Олон улсын нэгжийн систем ( франц Le S ysteme i nternational d'unites нэрний хураангуй нь SI буюу Монголоор СИ ) - метрийн системийн орчин ?еийн хувилбар. СИ нь дэлхий дээрх хамгийн т?гээмэл хэрэглэгдэж буй нэгжийн систем б?г??д худалдаа, аж ?йлдвэр болон шинжлэх ухааны аль алинд нь ?д?р тутам хэрэглэгддэг.

Хуучин метрийн систем нь хэд хэдэн нэгжийн б?лг??дээс б?рддэг. 1960 онд сантиметр-грамм-секунд (сгс) системээс ил??тэйгээр метр - килограмм - секунд (мкс) систем дээр ?ндэслэн СИ нэгжийн системийг бий болгосон.

СИ систем нь хэд хэдэн шинэ нэгжийн нэрийг оруулж ирсэн. СИ систем нь тогтмол биш б?г??д хэмжилтийн технологи х?гжих тутамд олон улс хоорондын з?вшилцлийн дагуу шинээр нэгж зохион бас тайлбаруудыг нь шинэчилсээр байдаг. Олон улсын албан ёсны гарын авлага нь 1970 оноос хэвлэгдэж эхэлсэн СИ системийн гарын авлага ( Франц : Brochure SI , Англи : SI Brochure ) юм. 1985 оноос уг гарын авлага нь франц ба англи хэлээр хэвлэгдэх болсон б?г??д, бусад олон хэл дээр орчуулагддаг. 2006 онд 8-р хэвлэл гарсан.

Энэх?? нэгжийн системийг т?гээмэл хэрэглэдэг б?г??д ихэнх улс орнууд ??р бусад нэгжийн албан ёсны тайлбар гаргадагг?й. Харин Америкийн Нэгдсэн Улс нь СИ системийн нэгжээс гадна одоо ч олон хуучин нэгж??д хэрэглэсээр байна. Британид засгийн газар нь метрийн системд шилжих бодлого хэрэгж??лж буй ч энэх?? шилжилт нь хараахан дуусааг?й байна. СИ нэгжээс ??р нэгж хэрэглэж буй эдгээр улсууд (тухайлбал АНУ болон Англи) нь ??рсдийн уламжлалт нэгж??дийг СИ системийн нэгж??дээр дахин тодорхойлоод байна.

СИ системийн хэмжих нэгж??д [ засварлах | кодоор засварлах ]

СИ системийн нэгж??д нь бичмэл ?сгээр бичигддэг ба нэгжийг бичсэний дараа цэг тавигддагг?й.

?ндсэн (суурь) нэгж??д [ засварлах | кодоор засварлах ]

Жич:Т??хийн шалтгаанаар ≪килограмм≫ нь аравтын угтвар ≪кило≫-г агуулдаг. Иймд б?хэл болон бутархай нэгжийг гарган авахад СИ-гийн стандарт угтваруудыг ≪ грамм≫ -д залгадаг. ≪Грамм≫ нь СИ системийн бутархай нэгж юм: 1 г = 10 ^?3 кг).Уртын нэгж《метр》 б?г??д гэрэл вакуум орчин дундуур 1/299792458 секунд туулах замыг 《1 метр》хэмээн стандарчилсан.

Уламжлагдсан нэгж??д [ засварлах | кодоор засварлах ]

Уламжлагдсан нэгж??дийг ?ндсэн нэгж??дийн математик ?йлдлээр (?ржих ба хуваах) илэрхийлж болдог. Зарим уламжлагдсан нэгж??дэд, ашиглахад хялбар болгох зорилгоор ??рийн нэрийг ?гс?н байдаг.

Уламжлагдсан нэгжийн математик илэрхийлэл нь тухайн нэгж эсвэл физик хэмжигдэх??н тодорхойлогдож буй физикийн хуулиас урган гардаг. Жишээ нь, хурд гэдэг нь биетийн нэгж хугацаанд туулах зай, хэмжих нэгж нь м/с (метр секундэд).

Нэг ижил нэгж олон янзаар бичигдэх тохиолдол байдаг. Тэдгээрийн заримыг жишээ болгон х?снэгтийн с??лийн баганад ?з??лэв. Гэхдээ амьдрал дээр тухайн тухайн нэгжийн физик утга санааг хамгийн сайн харуулж байгаа бичлэгийг хэрэглэдэг. Жишээ нь, х?чний моментыг илэрхийлэхэд олон янзаар (м·Н эсвэл Ж) бичиж болох ч, Н ^. м бичлэгийг хэрэглэдэг.

Жич [ засварлах | кодоор засварлах ]