Pielinen
Finska
(
finski
Suomi
[suomi]
; slu?beno
Republika Finska
, finski
Suomen tasavalta
), nordijska dr?ava u severoisto?noj
Evropi
, ograni?ena Balti?kim morem na jugozapadu, Finskim zalivom na jugoistoku i Botni?kim zalivom na zapadu. Finska se grani?i sa
?vedskom
,
Norve?kom
i
Rusijom
.
Alandska ostrva
, na jugozapadnoj obali, nalaze se pod Finskom upravom i imaju neki vid ve?e autonomije.
Prostor Finske je pojas zemlje, u kome
Skandinavsko poluostrvo
grani?i sa velikom Ruskom ravnicom, zapadni sa isto?nim svijetom, Arktik i Baltik. Ova je regija poznata i kao
Finoskandija
. Nazivaju je jo? i zemljom jezera i ?uma, vi?e od dvije tre?ine povr?ine je pod ?umama, a ima 60.000 do 70.000 jezera. Ima izlaz na Balti?ko more, zapljuskuju je Finski i Botni?ki zaliv. Najve?i i
glavni grad
je
Helsinki
.
Finska je sjevernoevropska, skandinavska i balti?ka zemlja. U grupaciji zemalja kojoj pripada (
skandinavske zemlje
) ona bi mogla ponijeti atribut nizijska jer joj najvi?i vrh jedva prelazi 1.300 metara nadmorske visine. Za razliku od drugih skandinavskih zemalja Finska je kontinentalna zemlja bez obzira ?to izlazi na balti?ko more. Po mnogim osobinama je sli?nija
Kareliji
i poluostrvu Koli (teritorija Rusije), nego drugim skandinavskim zemljama. Dr?avnu teritoriju presjeca polarni krug, ?etvrtina njene teritorije je iznad sjevernog polarnika. Finska dopire blizu Sjevernog ledenog okeana na koji je imala izlaz prije Drugog svjetskog rata. Dr?avna teritorija se prostire od 60° do 70° sjeverne geografske ?irine. Njena du?ina u pravcu sjever-jug prelazi 1100 km a njena prosje?na ?irina je 600 km. Povr?ina Finske je 390.920 km² sa 5.183.545 (
2002
. god.) stanovnika sa prosje?nom gustinom 15 stanovnika na km² (40 po milji²) ?to Finsku ?ini jednom od najrjeđe naseljenih zemalja u Evropi. Finska grani?i sa Norve?kom na sjeveru, na istoku sa Rusijom, Finskim zalivom, na jugozapadu sa Balti?kim morem, i na zapadu Botni?kim zalivom sa ?vedskom.
Prirodno geografske karakteristike
[
uredi
|
uredi kod
]
Povr?inu finskog prostora sa?injava
Balti?ki ?tit
. ?tit je izgrađen od kristalastih ?kriljaca, granita, gnajsa i vulkanita iz doba arhajika. Ovo podru?je je bilo nabrano u prekambrijskoj periodi. Dejstvom spolja?njih sila teren je uravnjen. U pleistocenu finski prostor je bio potpuno prekriven inlandajsom. Pleistocena glacijacija i mo?ni inlandajs su na svakom koraku ostavili svoje tragove. Lednici su kod manje otpornih stijena erodirali povlatne slojeve sve do rezistentne podloge. Taj materijal je akumuliran u obliku morena. Morene su zagatile brojna jezera, tako da Finska izgleda iz aviona kao vodoravno presje?ena spu?va u ?ijim se rupicama nalazi voda. Oko 80% Finske prekrivaju glacijalni nanosi u obliku
morena
i drumlina (izdu?eni bre?uljci sastavljeni od gline i pijeska du?ine 500 do 1000 metara, visine 20 do 30 metara). Ve?i dio finskog prostora ?ini blago zatalasani reljef od 100 do 300 m nadmorske visine.U Laponiji je blago zatalasana ravan gdje se bregovi di?u do 500 m.n.v. Na sjeverozapadu Finske su poslednji izdanci Skandinavskih planina, gdje se nalazi i najvi?i vrh dr?ave Haltiotuturi (1.234 m).
Zbog uticaja okolnih vodenih povr?ina, klima je zna?ajno manje ekstremna nego ?to se o?ekuje. Prosje?na julska temperatura na obali je 16°
C
, a u februaru -9 °C. Koli?ina padavina (snijeg, ki?a) je 460 mm na sjeveru i 710 na jugu. Slab snijeg pokriva zemlju 4 do 5 mjeseci godi?nje na jugu i 7 mjeseci na sjeveru. Helsinki ima prosje?nu temperaturu najhladnijeg mjeseca -6,3 °C, a
Oulu
na sjeveru -0,3 °C, dok je prosje?na julska temperatura u Helsinkiju 16,5 °C, a u Oulu 15,5 °C. Krajnji sjever je jo? hladniji. Januarska temperatura u
Laponiji
je -15 °C.
Za Finsku se ka?e da je ?amfibijska zemlja“, zemlja vode i kopna. Razli?iti su podaci o broju jezera u Finskoj, ali je vjerovatan podatak da ih ima preko 180.000.
[2]
Rijeke su ve?inom otoke pojedinih jezera, a najve?a je Vuoeksen, sa ?uvenim vodopadom Imatrom, otoka je najve?eg finskog jezera Sajms (1.800 m²), a pri-toka je jezera Ladoge. Jezero Sajma je
1968
. godine spojeno plovidbenim kanalom sa Finskim zalivom, a sa druge strane povezano je sa gradom Viborgom (Rusija), kanalom dugim 60 km. Sajma predstavlja ?itav sistem jezera. Druga va?na jezera su Pajene, Kali, Ori i Kajgele na jugu, i jezero Inara na sjeveru. Inara je sjevernije od polarnog kruga, na 69° SG?. Sa maksimalnom dubinom od 60 m. Po nekim podacima na jezeru ima 3.000 ostrva, a povr?ina akvatorije bez ostrva je 1.000 m² (gotovo tri puta je prostranije od Ohridskog jezera, duga?ko je 80 km, a ?iroko 40 km).
Biljni i ?ivotinjski svijet
[
uredi
|
uredi kod
]
Oko 72% finske je pod ?umama. Osim na krajnjem jugu gdje se mogu na?i jasen, javor i brestovo drvo, ?ume su uglavnom ?etinarske gdje dominiraju omorike i borovi. Finska ima pribli?no 1.200 vrsta biljaka i paprati i oko 1.000 vrsta li?ajeva. Divlja? uklju?uju?i medvjede, vukove, polarne lisice, divlje ma?ke, uglavnom ?ive u nenaseljenim sjevernim regionima. Sobovi koje su pripitomili Saami izumiru u divljini. Divlje guske, labudovi, plovke, snije?ne ?utovoljke (ptice) prave gnijezda ?irom sjeverne Finske. Od riba naj?e??e su slatkovodne: losos, pastrmka, ?tuka, grge? i iz slanih voda: haringa, bakalar. U unutra?njosti zemlje dominira sivo planinsko tlo. Sjeverni dio finske je pokriven mo?varnim tlom. Najplodnije tlo je u ju?nom dijelu obalske ravnice koje se sastoji od morske gline.
Bogata zemlja prekrivena ?umama je najvrijedniji resurs Finske.
Omorika
,
bor
,
srebrena breza
su dominiraju?e drve?e. Jedini prirodni resursi zemlje su
drvo
,
treset
, toplokrzne ?ivotinje
hidroenergija
i
riba
.
Finska takođe ima neka nalazi?ta metala od kojih se izdvajaju cink, bakar, ?eljezo i nikl. Vanadijum, srebro i zlato se vade. Najobilniji nemetali su granit i kre?njak.
Dru?tveno geografske karakteristike
[
uredi
|
uredi kod
]
Najstariji tragovi o ljudskom postojanju u Finskoj datiraju od 8000 godine pne. Ovi primitivni lovci i sakuplja?i su vjerovatno stigli sa istoka. Proizvodnja lonaca karakteri?e drugi tip kulture ljudi iz kamenog doba poznate kao ukrasna keramika. Uspjeh
Battle-Ax
kulture (1800. - 1600. pne.) mo?da je done?en u Finsku od indoevropskih ljudi iz ju?nijih balti?kih regiona. Ovi ljudi su bili uspje?ni moreplovci i uveli zemljoradnju. Udru?ivanja
Battle-Ax
ljudi sa prethodnim stanovni?tvom dovelo je do nove klukainen kulture. Bronzano doba po?elo je u Finskoj
1300. pne.
Tokom prvog perioda predhri??anske ere i narednih vijekova ljudi su govorili jedan od finskougrinskih jezika.
Pro?lost Finske je vezana za dug period dominacije germanskih naroda (prvenstveno ?veđana), a sa druge strane slovenskih naroda (Rusa). Etnogenetski ni sa jednim kom?ijama nemaju ni?ta zajedni?ko. Najbli?i etni?ki srodnici su im Mađari u Panonskoj niziji. Finci su narod Ugro-Finskog porijekla.
?veđani su u
HI vijeku
pokorili i politi?ki sebi prisvojili cijelu Finsku. Ona je bila njihov posjed sve do
1809
. godine. Dva plemena
Finci
i
Hemejci
primili su rimokatoloi?ku vjeru, a
Karelijci
gr?ko-isto?nu od Rusa. Posle 1809. godine Finska potpada pod Rusku vlast sve do
1917
. godine. Po progla?enju Lenjinovih socijalisti?kih naroda o samoopredjeljenju naroda Rusije, Finci su iskoristili momenat i postali samostalna dr?ava. 1939., SSSR je
incident u Mainili
iskoristio kao povod za napad na Finsku, ?ime je zapo?eo
Zimski rat
. Ipak, finska vojska je pru?ila ve?i otpor nego ?to su Sovjeti o?ekivali. Rat je zavr?en sporazumom prema kojem SSSR dobio dio Karelije sa gradom Viborgom, cijelu obalu Lado?kog jezera i zaliv Petsamo na obali Barencovog mora, te je tako Finska svedena na dana?nji prostor. Kona?an mirovni sporazum sa Sovjetima potpisan
1947
. godine. Naknada ?tete u obliku roba ?iroke potro?nje je ispla?ena u potpunosti
1952
. i tri godine kasnije. Porkala poluostrvo je vre?eno Finskoj. Novi odnosi sa SSSR-om su doveli do legalizacije komunisti?ke partije, sporazum o prijateljstvu saradnji i obostranoj pomo?i (neva?e?i od januara
1992
.).
Finci ?ine vi?e od 93% populacije i potomci ?veđana oko 5.5%. Daleki istok je naseljen sa oko 2.500 Saamija druge manje grupe ?ine manje od 1%. Iako su ?veđani u manjini oni imaju svoju politi?ku partiju, svoje ?kole i druge institucije. 67% populacije je urbano. Finski i ?vedski su zvani?ni jezici. Oko 90.0% govori finski, a oko 5.5% ljudi, uglavnom skoncentrisanih u obalskim krajevima govore ?vedski. Saami govore samijske jezike, koji pripadaju ugrofinskim jezicima. Evangelisti?ka Luterovska crkva je glavna i njeni ?lanovi ?ine 77% a sloboda vjeroispovjesti je zagarantovana. Pravoslavna crkva iako nacionalna u broju pristalica opada od Drugog svjetskog rata.
Stanovni?tvo Finske je 5.421.800 (2012.) gustina je 16 stanovnika na km² ?to Finsku ?ini jednom od najrjeđe naseljenih zemalja u Evropi. Vi?e od 2/3 populacije je smje?teno u ju?nim krajevima.
Helsinki ima oko 602.200 (2012.), to je intelektualni, proizvodni i trgovinski centar. Slede?a tri velika grada su
Espoo
255.508,
Tampere
215.315,
Turku
179.529 koji su takođe industrijski centri.
Ve?i gradovi:
Popis gradova u Finskoj
?kolovanje je besplatno i obavezno od 7 do 16 godina. Nepismenost skoro da ne postoji. Uz redovno osnovno i srednje obrazovanje ona ima dalje ?kole narodne akademije i radni?ke institute. ?kole za odrasle su privatne, dru?tvene ili provincijske i imaju podr?ku dr?ave. Ona ima sistem srednjih usmjerenih ?kola kao ?to su komercijalne, zanatske, tehni?ke, trgova?ke i poljoprivredne.
Finski institut vi?eg obrazovanja uklju?uju 13 univerziteta i nekoliko koled?a i ?kola za obuku nastavnika sa godi?njim upisom od 205.000 studenata. Najve?i je
Helsin?ki univerzitet
.
Nakon osvajanja Finskih plemena od strane ?veđana doma?a kultura je bila mnogo pod uticajem ?veđana, koji traje i danas. Među seljacima su pjevane tradicionalne epske pjesme. Radovi u drvetu i ?ilimi su jo? uvjek dekorisani tradicionalnim ukrasima i spiralnim i sli?nim jednostavnim geometrijskim oblicima. Među obrazovanim preovladala je ?vedska kultura. Govorio se ?vedski jezik i uz rijetke izuzetke bio knji?evni jezik. Zbog toga ?to je ?vedska umjetnost i arhitektura bila iz mnogo pravaca mnoge Finske građevine i umjetni?ki radovi odslikavaju italijanske, flemanske, njema?ke i druge uticaje. U 19. vijeku obrazovani Finci po?eli su da o?ivljavaju svoju nacionalnu tradiciju. U isto vrijeme nacionalna finska knji?evnost nastaje na vlastitom jeziku. Parno kupatilo koje nastaje sipanjem vode preko vrelih stijena je finski izum.
Finci veoma vole knjige, biblioteke i muzeji su sastavni dio njihove kulture. Helsin?ka gradska biblioteka ima oko 2,1 milion izdanja, univerzitetska 2,6 miliona i slu?i kao nacionalna biblioteka. Finska ima 1.500 biblioteka ?irom zemlje.
Drugi svjetski rat
je ostavio Finsku sa ogromnim ekonomskim problemima uklju?uju?i visoku inflaciju, nezaposlenost i nepovoljan trgovinski bilans. Od tada industrijski sektor se ?irio do ?ezdesetih godina pro?log vijeka vi?e osoba je zaposleno u industriji nego u oba sektora poljoprivredi i ?umarstvu, trgovinska ravnote?a se pobolj?ala. Osim javnih ustanova, industrija i biznis su privatizovani. Vlada, dakako, kontroli?e ekonomiju nizom propisa. Nacionalni bud?et 1998. predviđao je 41,3 biliona dolara bud?etskih prihoda i 43,1 bilion tro?kova. Porast doma?e proizvodnje u 2000. g. bio je 121,5 bilion.
Farmerstvo je uglavnom ograni?eno na plodne priobalne regione i svega 7% podru?ja Finske je pod poljoprivrednim kulturama. Ve?ina farmi su manje od 20 hektara, manje od 20% farmi upo?ljava pla?ene radnike. U 2001. godini usjevi su bili
je?am
,
zob
i
p?enica
(3,9 mil.metr. tona), i korjenasto
povr?e
kao
krompir
i
?e?erna repa
(816.000 metr.tona). ?ivina je uklju?ivala 6 miliona komada peradi, 1,1 milion stoke, 1,3 miliona svinja, 106.600 ovaca. Finska ima 414.000 pripitomljenih sobova.
Oko 60% ?uma u finskoj je u privatnom vlasni?tvu. Centralna vlada kontroli?e ¼ i korporacije i op?tine posjeduju ve?i dio. Nekih 54,3 miliona m3 ?uma je posje?eno 2000. g. Ulov ribe u 1997. je bioi 196.513 metr. tona. Vi?e od 1/3 ribe poti?e iz unutra?njih voda.
Drvna masa, papir drvoprerađiva?ka industrija predstavlja zna?ajan segment finske industrije. Ranih devedesetih je proizvođeno oko 1,3 metr. tona hartije godi?nje. Proizvodnja ostalih papirnih i drvnih proizvoda ukupno iznosi 7,9 miliona m³ godi?nje. Finska posjeduje industriju te?kih ma?ina, metala, brodova, ?tamparskog materijala, elektro industriju, industriju hrane i pi?a, tekstilnu industriju, industriju odje?e, hemikalija, keramike i stakla.
Finska je zna?ajan izvor bakra (proiz. 11.600 metr.tona 2000.g.), cinka, srebra (24 metr.tone), hrom, nikl i zlato se takođe iskopavaju.
Papir, drvna masa i drvni proizvodi ?ine 40% god. Finskog izvoza. Uvoz uklju?uje benzin, hemikalije, ma?ine, transportnu opremu, gvo?đe, ?eli?ne proizvode, hranu i tekstil. Zna?ajna trgovina se vodi sa Njema?kom, UK, ?vedskom, i drugim zemljama EU. 2000. g. uvoz je bio 32,6 biliona dolara, a izvoz 44,5 biliona dolara. Finska je ?lan slobodne trgovinske unije od 1961., a januara 1995. pridru?ila se EU.
Radna snaga broji 2,6 miliona ljudi 2000.g. Radnike zastupaju radni?ke unije grupisane u dvije velike federacije: Centralna organizacija i Konfederacija pla?enih radnika.
Sistem kanala koji povezuju Finska jezera sa ostalim i sa Finskim zalivom predstavljaju jeftin i efikasan vid transporta za drvnu industriju. Oko 6.600 km unutra?njih voda su plovne. ?eljeznica je u dr?avnom vlasni?tvu (du?ina oko 5.836 km) Finska ima oko 77.900 km puteva 65% asfaltiranih.
Finer
(
Finair
) obezbjeđuje inostrane i letove u zemlji, Karer (
Karair
) i Finaviej?n (
Finnaviation
) opslu?uju mnoge gradove.
Vlada kontroli?e telegrafske slu?be i Finska TV prenosi ve?inu TV i radio programa. Privatne TV stanice nude oko 20 sati komercijalnog programa sedmi?no. 1/3 telefonije je u dr?avnom vlasni?tvu. U 2000. je bilo 550 telefonskih linija na svakih 1.000 stanovnika. Zemlja ima 1.498 radio i 622 TV prijemnika na 1000 doma?instava 1997.g. Ima 56 dnevnih novina i plus magazini i periodi?nici.
Nov?ana jedinica je Evro, uveden je 1. januara 1999. samo za elektronske transfere i finska valuta
MARKKA
je kori?tena u ostalim slu?ajevima do 1. jan. 2002. kada je Evro postao zvani?na valuta i prestala je upotreba
MARKKE
. Po?to je prihvatila Evro, Finska mora da slijedi ekonomska pravila utvrđena od strane Evropske banke (ECB). ECB je u Franfurtu i reguli?e snabdijevanje novcem i ekonomske polise.
Vlada i zakonodavstvo
[
uredi
|
uredi kod
]
Finska je republika sa demokra-tskim i parlamentarnim oblikom vlasti. Vlast je konstituisana i usvojena 17. jula 1919.g. Na ?elu Finske je predsjednik izabran na ?estogodi?nji mandat direktnim glasanjem. Kabinet je izabran od strane predsjednika i odobren od parlamenta na ?ijem ?elu je premijer. Glasaju stariji od 18 godina.
Finski parlament je jedinstveno tijelo poznato kao EDUSKUNTA. Njenih 200 ?lanova je narod izabrao na 4 god.
Izvr?na vlast u provincijama pripada guverneru koji je izabran od strane predsjednika dr?ave. U Anvenaamu koji ima autonomiju provincijsko vije?e se bira od strane stanovnika, provincijski savjet bira izvr?ni savjet koji dijeli mo? sa guvernerom.
Lokalni sudski sistem je podijeljen na op?tinske sudove u gradovima i distriktne sudove u ruralnim sredinama. Apelacioni sudovi su smje?teni u Abu, Vaasi, Kupiu, Kuovilu, Rovaniemu i Helsinkiju. Vrhovni sud ?ije je sjedi?te u Helsinkiju je glavni sud za civilne i kriminalne slu?ajeve.
Finski socijalni sistem obezbjeđuje nezaposlenim, bolesnim, nemo?nim i starim osiguranje, porodi?nu i dje?iju za?titu, i nadoknadu invalidima. Medicinska za?tita je izdavana preko mjesta zaposlenja, ali nacionalnim zdravstvenim aktom od 1972. obezbjeđeno je osnivanje zdravstvenih centara u svim op?tinama i isklju?enje doktorskih honorara.
Vojni rok od 11 mjeseci je obavezan za mu?karce starije od 17 god. Finska ima vojsku, mornaricu, vazdu?ne snage, ali vojne snage su smanjene Pari?kim mirovnim ugovorom od '47. na maksimum 41.900 osoba. 2001. g. oko 32.250 ljudi bilo je na slu?bi vojnog roka. Rezerva broji 500.000 ljudi. 1994.g. Finska se pridru?ila partnerstvu za mir kao prvi korak ka punom ?lanstvu u NATO.
U regionalizaciji Finske jasno se isti?u tri prediono-fizionomske cjeline: 1.Finska Laponija, 2.Jezerska Finska i 3.Finsko primorje. Ovakva regionalizacija odgovara regionalizaciji ovog prostora i po pravcu pru?anja ove dr?ave. Laponija odgovara regiji Sjeverna Finska, Jezerska Finska odgovara regiji Ju?na Finska, i naizad regija Finsko Primorje odgovara regiji Botni?ka obala.
Finska Laponija je prete?no zatalasana bre?uljkasta regija izuzev krajnjeg sjeverozapada gdje ima planinski karakter. Osobenost ovog dijela Finske je da nema jezera (mada je Finska zemlja jezera). Izuzetak ?ini samo jedno jezero-Inara. U Finskoj ovu regiju nazivaju Laponija. Zauzima oko 1/3 dr?avnog prostora (10.300 km²). Zimi je veoma hladna (-15 °C do -20 °C) i pokrivena snijegom, dok je za kratkog ljeta ugodnija temperatura (zabilje?eni apsolutni maksimum od +33 °C). ?to se ide sjevernije nastupa tundra bez stabala, sa li?ajevima, sa po nekim grmom, sa malim mo?varama i malim brojem cvjetono?a (tokom kratkog ljeta). U ljetnom periodu tu je stani?te mnogobrojnih ptica.
U ranijim vremenima regija je bila isklju?ivo naseljena laponcima. ?ivjeli su od uzgoja Irvasa i ribolova i ?ivjeli su nomadski i polunomadski ?ivot. Smatra se da ih danas nema vi?e od 2.000. U prirodi im je da vole nomadski ?ivot mada sve vi?e postaju stalni stanovnici naselja. Otkada su Finci izgradili arkti?ki put (1929.g.) u ovoj regiji se razvija i turizam. Uz savremen put dug 460 km izgrađeni su hoteli sa visokim konforom. Dolaze turisti- ribolovci, turisti-skija?i, i naizad turisti koji su ?eljni da se provozaju sankama koje vuku irvasi.
Ipak, Sjeverna Finska je manje razvijen kraj i rijetko naseljen dio dr?ave. Nomadsko sto?arstvo i sje?a ?ume du? saobra?ajnica su glavne privredne aktivnosti Laponije. Centar Finske Laponije je grad Rovanijemi koji le?i na obali rijeke Kemi u blizini sjevernog polarnika. Do njega dopire ?eljeznica uz postoje?i arkti?ki put i produ?ava prema ruskoj luci
Murmansk
. On je administrativni, trgova?ko saobra?ajni i turisti?ki centar Laponije. Isti?e se po trgovini ko?e.
Jezerska Finska se nalazi između Finske Laponije na sjeveru i Finskog primorja na jugu i jugozapadu. Finci nazivaju ovaj kraj ?Suomi“ - zemlja jezera. Geomorfolo?ki to je plato zatalasan morenskim bedemima kojim su stvorene brojne jezerske depresije. Ba? ova regija dala je atribut Finskoj amfibijska zemlja. Tu su mnogobrojna glacijalna jezera a pejza? dopunjuju nepregledne ?etinarske ?ume. Najve?e jezero je Sajma, sa cjelokupnim sistemom jezera pod imenom Velika Sajma, to je povr?ina od 4.400 km². Sva jezera su tektonski predisponirana, ali za njihovo kona?no oblikovanje je zna?ajna ledni?ka erozija i akumulacija. Najve?a dubina Sajme je 82 m. Zapadno od Sajme je jezero Pajane povr?ine 1.065 m², maksimalne dubine 93 m. Ima svoju otoku u Finski zaliv. Jezera su međusobno odvojena kordonima morena, ali su hidrografski povezana rije?nim tokovima i kanalima. Neke rijeke npr. Oulu, Komo imaju zna?ajne vodne snage, koje se iskori??avaju. Oko jezera ni?u se mala sela sa tipi?nim drvenim ku?ama. Neka naselja imaju fizionomiju gradskih naselja. Između jezera izgrađene su tri ?eljezni?ke pruge pravcem sjever-jug i dvije pravcem zapad-istok. Kao saobra?ajni centri razvili su se gradovi Kuopio, Tampere i Lahti. Kuopio je izraziti centar drvne industrije i sredi?te cijele regije i Finske. U gravitacionoj sferi grada je rudarski revir Finske gdje se eksploati?e bakar, olovo, cink, azbest i kvarc. Tu se nalazi rudarski centar Outokumiu. Tampere je najve?i grad Jezerske Finske (preko 150.000 stanovnika). Poznat je po svojoj tekstilnoj, metalnoj i papirnoj industriji. Industrijska zona grada obuhvata oko 200 fabrika. On nosi epitet finski Man?ester. Grad Lahti je u prelaznoj oblasti, ima funkciju etapne stanice u kojoj se okupljaju u?esnici zimskih sportova. U isto?nim i centralnim dijelovima regije osnovano je nekoliko desetina hiljada novih gazdinstava nastalih od doseljenika sa teritorija koje su pripale (posle Drugog svjetskog rata) tada?njem SSSR-u.
Finsko primorje je predstavljeno izlaskom ove dr?ave na Balti?ko more (Botni?ki i Finski zaliv). Nasuprot ostalim dijelovima Finske u ovoj regiji nema onih prepoznatljivih, za sjeverne zemlje, morenskih sedimenata. Ovdje se nalaze sedimenti marinskog porijekla, ostaci nekada?njeg Joldijskog mora. Finsko primorje, mada jedinstvena regija mo?e se podijeliti na dvije podregije: Sjevernije, prostor oko Botni?kog i ju?nije prostor oko Finskog zaliva.
A) Botni?ko primorje je pojas Finske uz istoimeni zaliv dug oko 700 km. Primorje je izlo?eno sjevernim vjetrovima. Od ?vedske granice na sjeveru do grada Vasa na jugu primorje je pod ?umom. Zna?ajnije naselje je grad Oulu, na u??u istoimene rijeke, koja je otoka istoimenog jezera. Poznat je kao centar drvne industrije. Sjevernije od njega je grad Kemi na istoimenoj rijeci Kemi, sa istom funkcijom kao Oulu. Od njega vodi ?eljezni?ka pruga za Murmansk, preko centralnog grada Jezerske Finske. Najju?nije ta?ke Botni?kog primorja su gradovi Vasa i Pori.
B) Ju?no primorje finci nazivaju ?salpau selka“ (primorje uz sjevernu obalu Finskog zaliva). Regija ima povoljnije tlo i klimu ?ime su stvoreni uslovi za intenzivnu poljoprivredu i sto?arstvo. Ovdje uspjeva ozima p?enica i ?e?erna repa. Ovo je najgu??e naseljena oblast Finske. Paralelno sa obalom vode glavne ?eljezni?ke i drumske komunikacije. Pored aktivne uloge u poljoprivredi ova regija je i industrijski razvijena. Na jugozapadu je grad Turku, najstariji grad Finske, nekada i prestolnica. Njegovi stanovnici najvi?e govore ?edski. Okru?en je skupinama ostrva, koja tamo nazivaju ?Scharen“, u blagoj klimi, plodnom okru?enju, sa slikovitom srednjovjekovnom arhitekturom spada u najljep?e finske gradove. Najve?i grad oblasti, ujedno i cijele dr?ave je Helsinki, veliki i moderan kulturni, politi?ki, trgovinski i industrijski centar. Isto?no od njega je mali grad Kotka, a zapadno gradi? Hanko.
Nedaleko od Turkua se nalazi arhipelag
Aland
, koji je bli?e ?vedskoj nego Finskoj. Sastoji se od oko 6.500 ostrva od kojih je 80 naseljeno. Stanovnici govore ?vedski a bave se poljoprivredom i ribolovom. Arhipelagu je priznat autonoman status i smatra ga se demilitariziranom zonom.