B’ e
Gustave Flaubert
(
IPA
:?ystav flob??) sar-ughdar
Frangach
. Rugadh e ann an
Rouen
air an 12mh neo an 13mh latha dhen
Dhubhlachd
1821
[1]
[2]
agus chaochail e air an 8mh latha dhen
Cheitean
1880
, ann am baile beag ris an canar
Croisset
.
[3]
[4]
Mar sgriobhadair rosg na b' fhearr darna leth na
19mh linne
, thug Gustave Flaubert buaidh laidir air litreachas na Frainge leis cho domhainn 's a bha a chuid mhion-sgrudadh eolais-inntinn agus am fiorachas litreachail aige, air sgath cho soilleir 's a bha e taobh cleachdaidhean na daoine agus a’ cho-chomann, agus air sailleabh cho cumhachdail 's a bha an stoidhle aige anns na nobhailean mora a sgriobh e, mar eisimpleir
Madame Bovary
(
1857
),
Salammbo
(
1862
),
L'Education sentimentale
(
1869
), neo fiu 's na sgeulachdan goirid aige, mar
Trois Contes
(
1877
).
Bhuineadh e do theaghlach
buirdeasach
caitligeach
ach 's e Prostanaich a bh’ anns a chuid shinnsearan. Mar a thuirt e dha na
Prostanaich
ann an Nimes “‘S e fior Chaitligeach a th’ annamsa fhein, ach cha diochuimhnichidh mi a-riamh gur e Prostanach a bh’ anns mo shinnsear na b’ ainmeil.”
[5]
[6]
'S e an darna mhac aig Achille Cleophas Flaubert (
1784
-
1846
), ard dotair-lannsa aig an ospadal Hotel Dieu ann an Rouen, agus a bhean Anne Justine Caroline (Fleuriot) (
1793
-
1872
), a bh’ ann an Gustave.
Fhuair a pharantan sianar daoine-chloinne: Achille (
1813
?
1882
); Caroline (
1816
?
1817
); Emile Cleophas (
1818
?
1819
); Jules (
1819
?
1822
); Gustave (
1821
?
1880
) agus Josephine Caroline (
1824
?
1846
). Rugadh e an deidh dha a phiuthair is dithis bhrathair na b' aosta a bhasachadh. Dh’eug a mhathair nuair a bha i trom le nighean, Caroline. 'S e Gustave fhein a thug a cuid foghlaim dhi, mus do phos ise. Fhuair Gustave Flaubert leanabas gu math bronach, is thug arainneachd dhorainneach anns am flat aig athair anns an ospadal ann an Rouen (Taigh-tasgaidh Flaubert an latha an-diugh
[7]
) buaidh mhor airsan. A dh’aindeoin sin, chiuinich sin cairdeas a’ phiuthar bheag Caroline, a rugadh tro bliadhna an a dheidh.
[8]
[9]
Bha an teaghlach dhen bheachd gur e a bhrathair mor a bha na bu chudromaiche is na bu sgileil, is lean esan athair mar ard dotair-lannsa aig an ospadal.
'S e oganach fa leth romansach a bh' ann Flaubert agus bha uidh mhor aige anns an litreachas mar-tha, ged nach robh e dealas idir air an fhoghlaim a fhuair e aig an sgoil College royal, neo an uair aig an ard-sgoil Lycee de Rouen (bho
1832
). Chaidh e a chur air falbh anns
an Dubhlachd
1839
airson dhith-smachd agus rinn e a chuid dheuchainnean na aonar ann an
1840
. Choinnich e Elisa Schlesinger ann an
Trouville-sur-Mer
, as t-samhradh
1836
. Seo an tachartas na bu chudromaiche a thachair dha nuair a bha e og, agus thug sin buaidh mhor mhaireannach airsan. Chleachd e an gaol lasanta a dh’fhairich e anns an nobhail
L'Education sentimentale
, gu seachd araidh anns an duilleig ainmeil far a “nochdas” Madame Arnoux ri beulaibh Frederic og aig a’ choinneamh geur searbh mu dheireadh eatorra.
Sheachain e an t-
Arm
air sgath gun do bhuannaich e crannchar gill (gu cumanta aig an am), agus ann an
1841
thoisich e air an
Lagh
ag ionnsachadh ann am Paras, gun dealas, ach bha e gu math beothail brogail an siud co-dhiu. Choinnich e moran dhaoine ainmeil ann an saoghal na ealain is na litreachas, mar an
snaidheadair
James Pradier agus an t-ughdar Maxime Du Camp, deagh charaid aige, is fiu 's am bard agus sgriobhadair drama
Victor Hugo
. Leig e leas an Lagh, nach do chordadh leis a-riamh, anns an
Fhaoilleach
1844
an deidh droch
Ghalair thuiteamach
fhulang. Thill e gu Rouen, is an uair sin, bho
an t-Og-mhios
1844
bha e na thamh ann an Croisset, ri taobh na
Seine
, faisg air Rouen. Sgriobh e sgeulachd neo dha agus a’ chiad dreach an nobhail
L'Education sentimentale
an siud. Chaochail athair agus a phiuthar bheag ann an corra sheachdain aig toiseach
1846
, (direach da mhios an deidh an torraicheis ? 'S e Flaubert fhein a thogadh nighean a phiuthar, Caroline). A bharrachd air sin, as t-earrach na bliadhna sin thoisich e cairdeas dobhaidh eadar-uineach fad dusan bliadhna leis a’ bhan-bhard Louise Colet. Sgriobhadh esan torr litrichean dhise is bheireadh e gu ire a chuid bheachdan taobh obair an sgriobhadair, seoltachd
an Fhraingis
agus na smuaintean aige taobh chairdeas eadar na boireannaich is na fireannaich an sin. Lean sin mus do bhriste iad is sgriobh e a litir mu dheireadh dhi air an 6mh latha dhen
Mhart
1855
. Ged an do dh’fhas e gu math reamhar na bhodach, 's e oganach laidir sporsail a bh’ ann an Gustave Flaubert, seach gu robh e cho dheidheil air snamh, claidheamhaireachd, marachd is fiu 's sealgaireachd.
Bha Flaubert agus
Charles Baudelaire
beo aig an aon am agus bha e cho cudromach mar am bard sin a sgriobh
Les Fleurs du Mal
ann an litreachas Frangach na 19mh linne. Ann an da cuid air a chaineadh (air adhbharan moralta) agus tlachdmhor (air sgath am forsa litreachas aige) nuair a bha e beo fhathast, thathar dhen bheachd an latha an-diugh gur e fear dhe na sgriobhadairean nobhailean na b’ fhearr na linne aige, gu seachd araidh airson
Madame Bovary
, an nobhail a chuir am Bovaryas (
Fraingis
bovarysme) air doigh, agus airson
L'Education sentimentale
a lean e; thathar a’ cur a chuid obrach eadar na nobhailean eolais-inntinn a sgriobh (
Stendhal
), agus an
nadarras
aig (
Emile Zola
agus
Guy de Maupassant
, ged an robh an dithis sin cinnteach gur e Flaubert a sheall an t-slighe air adhart dhuibh). Thug na sgriobh
Honore de Balzac
buaidh mhor airsan, agus bha e ag obair air na cuspairean sin ann an doigh uabhasach pearsanta (Tha
L'Education sentimentale
coltach ri
Le Lys dans la vallee
agus chuir
La Femme de trente ans
smuaintean na inntinn airson
Madame Bovary
a sgriobhadh)
[10]
. 'S e nobhailean gu math fiorachail a sgriobh e. A bharrachd air sin, bha ailleachd sgriobhaidh (Fraingis: esthetique) fa leth cudromach dha, is le sin chuireadh e moran uine seachad gus gach leabhar a chur air doigh, is e gan sgrudadh leis ainmeil “Deuchainn na Beoil” (Fraingis: L’epreuve du gueuloir)
[11]
≫, nuair a leughadh e na sgriobhadh anns an guth ard). Bha beo-ghlacadh mor aige taobh na sgriobh Honore de Balzac, an t-athair litreachail aige, agus sgriobh e an seantans sin anns na notaichean aige:
Teich bho Le Lys dans la vallee, na chuir earbsa ann an Le Lys dans la vallee
.
[12]
Mu dheireadh thall, 's e ughdar uabhasach moralta a bh' ann, air sailleabh cho ioronasach agus eu-dochasach a bha, taobh na daoine. Sheall
Dictionnaire des idees recues
(
Gaidhlig
: Faclair na smuaintean air fhaighinn) direach cho talantach 's a bha e le sin. Chuir Pleiade coig leabhraichean dhe litrichean a sgriobh e gu Louise Colet, George Sand agus moran eile anns a’ chlo.
Leabhraichean
- Reve d'enfer
,
1837
- Memoires d'un fou
,
1838
- Madame Bovary
,
1857
agus
1930
(le sgriobhainnean taigh nan Cuirte)
- Salammbo
,
1862
agus
1874
(clo-bhualadh mu dheireadh)
- L'Education sentimentale
,
1869
- Le Candidat
(vaudeville),
1874
- La Tentation de saint Antoine
,
1874
agus
1903
(clo-bhualadh mu dheireadh)
- Trois Contes
:
Un cœur simple
,
La Legende de saint Julien l'Hospitalier
,
Herodias
,
1877
- Le Chateau des cœurs
(Drama),
1880
- Bouvard et Pecuchet
(nach do chriochnaich e),
1881
- Par les champs et les greves (Voyage en Bretagne)
,
1886
- Memoires d'un fou
,
1901
- A bord de la Cange
,
1904
- Œuvres de jeunesse inedites
,
1910
- Dictionnaire des idees recues
,
1913
- Premieres œuvres
, 4 leabhraichean,
1914
?
1920
- Novembre
,
1928
(ach
1842
)
- Souvenirs, notes et pensees intimes (
1838
?
1841
)
,
1965
- Album
, annote par Jean Bruneau agus Jean A. Ducourneau,
1972
- Bibliomanie et autres textes
1836
-
1839
,
1982
Litrichean
- Lettres a la municipalite de Rouen
,
1872
- Lettres a George Sand
,
1884
- Correspondance
, 4 leabhraichean,
1887
?
1893
- Lettres a sa niece Caroline
,
1906
- Lettres inedites a Georges Charpentier
,
1911
- Lettres inedites a la Mathilde Bonaparte
,
1927
- Correspondance
, 9 leabhraichean,
1926
-
1933
agus
Supplement
, 4 leabhraichean,
1954
- Lettres inedites a Tourgueneff
,
1946
- Lettres inedites a Raoul Duval
,
1950
- Lettres d'Orient
,
1990
- Correspondance
, notaichean le Yvan Leclerc agus Jean-Benoit Guinot, 6 leabhraichean: I (
1830
-
1851
),
1973
; II (
1851
-
1858
),
1980
; III (
1859
-
1868
),
1991
; IV (
1869
1875
),
1998
; V (
1875
?
1880
),
2007
; Index,
2007
(ed. Jean Bruneau)
Cruinneachaidhean
- Œuvres completes
, 8 leabhraichean,
1885
(Quantin)
- Œuvres
, 10 leabhraichean,
1874
?
1885
(Lemerre)
- Œuvres completes
, leabhraichean,
1926
-
1933
(Conard)
- Œuvres completes illustrees
, leabhraichean,
1921
?
1925
- Œuvres
, 2 leabhair.
1951
?
1952
agus
1989
(clo-bhualadh ur), notaichean le Albert Thibaudet agus Rene Dumesnil (Gallimard)
- Œuvres completes
,
1940
?
1957
(Les Belles Lettres)
- Œuvres completes
, 2 leabhair.
1964
(Seuil)
- Œuvres completes
, 18 leabhraichean,
1965
?
1965
, notaichean le Maurice Nadeau
- Œuvres completes
, 16 leabhraichean,
1975
(Etudes litteraires francaises)
- Œuvres completes
, 16 vo leabhraichean,
1971
?
1975
, notaichean le Maurice Bardeche
- Œuvres completes
, notaichean le Claudine Gothot-Mersch agus Guy Sagnesinconnue, 5 leabhraichean. :
Œuvres de jeunesse
,
2001
; I-V: air an t-slighe.
- ↑
L'acte de naissance
- ↑
L'acte de deces
- ↑
Encyclopædia Britannica
- ↑
Encyclopedie Larousse
- ↑
Consultable en ligne
- ↑
Deach tusail: Je suis bon catholique. Mais je n’oublierai jamais que le plus illustre de mes ancetres fut protestant
- ↑
Taigh-tasgaidh Flaubert
- ↑
Biographie
- ↑
documents familiaux
- ↑
C. Gothot-Mersch,
Dictionnaire des litteratures de langue francaise
, Bordas, p810.
- ↑
Le gueuloir de Flaubert : explications du mythe
- ↑
C. Gothot-Mersch,
Dictionnaire des litteratures de langue francaise