Wikipedia, Entziklopedia askea
Maiatzaren 29
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
ehun eta berrogeita bederatzigarren
eguna
da, 150garrena
bisurteetan
. 216 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Igone/Igokunde eta Lamin/Lamia.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1421
–
Karlos IV.a Nafarroakoa
,
Nafarroako Erresumako
erregegaia (h.
1461
).
- 1874
–
Jean-Maximin Palay
, biarnes idazle eta hiztegigilea (h.
1965
).
- 1887
–
Fernando Asuero
, donostiar medikua,
asueroterapia
polemikoaren sortzailea (h.
1942
).
- 1890
–
Juan Basurko
, euskal idazlea (h.
1957
).
- 1893
–
Marga Andurain
, lapurtar espioia eta abenturazalea (h.
1948
).
- 1906
–
Max Cosyns
, belgikar zientzialari eta esploratzailea, euskal
espeleologiaren
aintzindarietako bat,
Schaerbeeken
(h.
1998
).
- 1909
–
Rufino Arrola
,
Andrakako Errementaria
, bizkaitar trikitilaria (h.
1996
).
- 1915
–
Isaac Oceja
, bizkaitar futbolari eta entrenatzailea,
Escalanten
(h.
2000
).
- 1916
–
- 1922
–
Jose Alberdi Elorza
,
Burruntxali
, gipuzkoar eskultorea (h.
2008
).
- 1930
-
Maria Azeo Ezkerra
,
Maitxo segalaria
, gipuzkoar etxekoandre-baserritarra, emakume aitzindaria sega apostuko jardunean (h.
2002
).
- 1935
–
Xabier Anua
, arabar saskibaloi entrenatzaile ohi eta abokatua.
- 1946
–
Fernando Buesa
, euskal herritar politikaria (h.
2000
).
- 1961
–
Inaki Fernandez Arnaiz
,
Glutamato Ye-Ye
taldeko abeslaria.
- 1963
–
Lucia Artazcoz Lazcano
, gipuzkoar medikua, osasun arloko doktorea eta bertan ematen diren ezberdinkeria sozialen ikerlaria eta dibulgatzailea.
- 1965
–
Maribel Salas
, bizkaitar antzezlea.
- 1967
–
Inaki Otxoa de Olza
, 12
zortzimilako
igo zituen iruindar mendizale eta alpinista (h.
2008
).
- 1975
–
- 1983
–
- 1992
–
- 187
–
Cao Pi
, txinatar poeta eta enperadorea (h.
226
).
- 1439
–
Pio III.a
,
Aita santua
(h.
1503
).
- 1630
–
Karlos II.a Ingalaterrakoa eta Eskoziakoa
,
Ingalaterra
,
Eskozia
eta
Irlandako
erregea (h.
1685
).
- 1673
–
Cornelius van Bynkershoek
, herbeheretar aholkulari juridiko, epaile eta legelaria,
Nazioarteko zuzenbideari
ekarpen handiak egindakoa (h.
1743
).
- 1683
–
Antoine Pesne
, frantziar margolaria (h.
1757
).
- 1767
–
Philippe Lebon
, frantziar zientzialaria, zur-gasa lortzeko eta erabilera industrializatzeko ikerketa egin zuena (h.
1804
).
- 1819
–
Jurgi V.a Hannoverkoa
, azken
Hannoverko erregea
(h.
1878
).
- 1830
–
Louise Michel
, frantziar anarkista (h.
1905
).
- 1841
–
Hugo Gylden
, finlandiar-suediar astronomoa (h.
1896
).
- 1860
–
Isaac Albeniz
, kataluniar konpositorea (h.
1909
).
- 1880
–
Oswald Spengler
, alemaniar filosofoa (h.
1936
).
- 1874
–
Gilbert Keith Chesterton
, britainiar idazlea (h.
1936
).
- 1879
–
Eric Marshall
, britainiar zirujaua, kartografoa eta
Antartikako
esploratzailea (h.
1963
).
- 1887
–
Louis Leon Thurstone
, estatubatuar psikologoa,
psikometria
arloan berritzailea (h.
1955
).
- 1889
–
Camilo Alonso Vega
, espainiar militarra (h.
1971
).
- 1892
–
Alfonsina Storni
, argentinar postmodernismoko poeta eta idazlea (h.
1938
).
- 1894
–
Josef von Sternberg
, austriar-estatubatuar zinema zuzendaria (h.
1960
).
- 1902
-
Eva May
, austriar aktorea (h.
1924
).
- 1903
–
Bob Hope
, estatubatuar aktorea (h.
2003
).
- 1906
–
T. H. White
, ingeles eleberrigilea (h.
1964
).
- 1909
–
Anna-Eva Bergman
, norvegiar margolari espresionista abstraktua (h.
1987
).
- 1911
–
Samuel Herrick
, estatubatuar astronomoa (h.
1974
).
- 1914
–
Tenzing Norgay
, nepaldar alpinista eta
xerpa
,
Edmund Hillaryrekin
batera,
Everestera
iritsi zen lehen gizakia (h.
1986
).
- 1915
–
Karl Munchinger
, alemaniar orkestra-zuzendaria (h.
1990
).
- 1917
–
- 1919
–
Isabel de Ceballos-Escalera y Contreras
, espainiar museo zuzendaria eta kontserbadorea (h.
1990
).
- 1920
–
John Harsanyi
, estatubatuar ekonomialaria, 1994ko
Ekonomiako Nobel Saria
(h.
2000
).
- 1922
–
Iannis Xenakis
, errumaniar-greziar musikagilea eta arkitektoa (h.
2001
).
- 1923
–
Bernard Clavel
, frantziar idazlea (h.
2010
).
- 1926
–
Abdoulaye Wade
,
Senegalgo
presidentea.
- 1929
–
Peter Higgs
, britainiar fisikaria, 2013ko
Fisikako Nobel Saria
(h.
2024
).
- 1933
–
William Yorzyk
, estatubatuar igerilaria (h.
2020
).
- 1935
–
Andre Brink
, hegoafrikar idazlea,
afrikaans
hizkuntzaz eta
ingelesez
idazten zuena (h.
2015
).
- 1939
–
Al Unser
, estatubatuar auto-pilotua,
Indianapolisko 500 milietan
egindako balentriengatik ezaguna (h.
2021
).
- 1940
–
Taih? K?ki
, japoniar
sumolaria
, gerra osteko sumolaririk garrantzitsuena kontsideratua (h.
2013
).
- 1941
–
Doug Scott
, britainiar alpinista (h.
2020
).
- 1943
–
Ion Ciubuc
,
Moldaviako
lehen ministroa (h.
2018
).
- 1944
–
- 1945
–
- 1947
–
- 1953
–
Danny Elfman
, estatubatuar zinema eta telebista musikagilea.
- 1955
–
Carme Forcadell
,
Kataluniako Legebiltzarreko
presidentea.
- 1956
–
Albert Pobor
, kroaziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1957
–
- 1958
–
Annette Bening
, estatubatuar aktorea.
- 1959
–
- 1960
–
Lorena Borjas
, mexikar-estatubatuar aktibista transgeneroa eta immigrante mexikarren eskubideen defendatzailea (h.
2020
).
- 1964
–
Christina Rosenvinge
, espainiar pop-rock kantautorea.
- 1965
–
Emilio Sanchez Vicario
, espainiar tenis-jokalari ohia.
- 1967
–
Noel Gallagher
, britainiar musikari eta abeslaria,
Oasis
taldeko gitarra-jotzaile eta bigarren abeslaria.
- 1972
–
Laverne Cox
, estatubatuar aktore, telebistako reality-etako izar, telebistako ekoizle eta
LGBTen
defendatzailea.
- 1973
–
Alpay Ozalan
, turkiar futbolari ohia.
- 1974
–
Stephen Larkham
, australiar errugbilari ohi eta entrenatzailea.
- 1975
–
- 1976
–
Egor Titov
, errusiar futbolaria.
- 1977
–
Masaharu Nishi
, japoniar futbolari ohia.
- 1979
–
- 1983
–
Tayyaba Zafar
, pakistandar astronomo eta zientzia komunikatzailea.
- 1986
–
Lara Alvarez
, espainiar telebistako-kazetari eta aurkezlea.
- 1987
–
Pearl Mackie
, ingeles aktorea.
- 1988
–
Carmen Martin
, espainiar eskubaloi-jokalaria.
- 1989
–
Aura Garrido
, espainiar aktore eta aurkezlea.
- 1990
–
Thibaut Pinot
, frantziar txirrindularia.
- 1993
–
Richard Carapaz
, ekuadortar txirrindularia.
- 1994
–
Dejan Todorovi?
, serbiar saskibaloi jokalaria.
- 1997
–
Lidia Cao
, galiziar ilustratzaile eta muralista
- 931
–
Semero Garzeitz
,
Iruneko infante
eta erregeordea.
- 1837
–
Manuel Gurrea
, nafar militarra (j.
1790
).
- 1871
–
Jose Matia
, euskal enpresari eta filantropoa,
Cadizen
(j.
1806
).
- 1886
–
Damaso Etxeberria Iturralde
,
Bordelen
jaiotako idazlea, Nafarroako Batzorde Karlistako kide eta
Baztango
alkatea (j.
1834
).
- 1965
–
Luis Chalbaud Errazkin
, euskal herritar soziologo eta legegizona (j.
1873
).
- 1980
–
Manuel Ignacio Galindez
, bizkaitar futbolari eta arkitektoa,
arkitektura arrazionalistaren
aurrekaria (j.
1892
).
- 1987
–
Jean Delay
, lapurtar psikiatra eta idazlea,
Parisen
(j.
1907
).
- 2009
–
Ramon Alberdi
, gipuzkoar historialari eta apaiza (j.
1929
).
- 2014
–
Rafael Mendiluce
, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j.
1939
).
- 2021
–
Adolfo Eraso
, nafar geologo, glaziologo eta hidrologoa,
Plasencian
(j.
1934
).
- 2022
–
Luis Mari Arantzabe
, gipuzkoar esku huskako pilotaria (j.
1949
).
- 1259
–
Kristobal I.a Danimarkakoa
,
Danimarkako
erregea (j.
1219
).
- 1311
–
Jakue II.a Mallorcakoa
,
Mallorcako erregea
(j.
1243
).
- 1379
–
Henrike II.a Gaztelakoa
,
Gaztelako
erregea (j.
1333
).
- 1453
–
Konstantino XI.a
, azken
bizantziar enperadorea
(j.
1404
).
- 1500
–
Bartolomeu Dias
, portugaldar itsasgizona.
- 1814
–
Josefina de Beauharnais
,
Josefina Bonaparte
, Frantziako enperadorea (j.
1763
).
- 1829
–
Humphry Davy
, ingeles kimikari eta fisikaria (j.
1778
).
- 1857
–
Agustina Aragoikoa
,
Iberiar Penintsulako Gerran
Zaragoza
defendatu zuen heroia (j.
1786
).
- 1867
–
Friedrich Christian Diez
,
latin
hizkuntzetan espezializatutako alemaniar
hizkuntzalaria
(j.
1794
).
- 1892
– Mirza Husseyn Ali i Nuri,
Baha'u'llah
,
Bahaismoaren
sortzaile
pertsiarra
(j.
1817
).
- 1910
–
Mili Alekseievitx Balakirev
, errusiar musikagilea (j.
1837
).
- 1911
–
W. S. Gilbert
, ingeles antzerkigile, libretista, olerkari eta ilustratzaile (j.
1836
).
- 1927
–
Georges Eekhoud
, belgikar idazlea (j.
1854
).
- 1930
–
Joaquima Santamaria i Ventura
, kataluniar idazle, folklorista eta itzultzailea (j.
1853
).
- 1939
–
Urtsula Ledochowska
, poloniar moja (j.
1865
).
- 1942
–
- 1951
-
Fanny Brice
, estatubatuar abeslaria, animatzailea eta aktorea (j.
1891
).
- 1953
–
Morgan Russell
, estatubatuar margolaria (j.
1886
).
- 1955
–
Daniel George van Beuningen
, holandako enpresaburua eta
Rotterdam
hiriko gizaseme estimatua (j.
1877
).
- 1957
–
James Whale
, britainiar-estatubatuar zinemagilea eta antzerkigilea (j.
1889
).
- 1958
–
Juan Ramon Jimenez
, espainiar idazlea, 1956ko
Literaturako Nobel Saria
(j.
1881
).
- 1967
–
G. W. Pabst
,
bohemiar
jatorriko austriar zinemagilea (j.
1885
).
- 1972
–
Henriette Charasson
, inspirazio katolikodun frantziar idazlea (j.
1884
).
- 1979
–
Mary Pickford
, kanadar-estatubatuar aktorea eta
United Artists
estudioaren fundatzailea (j.
1892
)
- 1982
–
Romy Schneider
, austriar aktorea (j.
1938
).
- 1984
–
Kim Sung-gan
, hegokorear futbolaria (j.
1912
).
- 1988
–
Siaka Stevens
,
Sierra Leonako
presidentea (j.
1905
).
- 1994
–
Erich Honecker
,
Alemaniako Errepublika Demokratikoko
estatu burua (j.
1912
).
- 1996
–
Antonin Mrkos
,
txekoslovakiar
astronomoa (j.
1918
).
- 1997
–
Jeff Buckley
, estatubatuar abeslari eta musikagilea, garai guztietako ahotsik ederrenetakotzat hartua (j.
1966
).
- 1998
–
Barry Morris Goldwater
, estatubatuar politikaria (j.
1909
).
- 2005
–
Angeles Alvarino
, galiziar ozeanografoa, itsasontzi ozeanografiko britainiar bateko lehen emakume zientifikoa (j.
1916
).
- 2010
–
Dennis Hopper
, estatubatuar aktore eta ekoizlea (j.
1936
).
- 2011
–
Ferenc Madl
,
Hungariako
presidentea (j.
1931
).
- 2017
–
- 2020
–
Abderrahman Jusufi
,
Marokoko
lehen ministroa (j.
1924
).
- 2021
–
- 2023
–
Tove Skutnabb-Kangas
, finlandiar hizkuntzalari eta pedagogoa (j.
1940
).
Maiatzaren 28
|
Urteko egutegi
|
Maiatzaren 30