1982

1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985

1982 (MCMLXXXII) waor e gewoan jaor wat begos op 'ne vriedig .

Gebaortenisse [ bewirk | bron bewerke ]

jannnewarie

1 - De MARVA (Marine Vrouwen Afdeling) wirt opgeheve.
1 - De gemeintes Valkeberg-Houtem en Berg en Terbliet waere samegevoog tot de gemeinte Valkeberg aan de Gaol
12 - 't Britse persbureau Reuters berich dat volges twee Amerikaanse ongerzeukesj 't zeeniveau saer 1940 waereldwied is gesjtege met 13 cm.
18 - De actiegroep 'Stop de Munitietrein' blokkeert biej Roodeschool de sjpoarbaan om ein -omsjtreje- Amerikaans munitietransport van de Eemshaven nao Duutsjlandj taenge te hawwe. Demonstrante ketene zich vas aan de trein en de rails.

fibberwarie

2 - Syrie sjleit eine opsjtand van 't Moslimbroedersjap in 't sjtedje Hama neer, met es gevolg nao sjatting 20.000 doaje.
15 - Biej eine zjwaore sjtorm kapseist 't boarplatform Ocean Ranger , op dat mement zoo 'n 315 kilomaeter zuudoas van St. John's , wobiej alle 82 bemanningsleje omkomme.
22 - De regering Martens V besjlis om de Belsje frank met 8.5% te devaluere .

miert

De Verenigde Sjtate sjtelle eine aolieboycot in taenge Libie .
11 - In Suriname plege de sergeants Rambokus en Hawker eine sjtaatsgreep taenge Desi Bouterse . Ze waere op de vloch doadgesjaote.
13 - Vladimir Salnikov verbaetert in Moskou zien eige waereldrecord op de 1500 maeter vrieje sjlaag aan tot 14.56,35. 't Awt record (14.58,27) sjtong saer 22 juli 1980 ouch al op naam van de Russische zjwommer .
17 - 'n Nederlandse TV ploog van de IKON met Koos Koster, Jan Kuiper, Joop Willemse en Hans Terlaag loupe in El Salvador in ein hinjerlaog en waere vermoard. In de aanluip van de verkezinge die op 28 miert zouwe plaatsjvenje zochte ze veur ein interview contac met rebelle van de FMLN. Dat woort ze fataal.
19 - Randy Rhoads , gitaris van Ozzy Osbournes band, kump om 't laeve biej 'n vleegtuugongelok.
20 - De Franse fitserenner Marc Gomez wint de klassieker Milaan-San Remo .
28 - De Belsje biljarter Raymond Ceulemans wint in Porto de Europese titel in 't driebandje .
31 - 3500 Britse militaire lanje op de door Argentinie bezette Falklandeilande , in de buurt van de hoofsjtad Port Stanley . 't Opgevorderde passagierssjeep Queen Elizabeth II haet ze gebrach. Deze aorlog zal twee en ein hauve maondj doere en 't laeve koste aan 250 Britte en 700 Argentijne.

april

2 - De Falklandeilande zint 't decor veur eine aorlog tosje Engelandj en Argentinie ( Falklandaorlog ). De aorlog sjpeelt eigelik al 150 jaor, mer op 2 april 1982 valle de Argentijne de hoofsjtad aan.
4 - De Belsje fitserenner Rene Martens wint de klassieker de Runj van Vlaandere .
11 - Silvano Contini oet Italie wint de wielerklassieker Luuk-Bastenake-Luuk .
18 - De Nederlandse fitserenner Jan Raas wint de klassieker Paries-Roubaix .
24 - Jan Raas wint veur de viefde keer de Nederlandse wielerklassieker Amstel Gold Race .
25 - De Nederlandse taofeltennisster Bettine Vriesekoop behaolt in Boedapest de Europese titel in 't enkel- en 't gemengk dobbelsjpel.
29 - 't Team van de Sovjet-Unie wint in Finland veur de veerde keer op riej 't waereldkampioensjap ieshockey veur A-lenj.

mei

4 - De moderne Engelsje destroyer "HMS Sheffield" wirt verrinneweert biej 't Falkland-konflik. Van de bemanning van 270 sjneuvele 31 opvarende, wat in 't thoeslandj groate versjlageheid wek.
8 - Formule 1 - coureur Gilles Villeneuve oet Canada kump om 't laeve biej de kwalificatie veur de Groate Pries van Belsj nao aanraking met de auto van Jochen Mass .
15 - Voetbalclub Ajax wirt veur de twintigste keer kampioen van Nederland .
30 - De Nederlandse biljarter Rini van Bracht behaolt in de Ecuadoraanse sjtad Guayaquil de waereldtitel driebandje .

juni

2 - Bokser Rudi Koopmans verdedigt in Italie met succes zine Europese titel in t haufzjwaorgewich taenge ziene Italiaanse oetdager Christiano Cavina.
6 - De invasie van Libanon begint es Israelische troepe Libanon bennetrekke.
13 - In 't Wagener-sjtadion in Amstelveen wint de Nederlandse hockeyploog veur de tweede keer de Champions Trophy .
14 - Generaal-Majoor Jeremy Moore, Commandant van de Britse lanjingstroepe op de Falklandeilandje , maak bekend dat de eilandjegroep opnuuj wirt besjtuurd door de Britse regering.

juli

3 - De Amerikaanse tennisster Martina Navratilova wint 't toernooi van Wimbledon door haor landjgenote Chris Evert-Lloyd te versjlaon.
4 - Jimmy Connors wint Wimbledon ten koste van ziene landjgenoot John McEnroe : 3-6, 6-3, 6-7, 7-6 en 6-4.
11 - Italie wint de waereldtitel door Wes-Duutsjlandj in de finale van 't WK voetbal met 3-1 te versjlaon.
18 - Bloodbaad van Plan de Sanchez : 250 dorpsbewoners waere door 't Guatemalteekse leger en paramilitaire aafgesjlach.
25 - Bernard Hinault wint veur de veerde keer de Runj van Frankriek .

augustus

17 - Biej Philips in Hannover wirt de eesjte Compact disc geproduceerd: 'Visitors' van ABBA .

september

5 - Giuseppe Saronni oet Italie wint in Goodwood ( Groat-Brittannie ) de waereldtitel op de waeg biej de wielerprofs.
11 - In New York wint de Amerikaanse tennisster Chris Evert-Lloyd veur de zosde keer de US Open door de Tsjecho-Slowaakse Hanna Mandlikova te versjlaon.
12 - Jimmy Connors wint de US Open door de Tsjech Ivan Lendl te versjlaon.
16 - Falangistische sjtrieders trekke in West- Beiroet de Palestiense vlochtelingekampe Sabra en Shatila benne. 't Israelische leger kiek toe, terwiel in 36 oer 3000 Palestiene waere aafgesjlach.
20 - Eine tornado verrinneweert 't Belsje dorp Leglise .

oktober

20 - In 't Olympisch Sjtadion Loezjniki vundj 'ne ramp plaatsj biej de voetbalwedsjtried Spartak Moskou - HFC Haarlem . Es in de sjlotfase ein goal wirt gemaak komme tenminste 66 toesjouwers, mer waarsjienlik vaol mee, om in 't gedrang.

november

4 - Ruud Lubbers wirt minister-president van Nederlandj.
6 - In Nederlandj slete wirkgaevers en wirknummers 't Akkoord van Wassenaar .
15 - In 't oetverkochde sjportpelies Ahoy in Rotterdam verdedigt bokser Rudi Koopmans met succes ziene Europese titel in 't haufzjwaorgewich taenge landjgenoot Alex Blanchard , dae verlus op technische knock-out.
26 - Toos van der Valk , de vrouw van Gerrit van der Valk , wirt ontvoerd door twee Italiane.

december

De onaafhankelike Poolse vakbondj Solidariteit wirt verbaoje.
3 - Jannes van der Wal wirt in Sao Paulo ( Brazilie ) waereldkampioen damme . Tweede en derde waere Rob Clerc en Harm Wiersma . De Russische dammers lete op dit toernooj versjtek gaon door visaprebleme.
8 - Decembermoorde . Vieftien leje van de Surinaamse bevolking waere, nao ’t zich leet aanzeen, op bevel van Desi Bouterse doadgesjaote.
17 - Nao betaling van 13 miljoen gojje losgeld wirt Toos van der Valk in Eindhove vriejgelaote.

zonger datum

Groenland , dat in 1978 volledig zelfbesjtuur haet gekrege, verlieet de Europese Gemeinsjap , wo 't es deil van Denemarke in 1972 lid van waas gewore.
Kernreactor Doel III wirt in gebruuk genomme.
De Rubiks kubus wirt ein rage onger de jeug.
D'r ontsjteit ein nuuj katteras: de LaPerm .

Nobelprieze [ bewirk | bron bewerke ]

Natuurkunde : Kenneth G. Wilson "um zien theorie veur kritieke versjijnsele in verband met fase-euvergeng ."
Sjemie : Aaron Klug "um zien oontwikkeling vaan kristallografische elektronemicroscopie en zien structureel verheldering vaan biologisch belaankrieke nucleinezoer-eiwitcomplexe."
Geneeskunde : Sune Bergstrom , Bengt Samuelsson en John Vane "um hun oontdekkinge umtrint [[prostagladine] en verwante biologisch actief stoffe."
Literatuur : Gabriel Garcia Marquez "veur zien romans en korte verhaole, boe-in 't fantastische en 't realistische weure gecombineerd in 'ne riek gecomponeerde wereld vaan verbeelding en e continent zie leve en conflikte weurt weergegeve."
Vrei : Alva Myrdal en Alfonso Garcia Robles "um hun manjefiek werk in de oontwaopeningsoonderhandelinge vaan de Vereinegde Naties , boe-in ze allebei 'n cruciaol rol hobbe gespaold en boemet ze internationaol erkinning hobbe gekrege."
Economie : George Stigler "um zien invloodrieke studies vaan industrieel structure, 't functionere vaan merrete en oerzaak en gevolg vaan peblieke regulering."