Finlenda
bi fermi
Komara Finlendaye
(bi
fini
:
Suomi
an
Suomen tasavalta
, bi
swedi
:
Finland
an
Republiken Finland
), welateki li
bakure Ewropaye
di
herema Skandinavyaye
e. Welat li bakur-rojavaye bi
Swed
, li bakur
Norwec
, u li rojhilat bi
Rusyaye
re, li rojava bi
kendava Botniyaye
u li ba?ur ji bi
kendava Finlendaye
re, li hembere
Estonyaye
, sinor dike. Ruerda Finlendaye 338,145 kilometre cargo?e ye,
[1]
u nifusa we 5,6 milyon e.
[1]
Helsinki
paytext u bajare heri mezin e.
Fini
u
swedi
zimanen fermi ne, ku swedi zimane dayike ye %5,2 e nifuse ye.
[2]
Finlenda yekem car li dora sala 9000 BZ pi?ti
Serdema Qe?aye ya pa?in
ji mirovan bi cih bu.
[3]
Ji dawiya sedsala 13an de, Finlenda di encama
Seferen Xacperesten Bakur
de bu be?ek ji Swede. Di sala 1809an de, di encama
?ere Finlendaye
de, herema Finlenda bu be?ek ji
Imperatoriya Rusi
weki
Dukata Mezin a Finlandiyaye
ya xweser.
[4]
Di ve serdeme de
hunera
Fini ge? bu u fikra serxwebune dest pe kir. Pi?ti
?ore?a Rusyaye
ya 1917, Finlenda serxwebuna xwe ji hikumdare Rusi ragihand. Di sala 1918an de neteweya ciwan ji hela
?ere Navxweyi Finlendaye
ve hate dabe? kirin.
[5]
[6]
Di
?ere Cihani ye Duyem
de, Finlenda di
?ere Zivistane
u
?ere Berdewam
de li diji
Yekitiya Sovyete
?er kir, pa?e di
?ere Laponyaye
de li diji
Almanyaya Nazi
?er kir.
[7]
[8]
Di encame de be?ek ji axa xwe winda kir le serxwebuna xwe parast.
Pi?ti ?ere Cihane ye Duyem, ev zu pi?esazi kir u aboriyek pe?kefti ava kir, bi dewletek refahe ku li ser modela bakuri (weki welaten bakure Ewropaye) hati cekirin.
[9]
Di dema
?ere Sar
de, Finlenda bi fermi politikaya bealibune qebul kir.
[10]
Ji hinge ve, ev di sala 1995an de buye endame
Yekitiya Ewropaye
,
[11]
di sala 1999an de buye endame
Herema Ewro
u di sala 2023an de buye endame
NATO
.
[12]
Finlenda endame rexistinen navneteweyi yen cuda ye, wek
Neteweyen Yekbuyi
,
Konseya Bakur
,
Herema ?engene
,
Konseya Ewropaye
,
Rexistina Bazirganiye ya Cihane
, u
Rexistina Hevkariya Abori u Pe?ketine
. Netewe di metriken performansa neteweyi de, di nav de
perwerdehi
,
pe?baziya abori
,
azadiyen sivil
, kaliteya jiyane, u pe?keftina mirovi bi awayeki pir ba? pek tine.
[13]
[14]
[15]
[16]
Nezi 168,000 golan u 179,000 giravan li Finlenda hene.
Saimaa
gol mezintirin li Finlenda ye u carem mezintirin li Ewropa ye. Pirraniya gole li herem ba?ur-rojhilate hene, ku je re
Gol Finlenda
(fini:
Jarvi-Suomi
) te gotin. Pirraniya girave li ba?ur-rojavaye u li Derya Behra giravan, di navbera Finlendaya parzemini u girava sereki ya Alenda de hene.
Finlenda 19 hereman pek dihe
[18]
:
Deh bajaren heri mezin ev in (dem: kanuna pe?in 2016) u li pey nifusa wan:
[20]
- Helsinki
: 650,058
- Espoo
: 284,444
- Tampere
: 235,615
- Vantaa
: 228,678
- Oulu
: 203,750
- Turku
: 191,603
- Jyvaskyla
: 141,374
- Lahti
: 120,081
- Kuopio
: 118,667
- Kouvola
: 83,149
- ^
a
b
"Finland"
.
The World Factbook
(bi ingilizi). Central Intelligence Agency. 27 ilon 2023.
- ^
"Sprak i Finland - Institutet for de inhemska spraken"
.
Kotimaisten kielten keskus
(bi swedi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
Lamnidis, Thiseas C.; Majander, Kerttu; Jeong, Choongwon; Salmela, Elina; Wessman, Anna; Moiseyev, Vyacheslav; Khartanovich, Valery; Balanovsky, Oleg; Ongyerth, Matthias (27 ciriya pa?in 2018).
"Ancient Fennoscandian genomes reveal origin and spread of Siberian ancestry in Europe"
.
Nature Communications
.
9
: 5018.
doi
:
10.1038/s41467-018-07483-5
.
ISSN
2041-1723
.
PMC
6258758
.
PMID
30479341
.
- ^
"Finland - A country study"
(PDF)
.
- ^
"Finland - Independence, Sovereignty, Autonomy | Britannica"
.
www.britannica.com
(bi ingilizi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
Smith, C. Jay (1955).
"Russia and the Origins of the Finnish Civil War of 1918"
.
American Slavic and East European Review
.
14
(4): 481?502.
doi
:
10.2307/3001208
.
ISSN
1049-7544
.
- ^
"Finland - WWII, Occupation, Resistance | Britannica"
.
www.britannica.com
(bi ingilizi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Finland in World War II"
.
obo
(bi ingilizi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Finland - Postwar Economy, Arctic Region, EU Member | Britannica"
.
www.britannica.com
(bi ingilizi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
Tornudd, Klaus (2005).
"Finnish Neutrality Policy During the Cold War"
.
The SAIS Review of International Affairs
.
25
(2): 43?52.
ISSN
1945-4716
.
- ^
"Finland ? EU member country profile | European Union"
.
european-union.europa.eu
(bi ingilizi)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Finland's membership in NATO"
.
Ministry for Foreign Affairs
(bi ingiliziya ameriki)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Finland: World Audit Democracy Profile"
.
web.archive.org
. 30 ciriya pe?in 2013. Ji orijinale hat ar?ivkirin. Roja ar?ivkirine: 30 ciriya pe?in 2013
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
{{
cite web
}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (
link
)
- ^
"Tertiary education graduation rates - Education: Key Tables from OECD - OECD iLibrary"
.
web.archive.org
. 30 nisan 2011. Ji
orijinale
di 30 nisan 2011 de hat ar?ivkirin
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Her er verdens mest konkurransedyktige land | Næringsliv | Makro og politkk | E24"
.
web.archive.org
. 14 ciriya pe?in 2010. Ji
orijinale
di 14 ciriya pe?in 2010 de hat ar?ivkirin
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"The 2009 Legatum Prosperity Index"
.
web.archive.org
. 29 ciriya pe?in 2009. Ji
orijinale
di 29 ciriya pe?in 2009 de hat ar?ivkirin
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Koli National Park"
.
Nationalparks.fi
(bi ingiliziya britani)
. Roja gihi?tine 30 ilon 2023
.
- ^
"Tervetuloa aluehallintoviraston verkkosivuille!"
(bi fini). State Provincial Office. Ji
orijinale
di 15 adar 2012 de hat ar?ivkirin
. Roja gihi?tine 9 heziran 2012
.
- ^
"Suomen hallintorakenteeseen ja maakuntauudistukseen liittyvia termeja seka maakuntien ja kuntien nimet fi-sv-en-(ru)"
(PDF)
.
vnk.fi
. rr. 8?9
. Roja gihi?tine
23 tebax
2019
.
- ^
Ennakkovakiluku 2016
[
giredan daimi miriye
]
Statistics Finland
|
---|
Endamen Yekitiya Ewropaye
| | |
---|
Endamen bere
| Britanya
(Keyaniya Yekbuyi ya Britaniya Mezin u Bakure Irlendaye), 1973-2020
|
---|
Berendam
| |
---|
|
---|
Navneteweyi
| |
---|
Neteweyi
| |
---|
Cografi
| |
---|
Akademik
| |
---|
Hunermend
| |
---|
Insan
| |
---|
Yen din
| |
---|