1 december

Gebaortenisse [ bewirk | bron bewerke ]

Gebore [ bewirk | bron bewerke ]

Gesjtorve [ bewirk | bron bewerke ]

1 december is 'nen daag op de Gregoriaanse en Juliaanse kalender . 't Is d'n 335en daag vaan e gewoen jaor en d'n 336e vaan e sjrikkeljaor ; heinao koume nog 30 daog. 1 december is de nationaole fiesdaag vaan de Centraol-Afrikaanse Rippubliek en Roemenie , zoewie Wereldaidsdag .

800 - Sjarel de Groete huurt in 't Vaticaon veur- en tegestanders vaan paus Leo III .
1247 - Oonder moslims in Aragon brik 'nen opstand oet. Es straof weure ze daonao oet 't land verbanne.
1420 - Hendrik V vaan Ingeland rijt Paries binne.
1640 - Eindj van de Iberische Unie : Jan IV wirt de nuje keuning van Portugal , de Habsburgers waere nao 60 jaor hiejmit aafgelos door 't Hoes Braganca . De Sjpaanse Habsburgers zulle de nuje Portugese dynastie pas in 1668 erkenne.
1783 - Natuurkundige Jacques Charles sjtieg op met eine door haom ontwikkelde watersjtofballon.
1822 - Peter I weurt gekroend tot keizer vaan Brazilie .
1824 - Naotot ziech in 't keescolleesj gein miejerheid vormp veur 'ne president vaan de VS krijg 't Hoes vaan Aofgeveerdegde de taak um eine aon te wieze.
1828 - Met 'ne staotsgreep vaan generaol Juan Lavalle begint in Argentinie de Decemberrevolutie .
1834 - In de Kaapkolonie weurt de slavernij aofgesjaf.
1865 - Shaw University , de ierste zwarte universiteit vaan de Vereinegde Staote , geit ope in Raleigh , North Carolina .
1885 - Eesjte versjiening van 't Bataviaasch Nieuwsblad .
1913 - Griekeland annexeert Kreta , tot daan touw deil vaan 't Osmaans Riek .
1913 - Henry Ford introduceert de loupende band .
1913 - De metro vaan Buenos Aires , 't ierste metrosysteem vaan 't Zuielek Haafrond, geit ope.
1918 - Roemenie annexeert Transsylvanie , wat tot daan touw bij Hongarije hoort.
1918 - 't Keuninkriek vaan Serve, Kroate en Slovene weurt gevormp.
1918 - Iesland weurt e soeverein keuninkriek in personeel unie met Denemarke .
1933 - Rudolf Hess en Ernst Rohm waere es rieksminister zonger portefeuille aan de Duutsje regering toegevoog.
1934 - Sergej Kirov , lid vaan 't Politbureau vaan de Sovjet-Unie , weurt vermaord.
1941 - Twiede Wereldoorlog : Keizer Hirohito gief touwstumming um de Vereinegde Staote aon te valle.
1943 - De Conferentie vaan Teheran tosse Winston Churchill , Franklin Delano Roosevelt en Jozef Stalin weurt aofgeslote.
1955 - Rosa Parks weigert haor plaots in de bos aon 'ne blaanke aof te stoon; begin vaan proteste tege rassesegregatie in de Vereinegde Staote .
1958 - De Centraol-Afrikaanse Rippubliek krijg otonomie binne de Franse Unie.
1966 - Kurt Georg Kiesinger wirt gekaoze tot bondjskanseleer van Wes-Duutsjlandj .
1964 - Vietnamoorlog : President Lyndon B. Johnson en zien adviseurs make planne um Noord-Vietnam te bombardere.
1969 - Vietnamoorlog: Veur 't iers sinds d'n Twiede Wereldoorlog weurt in de Vereinegde Staote geloot um in deens te mote.
1973 - Papoea Nui-Guinea krijg zelfbestuur vaan Australie .
1976 - Jose Lopez Portillo legk de eed aaf es president van Mexico .
1981 - 'nen MD-80 stort neer op Corsica . Alle 180 inzittende koume um.
1988 - De Vereinegde Naties rope Wereldaidsdag oet.
1989 - De Oos-Duitse regering maak door 'n verandering van de wet de weeg vrij veur verkezinge met mier partije.
1990 - De Kenaaltunnelboring tosse Groet-Brittannie en Fraankriek kump veerdeg.
1991 - De Oekraiense bevolking keus in e referendum veur oonaofhenkelekheid.
1997 - De extreemrechse Indiase beweging Ranvir Sena vermaord in de staot Bihar 63 lui vaan 'n lieger kaste .
1998 - 't Amerikaans Hoes vaan Aofgeveerdegde begint de aofzettingsproceduur tege Bill Clinton .
2009 - 't Verdraag vaan Lissabon treujt in werking.

1081 - Lowie VI vaan Fraankriek (gestorve 1137 )
1525 - Tadea? Hajek , Boheemsen astronoom (gestorve 1600 )
1530 - Bernardino Realino , Italiaanse jezuiet (gestorve 1616 )
1709 - Franz Xaver Richter , Moravische componis, violis en dirizjent (gestorve 1789 )
1716 - Etienne Maurice Falconet , Franse beeldhouwer (gestorve 1791 )
1761 - Marie Tussaud , Frans- Britse waskunsteneres, stiechster vaan Madame Tussaud's (gestorve 1850 )
1805 - Lungtok Gyatso , negende Dalai Lama (gestorve 1815 )
1846 - Ledi Sayadaw , Burmese geisteleke (gestorve 1923 )
1847 - Julia Moore , Amerikaanse diechteres (gestorve 1920 )
1873 - Charles Ruijs de Beerenbrouck , Nederlands-Limborgsen edelmaan en politicus (gestorve 1936 )
1884 - Karl Schmidt-Rottluff , Duutsje expressionistische sjilder (gesjtorve 1976 )
1886 - Pierre Kemp , Nederlands-Limborgsen diechter (gestorve 1967 )
1886 - Rex Stout , Amerikaanse sjriever (gesjtorve 1975 )
1923 - Maurice De Bevere (Morris), Belzje sjtripteikenaer ( Lucky Luke ) (gesjtorve 2001 )
1925 - Martin Rodbell , Amerikaanse fysioloog, Nobelpries in de Geneeskunde 1994 (gestorve 1998 )
1933 - Lou Rawls , Amerikaanse zenger (gesjtorve 2006 )
1935 - Woody Allen , Amerikaanse regisseur
1937 - Vaira V??e-Freiberga , Letse psychologe en politica
1940 - Richard Pryor , Amerikaanse acteur en komiek (gesjtorve 2005 )
1945 - Bette Midler , Amerikaanse zengeres-sjriefster
1946 - Gilbert O'Sullivan (echte naam Raymond O'Sullivan), Britse zenger
1949 - Pablo Escobar , Colombiaansen drugsbaron en terroris
1951 - Fons van Katwijk , Nederlandse fitserenner
1954 - Francois Van der Elst , Belzje voetballer (gestorve 2017 )
1964 - Salvatore Schillaci (Toto), Italiaanse voetballer
1985 - Janelle Monae , Amerikaanse popzengeres
1992 - Marco van Ginkel , Nederlandse voetballer

nov - december - jan

660 - Eligius (72), Frankische bisjop en heilege
1135 - Hendrik I vaan Ingeland (ca. 67)
1241 - Isabella vaan Ingeland (ca. 27), keizerin vaan 't Heileg Roems Riek
1335 - Abu Sa'id Bahadur Khan (30), Mongoolse khan vaan 't Ilkhanaot
1374 - Magnus IV vaan Zwede (58)
1433 - Keizer Go-Komatsu (56)
1455 - Lorenzo Ghiberti (ca. 77), Italiaanse goudsmeed en beeldhouwer
1521 - Paus Leo X (45)
1633 - Isabella van Sjpanje (67)
1707 - Jeremiah Clarke ( ca. 33), Engelsje compenis en orgenis
1755 - Maurice Greene (59), Engelsje componis en organis
1813 - Ferdinando Bertoni (88), Italiaanse componist
1825 - Alexander I van Ruslandj (47)
1828 - Shaka Zoeloe (47)
1830 - Paus Pius VIII (69), (paus van 1829 pes 1830)
1866 - George Everest (76), Britse geograaf, naomgever vaan de Mount Everest
1885 - Joannes Pieters (80), Nederlandse hoofongerwiezer en sjriever
1923 - Virginie Loveling (87), Belzje diechteres
1934 - Sergej Kirov (48), Sovjet-Russische politicus
1947 - Aleister Crowley (72), Britse occultis
1954 - Welles Hoyt (79), Amerikaanse atleet
1969 - Robert David Simons (84), Surinaamse juris, publicis en dichter
1973 - David Ben-Goerion (87), Pools - Israelischen activis en politicus
1973 - Willem Hesselink (95), Nederlandse voetballer
1975 - Ernesto Maserati (77), Italiaansen inzjenieur en coureur
1987 - James Baldwin (63), Amerikaanse sjriever
1991 - George Stigler (80), Amerikaansen economoom, Nobelpries in de Economie 1982
1997 - Stephane Grappelli (89), Franse jazzviolis
2004 - Bernhard vaan Lippe-Bisterfeld (93), prins-gemaol vaan de Nederlen
2010 - Adriaan Blaauw (96), Nederlandsen astronoom
2011 - Christa Wolf (82), ( Oes -) Duutsje sjriefster
2015 - Rob Blokzijl (72), Nederlandse natuurkundege en informaticus
2018 - Pierre Cnoops (90), Nederlands-Limborgse buuttereedner (80)