Φινλανδικ? γλ?σσα

Απ? τη Βικιπα?δεια, την ελε?θερη εγκυκλοπα?δεια
Φινλανδικ?
suomi
Ταξιν?μηση Ουραλικ??
Σ?στημα γραφ?? λατινικ? γραφ? και Scandinavian Braille
Κατ?σταση
Επ?σημη γλ?σσα   Φινλανδ?α
Ρωσ?α ( Καρελ?α )
Νορβηγία  Νορβηγ?α ομιλο?μενη σε ?ναν Δ?μο τη? χ?ρα?


Ευρωπαϊκή Ένωση  Ευρωπα?κ? ?νωση
Αναγνωρισμ?νη μειονοτικ? γλ?σσα Σουηδ?α
Ρυθμιστ?? Γλωσσικ? Σχεδιαστικ? Τμ?μα του Ερευνητικο? Ινστιτο?του Γλωσσ?ν τη? Φινλανδ?α?
ISO 639-1 fi
ISO 639-2 fin
ISO 639-3 fin
SIL FIN

Η Φινλανδικ? γλ?σσα (φινλανδικ?: suomi ) ε?ναι η γλ?σσα που ομιλε?ται απ? την πλειον?τητα του πληθυσμο? τη? Φινλανδ?α? (92%) και απ? ?λλου? Φινλανδο?? εκτ?? τη? χ?ρα?, Ε?ναι επ?ση? επ?σημη γλ?σσα τη? Φινλανδ?α? και επ?σημη μειονοτικ? γλ?σσα στη Σουηδ?α στην πρ?τυπη μορφ? των Φινλανδικ?ν καθ?? και στα Μεενκι?λι.

Τα φινλανδικ? αν?κουν στο φιννοουγγρικ? κλ?δο τη? ουραλικ?? γλωσσικ?? οικογ?νεια? και ταξινομε?ται ω? συγκολλητικ? γλ?σσα . Τροποποιε? τι? μορφ?? των ουσιαστικ?ν και των επιθ?των αν?λογα με τον ρ?λο του? στην πρ?ταση . ?χει τη φ?μη δ?σκολη? ω? προ? την καταν?ηση και εκμ?θηση γλ?σσα?. Αυτ? ?χει να κ?νει βασικ? με το γεγον?? πω? πολ? λ?γε? γλ?σσε? ε?ναι στεν? συγγενε?? μ’αυτ?, γεγον?? που καθιστ? το λεξιλ?γιο ανο?κειο.

Υπ?ρχουν δεκαπ?ντε πτ?σει? σε ενικ? και πληθυντικ? αριθμ?, εν? οι λ?ξει? (οι οπο?ε? λ?γω του συγκολλητικο? χαρακτ?ρα τη? γλ?σσα? μπορε? να ε?ναι αρκετ? μακροσκελε??) τον?ζονται π?ντα στην πρ?τη συλλαβ?.

Ιστορ?α [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πιστε?εται πω? οι βαλτοφιννικ?? γλ?σσε? εξελ?χθηκαν απ? μια πρωτοφιννικ? γλ?σσα , απ? την οπο?α η σ?μι χωρ?στηκε γ?ρω στο 1500 π.Χ. ? 1000 π.Χ. . ?χει προταθε? πω? αυτ? η πρωτοφιννικ? ε?χε τρει? διαλ?κτου? : τη β?ρεια, τη ν?τια και την ανατολικ?. Οι βαλτοφιννικ?? γλ?σσε? διαχωρ?στηκαν γ?ρω στον 1ο αι?να .

Η πρ?τη γραπτ? μορφ? των Φινλανδικ?ν δημιουργ?θηκε απ? τον Μ?καελ Αγκρ?κολα , ?ναν Φινλανδ? επ?σκοπο, τον 16ο αι?να. Β?σισε το σ?στημα γραφ?? του στα Σουηδικ? (που ?ταν η επ?σημη γλ?σσα τη? Φινλανδ?α? την περ?οδο εκε?νη) στα Γερμανικ? και τα Λατινικ? . Αργ?τερα η γραπτ? μορφ? αναθεωρ?θηκε απ? πολλο?? ανθρ?που?.

Η Μεταρρ?θμιση σημ?δευσε το πραγματικ? ξεκ?νημα τη? γραφ?? στα Φινλανδικ?. Τον 16ο αι?να με?ζονα λογοτεχνικ? επιτε?γματα συνετ?θησαν στα Φινλανδικ? απ? ανθρ?που? σαν του? Π?αβαλι Γιο?ουστεν, ?ρικ Σ?ρολα?νεν και Γι?ακκο Φ?ννο ?πω? επ?ση? και απ? τον ?διο τον Αγκρ?κολα. Τον 17ο αι?να τα βιβλ?α στη Φινλανδ?α γρ?φονταν στα Φινλανδικ?, τα Δαν?ζικα, τα Νορβηγικ?, τα Εσθονικ?, τα Λετονικ?, τα Γερμανικ? και τα Σουηδικ?. Ωστ?σο, τα σημαντικ?τερα βιβλ?α γρ?φονταν ακ?μα στα Λατινικ?. Τα Φινλανδικ? και τα Σουηδικ? ?ταν μικρ?? γλ?σσε? ελλ?σσονο? σημασ?α?.

Ταξιν?μηση [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Φινλανδικ? ε?ναι μ?λο? του Φιννοουγγρικο? κλ?δου τη? Ουραλικ?? γλωσσικ?? οικογ?νεια?. Τυπολογικ? , ε?ναι μια συνθετικ? γλ?σσα συγκολλητικο? τ?που . Οι μορφ?? των ουσιαστικ?ν και των ρημ?των τροποποιο?νται αν?λογα με τον ρ?λο του? μ?σα στην πρ?ταση με την προσθ?κη διακριτ?ν επιθημ?των .

Γεωγραφικ? κατανομ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Φινλανδικ? ομιλο?νται απ? περ?που 6 εκατομμ?ρια ανθρ?που?, βασικ? στη Φινλανδ?α . Υπ?ρχουν μικρ?? Φινλανδ?φωνε? μειον?τητε? στη Σουηδ?α , Νορβηγ?α , Ρωσ?α και Εσθον?α . Επιπροσθ?τω?, μερικ?? εκατοντ?δε? χιλι?δε? μεταναστ?ν Φινλανδ?ν στη Σουηδ?α, καθ?? επ?ση? στη Β?ρεια Αμερικ? παραμ?νουν κ?ποιε? κοιν?τητα? Φινλανδ?φωνων μεταναστ?ν, βασικ? στην ?νω Χερσ?νησο του Μ?σιγκαν .

Γραμματικ? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Πτ?σει? [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Φινλανδικ? ?χουν 15 πτ?σει?· τ?σσερει? γραμματικ??, ?ξι τοπικ??, δ?ο υποστασιακ?? και τρει? περιθωριακ??.

Πτ?ση Επ?θημα Παρ?δειγμα Μετ?φραση
Γραμματικ??
Ονομαστικ? ( nominatiivi ) ? talo το σπ?τι
Γενικ? ( genetiivi ) -n talon του σπιτιο?
Αιτιατικ? ( akkusatiivi ) ?, -t or -n talo/talon το σπ?τι
Επιμεριστικ? ( partitiivi ) -(t)a taloa σπ?τι (ω? αντικε?μενο)
Τοπικ?? (Εσωτερικ??)
Εντοπικ? ( inessiivi ) -ssa talossa εντ?? του σπιτιο?
Εκτοπικ?? ( elatiivi ) -sta talosta εκτ?? του σπιτιο?
Κατευθυνσιακ? ( illatiivi ) -an , -en , etc. taloon μ?σα στο σπ?τι
Τοπικ?? (Εξωτερικ??)
Επιτοπικ?? ( adessiivi ) -lla talolla στ? σπ?τι
Αφαιρετικ? ( ablatiivi ) -lta talolta απ? του σπιτιο?
Κινησιακ? ( allatiivi ) -lle talolle επ? του σπιτιο?
Υποστασιακ??
Υποστασιακ? ( essiivi ) -na talona σαν σπ?τι
Μεταφραστικ? ( translatiivi ) -ksi taloksi γ?νοντα? σπ?τι
Περιθωριακ??
? ( instruktiivi ) -n taloin με το σπ?τι (με τη βο?θεια του)
Ελλειπτικ? ( abessiivi ) -tta talotta δ?χω? σπ?τι
Συνοδευτικ? ( komitatiivi ) -ne- taloineen με το σπ?τι

Επ?σημη γλ?σσα [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Τα Φινλανδικ? ε?ναι μ?α απ? τι? δ?ο επ?σημε? γλ?σσε? τη? Φινλανδ?α? (η ?λλη ε?ναι η Σουηδικ? γλ?σσα, που ομιλε?ται απ? μια μειον?τητα του 5%) και ε?ναι μ?α απ? τι? επ?σημε? γλ?σσε? τη? Ευρωπα?κ?? ?νωση? . Στη Σουηδ?α αναγνωρ?ζεται ω? επ?σημη μειονοτικ? γλ?σσα.

Εξωτερικο? σ?νδεσμοι [ Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα ]

Wikipedia
Wikipedia