Ο Μ?ιο? ? Μ?η? ε?ναι ο π?μπτο? μ?να? του ?του? , αν?κει στην εποχ? τη? ?νοιξη? του βορε?ου ημισφαιρ?ου, και του φθινοπ?ρου στο ν?τιο ημισφα?ριο, κατ? το Ιουλιαν? και Γρηγοριαν? ημερολ?γιο και ?χει 31 ημ?ρε? . Στο αττικ? ημερολ?γιο ?ταν ο ενδ?κατο? μ?να? Θαργηλι?ν που αντιστοιχε? με το χρονικ? δι?στημα 23 Απριλ?ου - 23 Μα?ου . Οι Λατ?νοι συγγραφε?? τον εκφ?ρουν π?ντα με τη λ?ξη ≪mensis≫ (μ?να?) ? Kalendae (καλ?νδε?).

Ο Μ?ιο? στην ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Κατ? τον Πλο?ταρχο (Β?ο? Νουμ? 19) η ονομασ?α του Μ?να (Maja) προ?λθε απ? το ?νομα τη? ν?μφη? Μα?α? που ?ταν η ομορφ?τερη απ? τι? Πλει?δε? τι? επτ? κ?ρε? του ?τλαντα (Ατλαντ?δε?) και τη? Πλει?νη? και μητ?ρα του θεο? Ερμ? στον οπο?ο ο μ?να? αυτ?? ?ταν αφιερωμ?νο?. Απ? ?λλου? υποστηρ?ζεται ?τι αυτ? το ?νομα ε?ναι προσδιοριστικ? πρεσβ?τερη? ηλικ?α? εκ του major (μεγαλ?τερο?): ≪ Μα??ρει? γαρ οι πρεσβ?τεροι ≫ (Πλο?ταρχο?), ο δε Οβ?διο? παρ?γει το ?νομα του μ?να απ? το Majestas (Μεγαλει?τη?) που ?χει αποδεχθε? και ο τεκτονισμ?? .

Στην αρχα?α Ρ?μη κατ? τον μ?να Μ?ιο τελο?νταν γιορτ?? προ? τιμ? τη? πηγα?α? Ν?μφη? Ηγερ?α? , στο ?λσο? τη?, προ? αν?μνηση των συμβουλ?ν τη?, που παρ?σχε στον Νουμ? για τι? θρησκευτικ?? αρχ?? που εισ?γαγε στη Ρ?μη. Κατ? δε την 1η ( Μπ?να Ντ?α ) και 2η Μα?ου συνεχιζ?ντουσαν τα απ? 28 Απριλ?ου αρχ?μενα Φλορ?λια , εορτ?? προ? τιμ? τη? θε?? τη? βλ?στηση? τη? Χλωρ?δα? ( Flora ). Επ?ση? κατ? τον ?διο μ?να οι Ρωμα?οι τελο?σαν τα "Lemuria" Μειλ?χια που ?ταν εορτ?? προ? ιλασμ? των ψυχ?ν των νεκρ?ν. Στη τ?χνη τον μ?να Μ?ιο οι Ρωμα?οι τον παρ?σταναν με μορφ? μεσ?λικου ?νδρα που ?φερε πλατ? χιτ?να με μεγ?λε? περιχειρ?δε? (σαν το σημεριν? ρ?σο) και ?χοντα? στη κεφαλ? το κ?νιστρο γεμ?το ?νθη εν? στα π?δια του υπ?ρχε ?να παγ?νι (τα??) με ανοιγμ?να τα φτερ?.

Ο Μ?ιο? συνδ?εται επ?ση? και με την ?λη πορε?α τη? Βασιλε?ουσα? π?λη? του Μεγ?λου Κωνσταντ?νου του οπο?ου τη μν?μη γιορτ?ζουμε στι? 21 του μ?να. Δ?κα ημ?ρε? νωρ?τερα γιορτ?ζονται τα γεν?θλια ? εγκα?νια τη? Κωνσταντινο?πολη? κατ? το ?το? 330 μ.Χ., εν? στι? 29 η μν?μη μα? γυρν?ει π?σω στην ?λωσ? τη? (1453). Η απ?φαση του Κωνσταντ?νου να μεταφ?ρει την πρωτε?ουσα τη? Ρωμα?κ?? αυτοκρατορ?α? στη θ?ση του αρχα?ου Βυζαντ?ου π?ρθηκε το ?το? 324. Σ?μφωνα με την παρ?δοση ο ?διο? ο Κωνσταντ?νο? , κρατ?ντα? ?να ακ?ντιο, χ?ραξε τα σ?νορα τη? π?λη? που φ?νηκαν πολ? μεγ?λα στου? συμβο?λου? του. ?τσι τον ρ?τησαν π?σο θα προχωρ?σει ακ?μη, κι εκε?νο? του? απ?ντησε: ≪Θα προχωρ?σω μ?χρι? ?του σταματ?σει αυτ?? που προχωρε? εμπρ?? μου≫ .

Στι? 17 Μα?ου του 1821 κηρ?χθηκε η Επαν?σταση στη Μακεδον?α απ? τον Εμμανου?λ Παππ? ω? "αρχηγ? και υπερασπιστ? τη? Μακεδον?α?" με επ?κεντρο τη Χαλκιδικ? και το ?γιο ?ρο?. ^{[1] [2]}

Ο Μ?ιο? στην ελληνικ? λαογραφ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Παρ’ ?λο που γενικ? ο Μ?ιο? θεωρε?ται ω? ο τελευτα?ο? μ?να? τη? ?νοιξη? , ε?ναι στην ουσ?α το μ?σο τη? ανθοφ?ρα? αυτ?? εποχ?? αφο? το Καλοκα?ρι δεν αρχ?ζει παρ? δ?ο δεκα?μερα μετ? το τ?λο? του, στι? 21 Ιουν?ου . Ο Μ?ιο?, ε?ναι πρ?γματι ≪μ?να? χαρ?? και λατρε?α? τη? βλ?στηση?, με δοξασ?ε? και ?θιμα διαχρονικο? χαρακτ?ρα≫ , ?πω? το παραδοσιακ? ?θιμο με το πρωτομαγι?τικο στεφ?νι το οπο?ο στολ?ζει την π?ρτα του σπιτιο? μ?χρι τι? 24 Ιουν?ου οπ?τε κα?γεται στι? φωτι?? του Α?-Γι?ννη. Οι λα?κ?? προλ?ψει? θεωρο?ν τον Μ?ιο ≪μαγεμ?νο≫ γι’ αυτ? αποφε?γονται οι γ?μοι και οι σοβαρ?? εργασ?ε? στη δι?ρκει? του, εξ ου και η παροιμ?α ≪Στον καταραμ?νο τ?πο, τον Μ?η μ?να βρ?χει≫ . ?λοι οι λαο?, π?ντω?, την Πρωτομαγι? γι?ρταζαν την ανθοφορ?α τη? Φ?ση? και την απαρχ? των ≪καλ?ν καιρ?ν≫ . Κι εν? οι λα?κ?? παροιμ?ε? , ?πω?, ≪Μ?η μου, Μ?η δροσερ? κι Απρ?λη λουλουδ?τε≫ και ≪ο Μ?η? ?χει τ’ ?νομα κι ο Απρ?λη? τα λουλο?δια≫ , προσπαθο?ν να μα? επαναφ?ρουν στην τ?ξη, οι παιδικ?? αναμν?σει? δεν μα? το επιτρ?πουν. Κι ?τσι συνεχ?ζουμε να τραγουδ?με: ≪Ο Μ?ιο? μα? ?φτασε/εμπρ?? β?μα ταχ?/να τον προ?παντ?σουμε/παιδι? στην εξοχ?≫ .

Εργατικ? Πρωτομαγι? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Η 1 Μα?ου ?χει χαρακτηρισθε? σχεδ?ν παγκ?σμια ημ?ρα αργ?α? (αν και ≪δεν ε?ναι αργ?α, ε?ν' απεργ?α≫) και διατυπ?σεων των διεκδικ?σεων των εργαζομ?νων, αφο? ε?ναι συνδεδεμ?νη με το εργατικ? κ?νημα ?ταν το 1886 ?γιναν οι μεγ?λε? διαδηλ?σει? στο Σικ?γο με α?τημα τα τρ?α οχτ?ρια: οχτ? ?ρε? εργασ?α?, οχτ? ψυχαγωγ?α και οχτ? ?πνο?.

Τα πρ?τα εργατικ? κιν?ματα στον ελλαδικ? χ?ρο δημιουργ?θηκαν ταυτ?χρονα με την αν?πτυξη τη? καπνοκαλλι?ργεια? τον 19ο αι?να. Η πρ?τη απεργ?α στον τ?τε υπ? οθωμανικ? διο?κηση ελλαδικ? χ?ρο, ?λαβε χ?ρα την Πρωτομαγι? του 1888 στην π?λη τη? Δρ?μα? , απ? του? καπνεργ?τε? με κ?ριο α?τημα τι? δ?κα ?ρε? εργασ?α?, καθ?? εκε?νη την εποχ? οι εργ?τε? εργ?ζονταν απ? δ?δεκα ?ω? και δεκατρε?? ?ρε? ημερησ?ω?. ^[3]

Κατ? την απεργ?α των καπνεργατ?ν του 1936 στη Θεσσαλον?κη ο Τ?σο? Το?ση? ?πεσε νεκρ?? απ? σφα?ρε? τη? αστυνομ?α? στη διαστα?ρωση των οδ?ν Βενιζ?λου και Εγνατ?α στι? 9 Μα?ου 1936 και ?ρα 10:30' πρωιν?. Στι? εφημερ?δε? τη? ?λλη? ημ?ρα?, δημοσιε?θηκε μια χαρακτηριστικ? φωτογραφ?α με τη μ?να του Τ?σου Το?ση να οδ?ρεται π?νω απ? τη σορ? του σκοτωμ?νου τη? παιδιο?. Η φωτογραφ?α εκε?νη εν?πνευσε τον Γι?ννη Ρ?τσο να γρ?ψει τον ≪Επιτ?φιο≫ : ≪Μ?ρα Μαγιο? μου μ?σεψε?/μ?ρα Μαγιο? σε χ?νω…≫ .

?λλα στοιχε?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Στο παλι? Ιαπωνικ? ημερολ?γιο , ο μ?να? καλε?ται Σατσο?κι ( ιαπωνικ? : 皐月 ‎‎) . Ε?ναι επ?ση? ?να κοιν? ?νομα για τι? γυνα?κε?. Στην Ιαπων?α , υπ?ρχει η αποκαλο?μενη ασθ?νεια του Μ?η, ?να ε?δο? ασθ?νεια? ?που οι ν?οι σπουδαστ?? ? οι εργαζ?μενοι αρχ?ζουν να βαριο?νται το σχολε?ο ? την εργασ?α του?. Οφε?λεται σε μια ιαπωνικ? συν?θεια που ?λα τα σχολικ? ?τη και τα οικονομικ? ?τη αρχ?ζουν την 1η Απριλ?ου .

Στα φινλανδικ? , ο μ?να? καλε?ται toukokuu , που σημα?νει ≪ο μ?να? τη? σπορ??≫. Στη σλοβενικ? , καλε?ται veliki traven , που σημα?νει ≪ο μ?να? τη? υψηλ?? χλ?η? ≫.

Παραπομπ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πηγ?? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

• Σιμ?πουλο?, Διον?ση? Π. Οι Μ?νε? Μ?ιο? και Ιο?νιο? , Γεωτρ?πιο Ελευθεροτυπ?α?, Τε?χο? 472 (2 Μα?ου 2009)
• Συλλογικ? (Επιμ?λεια: Κωστ?? Γιο?ργο?), Αφι?ρωμα: Μ?ιο? , ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ Καθημεριν??, 6 Μα?ου 2001

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Το Βικιλεξικ? ?χει σχετικ? λ?μμα:    Μ?ιο?

Τα Wikimedia Commons ?χουν πολυμ?σα σχετικ? με το θ?μα    Μ?ιο?

• Παναγι?τη Βαχτσαβ?νη, Για να μην τα π?ρει ο ποταμ??: Λαογραφ?α Μα?ου