Wikipedia, Entziklopedia askea
Urriaren 13
a
gregoriotar egutegiaren
urteko
berrehun eta laurogeita seigarren
eguna
da, 287.a
bisurteetan
. 79 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Aritz, Haritz eta Haritza.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1703
–
Francisco Ximenez de Tejada
, nafar aristokrata eta
Jerusalemgo San Joanen Ordenako
maistru handia (h.
1775
).
- 1820
–
Eduardo Alonso Colmenares
, nafar abokatu eta politikaria (h.
1888
).
- 1854
–
Antonin Personnaz
, lapurtar arte bildumagile eta argazkilaria (h.
1936
).
- 1863
–
Juan Migel Orkolaga
,
hernaniar
metereologo eta jesuita,
Igeldoko behatokiaren
sortzailea (h.
1914
).
- 1867
–
Eduardo Justo Mokoroa
, gipuzkoar organista, zuzendaria eta musikagilea (h.
1959
).
- 1878
–
Eduardo Gancedo
, nafar elizgizona eta idazlea (h.
1950
).
- 1884
–
Madalena Jauregiberri
, euskal idazlea eta euskaltzalea (h.
1977
).
- 1911
–
Andre Navarra
, lapurtar txelo jole eta irakaslea, mundu mailako ospea lortu zuena (h.
1988
).
- 1916
–
- 1944
–
Luis Maria Zugazaga
, bizkaitar futbolaria ohia.
- 1946
–
Xabier Kintana
, bizkaitar euskalaria, euskal idazlea eta euskaltzaina.
- 1947
–
Antonio Espinos
, bizkaitar karateka ohia.
- 1949
–
Maria Teresa Rodriguez Barahona
, arabar funtzionario eta politikaria.
- 1950
–
Eduardo Moreno Bergaretxe,
Pertur
, gipuzkoar
ETAkidea
(h.
1976
).
- 1951
–
Pilar Zabala Agirre
, gipuzkoar ikerlari, idazlea eta unibertsitateko irakaslea.
- 1955
–
Francis Salagoiti
, lapurtar enpresaburu eta idazkari judiziala,
Aviron Bayonnais
errugbi taldeko presidentea.
- 1957
–
Pilar Ardanza
, bizkaitar politikaria,
Durangoko
alkate ohia.
- 1967
–
- 1971
–
Abarrots Altolagirre Inda
, gipuzkoar komiki-marrazkilari eta gidoilaria.
- 1975
–
Alvaro Perez Florentino
, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1978
–
Diego San Jose
, gipuzkoar zinema gidoigile eta idazlea.
- 1980
–
Zurine Garcia
, bizkaitar sukaldaria.
- 1981
–
- 1988
–
Benat Iguaran
, gipuzkoar bertsolaria.
- 1993
–
Bingen Elortza
, gipuzkoar aktorea.
- 2001
–
Ekai Lersundi
, 16 urterekin bere buruaz beste egin zuen bizkaitar
transexuala
,
LGTBI+
kolektiboaren aktibista eta erreferentea (h.
2018
).
- 1499
–
Klaudia Frantziakoa
,
Frantziako
erregina ezkontidea eta
Bretainiko dukesa
(h.
1524
).
- 1821
–
Rudolf Virchow
, alemaniar mediku, antropologo, biologialari eta politikaria (h.
1902
).
- 1862
–
Mary Kingsley
, ingeles etnografo, idazle zientifiko eta esploratzailea (h.
1900
).
- 1878
–
Stepan Xaumian
, Georgian jaiotako armeniar
boltxebikea
(h.
1918
).
- 1887
–
Jozef Tiso
,
Eslovakiako
Lehen Errepublikako presidentea (h.
1947
).
- 1890
–
Conrad Richter
, estatubatuar eleberrigilea (h.
1968
).
- 1895
–
Cemal Gursel
,
Turkiako
presidentea (h.
1966
).
- 1902
–
Shigeyoshi Suzuki
, japoniar futbolaria (h.
1971
).
- 1903
–
Takiji Kobayashi
, literatura proletarioaren japoniar idazlea (h.
1933
).
- 1907
–
Yves Allegret
, frantziar zinemagilea (h.
1987
).
- 1909
–
Art Tatum
, estatubatuar jazz-pianista eta musikagilea (h.
1956
).
- 1912
–
Cornel Wilde
, hungariar estatubatuar aktore eta zinemagilea (h.
1989
).
- 1918
–
Jack MacGowran
, irlandar zinema eta antzerkiko aktorea (h.
1973
).
- 1919
–
- 1921
–
Yves Montand
, italian jaiotako frantziar aktore eta abeslaria (h.
1991
).
- 1922
–
Nat Clifton
, estatubatuar kirolaria,
NBAn
jokatu zuen lehen
afroamerikarra
(h.
1990
).
- 1923
–
Inger Jacobsen
, norvegiar abeslari eta aktorea (h.
1996
).
- 1924
–
- 1925
–
Margaret Thatcher
,
Erresuma Batuko
lehen ministroa eta
Thatcherismoaren
sortzailea eta bultzatzaile nagusia (h.
2013
).
- 1927
–
- 1929
–
Richard Howard
, estatubatuar poeta eta itzultzailea.
- 1931
–
Raymond Kopa
, frantziar futbolaria (h.
2017
).
- 1932
–
- 1934
–
Nana Mouskouri
, greziar abeslaria, historian disko gehien saldu dituen artistetako bat.
- 1936
–
Christine Nostlinger
, austriar idazlea, batez ere Haur eta Gazte Literaturan ezaguna (h.
2018
).
- 1937
-
Tete Caturla
, kubatar maistra eta kantaria (h.
2023
).
- 1938
–
Christiane Horbiger
, austriar aktorea (h.
2022
).
- 1941
–
- 1942
–
Pamela Tiffin
, estatubatuar aktorea (h.
2020
).
- 1945
–
- 1946
–
Diego Galan
, espainiar zinema kritikari eta zuzendaria eta
Donostiako Zinemaldiaren
zuzendaria (h.
2019
).
- 1948
–
Nusrat Fateh Ali Khan
, jatorri
sufiko
pakistandar kantaria (h.
1997
).
- 1954
–
Haitham bin Tarik Al Said
,
Omango
sultana.
- 1955
–
Joaquin Caparros
, espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1957
–
- Paula Heredia
, salvadortar-estatubatuar zinemagile eta zuzendaria.
- Reggie Theus
, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- 1958
–
Jamal Khaxoggi
, arabiar kazetaria eta
The Washington Post
egunkariko zutabegilea,
Saudi Arabiaren
Istanbulgo kontsul-etxean eraila (h.
2018
).
- 1961
–
Doc
Rivers
, NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
- 1962
–
Kelly Preston
, estatubatuar modelo eta aktorea (h.
2020
).
- 1963
–
Isabelle Gelinas
, franko-kanadar aktorea.
- 1964
–
Doug Emhoff
, estatubatuar abokatua,
Kamala Harrisen
senarra.
- 1965
–
- 1967
–
- 1969
–
- 1971
–
- 1972
–
Danny Lloyd
, estatubatuar aktore ohia.
- 1973
–
Pascal Campion
, estatubatuar lustratzailea eta animatzailea.
- 1975
–
Tadahiro Akiba
, japoniar futbolari ohia.
- 1982
–
Ian Thorpe
, australiar igerilari ohia.
- 1983
–
Yuka Miyazaki
, japoniar futbolari ohia.
- 1985
–
India Martinez
, espainiar flamenko eta pop estiloko abeslaria.
- 1988
–
Chanel Mokango
, kongoar saskibaloi-jokalaria.
- 1989
–
Alexandria Ocasio-Cortez
, estatubatuar ekintzaile eta politikaria.
- 1993
-
Tiffany Trump
, estatubatuar
socialite
eta modeloa.
- 1995
–
- 1656
–
Joan Juanitz
, nafar apaiza,
Calahorrako eta La Calzadako apezpikua
.
- 1774
–
Guillaume d'Arche
, frantziar apaiz katolikoa,
Baionako apezpikua
izandakoa (j.
1702
).
- 1826
–
Jose Larrinaga
edo Jose Larranaga, bere baserrian aterpea eskaini zion familia oso bat hil zuen serie-hiltzailea (j.
1801
).
- 1921
–
Pedro Zubiria
, bizkaitar enpresaburua, Yanduriko markes izendatua,
Sevillan
(j.
1862
).
- 1929
–
Domingo Elizondo
, nafar ongile eta enpresaburua (j.
1848
).
- 1935
-
Julia Bea Soto
, nafar ekintzailea (j.
1912
).
- 1941
–
Isabel Lete Landa
, Ahizpa Mertzedariak ordenako euskal moja (j.
1913
).
- 2004
–
Antonio Zubiaurre
, 21 urtez
Alkizako
alkatea (j.
1956
).
- 2005
–
Roberto Uranga
, euskal abeslaria,
Mocedades
taldearen sortzaileetako bat,
Valentzian
(j.
1948
).
- 2008
–
Jean Marie Ihartza,
Iratzeder
, lapurtar elizgizon, idazle eta euskaltzaina (j.
1920
).
- 2022
–
Elisa Kaltzada
, bizkaitar ekintzailea eta euskaltzalea (j.
1929
).
- 54
–
Klaudio
,
Erromako
enperadorea (j.
K. a. 10
).
- 1282
–
Nichiren
,
Nichiren Budismoaren
japoniar sortzailea (j.
1222
).
- 1382
–
Petri II.a Ziprekoa
,
Zipreko
errege eta
Jerusalemgo errege tituluduna
(j.
c.
1357
).
- 1562
–
Claudin de Sermisy
, Errenazimentuko frantziar konpositorea (j.
c.
1490
).
- 1578
–
Jean Bullant
,
Frantziako
Kondestable Handia.
- 1688
–
Pedro de Mena
, espainiar eskultorea (j.
1628
).
- 1694
–
Samuel von Pufendorf
, alemaniar historialaria, legegilea eta filosofoa (j.
1632
).
- 1715
–
Nicolas Malebranche
, frantziar filosofoa (j.
1638
).
- 1815
–
Joachim Murat
, frantziar mariskala (j.
1767
).
- 1822
–
Antonio Canova
, italiar eskultorea (j.
1757
).
- 1825
–
Maximiliano I.a Josef Bavariakoa
,
Bavariako
lehenbiziko erregea (j.
1756
).
- 1869
–
Charles Augustin Sainte-Beuve
, frantziar literatur kritikaria (j.
1804
).
- 1871
–
Jakub Kry?tof Rad
, suitzar fisikaria eta industria zuzendaria,
azukre-koxkorren
"asmatzailetzat" hartua (j.
1799
).
- 1882
–
Joseph Arthur Gobineau
, frantziar diplomatiko eta idazlea (j.
1816
).
- 1893
–
John Atkinson Grimshaw
, britainiar margolaria (j.
1836
).
- 1899
–
- 1904
–
Karoly Lotz
, alemaniar-hungariar margolaria (j.
1833
).
- 1908
–
Antonieta Saxonia-Altenburgekoa
,
Saxonia-Altenburgeko
printzesa eta
Anhalteko
dukesa ezkontidea (j.
1838
).
- 1909
–
Francesc Ferrer
, kataluniar politikari eta pedagogo iraultzailea (j.
1859
).
- 1918
–
Hjørdis Grøntoft Raknerud
, norvegiar arkitektoa, Eskandinaviako lehen emakume arkitektoetako bat (j.
1878
).
- 1919
–
Karl Adolph Gjellerup
, daniar idazlea, 1917ko
Literaturako Nobel Saria
(j.
1857
).
- 1928
–
- 1932
–
Ahmad Shawqi
, egiptoar poeta (j.
1868
).
- 1934
–
Aida Lafuente
, espainiar militante komunista (j.
1915
).
- 1937
–
Kazimierz Nowak
, poloniar bidaiaria, korrespontsala, erreportaria eta argazkilaria (j.
1897
).
- 1938
–
Elzie Crisler Segar
, estatubatuar marrazkilari eta komikilaria (j.
1894
).
- 1945
–
Lucien Simon
, frantziar margolaria (j.
1861
).
- 1949
–
Francesca Bonnemaison i Farriols
, kataluniar pedagogo, idazle eta emakumeen hezkuntza herrikoiaren sustatzailea (j.
1872
).
- 1961
–
- Maya Deren
, ukrainar-estatubatuar zinema zuzendaria, dantzaria, koreografoa, poeta eta idazlea (j.
1917
).
- Marcel Gimond
, frantziar eskultorea (j.
1894
).
- 1965
–
Paul Hermann Muller
, suitzar kimikaria, 1948ko
Medikuntzako Nobel Saria
(j.
1899
).
- 1966
–
Clifton Webb
, estatubatuar aktore, dantzari eta abeslaria (j.
1889
).
- 1974
–
Ed Sullivan
, estatubatuar ikuskizun eta kirol kazetaria, telebista aurkeztea eta egunkarietako zutabegilea (j.
1901
).
- 1984
–
Alice Neel
, estatubatuar artista bisuala (j.
1900
).
- 1987
–
Walter Houser Brattain
, estatubatuar fisikaria,
trantsistorearen
asmatzaileetako bat eta 1956ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1902
).
- 1989
–
Cesare Zavattini
, italiar gidoilaria (j.
1902
).
- 1990
–
- 1991
–
Agustin Rodriguez Sahagun
, espainiar enpresaburu eta politikaria,
Madrilgo
Alkatea (j.
1932
).
- 1995
–
Henry Roth
, estatubatuar eleberrigilea (j.
1906
).
- 1997
–
Adil Carcani
, albaniar politikaria (j.
1922
).
- 2001
–
Olga Oleinik
,
sobietar
matematikaria (j.
1925
).
- 2003
–
Bertram Brockhouse
, kanadar zientzialaria, 1994ko
Fisikako Nobel Saria
(j.
1918
).
- 2007
–
- 2008
–
Guillaume Depardieu
, frantziar aktorea (j.
1971
).
- 2010
–
Marzieh
, iraniar abeslaria (j.
1924
)
- 2016
- 2017
–
Albert Zafy
,
Madagaskarreko
presidentea (j.
1927
).
- 2019
–
Charles Jencks
, estatubatuar kultura-teorialari, paisaia-diseinatzaile eta arkitekturaren historialaria (j.
1939
).
- 2022
–
- 2023
–
Louise Gluck
, estatubatuar poeta eta saiakeragilea, 2020ko
Literaturako Nobel Saria
(j.
1943
).
Urriaren 12
|
Urteko egutegi
|
Urriaren 14