng b?n d?ch m?t ph?n c?a
Kinh thanh
sang
ngon ng? Nha th? Slav? C?
,
Zakon sudnyj ljudem
, van van.
V?n h?c trung c?, ? giai đo?n t? th? k? XI đ?n th? k? XV, đ??c vi?t b?ng
ti?ng Latin
, cac ngon ng? Sec va Sec slovakia hoa. L?i (l?i c?u nguy?n, nh?ng bai hat va cac cach th?c) v?n thu?c ki?m soat c?a nha th?, trong khi ch? đ? t?p trung tren cac huy?n tho?i. Cac tac gia c?a th?i k? nay g?m
Johannes de Thurocz
, tac gi? c?a
Chronica Hungarorum
va
Maurus
, c? hai đ?u la ng??i Hungary.
[66]
V?n h?c tr?n t?c c?ng xu?t hi?n va cac cu?n bien nien s? c?ng đ??c vi?t trong giai đo?n nay.
Th?t l?n
,
th?t bo
va
th?t ga
la ba lo?i th?t chinh đ??c tieu th? ? Slovakia, va th?t l?n la ph? bi?n nh?t. Ga la lo?i gia c?m đ??c tieu th? nhi?u nh?t, ti?p đo la v?t, ng?ng va ga tay. M?t
d?i l?n
đ??c g?i la jaternice, đ??c lam t? m?i ph?n c?a l?n, c?ng đ??c tieu th? nhi?u. Th?t s?n, đ?c bi?t la l?n loi, th? va th?t nai, c?ng co trong c? n?m. Th?t c?u va de c?ng đ??c tieu th?, nh?ng khong r?ng rai.
R??u
đ??c tieu th? tren kh?p Slovakia. R??u Slovak ch? y?u t?i t? cac vung phia nam d?c song Danube va cac ph? l?u; n?a phia b?c đ?t n??c qua l?nh va nhi?u đ?i nui đ? tr?ng nho. Theo truy?n th?ng, r??u tr?ng đ??c dung nhi?u h?n r??u đ? hay rose (ngo?i tr? ? m?t s? vung), va
r??u ng?t
ph? bi?n h?n r??u n?ng, nh?ng nh?ng n?m g?n đay th? hi?u d??ng nh? đang thay đ?i.
[67]
Beer
(ch? y?u theo ki?u
pilsener
, du
bia đen
c?ng đ??c tieu th?) c?ng ph? bi?n tren c? n??c.
Am nh?c đ?i chung
b?t đ?u thay th?
am nh?c dan gian
t? nh?ng n?m 1950, khi Slovakia v?n con la m?t ph?n c?a
Ti?p Kh?c
;
nh?c jazz
,
R&B
, va
rock and roll
M? c?ng ph? bi?n, ben c?nh đo la
waltz
,
polka
, va
czardas
, cung v?i cac hinh th?c nh?c dan gian khac. Cu?i nh?ng n?m '50, radio la v?t th??ng th?y trong cac gia đinh, du ch? co cac đai phat thanh nha n??c. Am nh?c đ?i chung Slovak b?t đ?u nh? m?t s? t?ng h?p
bossa nova
,
cool jazz
, va rock, v?i l?i mang tinh
tuyen truy?n
. Nh?ng ng??i b?t man nghe
ORF
(Austrian Radio),
Radio Luxembourg
, hay
Slobodna Europa
(Radio Free Europe), v?i nhi?u b?n nh?c rock h?n. Vi s? cach bi?t c?a Ti?p Kh?c,
th? tr??ng trong n??c
soi đ?ng va nhi?u ban nh?c trong n??c xu?t hi?n. Slovakia co m?t n?n
v?n hoa pop
m?nh trong th?p nien 70 va 80. Ch?t l??ng am nh?c xa h?i r?t cao. Cac ngoi sao nh?
Karel Gott
, Olympic, Elan, Modus, Prazsky Vyber, Tublatanka, Team va nhi?u ng??i khac r?t đ??c ca ng?i va nhi?u ng??i ghi cac LP c?a h? b?ng
ti?ng n??c ngoai
.
Sau
Cach m?ng Nhung
va tuyen b? thanh l?p nha n??c Slovak, th? tr??ng am nh?c trong n??c phat tri?n m?nh khi
cac doanh nghi?p t? do
khuy?n khich vi?c thanh l?p cac ban nh?c m?i va s? phat tri?n c?a cac lo?i am nh?c m?i. Tuy nhien, ngay l?p t?c nhi?u
nhan hi?u
l?n đa đ?a
nh?c pop
t?i Slovakia va khi?n nhi?u cong ty nh? pha s?n. Th?p nien 1990, American
grunge
va
alternative rock
, va
Britpop
co r?t nhi?u ng??i ham m?, c?ng nh? m?t s? nhi?t tinh m?i v?i
nh?c k?ch
.
- ^
“Tab. 10 Obyvate?stvo SR pod?a narodnosti ? s?itanie 2011, 2001, 1991”
(PDF)
. Portal.statistics.sk
. Truy c?p ngay 21 thang 2 n?m 2016
.
- ^
a
b
c
d
“Slovakia”
. International Monetary Fund.
- ^
“Vietnam Embassy in Slovakia”
. Truy c?p 13 thang 3 n?m 2015
.
- ^
“United Nations Statistics Division- Standard Country and Area Codes Classifications (M49)”
. Unstats.un.org. ngay 15 thang 4 n?m 2009
. Truy c?p ngay 26 thang 9 n?m 2009
.
- ^
“World Population Prospects Population Database”
. Esa.un.org.
B?n g?c
l?u tr? ngay 20 thang 4 n?m 2010
. Truy c?p ngay 26 thang 9 n?m 2009
.
- ^
Dixon-Kennedy, Mike (1998).
Encyclopedia of Russian & Slavic myth and legend
. ABC-CLIO. tr. 375.
ISBN
978-1-57607-130-4
. Truy c?p ngay 23 thang 4 n?m 2009
.
- ^
Karl Julius Schroer,
Die deutschen Mundarten des ungrischen Berglandes
(1864)
- ^
“Which countries are most generous to new parents?”
.
The Economist
. Truy c?p ngay 29 thang 4 n?m 2017
.
- ^
“Slovakia beats record in car production, again”
. ngay 13 thang 1 n?m 2020
. Truy c?p ngay 1 thang 2 n?m 2020
.
- ^
Benda, Kalman (editor) (1981).
Magyarorszag torteneti kronologiaja
("The Historical Chronology of Hungary")
. Budapest: Akademiai Kiado. tr. 44.
ISBN
963 05 2661 1
.
Qu?n ly CS1: v?n b?n d?: danh sach tac gi? (
lien k?t
)
- ^
. tr. 30?31.
- ^
. tr. 360.
- ^
Kristo, Gyula (editor) (1994).
Korai Magyar Torteneti Lexikon (9-14. szazad)
(Encyclopedia of the Early Hungarian History - 9-14th centuries)
. Budapest: Akademiai Kiado. tr. 467.
ISBN
963 05 6722 9
.
Qu?n ly CS1: v?n b?n d?: danh sach tac gi? (
lien k?t
)
- ^
Poulik, Josef (1978). “The Origins of Christianity in Slavonic Countries North of the Middle Danube Basin”.
World Archaeology
.
10
(2): 158?171.
- ^
a
b
c
Du?an ?aplovi? & Viliam ?i?aj, Du?an Kova?, ?ubomir Liptak, Jan Luka?ka (2000).
Dejiny Slovenska
. Bratislava: AEP.
Qu?n ly CS1: s? d?ng tham s? tac gi? (
lien k?t
)
- ^
. tr. 167, 566.
- ^
Annales Fuldenses, sive, Annales regni Francorum orientalis ab Einhardo, Ruodolfo, Meginhardo Fuldensibus, Seligenstadi, Fuldae, Mogontiaci conscripti cum continuationibus Ratisbonensi et Altahensibus / post editionem G.H. Pertzii recognovit Friderious Kurze; Accedunt Annales Fuldenses antiquissimi
. Hannover: Imprensis Bibliopolii Hahniani. 1978.
B?n g?c
l?u tr? ngay 26 thang 2 n?m 2010
. Truy c?p ngay 26 thang 9 n?m 2009
.
."
- ^
Toth, Sandor Laszlo (1998).
Levediatol a Karpat-medenceig
("From Levedia to the Carpathian Basin")
. Szeged: Szegedi Kozepkorasz M?hely. tr. 199.
ISBN
963 482 175 8
.
- ^
. tr. 51.
- ^
. tr. 189?211.
- ^
Kristo, Gyula (1996).
Magyar honfoglalas - honfoglalo magyarok
("The Hungarians' Occupation of their Country - The Hungarians occupying their Country")
. Kossuth Konyvkiado. tr. 84?85.
ISBN
963 09 3836 7
.
- ^
Tibensky, Jan (1971).
Slovensko: Dejiny
. Bratislava: Obzor.
- ^
“Academia Istropolitana”
. City of Bratislava. ngay 14 thang 2 n?m 2005.
B?n g?c
l?u tr? ngay 7 thang 5 n?m 2008
. Truy c?p ngay 5 thang 1 n?m 2008
.
- ^
Divided Memories: The Image of the First World War in the Historical Memory of Slovaks, Slovak Sociological Review, Issue 3 /2003
[1]
- ^
J. V. Polisencky,
History of Czechoslovakia in Outline
(Prague: Bohemia International 1947) at 113?114.
- ^
Gerhard L. Weinberg,
The Foreign Policy of Hitler's Germany: Starting World War II, 1937-1939
(Chicago, 1980), pp. 470?481.
- ^
Leni Yahil,
The Holocaust: The Fate of European Jewry, 1932-1945
(Oxford, 1990), pp. 402?403.
- ^
For the higher figure, see Milan S. Durica,
The Slovak Involvement in the Tragedy of the European Jews
(Abano Terme: Piovan Editore, 1989), p. 12; for the lower figure, see Gila Fatran, "The Struggle for Jewish Survival During the Holocaust" in
The Tragedy of the Jews of Slovakia
(Banska Bystrica, 2002), p. 148.
- ^
Dawidowicz, Lucy. The War Against the Jews, Bantam, 1986. p. 403
- ^
“Slovak bishop praises Nazi regime ? BBC News”
.
- ^
“Antisemitism and Xenophobia Today - Slovakia”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 21 thang 8 n?m 2013
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
“Management of the Hungarian Issue in Slovak Politics”
(PDF)
.
B?n g?c
(PDF)
l?u tr? ngay 25 thang 3 n?m 2009
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
“German minority in Slovakia after 1918 (
Nemecka men?ina na Slovensku po roku 1918
) (in Slovak)”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 20 thang 6 n?m 2008
. Truy c?p ngay 20 thang 6 n?m 2008
.
- ^
David Rock & Stefan Wolff (2002).
Coming home to Germany?: the integration of ethnic Germans from central and eastern Europe in the Federal Republic
. New York; Oxford: Berghahn.
Qu?n ly CS1: s? d?ng tham s? tac gi? (
lien k?t
)
- ^
“benes-decrees-implications-eu-enlargement”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 9 thang 6 n?m 2011
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
“Dr. Thomas Reimer, Carpathian Germans history”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 12 thang 12 n?m 2002
. Truy c?p ngay 12 thang 12 n?m 2002
.
- ^
Bratislava at euroWEATHER
- ^
Poprad at euroWEATHER
- ^
Slia? at euroWEATHER
- ^
Cac nha ho?t đ?ng chinh tr? va v?n hoa Roma ??c tinh con s?
ng??i Di-gan
t?i Slovakia l?n h?n, đ?a ra con s? t? 350,000 đ?n 400,000 ng??i
[2]
L?u tr?
2013-08-22 t?i
Wayback Machine
- ^
a
b
“Slovakia”
.
The World Factbook
.
CIA
. 2007.
B?n g?c
l?u tr? ngay 7 thang 4 n?m 2020
. Truy c?p ngay 26 thang 4 n?m 2008
.
- ^
M. Va?e?ka, "A Global Report on Roma in Slovakia", (Institute of Public Affairs: Bratislava, 2002) +
Minority Rights
Group. See:
Equality, Diversity and Enlargement. European Commission: Brussels, 2003
L?u tr?
2009-03-25 t?i
Wayback Machine
, p. 104
- ^
Slovenskej Republiky, Narodna Rada (1999).
“Zakon 184/1999 Z. z. o pou?ivani jazykov narodnostnych men?in”
(b?ng ti?ng Slovak). Zbierka zakonov
. Truy c?p ngay 7 thang 6 n?m 2009
.
[
lien k?t h?ng
]
- ^
The Slovaks in America
. European Reading Room, Library of Congress.
- ^
“Table 14 Population by religion”
(PDF)
. Statistical Office of the SR. 2011.
B?n g?c
(PDF)
l?u tr? ngay 14 thang 11 n?m 2012
. Truy c?p ngay 8 thang 6 n?m 2012
.
- ^
Vogelsang, Peter (2002).
“Deportations”
.
The Danish Center for Holocaust and Genocide Studies
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 11 thang 4 n?m 2012
. Truy c?p ngay 26 thang 4 n?m 2008
.
- ^
“Slovak-Hungarian Relations Worsen as Hungary's President Barred”
. Digitaljournal.com. ngay 22 thang 8 n?m 2009
. Truy c?p ngay 26 thang 9 n?m 2009
.
- ^
“Gross domestic product in the 4th quarter of 2007”
. Statistical Office of the Slovak Republic. ngay 3 thang 3 n?m 2008.
B?n g?c
l?u tr? ngay 10 thang 10 n?m 2008
. Truy c?p ngay 4 thang 3 n?m 2008
.
- ^
“GDP per capita in PPS”
(PDF)
. Eurostat
. Truy c?p ngay 25 thang 6 n?m 2009
.
- ^
Slovak unemployment falls to 7.84 pct in Feb from Jan from Thomson Financial News Limited
- ^
Eurozone unemployment up to 7.5%
- ^
Slovakia revalues currency ahead of euro entry
at
Guardian.co.uk
- ^
'Slovak euro exchange rate is set' at BBC
- ^
Range of rank on the PISA 2006 science scale at OECD
- ^
“Slovakia Is Sufficiently Developled to Offer Aid Within World Bank at TASR”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 10 thang 10 n?m 2008
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
a
b
“Slovak Car Industry Production Almost Doubled in 2007”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 10 thang 10 n?m 2017
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
“Bratislava in Encyclopædia Britannica”
. Encyclopædia Britannica. 2007.
B?n g?c
l?u tr? ngay 12 thang 10 n?m 2007
. Truy c?p ngay 30 thang 4 n?m 2007
.
- ^
“MIPIM 2007 - Other Segments”
. City of Bratislava. 2007
. Truy c?p ngay 30 thang 4 n?m 2007
.
- ^
a
b
“Transport and Infrastructure”
. City of Bratislava. 2007
. Truy c?p ngay 12 thang 6 n?m 2007
.
- ^
“Do Viedne u? netreba is? po okresnej ceste”
(b?ng ti?ng Slovak).
Pravda
. 2007.
B?n g?c
l?u tr? ngay 5 thang 2 n?m 2008
. Truy c?p ngay 19 thang 11 n?m 2007
.
- ^
“Letisko Bratislava - O letisku - ?tatisticke udaje (
Airport Bratislava - About airport - Statistical data
)”
. Letisko M.R. ?tefanika - Airport Bratislava. 2008.
B?n g?c
l?u tr? ngay 3 thang 9 n?m 2011
. Truy c?p ngay 19 thang 1 n?m 2008
.
- ^
“The number of tourists in Slovakia is increasing (
Turistov na Slovensku pribuda
)”
(b?ng ti?ng Slovak). Aktualne.sk. ngay 30 thang 6 n?m 2007
. Truy c?p ngay 30 thang 12 n?m 2007
.
- ^
20 thang 9 n?m 2007/clanok/na-slovensko-chodi-stale-najviac-turistov-z-cr.html “Most tourists in Slovakia still come from the Czech Republic (
Na Slovensko chodi stale najviac turistov z ?R
)”
(b?ng ti?ng Slovak). Monika Marti?kova, Joj.sk. ngay 20 thang 9 n?m 2007
. Truy c?p ngay 28 thang 11 n?m 2007
.
[
lien k?t h?ng
]
- ^
European countries (Slovakia) at europa.eu.int
- ^
“Fund of A.Stodola”
.
B?n g?c
l?u tr? ngay 11 thang 5 n?m 2011
. Truy c?p ngay 4 thang 10 n?m 2009
.
- ^
Lawrence Barnett Phillips (1871).
The dictionary of biographical reference: containing one hundred thousand names, together with a classed index of the biographical literature of Europe and America
. S. Low, Son, & Marston. tr.
1020
. Truy c?p ngay 8 thang 6 n?m 2009
.
- ^
Slovak Cuisine
|
Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v?
Slovakia
.
|
- Chinh ph?
- Thong tin chung
V? tri đ?a ly
|
---|
Cac qu?c gia co ch? quy?n va lanh th? ph? thu?c t?i
Chau Au
|
---|
| | |
---|
| |
---|
| |
---|
|
Thanh vien t? ch?c qu?c t?
|
---|
|
---|
T? ch?c
| | |
---|
Thanh vien
| |
---|
Quan sat vien
| |
---|
|
---|
Cac thanh vien
| | |
---|
Cac ?ng c? vien
| |
---|
Lien quan
| |
---|
|
---|
Thanh vien
| | |
---|
Quan sat vien
| |
---|
*
Thanh vien d? khuy?t.
|
|