Wikipedia, Entziklopedia askea
Abenduaren 22
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
hirurehun eta berrogeita hamaseigarren
eguna
da, 357.a
bisurteetan
. 9 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Santutegia:
Daturik ez
(
gehitu
)
Seaska egutegia:
Maiteder eta Lokiz.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1864
?
Ogia eta zezenak
(
gaztelaniaz
:
Pan y toros
),
Francisco Asenjo Barbieriren
musika eta
Jose Piconen
libretoa duen
zarzuela
estreinatu zen
Madrilgo
Zarzuelako Antzokian
.
- 1932
?
The Mummy
("Momia") filma estreinatu zen,
Karl Freundek
zuzendu eta
Boris Karloff
,
Zita Johann
,
David Manners
eta
Edward van Sloan
aktoreek antzeztu zuten.
- 1956
?
The Wrong Man
(
Okerreko Gizona
) film estreinatu zen,
Alfred Hitchcockek
zuzendu eta
Henry Fonda
,
Vera Miles
,
Anthony Quayle
eta
Harold Stone
aktoreek antzeztu zuten.
- 1959
?
Suddenly, Last Summer
("Bapatean, Azken Uda") filma estreinatu zen,
Joseph L. Mankiewiczek
zuzendu eta
Elizabeth Taylor
,
Katharine Hepburn
eta
Montgomery Clift
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1965
?
Doctor Zhivago
("Zhivago doktorea") filma estreinatu zen,
David Leanek
zuzendu eta
Omar Sharif
,
Julie Christie
,
Geraldine Chaplin
,
Rod Steiger
,
Alec Guinness
eta
Tom Courtenay
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1970
?
Lo chiamavano Trinita...
("Trinitate Deitzen Zuten") filma estreinatu zen,
Terence Hill
,
Bud Spencer
,
Steffen Zacharias
eta
Farley Granger
aktoreek antzeztu zuten.
- 1976
?
The Enforcer
("Exekutatzailea") filma estreinatu zen,
James Fargok
zuzendu eta
Clint Eastwood
,
Harry Guardino
,
Bradford Dillman
,
Tyne Daly
,
DeVeren Bookwalter
eta
Brian Blessed
aktoreek antzeztu zuten.
- 1989
?
Tango & Cash
("Tango eta Cash") filma estreinatu zen,
Andrei Konchalovsky
eta
Albert Magnolik
zuzendu eta
Sylvester Stallone
,
Kurt Russell
,
Jack Palance
,
Teri Hatcher
eta
Brion James
aktoreek antzeztu zuten.
- 1995
?
Cutthroat Island
("Zintzur-Ebakien Uhartea") filma estreinatu zen,
Renny Harlinek
zuzendu eta
Geena Davis
,
Matthew Modine
eta
Frank Langella
aktoreek antzeztu zuten.
- 2000
?
Finding Forrester
("Forresteren Bila") filma estreinatu zen,
Gus Van Santek
zuzendu eta
Sean Connery
,
Rob Brown
,
F. Murray Abraham
eta
Anna Paquin
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2000
?
Cast Away
("Abandonatua") filma estreinatu zen,
Robert Zemeckisek
zuzendu eta
Tom Hanks
,
Helen Hunt
eta
Nick Searcy
aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1872
?
Rufino Laiseka
,
PSEko
buruzagi eta
Bilboko alkatea
(h.
1944
).
- 1873
?
Nicolas Espartza
, nafar margolaria (h.
1928
).
- 1909
?
Paben Loidi
, euskal olerkaria (h.
1985
).
- 1912
?
Manuel Martinez Jarauta
, nafar klaretar fraidea (h.
1936
).
- 1928
?
Jose Mari Aristegi
, euskal arraunlaria (h.
2018
).
- 1944
?
Norberto Torres
, bizkaitar traineru-patroia,
Kaikurekin
4
Kontxako Bandera
eta
Espainiako 3 Txapelketa
irabazitakoa.
- 1947
?
Jexuxmari Zalakain
, gipuzkoar irakaslea, kazetaritzan doktorea, euskaltzalea, idazlea eta kazetaria.
- 1948
?
Juan Ramon Aldalur,
Txapela
, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1952
?
Xabier Penalver
, gipuzkoar arkeologoa.
- 1954
?
Peio Agirreoa
, bizkaitar futbolari ohia.
- 1956
?
Rogelio Botanz
, gipuzkoar-kanariar abeslari eta letragilea.
- 1959
?
Alfredo Urdaci
, nafar kazetaria,
TVE
eta
13 TV
telebista-kateen albistegien zuzendaria izandakoa.
- 1963
?
Juan Jose Elgezabal
, bizkaitar futbolari ohia.
- 1970
?
Joxean Fernandez,
Matxin
, bizkaitar kirol zuzendaria.
- 1975
?
Mikel Reparaz
, nafar kazetaria.
- 1976
?
Itsaso Bengoetxea
, bizkaitar medikua.
- 1978
?
Ibai Marin
, gipuzkoar abeslaria eta gitarra jotzailea.
- 1979
?
Arianne Kareaga
, gipuzkoar irakasle eta ikertzailea.
- 1981
?
Ander Lanbarri
, bizkaitar futbolaria.
- 1989
?
Mikel Huerga
, nafar xakelaria.
- 1996
?
Jon Rojo Sagarna
, bizkaitar futbolaria.
- 1095
?
Roger II.a Siziliakoa
,
Siziliako
kondea,
Apulia
eta
Calabriako
Dukea eta Siziliako erregea (h.
1154
).
- 1178
?
Antoku Enperadorea
, Japoniako enperadorea (h.
1185
).
- 1183
?
Txagatai
,
erdialdeko Asiaren
parte handi bat gobernatu zuen agintari
mongola
(h.
1242
).
- 1639
?
Jean Racine
, frantziar poeta eta dramagilea (h.
1699
).
- 1666
?
Guru Gobind Singh
, bederatzigarren
guruaren
ondorengoa (h.
1708
).
- 1755
?
Georges Couthon
, frantziar politikari eta iraultzailea (h.
1794
).
- 1768
?
John Crome
,
Erromantizismoaren
garaiko paisaien margolaria eta
Norwicheko margolarien eskolaren
sortzaileetako bat (h.
1821
).
- 1821
?
Giovanni Bottesini
, italiar musikagilea eta lehen
kontrabaxu
-jotzaile birtuosoetako bat (h.
1889
).
- 1823
?
Jean-Henri Fabre
, frantziar naturalista,
entomologoa
eta idazlea (h.
1915
).
- 1838
?
Vladimir Markovnikov
, errusiar kimikaria (h.
1904
).
- 1856
?
Frank B. Kellogg
, estatubatuar abokatu eta politikaria, 1929ko
Bakearen Nobel Saria
(h.
1937
).
- 1858
?
Giacomo Puccini
, italiar musikagilea (h.
1924
).
- 1859
?
Manuel Gutierrez Najera
, mexikoko olerkaria (h.
1895
).
- 1867
?
Joseph Maria Olbrich
, austriar arkitektoa,
Vienako Sezesioa
mugimenduaren sortzaileetako bat (h.
1908
).
- 1868
?
Ines Echeverria
, txiletar eleberrigile, saiogile eta kazetaria (h.
1949
).
- 1869
?
Dmitri Jegorov
, errusiar-sobietar matematikaria (h.
1931
).
- 1876
?
Filippo Tommaso Marinetti
, egiptoar-italiar idazlea (h.
1944
).
- 1883
?
Edgar Varese
, frantziar-estatubatuar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (h.
1965
).
- 1887
?
Srinivasa Aiyangar Ramanujan
, indiar matematikaria (h.
1920
).
- 1900
?
Ofelia Uribe de Acosta
, kolonbiar
sufragista
(h.
1988
).
- 1903
?
Haldan Keffer Hartline
, estatubatuar fisiologoa, 1967ko
Medikuntzako Nobel Saria
(h.
1983
).
- 1907
?
Peggy Ashcroft
, britainiar antzezlea (h.
1991
).
- 1908
?
- 1910
?
Dora Alonso
, kubatar idazlea (h.
2001
).
- 1911
?
- 1912
?
Lady Bird Johnson
, Ameriketako Estatu Batuetako
lehen dama
(h.
2007
).
- 1915
?
Jose Antonio Nieves Conde
, espainiar kazetari eta zinema zuzendaria (h.
2006
).
- 1922
?
- 1926
?
Jose Luis Moro
, espainiar marrazkilaria (h.
2015
).
- 1929
?
Hugo Loetscher
, suitzar idazlea (h.
2009
).
- 1930
?
Per Bredesen
, norvegiar futbolaria (h.
2022
).
- 1933
?
Marko Vovtxok
, ukrainar idazle eta itzultzailea (h.
1907
).
- 1936
?
Hector Elizondo
, euskal jatorriko estatubatuar aktorea.
- 1937
?
Eduard Uspensky
, errusiar haur-literatura idazle, olerkari, antzerkigile, gidoigile eta telebista aurkezlea (h.
2018
).
- 1938
?
Lucien Bouchard
,
Quebeceko lehen ministro
ohia.
- 1941
?
M. Stanley Whittingham
, britainiar-estatubatuar kimikaria, 2019ko
Kimikako Nobel Saria
.
- 1942
?
Yasuyuki Kuwahara
, japoniar futbolaria (h.
2017
).
- 1947
?
Porfirio Lobo
,
Hondurasko
presidentea.
- 1949
?
- 1951
?
Angel Colom
, kataluniar politikari eta irakaslea.
- 1953
?
Eiji Ueda
, japoniar futbolari ohia.
- 1954
?
Anna Galiena
, italiar aktorea.
- 1955
?
Thomas Sudhof
, alemaniar-estatubatuar biokimikaria, 2013ko
Medikuntzako Nobel Saria
.
- 1958
?
- 1960
?
Jean-Michel Basquiat
, estatubatuar graffitigile, margolari eta marrazlea (h.
1988
).
- 1962
?
Ralph Fiennes
, britainiar aktorea.
- 1965
?
Sergi Lopez
, kataluniar aktorea.
- 1966
?
Maria Pujalte
, espainiar aktorea.
- 1969
?
Sandra Forgues
, frantziar piraguista ohia, gizonezkoentzako piraguismoko slalom C-2 kategoriako txapeldun olinpiko izandako emakume transgeneroa.
- 1970
?
- 1972
?
Vanessa Paradis
, frantziar abeslari, modelo eta aktorea.
- 1975
?
- 1979
?
Naotake Hanyu
, japoniar futbolari ohia.
- 1984
?
Basshunter
, suediar abeslari eta DJa.
- 1985
?
- Edurne Garcia
, espainiar abeslari, modelo eta telebista aurkezlea.
- Kae Tempest
, britainiar abeslaria, idazlea, poeta, musikagilea eta raperoa.
- 1986
?
Carla Simon
, kataluniar zinema zuzendaria eta gidoilaria.
- 1987
?
Marisa Valle Roso
, asturiar tonada abeslaria.
- 1990
?
Paul Tanui
, kenyar atleta.
- 1993
?
Meghan Trainor
, estatubatuar abeslari eta musikagilea.
- 1999
?
- 2000
?
Joshua Bassett
, estatubatuar aktore eta abeslaria.
- 1740
?
Francisco Jose Enparan
, gipuzkoar noble, politiko eta militarra,
Santa Cruz Tenerifekoan
(j.
1676
).
- 1921
?
Salvador Etxaide
, Euskal Herriko idazle eta abokatua (j.
1851
).
- 1941
?
Santos Jorge
, nafar musikagile eta kapera-maisua,
Panama Hirian
(j.
1870
).
- 1942
?
Fernando Asuero
, donostiar medikua,
asueroterapia
polemikoaren sortzailea (j.
1887
).
- 1945
?
Jose Frantzisko Erauskin
,
Patxi Errota, Erauskin Errotari
, gipuzkoar bertsolaria (j.
1874
).
- 1957
?
Ernesto Erkoreka
,
Bilboko alkatea
(j.
1866
).
- 1963
?
Jose Maria Mateos
, bizkaitar kazetari eta entrenatzailea (j.
1888
).
- 1974
?
Juan Zaragueta
, euskal filosofo, idazle eta pedagogoa (j.
1883
).
- 1982
?
Felix Likiniano
,
Espainiako Gerra Zibilean
borrokatu zuen gipuzkoar buruzagi anarkista (j.
1909
).
- 2011
?
- 2013
?
Jesus Rodero
, nafar sukaldari, gastronomo eta enpresaburua (j.
1930
).
- 69
?
Vitelio
,
erromatar enperadorea
(j.
15
).
- 1419
?
Joan XXIII.a
,
Antipapa
(j.
c.
1370
).
- 1572
?
Francois Clouet
, frantziar margolari eta marrazkilaria (j.
c.
965
).
- 1603
?
Mehmed III.a
,
Otomandar Inperioko
sultana
(j.
1566
).
- 1641
?
Maximilien de Bethune
,
Frantziako mariskala
eta
Henrichemont
eta Boisbelleko printze soberanoa (j.
1559
).
- 1666
?
Guercino
, italiar margolaria (j.
1591
).
- 1693
?
El?bieta Hevelius
, ustez astronomian aritu zen lehen emakumea eta
ilargiko karten ama
(j.
1647
).
- 1748
?
Joan Nepomukekoa Karlos Liechtensteingoa
,
Liechtensteingo
printzea (j.
1724
).
- 1815
?
Jose Maria Morelos
, mexikar apaiz eta militar abertzalea (j.
1765
).
- 1817
?
Sofia Karolina Brunswick-Wolfenbuttelekoa
(j.
1737
).
- 1828
?
William Hyde Wollaston
, britainiar kimikaria (j.
1766
).
- 1867
?
- 1870
?
Gustavo Adolfo Becquer
, espainiar idazle eta poeta (j.
1836
).
- 1874
?
Jose Agustin Arrieta
, mexikar margolaria (j.
1803
).
- 1880
?
George Eliot
, britainiar idazlea (j.
1819
).
- 1886
?
Adele Esquiros
, frantziar idazle eta kazetari feminista (j.
1819
).
- 1921
?
- 1936
?
Nikolai Ostrovski
, ukrainar jatorriko sobietar idazlea (j.
1904
).
- 1939
?
Maria Cambrils
, valentziar idazle eta feminista (j.
1878
).
- 1940
?
Nathanael West
, estatubatuar idazle eta gidoigilea (j.
1903
).
- 1943
?
Helen Beatrix Potter
, britainiar idazlea (j.
1866
).
- 1945
?
Otto Neurath
, austriar filosofoa (j.
1882
).
- 1958
?
Jekaterina Kuskova
, errusiar ekonomista eta kazetaria
marxismo legala
ren teoriko nagusienetakoa (j.
1869
).
- 1969
?
Josef von Sternberg
, austriar-estatubatuar zinema zuzendaria (j.
1894
).
- 1971
?
Amalia de Isaura
, espainiar antzerki eta zinemako
kupletista
eta aktorea (j.
1887
).
- 1975
-
Yeveonde Middleton
, ingeles argazkilaria, aitzindaria argazki-erretratuetan kolorea erabiltzen (j.
1893
).
- 1979
?
Darryl F. Zanuck
, estatubatuar zinema-produktorea (j.
1902
).
- 1986
?
Nii Amaa Ollennu
,
Ghanako
presidentea (j.
1906
).
- 1987
?
Mimi Langer
, austro- argentinar medikua, psikologoa, psikoanalista eta irakaslea (j.
1910
).
- 1989
?
- 1990
?
Robin Friday
, ingeles futbolaria, Ingalaterran 1970eko hamarkadan zehar oso ospetsua (j.
1952
).
- 1991
?
Ernst Krenek
, austriar-estatubatuar musikagilea (j.
1900
).
- 1993
?
Alexander Mackendrick
, eskoziar-estatubatuar film zuzendaria (j.
1912
).
- 1995
?
James Meade
, britainiar ekonomista, 1977ko
Ekonomiako Nobel Saria
(j.
1907
).
- 2002
?
Joe Strummer
, ingeles musikari, abeslari eta aktorea,
The Clash
talde punkaren sortzaile, musikagile, gitarrista eta abeslaria (j.
1952
).
- 2007
?
- 2008
?
Lansana Conte
,
Gineako
presidentea (j.
1934
).
- 2014
?
Joe Cocker
, britainiar rock abeslaria (j.
1944
).
- 2018
?
- 2019
?
- Tony Britton
, ingeles aktorea (j.
1924
).
- Ram Dass
, estatubatuar unibertsitate-irakasle, idazle eta guru garaikidea, psikotropoekin esperimentatzeagatik ezaguna (j.
1931
).
- 2020
?
- 2020an
hilik aurkitua ?
Karima Baloch
, giza eskubideen aldeko aktibista pakistandarrra eta
balutx
disidentea (j.
1983
).
- 2022
?
- 2023
?
Thomas Stafford Williams
, zeelandaberritar kardinala (j.
1930
).
Abenduaren 21
|
Urteko egutegi
|
Abenduaren 23