Republika Srpska

Koordinate : 43°51′22.8″N 18°24′47.6″E  /  43.856333°N 18.413222°E  / 43.856333; 18.413222
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Republika Srpska
Република Српска
Zastava Republike Srpske Amblem Republike Srpske
Zastava Amblem
Himna : 
" Moja Republika "

Polo?aj Republike Srpske na karti
Lokacija Republike Srpske (crvena) unutar Bosne i Hercegovine .
Dr?ava Bosna i Hercegovina
Glavni grad Sarajevo ( de jure )
Banja Luka ( de facto )
43°51′22.8″N 18°24′47.6″E  /  43.856333°N 18.413222°E  / 43.856333; 18.413222
Najve?i grad Banja Luka
Slu?beni jezik srpski
bosanski
hrvatski [1]
Pismo
[1]
Etni?ke grupe   81,51% Srbi
13,99% Bo?njaci
2,41% Hrvati
2,09% Ostali [2]
Upravni oblik Parlamentarna federalna jedinica
Milorad Dodik
Radovan Vi?kovi?
Nenad Stevandi?
Zakonodavstvo Narodna skup?tina
Historija
 -  Stvaranje Srpskog nacionalnog vije?a BiH 13. oktobar 1990. 
 -  Formiranje Srpskih autonomnih oblasti septembar 1991. 
 -  Osnivanje Skup?tine srpskog naroda u BiH 24. oktobar 1991. 
 -  Referendum o ostanku u Jugoslaviji 10. novembar 1991. 
 -  Dono?enje Deklaracije o progla?enju Republike srpskog naroda BiH 9. januar 1992. 
 -  Usvojen Ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine 28. februar 1992. 
 -  Referendum o Vance-Owenovom planu 16. maj 1993. 
 -  Referendum o planu Kontakt grupe 28. august 1994. 
 -  Dejtonski sporazum (priznata kao entitet u BiH) 14. decembar 1995. 
 -  Prvi izbori 14. septembar 1996. 
 -  Potpisan Sporazum o specijalnim paralelnim vezama 28. februar 1997. 
 -  Osnivanje Br?ko distrikta ( kondominij oba entiteta) 8. mart 2000. 
 -  Ukidanje starog grba i usvajanje amblema 16. juni 2007. 
 -  Referendum o Danu Republike Srpske 25. septembar 2016. 
Povr?ina
? Ukupno
25.098,5 km 2
Stanovni?tvo
? Ukupno ( 2013 )
Gubitak1.228.423 [2]
 
53/km 2  
? Procjena (2022)
Gubitak1.120.236 [3]  
BDP  (nominalni) 2022
? Ukupno
Povećanje$8,109 milijardi [4]  
Povećanje$7.241 [4]  
HDI  (2021) Povećanje0.777 [5]  ( visok ) 
Valuta Konvertibilna marka ( BAM )
Vremenska zona UTC +1 ( EET )
? Ljeti ( DST )
UTC +2 ( EEST )
Format datuma D. M. GGGG. ( NE )
Topografija
Magli?
2386 m
Bile?ko jezero
27,64 km 2
Sava
945 km
Voza?ka strana desna
Pozivni broj +387
ISO 3166 kod BA-SRP
Internetska domena .ba

Republika Srpska jest, prema Dejtonskom sporazumu , jedan od dva entiteta u Bosni i Hercegovini (pored Federacije Bosne i Hercegovine ) i zauzima 49% njene teritorije. Narodna skup?tina Republike Srpske vr?i ustavotvornu i zakonodavnu vlast, i ?ine je 83 zastupnika koji se biraju na izborima svake ?etiri godine. Vlada Republike Srpske vr?i izvr?nu vlast. Predsjednik Republike Srpske se bira na neposrednim izborima svake ?etiri godine. Nivoi vlasti su op?ina, odnosno grad i entitet.

Historija

Glavni ?lanci: Historija Bosne i Hercegovine i Historija Republike Srpske

Nastanak

Predstavnici glavnih politi?kih i nacionalnih organizacija i institucija srpskog naroda u Bosni i Hercegovini sastali su se 13. oktobra 1990. godine u Banjoj Luci i stvorili "Srpsko nacionalno vije?e Bosne i Hercegovine" kao koordinaciono i reprezentativno politi?ko tijelo. [6] Tokom politi?ke krize koja je uslijedila nakon otcjepljenja Slovenije i Hrvatske od biv?e SFR Jugoslavije 25. juna 1991. godine, osnovana je posebna skup?tina Srba 24. oktobra 1991. godine, kao predstavni?ko tijelo Srba iz Bosne i Hercegovine . Srbi u BiH tvrdili su da je to bio neophodan korak budu?i da je tada?nji Ustav Bosne i Hercegovine definirao da se ne?e donijeti ve?e promjene osim jednoglasnog dogovora sa sve tri strane. Bo?njaci i Hrvati u BiH ?eljeli su nezavisnost Bosne i Hercegovine, protiv ?elje Srba koji su ?eljeli ostati u sastavu Jugoslavije .

Srpske autonomne oblasti u Bosni i Hercegovini 1991. i 1992. godine.

Referendum na kojem su građani pitali da li ?ele ostati u Jugoslaviji odr?an je 9. i 10. novembra 1991. Parlamentarna vlada Bosne i Hercegovine (s bo?nja?kom i hrvatskom ve?inom) ustvrdila je da je ovaj plebiscit nezakonit, ali je skup?tina Srba u BiH priznala njegove rezultate. Skup?tina je 21. novembra 1991. proglasila da su sve one op?ine, mjesne zajednice i naseljena mjesta u kojima je glasalo preko 50% ljudi srpske nacionalnosti, kao i ona mjesta gdje su se građani drugih nacionalnosti izjasnili da ostanu u zajedni?koj jugoslavenskoj dr?avi bio bi teritorij savezne jugoslavenske dr?ave.

Skup?tina Srba u BiH usvojila je 9. januara 1992. deklaraciju o progla?enju Republike srpskog naroda u Bosni i Hercegovini. Dana 28. februara 1992. usvojen je ustav Srpske Republike Bosne i Hercegovine i progla?en da teritorij dr?ave uklju?uje srpske autonomne oblasti , op?ine i druge srpske etni?ke entitete u Bosni i Hercegovini (uklju?uju?i oblasti opisane kao "mjesta u kojima je srpski narod ostao u manjini zbog genocida provedenog nad njim tokom Drugog svjetskog rata "), te je progla?en dijelom savezne jugoslavenske dr?ave.

Od 29. februara do 2. marta 1992. godine, Bosna i Hercegovina je odr?ala referendum o nezavisnosti . Ve?ina Srba bojkotirala je glasanje obrazla?u?i da je neustavno, jer je referendum zaobi?ao pravo veta predstavnika srpskog naroda u parlamentu. Dana 6. aprila 1992., Evropska unija je formalno priznala nezavisnost Bosne i Hercegovine. Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglasila je svoju nezavisnost 7. aprila 1992. godine. Dana 12. augusta 1992. iz imena je izba?eno pozivanje na Bosnu i Hercegovinu i ono je postalo jednostavno Republika Srpska.

Tokom raspada Jugoslavije , predsjednik Republike Srpske Radovan Karad?i? izjavio je da ne ?eli da Srpska bude u federaciji zajedno sa Srbijom u Jugoslaviji, ve? da Srpska treba biti direktno uklju?ena u Srbiju . [7]

Rat u Bosni i Hercegovini

Glavni ?lanak: Rat u Bosni i Hercegovini
Granice sukobljenih strana prije Dejtonskog sporazuma
    Armija Republike Bosne i Hercegovine
    Vojska Republike Srpske
    Hrvatsko vije?e odbrane

Dana 12. maja 1992. godine, na zasjedanju skup?tine Republike Srpske , Radovan Karad?i? najavio je ?est "strate?kih ciljeva" srpskog naroda u Bosni i Hercegovini: [8]

  1. Uspostaviti dr?avne granice razdvajaju?i srpski narod od druge dvije etni?ke zajednice.
  2. Postaviti koridor između Semberije i Krajine .
  3. Uspostaviti koridor u dolini rijeke Drine , odnosno eliminisati Drinu kao granicu koja razdvaja srpske dr?ave.
  4. Uspostaviti granicu na rijeci Uni i Neretvi.
  5. Podijeliti grad Sarajevo na srpski i bo?nja?ki dio i uspostaviti efikasne dr?avne vlasti u oba dijela.
  6. Osigurati pristup moru za Republiku Srpsku.

Na istoj sjednici, skup?tina izglasala je stvaranje Vojske Republike Srpske ( VRS ) i imenovala Ratka Mladi?a , zapovjednika Drugoe vojne oblasti Jugoslavenske narodne armije , za zapovjednika VRS. Krajem maja 1992. godine, nakon povla?enja jugoslavenskih snaga iz Bosne i Hercegovine, Druga vojna oblast u osnovi je transformirana u Glavni ?tab VRS-a. Nova vojska je odmah krenula vojnim putem da ostvari ?est "strate?kih ciljeva" Republike Srpske (?iji su ciljevi potvrđeni operativnom direktivom koju je Ratko Mladi? izdao 19. novembra 1992.).

VRS je pro?irila granice Republike Srpske tokom rata u BiH . [ nedostaje referenca ] Do 1993. godine Republika Srpska je kontrolisala ve?inski dio (~70%) teritorije Republike Bosne i Hercegovine, te kona?nim sporazumom ( Dejtonski sporazum ) 1995. godine, Republici Srpskoj pripalo je 49% teritorije.

U godinama 1993. i 1994. vlasti Republike Srpske htjele su da stvore Ujedinjenu srpsku dr?avu.

Ratni zlo?ini

Od po?etka rata VRS ( Vojska Republike Srpske ) i politi?ko rukovodstvo Republike Srpske optu?eni su za ratne zlo?ine , zlo?ine protiv ?ovje?nosti , genocid , etni?ko ?i??enje nesrpskog stanovni?tva, stvaranje i vođenje koncentracionih logora i uni?tavanjem bosanskohercegova?ke kulturne i historijske ba?tine .

Nezavisni promatra?i uglavnom se sla?u da su se desila i mnoga silovanja i drugi ratni zlo?ini od strane VRS. [ nedostaje referenca ] Njihove ?rtve su bili prvenstveno Bo?njaci , ali i Hrvati . [9]

Visoko klasificirani izvje?taj CIA-e, koji je procurio u ?tampu, otkrio je da srpsko rukovodstvo bilo prvo po?inilo zlo?ine, da su izvr?ili 90% ratnih zlo?ina i bili jedina strana koja je sustavno poku?avala "ukloniti sve tragove drugih etni?kih grupa iz svojih teritorija". [9] [10] [11]

Najte?e od tih krivi?nih djela bio je genocid u Srebrenici 1995. godine, gdje je sistematski pogubljeno preko 8.000 bo?nja?kih mu?karaca i dje?aka, te duga vojna opsada Sarajeva koja je rezultirala sa 12.000 civilnih ?rtava.

Etni?ko ?i??enje nesrpskog stanovni?tva bilo je posebno uobi?ajeno na teritorijama regije Bosanske Krajine i doline rijeke Drine. U mnogim slu?ajevima postupak se vodio putem dobro organizirane i efikasne birokratije koju su uspostavile vlasti, kao ?to je slu?aj u Banja Luci . Ti i drugi slu?ajevi etni?kog ?i??enja dramati?no su promijenili demografsku sliku Republike Srpske i Bosne i Hercegovine.

Mnogi zvani?nici Republike Srpske također su optu?eni za stvaranje i upravljanje zato?eni?kim logorima, posebno Omarska , Manja?a , Keraterm , Uzamnica i Trnopolje , u kojima su bile zato?ene hiljade ljudi. Du?ko Tadi? , biv?i lider SDS -a u Kozarcu i biv?i pripadnik paravojnih snaga podr?avaju?i napad na Prijedor , MKSJ je proglasio krivim za zlo?ine protiv ?ovje?nosti , te?ka kr?enja ?enevskih konvencija i kr?enja ratnih obi?aja u logorima Omarska , Trnopolje i Keraterm . [12] U Omarskoj potvrđeno je oko 500 smrtnih slu?ajeva povezanih sa ovim pritvorskim objektima.

Prema nalazima Dr?avne komisije za dokumentaciju ratnih zlo?ina na teritoriji Bosne i Hercegovine, VRS i drugi neidentifikovani pojedinci iz Republike Srpske tokom rata u BiH uni?tili su ili o?tetili 68,67% ili 789 d?amija u d?ematu . [13] Ve?ina uni?tenih d?amija klasifikovana je kao bosanskohercegova?ki nacionalni spomenik ; neki, uglavnom građeni između 15. i 17. vijeka, bili su na popisu UNESCO -a kao spomenici svjetske ba?tine. Mnoge katoli?ke crkve na istoj teritoriji također su uni?tene ili o?te?ene, posebno tokom 1995.

Pored svetih spomenika, vojska RS-a, poput Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine , te?ko su o?tetile ili uni?tile i mnoge svjetovne spomenike. Biblioteka je zapaljena granatiranjem sa polo?aja VRS oko Sarajeva tokom opsade 1992. godine.

Radovan Karad?i? (lijevo), biv?i i prvi predsjednik Republike Srpske , i Ratko Mladi? (desno), biv?i general Vojske Republike Srpske , osuđeni su za genocid , ratne zlo?ine i zlo?ine protiv ?ovje?nosti na do?ivotnu kaznu zatvora.

Iako pojedinci odgovorni za uni?tavanje nacionalne ba?tine jo? nisu pronađeni, niti su podignute optu?nice, međunarodne agencije za ljudska prava naveliko su izvje?tavale da su "vlasti srpskog naroda u BiH izdale naredbe ili organizirale ili odobrile napore da uni?te bo?nja?ke i hrvatske kulturne i vjerske institucije" . [14] U drugim slu?ajevima, poput slu?aja Ferhadije d?amije utvrđeno je da su: "Vlasti Banjaluke aktivno su se bavile ili su barem pasivno tolerirale diskriminaciju Muslimana na osnovu njihovog vjerskog i etni?kog porijekla." i da "[...] srpska vlada [Republika Srpska] nije ispunila svoju obavezu prema Sporazumu o ljudskim pravima da po?tuje i osigura pravo na slobodu vjeroispovijesti bez diskriminacije." [15] Lokalni sudija presudio je da vlasti grada Banja Luke pod kontrolom Srba moraju platiti 42 miliona dolara svojoj islamskoj zajednici za 16 lokalnih d?amija uni?tenih tokom rata u BiH od 1992. do 1995. godine. [16]

Tu?ila?tvo je dokazalo da je u Srebrenici po?injen genocid i da je za to li?no odgovoran general Radislav Krsti? .

Olga Kavran , zamjenik koordinatora, MKSJ Outreach Programa [17]

Godine 1993., Vije?e sigurnosti Ujedinjenih nacija stvorilo je u Haagu Međunarodni krivi?ni sud za biv?u Jugoslaviju (ICTY) s ciljem privođenja odgovornih osoba za te?ka kr?enja međunarodnog humanitarnog prava na teritoriji biv?e Jugoslavije od 1991. godine. Ha?ki sud je 24. jula 1995. podigao optu?nicu protiv Radovana Karad?i?a [18] i Ratka Mladi?a [19] zbog optu?bi za genocid i zlo?ine protiv ?ovje?nosti; dana 14. novembra 1995., obojica su ponovo optu?eni po optu?bama specifi?nim za genocid u Srebrenici . Ha?ki tribunal je 2. augusta 2001. godine general - majora Radislava Krsti?a , zapovjednika Drinskog korpusa VRS-a u to vrijeme odgovornog za genocid u Srebrenici, proglasio krivim za genocid. [18] Mnoge druge politi?ke lidere Republike Srpske i oficire VRS-a Ha?ki sud je optu?io, sudio i osudio za ratne zlo?ine i zlo?ine protiv ?ovje?nosti po?injene tokom rata u BiH od 1992. do 1995. godine. Godine 1993., Vije?e sigurnosti Ujedinjenih nacija stvorilo je u Haagu Međunarodni krivi?ni sud za biv?u Jugoslaviju (ICTY) s ciljem privođenja odgovornih osoba za te?ka kr?enja međunarodnog humanitarnog prava na teritoriji biv?e Jugoslavije od 1991. godine. Ha?ki sud je 24. jula 1995. podigao optu?nicu protiv Radovana Karad?i?a [20] i Ratka Mladi?a [21] zbog optu?bi za genocid i zlo?ine protiv ?ovje?nosti; dana 14. novembra 1995., obojica su ponovo optu?eni po optu?bama specifi?nim za genocid u Srebrenici . Ha?ki tribunal je 2. augusta 2001. godine general - majora Radislava Krsti?a , zapovjednika Drinskog korpusa VRS-a u to vrijeme odgovornog za genocid u Srebrenici, proglasio krivim za genocid. [20] Mnoge druge politi?ke lidere Republike Srpske i oficire VRS-a Ha?ki sud je optu?io, sudio i osudio za ratne zlo?ine i zlo?ine protiv ?ove?nosti po?injene tokom rata u BiH od 1992. do 1995. godine.

Teritoriji pod kontrolom Vojske Republike Srpske i Vojske Srpske Krajine

Godine 2006. objavljen je spisak od gotovo 28.000 osoba koje su, prema navodima vlasti Republike Srpske, bile uklju?ene samo u genocidu u Srebrenici; 892 navodno odgovornih i dalje su na funkcijama u lokalnoj vladi Republike Srpske. [22] Uhi?enja i suđenja svim osumnji?enima za ratne zlo?ine su u toku, a planirano je da se njihova suđenja odr?e u novoosnovanom Tribunalu za ratne zlo?ine u BiH. O?ekuje se da ?e suđenja svim osumnji?enim za ratne zlo?ine trajati godinama koje dolaze.

Dva dana nakon ?to su međunarodne sudije u Haagu presudile da su određene srpske snage po?inile genocid na preko 8.000 Bo?njaka u Srebrenici 1995. godine "Vlada Republike Srpske izrazila je duboko ?aljenje zbog zlo?ina po?injenih nad nesrbima i osudila sve osobe koje su u?estvovale u tim zlo?inima tokom građanskog rata u Bosni" , navodi se u saop?enju. [23]

Kontroverze

Glavni ?lanak: Egzodus Srba iz Sarajeva

Razni navodi izno?eni su posebno od 2001. godine u pogledu nivoa etni?kog ?i??enja i ubijanja srpskih civila u regijama pod kontrolom bo?nja?ke vlade i de facto hrvatske vlade Herceg-Bosne tokom rata. U tim se navodima tvrdi da su bo?nja?ke i hrvatske vlasti ubijale etni?ke srpske civile, uklju?uju?i i Srbe koji ?ive u Sarajevu, te da su vlasti Republike Srpske djelovale kao odgovor na te navodne zlo?ine. [ nedostaje referenca ]

Granice Republike Srpske nakon Dejtonskog sporazuma .

Ubistva su navodno izvr?ena tokom kaoti?nih prvih mjeseci opsade Sarajeva , prije nego ?to su zakon i red pravilno uspostavljeni, kao i Mu?an Topalovi? , oficir odmetnik van kontrole vojske, kojeg se vlada rije?ila u drugoj polovini 1993. godine.

Kao rezultat operacije "Oluja" , gotovo 200.000 Srba pobjeglo je iz Hrvatske i velik dio njih je uto?i?te prona?ao u Bosni i Hercegovini (posebno u Republici Srpskoj). Također tokom i nakon rata (kada je potpisan Dejtonski sporazum), neki su Srbi napustili ili protjerani iz Sarajeva i druge dijelove entiteta Federacije Bosne i Hercegovine, posebno nakon ?to su teritorijalne odredbe izvr?ene u skladu s Dejtonskim sporazumom. [24] [25] [26] Također su mnogi Srbi napustili Sarajevo nakon ?to je Mom?ilo Kraji?nik , biv?i predsjednik RS , pozvao Srbe da ?ive u entitetu Republika Srpska.

Osnovani su brojni logori i dogodila se pogubljenja u dijelovima Sarajeva koje su ?vrsto dr?ale srpske snage ( Ilid?a ). Dalje, razne međunarodne i dr?avne agencije izvijestile su da je ve?ina Srba ubijenih u Sarajevu ubijena od i sa polo?aja VRS-a koji su okru?ivali Sarajevo i ubrojani su u ukupne ?rtve od 12.000 civila. Takvi izvje?taji potkrijepljeni su forenzi?kim analizama i medicinskom dokumentacijom koja se vodila u sarajevskim bolnicama.  Nije podignuta optu?nica pred MKSJ -om ili bilo kojom drugom pravnom agencijom koja bi razmatrala zahtjeve vlade Republike Srpske. S druge strane, MKSJ je proglasio krivim Stanislava Gali?a , zapovjednika snaga VRS-a odgovornih za opsadu Sarajeva . [27]

Vojska

Glavni ?lanci: Vojska Republike Srpske , Ministarstvo odbrane Republike Srpske i Oru?ane snage Bosne i Hercegovine

Od 1. decembra 2005. nakon reforme odbrane u Bosni i Hercegovini, Vojska Republike Srpske prestaje postojati i biva integrisana u sastav Oru?anih snaga Bosne i Hercegovine , te nastavlja tradiciju kroz Srpski puk u OS BiH.

Ekonomija

Glavni ?lanci: Dinar Republike Srpske i Konvertibilna marka § Republika Srpska

Dinar Republike Srpske bio je zvani?na nov?ana jedinica Republike Srpske od 1992. do 1994., a izdavala ga je Narodna banka Republike Srpske . Godine 1994. zbog hiperinflacije Republika Srpska je koristila jugoslavensku valutu (prvo takozvani ?Avramovi?ev dinar“ 1. januara 1994, a zatim ?novi dinar SR Jugoslavije“ 24. januara 1994) sve do 1998, kada je u upotrebu u?la konvertibilna marka .

Centralna banka Bosne i Hercegovine izdaje nov?anice sa razli?itim dizajnom za entitete, osim najve?eg apoena tj. nov?anice od 200 KM. Na apoenima za Republiku Srpsku natpisi se ?tampaju prvo ?irilicom , a zatim latinicom .

Stanovni?tvo

Glavni ?lanak: Demografija Bosne i Hercegovine
Etni?ke grupe u Republici Srpskoj 2013.
%
Srbi
  
82.82
Bo?njaci
  
12.77
Hrvati
  
2.20

Popis stanovni?tva u Bosni i Hercegovini 2013. pokazuje brojku od 1.218.107 stanovnika, od ?ega je 82,22% Srba , 14,1% Bo?njaka , 2,43% Hrvata i 1,25% ostalih. [2]

Sastav stanovni?tva

Sastav stanovni?tva
2013.
Osoba 1 228 423 (100,0%)
Srbi 1 001 299 (81,51%)
Bo?njaci 171 839 (13,99%)
Hrvati 29 645 (2,413%)
Nisu se izjasnili 8 189 (0,667%)
Ostali 3 379 (0,275%)
Ukrajinci 2 252 (0,183%)
Nepoznato 2 127 (0,173%)
Romi 2 057 (0,167%)
Muslimani 1 730 (0,141%)
Jugoslaveni 1 622 (0,132%)
Bosanci 1 249 (0,102%)
Crnogorci 1 156 (0,094%)
Pravoslavci 583 (0,047%)
Slovenci 530 (0,043%)
Makedonci 412 (0,034%)
Bosanci i Hercegovci 196 (0,016%)
Albanci 150 (0,012%)
Turci 8 (0,001%)

    Trenutna statistika

    Republika Srpska - Etni?ki sastav po op?inama 2013
    Godina Stanovni?tvo ?ivorođenih Umrlih Prirodni prira?taj
    2010 Gubitak1.176.419 Gubitak10.147 Pozitivan pad13.517 Pozitivan pad-3.370
    2011 Gubitak1.174.420 Gubitak9.561 Negativan rast13.658 Negativan rast-4.097
    2012 Gubitak1.173.131 Povećanje9.978 Negativan rast13.796 Pozitivan pad-3.818
    2013 Gubitak1.171.179 Gubitak9.510 Negativan rast13.978 Negativan rast-4.468
    2014 Gubitak1.167.082 Gubitak9.335 Negativan rast14.409 Negativan rast-5.074
    2015 Gubitak1.162.164 Povećanje9.357 Negativan rast15.059 Negativan rast-5.702
    2016 Gubitak1.157.516 Povećanje9.452 Pozitivan pad13.970 Pozitivan pad-4.518
    2017 Gubitak1.153.017 Gubitak9.339 Negativan rast14.663 Negativan rast-5.324
    2018 Gubitak1.147.902 Povećanje9.568 Negativan rast14.763 Pozitivan pad-5.195
    2019 Gubitak1.142,495 Gubitak9.274 Negativan rast15.081 Negativan rast-5.807
    2020 Gubitak1.136,274 Gubitak9.161 Negativan rast16.582 Negativan rast-7.421
    2021 Gubitak1.128.309 Povećanje9.274 Negativan rast19.002 Negativan rast-9.728
    2022 Gubitak1.120.236 Gubitak9.118 Pozitivan pad16.263 Pozitivan pad-7.145
    • Udio Srba po općinama 1991.
      Udio Srba po op?inama 1991.
    • Udio Srba po općinama 2013.
      Udio Srba po op?inama 2013.
    • Udio Muslimana po općinama 1991.
      Udio Muslimana po op?inama 1991.
    • Udio Bošnjaka po općinama 2013.
      Udio Bo?njaka po op?inama 2013.
    • Udio Hrvata po općinama 1991.
      Udio Hrvata po op?inama 1991.
    • Udio Hrvata po općinama 2013.
      Udio Hrvata po op?inama 2013.

    Geografija

    Granice Republike Srpske nakon formiranja Br?ko distrikta .

    Teritorija Republike Srpske nalazi se između 42°33' i 45°16' sjeverne geografske ?irine, te 16°°11' i 19°° 37' isto?ne geografske du?ine. Povr?ina Republike Srpske zauzima dio Bosanske krajine , Semberije , Posavine i Hercegovine , dijelove Podrinja , sarajevske kotline , te dio Jadranskog primorja. Republika Srpska zauzima 49% povr?ine Bosne i Hercegovine na kojoj po procjenama ?ivi 1.512.178 stanovnika. Granice Republike Srpske uglavnom su bazirane na politi?ki utvrđenoj raspodjeli kao rezultat ratnih djelovanja na prostoru Bosne i Hercegovine za vrijeme rata u BiH .

    Prirodne odlike Republike Srpske su veoma slo?ene, ?to je rezultat njene pripadnosti razli?itim prirodnogeografskim cjelinama i njihovoj geomorfolo?koj evoluciji.

    U geomorfolo?kom izgledu na prostoru Republike Srpske se smjenjuju razli?iti oblici. U sjevernom peripanonskom dijelu bre?uljkasti tereni izgrađeni od kenozojskih naslaga postepeno se spu?taju u ravni?arske prostore sa aluvijalnim zaravnima i rije?nim terasama koji ujedno ?ini i najplodniji dio Republike Srpske. Na tom prostoru izdi?u se samo nekoliko usamljenih planina ? Kozara, Prosara, Motajica, Vu?ijak i Trebovac, te krajnji sjevero-isto?ni ogranci Majevice. Prema jugu ravni?arski prostor preko bre?uljkastog terena prelazi u planinsko podru?je koje zauzima i najve?i dio povr?ine Republike Srpske.

    Teritorijalna organizacija

    Glavni ?lanci: Teritorijalna organizacija Republike Srpske , Regije Republike Srpske i Op?ine Republike Srpske
    Regije Republike Srpske prema Prostornom planu do 2025. godine

    Republika Srpska progla?ena je 9. januara 1992. godine, a kao entitet u sastavu Bosne i Hercegovine verifikovana je Dejtonskim mirovnim sporazumom i potpisivanjem mira u Parizu 14. decembra 1995, kojim je zavr?en rat u Bosni i Hercegovini . Od 2003. godine glavni grad je Sarajevo , a administrativni i najve?i grad Republike Srpske je Banja Luka s vi?e od 200.000 stanovnika, koji predstavlja administrativni, privredni i kulturni centar ovog bosanskohercegova?kog entiteta.

    Republika Srpska je zvani?no teritorijalno podijeljena na 8 gradova ( Banja Luka , Bijeljina , Prijedor , Doboj , Isto?no Sarajevo , Zvornik , Gradi?ka i Trebinje ) i 64 op?ine. Distrikt Br?ko pripada oba entiteta, a odlukom Arbitra?ne Komisije za Br?ko stavljen pod upravu dr?ave Bosne i Hercegovine kao zaseban distrikt. Isto?no Sarajevo podijeljeno je na ?est op?ina.

    Praznici

    Glavni ?lanak: Praznici u Republici Srpskoj

    Praznici u Republici Srpskoj određeni su Zakonom o praznicima Republike Srpske . [28] Dijele se na entitetske i vjerske.

    Entitetski praznici

    Po Zakonu o praznicima Republike Srpske , ako drugi dan entitetskog praznika, koji se slavi dva dana, pada u nedjelju, neradni se dan prenosi u ponedjeljak. Entitetski praznici su:

    Vjerski praznici

    Fiksni praznici

    Promjenljivi praznici

    Također pogledajte

    Portal iconPortal Bosna i Hercegovina

    Reference

    1. ^ a b "Ustav Republike Srpske sa amandmanima" (PDF) . narodnaskupstinars.net . Narodna skup?tina Republike Srpske. 28. 12. 2023 . Pristupljeno 28. 12. 2023 .
    2. ^ a b c "Popis stanovni?tva, ku?anstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013" (PDF) . www.popis.gov.ba . Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine . 2019 . Pristupljeno 5. 3. 2024 . CS1 odr?avanje: nepreporu?eni parametar ( link )
    3. ^ "Statisti?ki godi?njak, 2023. - Stanovni?tvo" (PDF) . rzs.rs.ba . Republi?ki zavod za statistiku Republike Srpske. 1. 11. 2023 . Pristupljeno 28. 12. 2023 .
    4. ^ a b "Database of economic indicators of RS" . www.irbrs.net . Pristupljeno 28. 12. 2023 .
    5. ^ "Subnational HDI" . globaldatalab.org . GlobalDataLab. 28. 12. 2023 . Pristupljeno 28. 12. 2023 .
    6. ^ Foreign Broadcast Information Service Daily Reports: Eastern Europe (1990). p. 58-59.
    7. ^ Daily report: East Europe, Issues 191?210 . Front Cover United States. Foreign Broadcast Information Service. Pp. 38. (A recorded conversation between Branko Kostic and Srpska's President Radovan Karadzic, Kostic asks whether Karadzic wants Srpska to be an autonomous federal unit in federation with Serbia, Karadzic responds by saying that he wants complete unification of Srpska with Serbia as a unitary state similar to France.)
    8. ^ "Prosecutor v. Ratko Mladic ? Amended Indictment" (PDF) . United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia . 2. 8. 2001.
    9. ^ a b Kressel, Neil Jeffrey (2002). Mass Hate: Global Rise to Genocide and Terror . Westview Press. str.  15 . ISBN   0-8133-3951-0 .
    10. ^ Cohen, Roger (9. 3. 1995). "C.I.A. Report on Bosnia Blames Serbs for 90% of the War Crimes" . The New York Times .
    11. ^ Thomas Cushman, Thomas Cushman (1996). This Time We Knew: Western Responses to Genocide in Bosnia . New York University Press. str.  94 . ISBN   0-8147-1535-4 .
    12. ^ "Prosecutor v. Du?ko Tadi? ? Judgement" (PDF) . International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 14. 7. 1997.
    13. ^ Riedlmayer, Andras J. "From the Ashes: The Past and Future of Bosnia's Cultural Heritage" (PDF) . Harvard University.
    14. ^ "War Crimes in Bosnia-Hercegovina: U.N. Cease-Fire Won't Help Banja Luka" . Human Rights Watch . 6 (8). juni 1994. Arhivirano s originala , 29. 1. 2002 . Pristupljeno 23. 6. 2021 .
    15. ^ Dakin, Brett (2002). "The Islamic Community in Bosnia and Herzegovina v. The Republika Srpska: Human Rights in a Multi-Ethnic Bosnia" . Harvard Human Rights Journal . 15 .
    16. ^ "Serbs ordered to pay for mosques" . BBC News . 20. 2. 2009.
    17. ^ "Bridging the Gap in Srebrenica, Bosnia and Herzegovina" . ICTY . Pristupljeno 20. 4. 2010 .
    18. ^ a b "Prosecutor v. Radovan Karad?i? ? Third Amended Indictment" (PDF) . United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia . 27. 2. 2009.
    19. ^ "Prosecutor v. Ratko Mladic ? Amended Indictment" (PDF) . United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia . 2. 8. 2001.
    20. ^ a b "Prosecutor v. Radovan Karad?i? ? Third Amended Indictment" (PDF) . United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia . 27. 2. 2009.
    21. ^ "Prosecutor v. Ratko Mladic ? Amended Indictment" (PDF) . United Nations International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia . 2. 8. 2001.
    22. ^ "Srebrenica Suspects Revealed" . Institute for War & Peace Reporting . 25. 8. 2006. Arhivirano s originala , 16. 4. 2014 . Pristupljeno 23. 6. 2021 .
    23. ^ Wood, Nicholas (1. 3. 2007). "Serbs Apologize To War Victims" . The New York Times .
    24. ^ FBIS 1996 : "The exodus of Sarajevo's Serbs is just one of many Serb exoduses during this war, but it is fatal for them. The Sarajevo Serbs are the most urban, educated, and largest ..."
    25. ^ FBIS 1996 : "Before the exodus of the Sarajevo Serbs, the exodus of almost 17,000 Serbs from Odzak and Vukosavlje passed unnoticed in the public."
    26. ^ Chakravartty 1999 : "The ethnic cleansing of the Krajina Serbs, quietly applauded by the governments of the United States and Germany, set precedents for the exodus of frightened Serbs from Sarajevo ? once the beacon of Slavic and Islamic coexistence ? after the Dayton accord signed December 14, 1995, in Paris. Neither the Muslim-led Bosnian Government nor the outside world, was able to offer the suburban Sarajevo Serbs ? numbering approximately 150,000? convincing guarantees of safety."
    27. ^ "Prosecutor v. Stanislav Gali? Judgement" (PDF) . International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia. 30. 11. 2006.
    28. ^ a b c d e f g h i j k l m "Zakon o praznicima Republike Srpske" . vladars.net . Slu?beni glasnik Republike Srpske. Arhivirano s originala , 12. 9. 2015 . Pristupljeno 9. 11. 2017 .

    Vanjski linkovi

    Hronologija dr?avnosti jugoslavenskih zemalja
    Prije 1918 1918?1929 1929?1945 1941?1945 1943?1946 1946?1963 1963?1991/1992 1991 / 1992?2003 2003?2006 2006?2008 2008?
    Slovenija
    Također pogledajte
    Također pogledajte
    Slobodna Dr?ava Rijeka
    1920?1924
    1924?1947
    		Anektirale a
    Fa?isti?ka Italija ,
    Nacisti?ka Njema?ka i Mađarska     		Demokratska Federativna Jugoslavija
    1943?1946

    Federativna Narodna Republika Jugoslavija
    1946?1963

    Socijalisti?ka Federativna Republika Jugoslavija
    1963?1992
    Sastav od
    socijalisti?kih republika
    Slovenije (1944?1991)
    Hrvatske (1943?1991)
    BiH (1943?1992)
    Crna Gora (1943?1992)
    Makedonija (1944?1991)

    Također pogledajte
    Slobodna teritorija Trsta (1947?1954) i
    		Slovenija Slovenija
    Rat u Sloveniji
    Dalmacija
    Marionetska kvazi-dr?ava Nacisti?ke Njema?ke .
    Dijelovi koje je anektirala Fa?isti?ka Italija .
    Međimurje i Baranja koje je anektirala Mađarska .
    		Hrvatska Hrvatska b
    Rat u Hrvatskoj
    Slavonija
    Hrvatska
    Bosna Bosna i Hercegovina Republika Bosna i Hercegovina (1992-1995) c
    Rat u Bosni i Hercegovini
    		Bosna i Hercegovina Bosna i Hercegovina
    sastoji se od:
    Federacije Bosne i Hercegovine (od 1994),
    Republike Srpske (od 1995) i
    Br?ko distrikta (od 2000)
    Hercegovina
    Vojvodina Dio mađarske regije Delvidek Autonomni Banat d
    (Dio njema?ke
    vojne uprave
    u Srbiji     )
    		SR Jugoslavija Savezna Republika Jugoslavija
    Sastojala se od
    Republike Srbije (1992?2006)
    i
    Republike Crne Gore (1992?2006)

    Također pogledajte
    Republika Kosovo
    (1991?1999)
    		Srbija i Crna Gora Srbija i Crna Gora Srbija Republika Srbija
    Uklju?eno AP Vojvodina i AP Kosovo i Metohija , pod upravom UN -a ( UNMIK )
    		Srbija Republika Srbija
    Uklju?uje autonomnu pokrajinu Vojvodinu
    Srbija Kraljevina Srbija
    1882?1918     		Vojna uprava u Srbiji
    1941?1944   e
    Kosovo Dio Kraljevine Srbije
    1912?1918     		Uglavnom anektirala Albanija
    1941?1944
    zajedno sa zapadnom Makedonijom i jugoisto?nom Crnom Gorom
    		Kosovo Republika Kosovo g
    Metohija Kraljevina Crna Gora
    1910?1918
    Metohiju kontrolisala
    Austro-Ugarska
    (1915?1918)
    Crna Gora Italijanski guvernatorat za Crnu Goru f
    1941?1944     		Crna Gora
    Vardarska Makedonija Dio Kraljevine Srbije
    1912?1918     		Anektirala Bugarska
    1941?1944     		Sjeverna Makedonija h
    Preuzeto iz " https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Republika_Srpska&oldid=3609152 "